Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย - Coggle Diagram
ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
2.2 ส่วนองคชาติ: Phimosis, Balanitis, Penile cancer
2.2.1 Phimosis
หมายถึงภาวะหนังหุ้มปลายองคชาติมีรูเปิดแคบ หรือรัดบริเวณใต้ต่อ ส่วนหัวขององคชาติไม่สามารถรูดขึ้นมาหุ้มปลายองคชาติได้
2.2.2 Balanitis and Posthitis
หมายถึงการอักเสบของ glans penis and mucous membrane บริเวณรอบ ๆ องคชาติ
จะมีอาการผื่นแดงบริเวณปลายองคชาติ มีหนองไหลมีกลิ่นเหม็น
2.2.3 Penile cancer or Cancer of the penis (มะเร็งองคชาติ)
พบมากในผู้ชาย อายุ45- 60 ปีขึ้นไป สาเหตุเกิดจากการหมักหมมของสิ่งสกปรกบริเวณใต้หนังหุ้มปลาย
2.2.4 Priapism
หมายถึง ภาวะอวัยวะเพศชายไม่อ่อนตัว สาเหตุหรือปัจจัยเสี่ยงอาจ เกิดจากโรคเลือดบางชนิด
2.2.5 Peyronie’ disease
หมายถึงภาวะที่มีfibrous plaques มาเกาะที่ปลายหนังหุ้ม องคชาติ ซึ่งจะมองไม่เห็นถ้าองคชาติยังอ่อนตัวอยู่แต่จะทำให้เกิดความเจ็บปวดตอนองคชาติแข็งตัวและ มีผลกระทบต่อการมีเพศสัมพันธ์ทำให้ล้มเหลวได้ พบได้ในอายุวัยกลางคนขึ้นไป รักษาโดยการผ่าตัด
2.1 ส่วนท่อปัสสาวะ: Urethritis, Urethra stricture
2.1.1 Urethritis หมายถึงการอักเสบของท่อปัสสาวะ
สาเหตุ
Ascending infection จากการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น E. coli, Klebsiella, Proteus, Enterobacter, Pseudomonas
การติดเชื้อเรื้อรังอาจเกิดจาก โรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ ต่อมลูกหมากอักเสบ เรื้อรัง
อาการและอาการแสดง
เบ่งถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะลำเล็กลง double stream, spraying
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด ปวดเล็กน้อยเวลาถ่ายปัสสาวะ
อาการเฉียบพลันจะมีการคั่งค้างของปัสสาวะจากการปัสสาวะไม่ออก
การตรวจทางห้องทดลอง
Ultrasound
Voiding cystourethrogram
2.4 ส่วนต่อมลูกหมาก: Benign prostate hypertrophy (BPH), Prostatitis, Prostate cancer
2.4.1 Benign prostate hypertrophy (BPH)
หมายถึง ภาวะต่อมลูกหมากโต โดย ไม่ใช่มะเร็ง
สาเหตุ
อายุที่เพิ่มมากขึ้นทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
Arteriosclerosis
การอักเสบ
การเผาผลาญและภาวะโภชนาการเปลี่ยนแปลง
อาการและอาการแสดง
ระยะแรก
ปัสสาวะลําบาก ลำปัสสาวะเล็กลง
รู้สึกว่าถ่ายปัสสาวะไม่หมด ปัสสาวะสะดุด
ระยะอุดกั้น
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะตอนกลางคืน
ปัสสาวะค้าง ปัสสาวะเป็นหยด กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
อาจมีปัสสาวะเป็นเลือด
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Cystoscopy
Blood urea nitrogen (BUN), creatinine สูงจากภาวะไตเสียหน้าที่
Urinalysis พบ hematuria, pyuria, bacteria > 100,000/ µL
2.4.2 Prostatitis
หมายถึง ภาวะต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
อาการแสดง
ปวดบริเวณฝีเย็บ ปวดแสบเวลาปัสสาวะบ่อย
ปัสสาวะบ่อย
ปวดขณะหรือภายหลังการหลั่งน้ำอสุจ
ต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน จะมีอาการไข้ หนาวสั่น ปวดบริเวณฝีเย็บ ทวารหนัก และหลัง ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะ ถ่ายปัสสาวะบ่อย และถ่ายปัสสาวะตอนกลางคืน
ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง จะมีอาการปวดเวลาถ่ายปัสสาวะเล็กน้อย ถ่ายปัสสาวะบ่อย และมี Discharge ไหลออกจากท่อปัสสาวะ มักทำให้เกิดภาวะอักเสบติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
ภาวะแทรกซ้อน
ต่อมลูกหมากบวมโต ปัสสาวะคั่งค้าง
Epididymitis (ท่อนําอสุจิอักเสบ)
Bacteremia (การอักเสบติดเชื้อในกระแสเลือด)
Pyelonephritis (กรวยไตอักเสบ)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
มักใช้วิธี 2 glass bottle
ตรวจทางช่องทวารหนักกดที่ต่อมลูกหมากจะปวดมาก และรีดเอาน้ำจากต่อม ลูกหมากมาตรวจจะพบเม็ดเลือดขาวจำนวนมาก และอาจเพาะเชื้อขึ้น
2.4.3 Prostate cancer
หมายถึง มะเร็งต่อมลูกหมาก พบได้บ่อยในผู้ชายอายุ 50 ปี ขึ้นไป
ปัจจัยเสี่ยง
กรรมพันธุ์เชื้อชาติการสัมผัสมลภาวะ เช่น รังสี สารเบนซิน ไฮโดรคาร์บอน
การติดเชื้อโรคทางเพศสัมพันธ์
การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
อาการและอาการแสดง
ระยะแรก ไม่มีอาการแต่อาจคลำพบก้อน ระยะต่อมามีอาการ
ถ่ายปัสสาวะลําบาก ปัสสาวะเป็นหยด ปัสสาวะคั่ง
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
ปัสสาวะเป็นเลือด
อัณฑะหรือขาบวม
คลำพบต่อมลูกหมากโต ขอบไม่เรียบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Serum prostate - specific antigen (PSA) test – มีค่าสูงกว่าปกติ
Transrectal prostatic ultrasonography – ตรวจพบต่อมมีขนาดโต ลักษณะ ผิดปกติ
Bones scan, CT, MRI
Digital rectal examination คลำพบต่อมโต ลักษณะผิดปกติควรตรวจเป็น ประจำทุกปีในผู้ชายที่อายุ 70 ปีขึ้นไป
2.4.4 ส่วนเต้านม: Gynecomastia, Breast cancer
2.4.4.1 Gynecomastia
เป็นภาวะเต้านมโตผิดปกติในเพศชาย พบได้ทั้งในวัย เจริญพันธ์และวัยสูงอายุสาเหตุเนื่องมาจากกลไกการทำงานของฮอร์โมนผิดปกติแต่ไม่ทราบกลไกที่ แน่ชัด
อาการและอาการแสดง
เต้านมโตกว่าปกติอาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้ อาการอาจเป็นชั่วคราวแล้วยุบไปเองได้ถ้าสิ่งกระตุ้นลดลง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Testicular ultrasound
2.4.4.2 Breast cancer
มะเร็งเต้านมเพศชายพบน้อยมาก มักพบในผู้ชายอายุ ประมาณ 60 ปีขึ้นไป
2.3ส่วนอัณฑะ: Orchitis, Testicular torsion
2.3.1 Orchitis, Epididymitis
หมายถึง อัณฑะและท่อนําอสุจิอักเสบ
อาการแสดง
ปวดถุงอัณฑะและขาหนีบข้างเดียวตามตําแหน่งของ Vas deferens จะปวด มากขึ้นเวลาเดิน
อาการค่อยเป็นค่อยไป ต่อมาอัณฑะบวม ปวด กดเจ็บมาก มีไข้สูง หนาวสั่น หากทิ้งไว้จะเกิดปัสสาวะเป็นหนอง
หากเกิดหลังเป็นคางทูม 3-4 วัน จะมีอาการไข้ ปวดและบวมบริเวณอัณฑะ ไม่พบอาการปัสสาวะเป็นเลือด อาการอาจมีในระยะ 7–10 วัน อาการที่หลงเหลือจากการหายแล้ว อาจมีการฝ่อของอัณฑะ การสร้างอสุจิลดลง ถ้าเป็นที่อัณฑะทั้งสองข้างอาจเป็นหมันได้
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อจากต่อมลูกหมาก กระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะย่อนเข้า ไปในท่อนําอสุจิจนถึงอัณฑะ
2.3.2 Testicular torsion หมายถึง การบิดของท่ออสุจิ
สาเหตุ
ความผิดปกติของถุงหุ้มลูกอัณฑะและตำแหน่งถุงอัณฑะ
การยึดติดกันของ spermatic fascia และผนังถุงลูกอัณฑะไม่ดีทำให้มีช่องว่าง และท่ออสุจิบิดตัวได้
การออกกําลังกายอย่างหนักทำให้ cremaster muscle เกิดแรงดึงรั้งมากจน ท่ออสุจิบิดตัว
อาการและอาการแสดง
ปวดร้าวลงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บหรือขาหนีบข้างนั้น
อัณฑะบวม ช้ำ
ไม่มี cremasteric reflex ของอัณฑะข้างที่บาดเจ็บ
ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
Lightheadedness (วิงเวียนศีรษะ)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Doppler ultrasonography ได้ยินเสียงการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงอัณฑะ ข้างที่บาดเจ็บลดลง