Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อในระยะหลังคลอด - Coggle Diagram
การติดเชื้อในระยะหลังคลอด
ประเภทของการติดเชื้อ
การติดเชื้อเฉพาะที่
ฝีเย็บช่องคลอด
ภายใน
การติดเชื้อเกิดขึ้นเฉพาะที่ไม่ลุกลามต่อไป
การติดเชื้อแพร่กระจายการติดเชื้อลุกลามไปนอกมดลูก
อาการ
การวัดต้องถูกต้องตามเทคนิค วัดอย่างน้อยวันละ 4 ครั้ง
ลักษณะของอุณหภูมิ จะสูง 38 องศาเซลเซียส
ติดต่อกัน 2 วันในช่วง 10 วันแรกไม่นับ 24 ชม. แรกคลอด
ต้องแยกออกจากการติดเชื้อนอกระบบสืบพันธุ์
มีไข้หลังคลอด
ปัจจัยส่งเสริมให้เกิดการติดเชื้อหลังคลอด
เศรษฐกิจไม่ดี สุขวิทยาส่วนบุคคลไม่ดี
มีถุงน้้าแตกนานกว่า 12 ชม. หรือน้้าเดินก่อนก้าหนดนานเกิน 24 ชม.
ภาวะโลหิตจาง ภาวะทุพโภชนา ขาดอาหาร
การคลอดยาวนาน ติดขัด ต้องใช้สูติศาสตร์หัตถการ
PV บ่อยๆ ไม่ระวังเทคนิคปราศจากเชื้อ
เนื้อเยื่อช่องทางคลอดถูกกระทบกระเทือน
Hematoma
ตกเลือดมากกว่า 1,000 มล. มีรกค้าง
ประเมินบริเวณที่มีการติดเชื้อ
ฝีเย็บ
พบบ่อยมากถ้ามีการบวมเลือด
การอักเสบของปากมดลูก
เยื่อบุมดลูกอักเสบ
สังเกตจากน้้าคาวปลา
ผนังมดลูกอักเสบ
จากการท้าลายเชื้อโรคของเม็ดเลือดขาว
การติดเชื้อกระจายออกนอกมดลูก
อักเสบเป็นหนองในอุ้งเชิงกราน (Parametritis)
สาเหตุ
ติดเชื้อจากการฉีกขาดของปากมดลูก หรือแผลบริเวณมดลูก
การฉีกขาดของปากมดลูกแผ่เข้าไปถึง Connective tissue ของBoard ligament
ผลตามมาของ Pelvic thrombopheibitis จากการอักเสบทะลุ
ผ่านผนังหลอดเลือดด้า
เชื้อกระจายเข้าสู่ Connective
tissue
ประเมินอาการ
ไข้สูงลอย หรือขึ้นๆลงๆ T 38.9 – 39.4 องศาเซลเซียส
เบื่ออาหาร อาเจียน บางครั้งถ่ายเหลว
หนาวสั่น ชีพจรเบาเร็ว
ซีด
กดหน้าท้องไม่เจ็บถ้ามดลูกเข้าอู่แล้ว น้้าคาวปลาอาจไม่มากอาจเจ็บหน้าท้อง
อาจมี endotoxic shock
Cross of death เป็นสัญญาณอันตราย
T ต่ำกว่า 36 องศาเซลเซียส
ชีพจรเร็วมากกว่า 100 ครั้ง/นาที
เต้านมอักเสบ (Mastitis)
สาเหตุ
หัวนมแตก ถลอกหรือมีรอยแตก
การบีบนวดเต้านมมากๆ เช่น ในรายที่นมคัด
เต้านมคัดมาก ท่อน้้านมอุดตัน ท้าให้น้้านมไหลออกมาไม่ได้
การดูดนมของทารกที่มีเชื้อในจมูก และคอ
อาการ
ไข้สูง 38.5-40 c ชีพจรเร็ว อาการหนาวสั่น ปวดศีรษะ
อ่อนเพลีย
เจ็บปวดบริเวณเต้านม
ผิวหนังบริเวณเต้านมมีลักษณะ แดง ตึง แข็ง เจ็บ ปวด
(Infeanation) ผิวหนังจะนุ่ม เป็นมัน
ต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้อาจโต และเจ็บ
การพยาบาล
รักษาความสะอาดของเต้านม มือ เสื้อผ้า
ทำความสะอาดเต้านมก่อนและหลังให้นมทารก
ถ้ามีหัวนมแตกต้องรีบแก้ไขไม่ปล่อยทิ้งไว้
ให้ยาปฏิชีวนะ พวก Penicillin ควรให้อย่างน้อย 10 วัน
ประคบด้วยน้ำแข็งถ้าปวดมาก เพื่อบรรเทาอาการปวด
ให้ยาแก้ปวด ใส่ยกทรงพยุงไว้
ถ้ามีหนองเกิดขึ้น จะต้องทำ I / D เพื่อเอาหนองออก
ให้นมบุตรได้ตามปกติ
ควรประคบอุ่นบริเวณเต้านมก่อนให้นม
หากน้ำนมยังค้างอยู่ให้บีบออกจนเกลี้ยงเต้า
การบวมเลือดหรือก้อนเลือดคั่ง (hematoma)
สาเหตุของการเกิดในหญิงหลังคลอด
เกิดจากการบาดเจ็บจากการคลอดในรายที่คลอดเองหรือ
ท้าสูติศาสตร์หัตถการ
การเย็บซ่อมแซมแผลฝีเย็บหรือแผลฉีกขาดที่ฝีเย็บไม่ดี
การบีบคลึงมดลูกรุนแรง ท้าให้เลือดคั่งใต้เยื่อบุช่องท้อง
และใน broad ligament
อาการและอาการแสดง
เจ็บปวดบริเวณฝีเย็บหรือทวารหนักมากหลังคลอด
ถ้าเกิดการบวมเลือดบริเวณอื่นๆมารดาก็มีอาการปวดบริเวณนั้นตามแรงกดของก้อนเลือด
หากก้อนเลือดมีขนาดใหญ่ก็จะท้าให้มารดาเกิดภาวะตกเลือดตามมาได้
การพยาบาล
ป้องกันการบวมเลือดโดยวางกระเป๋าน้้าแข็งที่ฝีเย็บในชั่วโมงแรกหลังคลอด
พยาบาลต้องประเมินขนาดของก้อนเลือดตั้งแต่แรกเพื่อใช้
เปรียบเทียบอาการ
ตามขนาดก้อนเลือด ประคบเย็น ผ่าตัดอระบายไว
ให้การดูแลตามอาการ
ภาวะมดลูกไม่เข้าอู่ (Subinvolution)
สาเหตุ
ภาวะที่ทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
การผ่าตัดคลอด
ทารกไม่ได้ดูดนมมารดา
มีการติดเชื้อภายในมดลูก
มดลูกคว่ำหน้าหรือคว่ำหลังมาก
อาการและอาการแสดง
น้้าคาวปลาออกมากกว่าปกติ มีสีแดงตลอด มีกลิ่นเหม็น
มดลูกนุ่มและใหญ่กว่าปกติ ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง กดเจ็บหรือมีอาการปวดมดลูก
มีไข้
อาจเกิดการตกเลือดระยะหลัง (Late PPH)
การป้องกันภาวะมดลูกไม่เข้าอู่
ตรวจรกว่ารกคลอดครบหรือไม่
ส่งเสริมให้น้้าคาวปลาไหลได้สะดวก
ส่งเสริมการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
การพยาบาล
ให้ยาปฏิบัติชีวนะเมื่อมีการติดเชื้อร่วมด้วย แนะน้าการดูแลรักษาและการปฏิบัติตัว
ถ้าไม่มีการติดเชื้อร่วมแพทย์อาจให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก จึงต้องประเมินระดับยอดมดลูกทุกวัน
กรณีที่เกิดจากมีรกค้าง แพทย์จะท้าการขูดมดลูกเพื่อเอาเศษรกออก พยาบาลจึงต้องเตรียมมารดาส้าหรับการขูดมดลูก
แนะน้าให้พักผ่อน การรับประทานอาหาร การส่งเสริมให้
น้้าคาวปลาไหลได้สะดวก การรักษาความสะอาด
ภาวะจิตแปรปรวนหลังคลอด
อารมณ์เศร้าหลังคลอด (Postpartum blue)
เป็นการปรับตัวทางจิตใจและอารมณ์ที่ผิดปกติชนิดไม่รุนแรงหลังคลอด
แต่ถ้าไม่สามารถเผชิญ (Coping) ได้ อาการจะอยู่เป็นเวลานานและพัฒนาไปขั้นที่รุนแรงขึ้น
พบได้ร้อยละ 50-60 มักเกิดในวันที่ 2-3 หลังคลอด
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด (Postpartum depression)
เป็นภาวะที่จิตใจหม่นหมอง หดหู่ ท้อแท้ หมดหวัง มองโลกในแง่ร้าย
ความรุนแรงของภาวะนี้ เริ่มตั้งแต่ความเหนื่อยหน่าย รู้สึกหมดหวังหมดอาลัยในชีวิต ต้องการหนีความล้าบากด้วยการฆ่าตัวตาย
ภาวะซึมเศร้า จะมีความรู้สึกรุนแรงกว่าอารมณ์เศร้า จะแสดงให้เห็นว่าพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจากเดิม
โรคจิตหลังคลอด (Postpartum psychosis)
เป็นปัญหาทางจิตที่เกิดขึ้นได้ในระยะหลังคลอด
พัฒนามาจาก
ภาวะอารมณ์เศร้า และภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
ถ้าได้รับการดูแลเอา
ใจใส่ไม่ดีพอ หรือให้การรักษาพยาบาลล่าช้าเกินไป