Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลภาวะฉุกเฉินผู้ป่วยอุบัติเหตุและสาธารณภัย - Coggle Diagram

- - - - โดยการให้ออกซิเจนอย่างเพียงพอ
    - - เพื่อให้ Brain perfusion เพียงพอ
    - - รีบทำการวินิจฉัยตำแหน่งของสมองที่ได้รับบาดเจ็บโดย CT Scan
      - รีบส่งต่อผู้ป่วยไปหาแพทย์ Nerosurgeon ที่สามารถดูแลผู้ป่วยได้เป็นอย่างดี
  - - - Mild head injury GCS 13-15
      - moderate head injury GCS 9-12
      - Sever head injury GCS 3-8
    - - Skull fracture , Intracranial lesion ได้แก่ Diffuse brain injury
  - - - สมองบาดเจ็บเบื้องต้น
      - IICP
      - โรคแทรกซ้อนนอกกะโหลกศีรษะ
    - - ประมาณ 15 %
      - จะมีอาการทรุดหนักและเสียชีวิตในเวลาต่อมาอย่างรวดเร็วเรียกว่า Talk and die
      - ก้อนเลือด,สมองบวม ,Hydrocephalus ,seizure
- - - - มักจะไม่มีอาการผิดปกติทางระบบประสาท
      - มีแผลฉีกขาดลึกเพียงแค่หนังศีรษะ
      - มีอาการมึนศีรษะเล็กน้อย
      - อาจมีภาวะ Amnesia ลืมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนมาโรงพยาบาล
      - อาจหมดสติชั่วขณะ
      - พบร้อยละ 3 ที่มี่อาการเลวลงในเวลาต่อมาจนเสียชีวิตเรียกว่า Talk and die
    - - 1.สังเกตอาการผิดปกติแล้วนำส่งโรงพยาบาลทันที
        
        สับสนหรือพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงจากเดิม
        
        อาเจียนพุ่ง
        
        มีอาการชักเกร็ง
        
        เวียนศีรษะ ปวดหัวอย่างรุนแรง
      - 2.จัดท่าให้นอนหนุนหมอน 3 ใบ หรือนอนศีรษะสูง 3 องศา
        
        เพื่อช่วยในการไหลกลับของหลอดเลือดดำจากสมอง
      - 3.ในรายที่หลับตลอดเวลาควรปลุกตื่นทุก 1-2 ชม อย่างน้อย 2 ครั้ง
      - ให้รับประทานยาแก้ปวด พาราเซต-มามอลทุก 4-6 ชม.
      - ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งที่ปรึกษา พร้อมเบอร์โทรศัพท์
  - - - มักมีอาการระดับความรู้สึกตัวลดลง
      - โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีภาวะ Hypotensive โอกาสเสียชีวิตเพิ่มขึ่น 2 เท่า
  - - - การประเมินทางเดินหายใจผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะนั้นต้องประเมินอย่างรวดเร็ว
      - ต้องป้องกันกระดูกสันหลังส่วนคอไม่ให้มีการเคลื่อนไหว
      - ในผู้ป่วยสวมหมวกกันน๊อค(Helmet) ประเมินทางเดินหายใจ
      - ขณะถอดหมวกกันน๊อคออกคอต้องอยู่ในท่า Neuttal position
    - - ผู้ป่วยกลุ่มนี้มักเกิดการหยุดหายใจสั้นๆ (Transient respiratory arrest)และ Hypoxia
      - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะ Secondary brain injury
      - การทำ Hyperventilation
        
        ผู้ป่วยที่มีอาการทางระบบประสาทเลวลงอย่างรวดเร็ว
        
        ที่มีอาการ brain herniation คือ Glasgow coma Score
        
        Hyperventilation
        
        จะใช้เพื่อลด IICP โดยใช้หลักลด Paco2
        
        Hyperventilation (Adult 20 bpm)
        
        จะทำให้ Cerebral vasoconstriction
        
        intracranial volume ลดลง
        
        ICP ลงลงอย่างรวดเร็ว
        
        รักษา Paco2 ให้อยู่ในระหว่าง 25 -30 mm.Hg
        
        ไม่ควรทำ prolong hyperventilation
        
        ไม่ควรทำ ในผู้ป่วย HI ระยะเวลา 24 ชม.แรก
    - - การไหลเวียนเลือดเนื่องจากความดันโลหิตต่ำทำให้การทำงานของสมองเลวลง
      - สาเหตุ ได้แก่ scalp laceration ,open fracture
      - ควรหลีกเลี่ยงสารลละลาย Hypotonic solution
        
        จะทำให้เกิดภาวะสมองบวม
      - สารละลายที่มีกลูโคส เนื่องจาก Hyperglycemia
        
        ทำให้เลือดหนืด ทำให้ CBF ลดลง
        
        มีการสะสม Lactic acid มากขึ้น มาจาก anaerobic glycolysis
        
        ควรใช้ Isotonic เช่น Ringer lactate หรือ NSS
  - - - การซักประวัติการบาดเจ็บอย่างรวดเร็ว
        
        บาดเจ็บเกิดขึ้นได้อย่างไร โดยอะไร เกิดทีไหน ตั้งแต่เมื่อไหร่
      - ประเมินภาวะอันตรายที่คุมคามชีวิต
        
        การหายใจและการไหลเวียนของเลือด ดูการเคลื่อนไหวของทรวอก หน้าท้อง
      - ประเมินอาการทางระบบประสาท
        
        เพื่อทรายความผิดปกติและความรุนแรง
    - - ประเมินทันทีที่ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะ IICP
      - เมื่อมีอาการผิดปกติหรือเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
        
        การเสียเลือดทั้งภายในภายนอก
        
        การหายใจขัดข้องหรือล้มเหลว
        
        กระดูกสันหลัง
      - ไม่ทราบประวัติให้รีบประเมินเร่งด่วน
    - - เพื่อป้องกันการบาดเจ็บเพิ่มขึ้น
        
        สอบถามการเจ็บปวดบริเวณคอ ท้ายทอย และตรวจหมุนศีรษะ
        
        ทำการย้ายผู้ป่วยด้วยวิธีท่อนซุน
    - - ต้องประเมินทันทีที่ประเมินได้ว่าผู้ป่วยมีการหาใจไม่สะดวก
        
        หายใจต้องมีเสียงครืดคราด เสียงกรน
      - จัดทางเดินหายใจให้โล่ง แล้วใช้Oropharyngeal airway
      - ผู้ป่วยมีอัตราการหายใจเร็วกว่าปกติ
        
        ให้ออกซิเจน Mask 6-10 ลิตร/นาที
      - ผู้ป่วยมีอาการหายใจเร็วกว่า 35 ครั้ง/นาที หรือช้ากว่า 10 ครั้ง/นาที ร่วมกับหายใจตื้น หรือมีการเกร็งของกล้ามเนื้อหายใจ
        
        ให้ช่วยผายปอดโดยใช้ Ambu bag บีมลมเข้า 12-24 ครั้ง/นาที
    - - ประเมินบาดแผล
      - หยุดเลือดที่ออกจากบาดแผล
        
        เพื่อเพิ่มป้องกัน Hypovolemic Shock
      - ห้ามเลือด
        
        โดยดูว่าเลือดพุ่งออกจากหลอดเลือดแดง หรือ หลอดเลือดดำ
        
        ต้องห้ามเลือดให้หยุดทันทีด้วยวิธีพีนหรือกดให้แน่น
        
        เลือดออกบริเวณศีรษะให้ห้ามเลือด้วยวิธีการกดหรือพันรอบศรีษะ
      - หลังจากห้ามเลือดแล้วพบว่าความดันโลหิตต่ำ Capillary filling time นานกว่า 2 วินาที
        
        ให้ Ringer Lactate ทันทีเพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือด
        
        รักษษระดับความดัน Systolic ไม่ต่ำกว่า 90 มม.ปรอท
        
        มีจำนวนปัสสาวะ 30-50 ซีซี/ชม
        
        ระวังสมองบวมจากน้ำที่มากเกินไป
    - - กาซคาร์บอนไดออกไซดคั่ง หรือออกซิเจนในเลือดต่ำ
        
        จัดให้ผู้ป่วยนอนตะแคงในท่ากึ่งคว่ำเพื่อป้องกันภาวะลิ้นตกไปอุดกั้นทางเดินหายใจ
        
        ดูดเสมหะในปากและคอ
        
        ไม่ดูดเสมหะโดยไม่จำเป็น ถ้ายังไม่มีอาการหรืออาการแสดงใดๆ
        
        ดูดเสมหะแต่ละครั้งต้องดูดไม่ให้นานเกิน 15 วินาที
      - สาเหตุการนอนในท่าที่ไม่เหมาะสม
        
        จัดท่าผู้ป่วยนอนในศีรษะสูง 20 -30 องศา
        
        จัดบริเวณคอให้อยู่ในแนวตรง
        
        หลีเลี่ยงการจัดท่างอสะโพกเกิน 90 องศา
      - การป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่สมอง
        
        ใช้ผ้ากอซ ปิดแผลที่กะโหลกศีรษะแตงแทงทะละศีรษะออกมา
        
        ห้ามใช้สำลีหรือผ้ากออซอุดในรูจมูก
      - ควบคุมภาวะชักเพื่อการลดใช้ออกซิเจนในสมอง
  - - - อุบัติเหตุจราจร
      - การตกจากที่สูง
      - การใช้ความรุนแรง
    - - Cord concussion
        
        ไขสันหลังได้รับการกระทบกระเทือนและหยุดการทำงานชั่วคราวน้อยกว่า 24 ชม.
      - Cord contusion
        
        เกิดการซอกช้ำ กด เบียด ด้วยกระดูกสันหลังที่แตกหัก
      - Ischemia condition
        
        ไขสันหลังขาดเลือดจากการกดเบียดหลอดเลือดที่มาเลี้ยงไขสันหลัง
      - Cord transection
        
        ไขสันหลังฉีดขาดชั้น Dura,Arachnid
    - - ส่วนที่ต่ำกว่ารอยโรคจะหยุดทำงานชั่วคราว
      - ไม่พบการทำงานหรือ reflex
      - การประเมิน
        
        จะหายภายในระยะเวลาเป็นวันหรือไม่กี่สัปดาห์
        
        โดยการประเมิน reflex
        
        anal reflex
        
        deep tendon reflex
        
        bulbocarvenosus
    - - ภาวะที่ไม่มีการทำงานของระบบประสาทสั่งงานหรือประสาทรับความรู้สึก
      - ใช้ sacral sparing เป็นตัวบ่งชี้ว่า Complete cord injury ไม่มีการทำงานของ moter/sensory
      - Incomplete cord injury
        
        การหลงเหลือการทำงานของ moter/sensory บริเวณทวารหนัก
    - - เป้าหมายแรกในการดูแลผู้ป่วยบาดเจ็บที่ไขสันหลัง
        
        การรักษาชีวิต ป้องกันการทำลายสันหลังเพิ่มขึ้น
      - การพยาบาล ณ จุดเกิดเหตุ
        
        การดูแลเรื่องหายใจ การไหลเวียนของโลหิต รวมทั้งการเคลื่อนย้ายาผู้ป่วยอย่างถูกต้อง
      - ก่อนการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
        
        จัดท่ากระดูกสันหลังให้นิ่งก่อนโดยให้ผู้บาดเจ็บนอนบนกระดาน และใช้อุปกรณ์ดามคอ
      - การประเมินสภาพของผู้ป่วย
        
        การตรวจประเมินร่างกายอย่างครอบคลุม
        
        ประเมินการหายใจ
        
        ตรวจและบันทึกสัญญาณชีพ
        
        การพลิกตัวและการเคลื่อยย้าย
        
        การดูแลให้ยา
        
        ใส่สายสวนปัสสาวะไว้
        
        ติดตามเฝ้าระวังการตกเลือด
        
        เตรียมส่งผู้ป่วยตรววรังสี
  - - - เป็นผลมาจากหลอดเลือดแดงแข็ง เกิดจากไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน
      - โรคหลอดเลือดขาดเลือดจากการอุดตัน (Embolic Stroke) เกิดจากการการอุดตันของหลอดเลือดจนทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนได้
    - - โรคหลอดเลือดสมองโป่งพอง Aneurysm
      - โรคหลอดเลือดสมองผิดปกติ Arteriovenous
      - อาการของโรคหลอดเลือดสมอง
        
        อาการอ่อนแรงมักจะเกิดกับร่างกายข้างใดข้างนึง
        
        อาการชา
        
        มีปัญหาเกี่ยวกับการพูด
        
        มีปัญหาเกี่ยวกับการทรงตัว เดินเซ
        
        การสูญเสียการมองเห็นบางส่วน
      - อาการบ่งชี้หลอดเลือดสมอง
        
        F = face เวลายิ้มพบว่ามุมปากข้างหนึ่งตก
        
        A = Arms ยกแขนไม่ขึ้น 1 ข้าง
        
        S = Speech มีปัญหาด้านการพูดแม้ประโยคง่ายๆ ฟังไม่รู้เรื่อง
        
        T = time มีอาการดังกล่าวต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลภายใน 3 ชม.
      - แนวทางการพยาบาลเบื้องต้นเมื่อผู้ป่วยมาถึงห้องฉุกเฉิน
        
        จัดให้มีพยาบาล/เจ้าหน้าทีคัดกรอง/เวรเปล เคลื่อนย้ายผู้ป่วยเข้าห้องฉุกเฉิน
        
        ซักประวัติอาการสำคัญที่มาโรงพยาบาล
        
        รายงานแพทย์ทันที
        
        สัญญาณชีะและอาการแสดงระบบประสาทผิดปกติ
        
        ระดับความดันโลหิต SBP มากกว่าหรือเท่ากับ 185 mmHg.
        
        ระดับความอิ่มตัวของออกซิเจนที่เส้นเลือดแดงส่วนปลาย Spo2 < 94 %
        
        ระดับความรู้สึกตัว GCS น้อยกว่าเท่ากับ 10 คะแนน
        
        ผลการตรวจทางห้องปฎิบัติการผิดปกติ เช่นระดับน้ำตาลในเลือด น้อยกว่าหรือเท่ากับ 50 mg/dL
        
        อาการอื่นๆเช่น ชัก เกร็ง กระตุก
        
        ส่งตรวจพิเสษ CT brain non contrast
- - - - จากการถูกแทง ถูกยิง บาดแผลภายนอก
    - - อุบัติเหตุการจราจรและตกจากที่สูง อาจไม่พบร่องรอยการบาดเจ็บ
  - - - อาการหักเพียง 1 หรือหลายซี่
      - อาการปวดบริเวฯที่หัก และหายใจลำบาก
      - การตรวจร่ากาย
        
        การกดเจ็บบริเวณที่หัก อาจใช้มือวางบริเวณด้านหน้าและะด้านหลังของทรวงอกแล้วบิดหนุนมือเข้าหากัน
      - ต้องตระหนักเสมอว่า ต้องประเมินภาวะ internal injurt และ ภาวะช๊อค เสมอเพราะอาจทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้
    - - หักอย่างน้อย 2 แห่ง
      - ทำให้ผนังทรวงอกบริเวณที่หักขยับเขยื้อน
      - ขณะหายใจเข้าจะทำให้บริเวณที่หักยุบ
      - ขณะหายใจออกบริเวณที่หักจะยกสูงเรียกว่า Paradoxical
      - ทำให้การหายใจมี O2 ลดลง การระบาย Co2 ลดลง
      - ประเมินได้จาก
        
        อาการ Fractured Ribs
        
        การหายใจลำบาก
        
        การสังเกตการเคลื่อนไหวแบบทรวงอกแบบ Paradoxical
      - ต้องตระหนักเสมอว่าผู้ป่วย Flail Chest มักร่วมกับ Pneumothorax
    - - เกิดจากถูกยิงหรือถูกแทง
      - ทำให้ อากาศหรือเลือดออกในระหว่างปอดกับผนังทรวงอก
      - ทำให้ปอดแฟบ O2 ลดลง การระบาย Co2 ลดลง
      - Tension Pneumothorax
        
        ลมรั่วจากอากาศภายนอกเข้าไปในโพรงเยื่อหุ้มปอด
        
        หากไม่ได้รับการแก้ไขความดันในโรงเบื่อหุ้มปอดสูงขึ้น ปอดแฟบได้
        
        เกิด Hypotension ได้
      - Massive Hemothorax
        
        เกิดเลือดออกในโพรงเยื่อหุ้มปอดอย่างเฉียบพลัน
        
        อาจตรวจพบ Neck vein แฟบจาก Hypovolemia
        
        ไม่พบ Breath sound
        
        เคาะทีบ Dullness
      - Cardiac temponade
        
        เกิดจากเลือดเข้าไปอยู่ในโพรงเยื่อหุ้มหัวใจ
        
        โดยเลือดาจมาจากหัวใจ เยื่อหุ้มหัวใจ เส้นเลือดขนาดใหญ่ที่ได้รับบาดเจ็บ
        
        ปริมาณเลือดเพียงเล็กน้อยจะมีจำกัดการทำงานของหัวใจ
        
        ผู้ป่วยจะมีอาการ
        
        เสียงหัวใจเบาลง
        
        แต่พบ EKG แบบ PEA
        
        Neck vein engorge หรือ High CVP
  - - - เกิดภายหลังการบาดเจ็บทรวงอก
      - จากการเสียเลือด เช่น Lung contusion
      - การเปลี่ยนแปลงของความดันในช่องอก
      - ภาวะ Hypoxia เป็นภาวะที่สำคัญที่สุดส่งผลต่อการเสียชีวิตทันที
    - - เกิดจากการ Ventilation
      - จากการเปลี่ยนแปลงความดันในช่องอก
      - ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดภาวะสมองพร่องออกซิเจน ระดับคามรู้สึกตัวลดลง
    - - จากการเพิ่ม Lactic acid .ในร่างกายที่มาจาก Tissue hypoperfusion จากภาวะช็อค
  - - - A.Airway
        
        เริ่มจากการฟังเสียงหายใจและค้นหาสิ่งแปลกปลอม
        
        การบาดเจ็บขอกล่องเสียง
        
        จะฟังพบเสียงหายใจที่ผิดปกติ เช่น Stridor
        
        ไอเป็นเลือด
        
        เสียงพูดเป็นเสียงแหบ
        
        การตรวจร่างกาย
        
        Subcutaneous emphysema บริเวณคอ
        
        คลำพบ Crepitation ที่ Thyroid cartilage
      - B.Breathing
        
        โดยประเมินจากการ ดู คลำ เคาะ ฟัง เพื่อหาความผิดปกติของการหายใจ
        
        อาการสำคัญที่พบในการหายใจผิดปกติ
        
        การหายใจเร็ว
        
        ลักษณะการหายใจเปลี่ยนไป
        
        การหายใจตื้น
        
        หากพบ Cyanosis แสดงว่าผู้ป่วยเกิดภาวะ Hypoxia
      - C.Cirrulation
        
        คลำชีพจพ ประเมินอัตรา ความแรง จังหวะความสม่ำเสมอ
        
        ตรวจความดันโลหิต
        
        สี อุณหภูมิผิวหนังบริเวฯปลายมือปลายเท้า
        
        ประเมินความโปร่งพองของเส้นเลือดดำที่คอ Neck vein
        
        Neck vein แฟบในภาวะ Hypovolemia
        
        Neck vein โป่งจาก Cardiac temponade
        
        ผู้ป่วยบาดเจ็บทรวงอกควรได้รับคลื่นการตรวจไฟฟ้าหัวใจ EKG
        
        โดยเฉพาะ Hypoxia และ Acidosis
  - - - ทางเดินหายใจและการหายใจ
      - ดูแลการไหลเวียน
      - วัดสัญญาณชีพ
    - - เพื่อป้องกันแก้ไขภาวะ Hyopxia
    - - กระดูกซี่โครงหักแบบธรรมดา
        
        ใช้ผ้าพันให้มีความกว้าง 2 นิ้ว พันรอบทรวงอกจนถึงส่วนกลางสุดของซี่โครง
        
        ก่อนผูกปมให้ผู้บาดเจ็บหายใจออกให้เต็มที่
      - กรณีมีแผลเปิดแล้วมีลักษณะปากแผลถูกดูดขณะหายใจให้สงสัยว่า Pneumothorax
      - กรณีซี่โครงหักในจุดเดียวกัน
        
        ให้นอนทับด้านที่บาดเจ็บ
      - กรณีไม่มีการบาดเจ็บอื่นร่วมด้วย หรือไม่รู้สึกตัว
        
        ให้ทำการเคลื่อนบ้าบผู้ป่วยในท่านั่ง
    - - ไม่ให้เคลื่อนไหวบริเวณที่หัก
      - อาจใช้หมอนรองบริเวณที่หัก
    - - ให้รีบปิดแผลอย่างเร็วที่สุด
      - ป้องกันไม่ให้มีอากาศเข้าไปใน Chest
      - วัสดุที่ใช้ปิดแผลเช่น Vaseline gauze
    - - ห้ามดึงมีดออก ให้ปิดแผบให้หนาแน่น
    - - ให้รีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
    - - ให้ออกซิเจนแก่ผู้ปวย
      - ให้จัดท่าผู้ป่วยอยู่ในท่านั่ง
      - ถึงแม้ Immobilize กระดูกสันหลังหรือมีภาวะช๊อคต้องจัดท่านั่งให้สะสะดวกมากขึ้น