Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบประสาทส่วนกลาง2 - Coggle Diagram

- - - - เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับบริดวณที่ได้รัยการบาดเจ็บโดยตรง เกิดการทำลาบเซลล์ประสาท หลอดเลือดได้รับความเสียหายฉีกขาด มีเลือดออกในไขสันหลังละตีบตัว
    - - เป็นการเปลี่ยนแปลงในระดับเซลล์หลังเกิดการบาดเจ็บ โดยบริเวรสมองเนื้อสีเท่าจะขาดเลือด สมองเนื้อสีขาวมีการไหลเวียนเลือด
      - มีการก่อตัวของถุง/ก้อนเนื้อ และถูกรอบด้วยแผลเป็น
      - ปริมาณ/ก้อนเนื้อมาก ทำให้ขัดขวางการเจริญขึ้นใหม่ของAxon
      - มักขยายบริเวณกว้างระดับหนือ และใต้ตำแหน่งไขสันหลังที่ได้รับบาดเจ็บ
  - - - สูญเสียความรู้สึกทั้งหมด กล้ามเนื้ออ่อนแรงและสูญเสียระบบประสาทอัตโนมัติในบริเวรที่อยู่ตำกว่าระดับของการบาดเจ็บ
      - อัมพาตอย่างถาวร
        
        Tetraplegia / Quadriplegia คืออัมพาตของแขนยาทั้งสองข้างจากการบาดเจ็บไขสันหลังตั้งแต่ T1 ขึ้นไป
        
        Paraplegia อัมพาตครึ่งล่างจากการบาดเจ็บไขสันหลังส่วนอกระดับ T2 ลงมา
        
        ไขสันหลังถูกตัด (Cord transection) เป็นการบาดเจ็บไขสันหลังที่รุนแรงที่สุด
        
        ระยะแรกจะสูญเสียความรู้สึก แต่ระยะหลังร่างกายส่วนที่ตำกว่าพยาธิสภาพ จะป็นอัมพาตแบบแข็งเกร็งตลอดไป
    - - ขยับกล้ามเนื้อขาได้/งอนิ้วโป้งเท้าได้
      - มี Scral sparing เหลืออยู่
      - ผู้ป่วยจะยังมีความรู้สึกรอบๆ
      - มีโอกาสฝื้นเป็นปกติ
      - Central cord syndrome
        
        การได้รับการบาดเจ็บในท่าที่แอ่นมากเกินไป
        
        สามรถควบคุมการขับถ่ายได้และเดินได้
      - Brown - Sequard syndrome
        
        เกิดจากการได้รับบาดเจ็บแบบบิด/หมุนอย่างแรง ทำให้ไขสันหลังได้รับบาดเจ็บซีกเดียว
        
        ระดับที่ต่ำกว่าพยาธิสภาพจะเกิดอาการอ่อนแรงอย่างสมบรูณ์ ทางตรงกันข้ามจะสูญเสียความรู้สึกเจ็บปวดต่างๆ มีอากรปวดแสบปวดร้อน
      - Anterior cord syndrome
        
        เกิดจากไขสันหลังส่วนหลังส่วนหน้าถูกทำลาย จากการได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุที่ทำให้ส่วนของคองอทันที
        
        ระดับที่ต่ำกว่าพยาธิสภาพ เป็นอัมพาต สูณเสียการรับรู้ความเจ็บปวดต่างๆ
      - Conus medullaris syndrome
        
        เป็นการบาดเจ็บของไขสันหลังระดับเอวทำให้กระเพาะปัสสาวะเป็นอัมพาตชนิดอ่อนปวกเปียกขณะที่กล้ามเนื้อขาอ่อนแรงเพียงเล็กน้อย
      - Cauda equina Syndrome
        
        เป็นการบาดเจ็บของรากประสาทระดับเอวและกระเบนเหน็บทำให้กล้ามเนื้อขากล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะหูรูดและลำไส้ใหญ่อ่อนแรงหรือเป็นอัมพาตชนิดอ่อนปวกเปียก รีเฟล็กซ์ลดลงหรือหายไป
      - Spinal concussion
        
        เป็นภาวะที่ไขสันหลังได้รับการกระทบกระเทือนทำให้เกิดการหยุดทำงานไปชั่วคราว
  - - - อวัยวะที่อยู่ตำกว่าระดับไขสันหลังได้รับการบาดเจ็บจะเป็นอัมพาตแบบอ่อนปวกเปียก
      - ความดันโลหิตต่ำ
      - ผิวหนังเย็น
      - ไม่มีรีเฟล็กซ์
    - - ปัญหาของระบบทางเดินหายใจเนื่องจาก Intercosta muscle ที่ใช้ในการหายใจมีปัญหา
      - ระบบหัวใจและหลอดเลือดโดยเกิดการขยายตัวของหลอดเลือดเลือดกลับสู่หัวใจลดลง
      - ระบบการย่อยและการขับถ่ายผู้ป่วยอาจมีอาการท้องอืดแน่นท้องเนื่องจากกระเพาะอาหารและลำไส้จะทำงานลดลง
      - ระบบผิวหนังมักเกิดแผลกดทับ สามารถป้องกันได้โดยพลิกตัวให้ผู้ป่วยบ่อย ๆ อย่างน้อยทุก 2 ชั่วโมง
      - ระบบกล้ามเนื้อและข้อต่อผู้ป่วยอาจเกิดการยึดติดกัน (Contracture) ของข้อต่อหรือมีการแข็งตัวของกล้ามเนื้อ
      - อุณหภูมิของร่างกายเปลี่ยนแปลงไปตามสิ่งแวดล้อมเกิดภาวะ Metabolic alkalosis จากการงดอาหารทางปาก
      - ระบบขับถ่ายปัสสาวะอาจพบปัญหาต่าง ๆ ได้เช่นกระเพาะปัสสาวะจึงโป่งตึงและมีน้ำปัสสาวะคั่ง ในกระเพาะปัสสาวะมาก
- - - - การเกร็งของกล้ามเนื้อ
      - เกิดบริเวณหลัง แขน ขา
    - - การชักที่ส่งผลให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง
      - ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้
      - เกิดการล้มลงอย่างเฉียบพลัน
    - - เกิดจากการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อผิดปกติ
      - เกิดการขยับเขยื้อนในจังหวะซ้ำ
      - เกิดบริเวณคอ ใบหน้า และแขน
    - - ส่งผลต่อกล้ามเนื้อทุกส่วน
      - เกิดกล้ามเนื้อเกร็งและกระตุก
      - ผู้ป่วยล้มลง และหมดสติ
      - บางรายอาจร้องไห้ในขณะชัก
    - - เกิดในวัยเด็ก
      - มีการกระพริบตา
      - ขยับริมฝีปาก
    - - เกิดขึ้นแบบเฉียบพลัน
      - ชักกระตุกแขนและขาคล้ายไฟฟ้าช็อต
      - มักเกิดจากหลังตื่นนอน หรือร่วมกับอาการชักอื่นๆ
- - - - Streptococcus pneumonia
      - Neisseria meningitides
      - Haemophilus influenzae type b
    - - การระคายเคืองเยื่อหุ้มสมอง
        
        อาการชัก
        
        ปวดศีมากและปวดคอร่วมด้วย
        
        ซึมลง
        
        Kernig’s sign และ Brudzinski’ sign ได้ผลบวก
        
        มีอาการกลัวแสง
      - ภาวะแทรกซึม
        
        ฝีในสมอง
        
        สมองบวม
        
        มีน้ำหรือหนองใต้เยื่อหุ้มสมอง
      - แสดงถึงการติดเชื้อ
        
        เบื่ออาหาร
        
        หนาวสั่น
        
        มีไข้สูง 38-39 องศาเซลเซียส
        
        เด็กเล็ก็จะกระสับกระส่าย
        
        หงุดหงิดไม่ยอมดูดนม
    - - การเจาะหลัง (Lumbar puncture)
      - การนำเลือดไปเพาะเชื้อ (Hemoculture)
      - ประเมินจากประวัติการติดเชื้อทางเดินหายใจ
        
        คออักเสบ
        
        ทอนซิลอักเสบ
        
        โพรงจมูกอักเสบ
        
        หูชั้นกลางอักเสบ
      - ตรวจย้อมสีน้ำไขสันหลัง
      - การตรวจพิเศษ CT scan
      - MRI เพื่อค้นหาตำแหน่ง
  - - - มีอาการนิวโรน ฉีกขาด
        
        ง่วงซึม
        
        ไม่มีสติ
        
        มีอาการชัก
        
        อัมพาต
        
        เดินเซ
        
        แขนขาสั่น
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
      - คอและหลังแข็ง
    - - ตรวจสมองด้วยคลื่นแม่เหล็ก MRI
      - ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง EEG
  - - - อาการเด่นมากที่สุด
        
        อาเจียน
        
        อ่อนเพลีย
        
        มีไข้
        
        มีปัญหาการมองเห็น
        
        ปวดศีรษะในตอนเช้า
        
        ความรู้สึกตัวลดลง
        
        มีอาการชัก
        
        ภาวะสมองบวม
        
        ความดันในกะโหลกศีรษะสูง
      - การกดเบียดของก้อนฝี
      - เนื้อสมองถูกทำลาย
    - - CT scan
      - ตรวจ Chest X-ray
      - ทำ MRI scan
    - - การติดเชื้อที่ไกลออกไป
        
        การติดเชื้อของปอด
        
        หนองในเยื่อหุ้มปอด
        
        เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ
        
        การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
        
        การติดเชื้อในช่องท้อง
        
        โรคหลอดลงโป่งพอง
        
        ฟันผุ
        
        เหงือกอักเสบ
      - มีช่องทางเปิดติดต่อกับภายนอก
        
        กระโหลกศีรษะแตก
        
        ผ่าตัดสมองและระบบประสาท
      - การติดเชื้ออวัยวัที่ใกล้เคียง
        
        โพรงไซนัส
        
        ใบหน้าอักเสบ
        
        หูชั้นกลางอักเสบ
        
        โพรงกระดูกมาสตอยด์อักเสบ
      - ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน
        
        ผู้ป่วย AIDS)
- - - - การเปลี่ยนแปลงด้านโครงสร้างสมองซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดบริเวณเปลือกสมองโดยจะพบการเปลี่ยนแปลงดังนี้
        
        การฝ่อของเซลล์บริเวณเปลือกสมอง (Cortical atrophy)
        
        น้ำหนักของสมองลดลง
        
        รอยนูน (Gyrus) แคบและร่องสมอง (Sulcus) กว้างขึ้น
        
        Ventricle มีขนาดใหญ่ขึ้น
        
        มีการสูญเสียเซลล์ประสาทเช่น Nucleus basalis of Meynert ใน Forebrainc และ Hippocampus ใน Temporal lobe
        
        การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างในเซลล์
      - 2.การเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างในเซลล์ (Cytoskeletal structure)
        
        นิวโรไฟบลิลลารีแทงเกิล (Neurofbruary tangle, NFTs)
        
        กลุ่มเส้นใยของโปรตีนที่เรียกว่าเทา (Tag) พันกันยุ่งทำให้ไม่สามารถสร้าง microtubule ในเซลล์ได้
        
        อะมีลอยด์พลาก (Amyloid plaques)
        
        เกิดจากการรวมตัวกันเป็นก้อนมากผิดปกติของโปรตีนที่เรียกว่าเบตาอะมีลอยด์ (Beta amyloid protein)
        
        ส้นเลือดมีสารอะมีลอยด์สะสม (Amyloid angiopathy)
        
        เกิดจากสาร ง่ายอะมีลอยด์สะสมที่ผนังหลอดเลือดแดงขนาดกลางและเล็กของเยื่อหุ้มสมองและส่วนผิวนอกของ สาร cortex เป็นผลให้หลอดเลือดในสมองแตกง่าย
      - การเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมี
        
        เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสมองโดยทำให้ Enzyme choline acetyltransferase (ChAT) ลดลงส่งผลให้ตัวรับ cholinergic ลดลงการสร้าง acetylcholine (ACh) จึงน้อยลง
    - - Alzheimer disease
        
        เป็นภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างและชีวเคมีมากกว่าสมองเสื่อมทั่ว ๆ ไป
        
        ผู้ป่วยมีสารสื่อประสาท Acetylcholine เหลืออยู่เพียงร้อยละ 10 พบ Amyloid plaques โดยในช่วงระยะแรกของการเป็นโรคนี้จะพบ Amyloid plaques ในกลีบสมองใหญ่ส่วนลึกที่เรียกว่าฮิปโปแคมปัส และสมองส่วนเอนโทรีนอลคอร์เทกซ์
      - ภาวะสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือด (Vascular dementia, VaD)
        
        เป็นความบกพร่องในเรื่องการรู้คิด
        
        ผู้ป่วยมักจะมีอาการตามหลังการเกิดโรคหลอดเลือดสมองอาจเกิดขึ้นทันทีหรือเกิดขึ้นที่ละน้อยอาการต่าง ๆ จะแปรปรวนตามตำแหน่งและขนาดของความเสียหายในสมอง
      - โรคสมองเสื่อมที่พบเลวี บอดี
        
        เกิดจากการจับกันเป็นก้อนผิดปกติของ Lewy body
        
        บางรายเกิดจากยีนกลายพัน ทำให้มีอาการสอมงเสื่อม มีการเปลี่ยนแปลงความคิดและพฤติกรรม ร่วมกับการเคลื่อนไหวผิดปกติคล้างโรคพาร์กินสัน
        
        ลักษณะพิเศษที่พบ
        
        มีอาการเห็นภาพหลอน
        
        มีอาการทางสมองขึ้นๆลงๆ
        
        REM sleep behavioral disorder
        
        ล้มง่าย หลงผิด
        
        มักไวต่อยาต้านโรคจิต
      - โรคสอมงเสื่อมบริเวณสมองส่วนหน้า (Frontotemporal dementia, FTD)
        
        โรคนี้พบได้น้อยมักพบในผู้ป่วยวัยกลางคน
        
        เกิดจากความเสียหายที่ร้ายแรงต่อสมองกลีบหน้า / สมองกลีบขมับ
        
        สมองกลีบหน้า จะเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมและการเปลี่ยนแปลงด้านบุคลิกภาพ
        
        สมองกลีบขมับ จะเกี่ยวข้องกับความบกพร่องทางภาษา
        
        อาการเริ่มต้นมักเป็นด้านการควบคุมอารมณ์การเข้าสังคมการตัดสินใจผิดปกติมีอาการซึมเศร้าเฉยเมยการกินหรือการใช้ภาษาผิดปกติซึ่งถือว่าเป็นอาการเด่นที่ต่างจากโรคอัลไซเมอร์ที่เด่นในด้านความจำ
        
        ระดับความรุนแรงของภาวะสมองเสื่อม
        
        ระดับเล็กน้อย (Mild)
        
        ผู้ป่วยจะมีอาการหลงลืมโดยเฉพาะลืมเรื่องที่เพิ่งเกิดขึ้น
        
        ระดับปานกลาง (Moderate)
        
        ความจำจะเริ่มเสื่อมมากขึ้นมีความบกพร่องในความเข้าใจความสามารถในการเรียนรู้การแก้ปัญหาและการตัดสินใจเช่นคำนวณตัวเลขง่าย ๆ
        
        ในช่วงท้าย ๆ ของระยะนี้ผู้ป่วยอาจมีอาการทางจิตเช่นประสาทหลอนผู้ป่วยเริ่มไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้หากปล่อยให้อยู่คนเดียวอาจเป็นอันตรายต้องมีคนช่วยดูแลตามสมควร
        
        ระดับรุนแรง (Severe)
        
        ระยะนี้ผู้ป่วยจะไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ ทำกิจวัตรประจำวันไม่ได้ต้องมีคนเฝ้าดูแลตลอดเวลาไม่สามารถจำสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้นได้ จำญาติพี่น้องไม่ได้ จำตัวเองไม่ได้ บุคลิกเปลี่ยนไป เคลื่อนไหวช้า
        
        อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุต่อชีวิต
    - - 1 มีความผิดปกติของความจำ (Memory impairment)
      - 2.มีความผิดปกติอย่างน้อย 1 ข้อในสิ่งเหล่านี้
        
        ความผิดปกติของการใช้ภาษา (Aphasia)
        
        สูญเสียทักษะในการทำกิจกรรม (Aorawa) เช่นไม่สามารถแปรงฟันหวีผมเป็นต้น
        
        ไม่รับรู้ในสิ่งที่เคยรู้มาก่อน (Agnosia) เช่นเห็นสิ่งของแล้วไม่รู้ว่าคืออะไรไม่รู้ว่าใช้สำหรับทำอะไร
        
        ความผิดปกติในการบริหารจัดการ (Disturbance of executive function) เช่น Planning,Judgement,Organizing,Sequencing,Abstract thinking
      - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในข้อ 1 และ 2 มีมากถึงกับส่งผลกระทบต่อความสามารถทางสังคมและอาชีพและมีระดับความสามารถที่ลดลงจากเดิม
      - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นไม่ได้อยู่ในช่วงที่กำลังมีภาวะซึมสับสนเฉียบพลัน (Delirium)
      - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นนี้ไม่สามารถอธิบายได้ด้วยสาเหตุอื่น ๆ
  - - - อาจเนื่องมาจากกรรมพันธุ์ร่วมกับปัจจัยทางสภาพแวดล้อมที่ก่อให้เกิดการเสื่อมของเนื้อเยื่อในระบบประสาท
        
        การได้รับสารพิษจากสิ่งแวดล้อม เช่น โลหะ ยาฆ่าแมล งยาฆ่าวัชพืชยาบ้าตัว
        
        การติดเชื้อไวรัสมีอุบัติเหตุที่ศีรษะมีการใช้ยารักษาโรคจิต
    - - อาการของโรคพาร์กินสันจะเกิดขึ้นจะเกิดขึ้นภายหลังจากมีการสูญเสียสารสื่อประสาทโดปามีนในระดับรุนแรง
        
        อาการทางกาย
        
        อาการสั่น (Tremor) โดยจะมีอาการสั่นขณะพัก ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดอาการสั่นที่นิ้วมือก่อนซึ่งอาการสั่นของนิ้วมือจะคล้ายกับผู้ป่วยกำลังปั้นยาลูกกลอน แล้วตามด้วยการสั่นของข้อมือและแขน
        เมื่อผ่านไปหลาย ๆ เดือนขาและเท้าอีกข้างก็จะเริ่มมีอาการสั่นตามมาและในที่สุดก็จะเกิดอาการทั่วร่างกายรวมทั้งบริเวณคางริมฝีปากและลิ้น
        
        จะมีอาการสั่นมากเวลาอยู่นิ่ง เวลาเครียด
        
        เวลานอนหลับหรือใช้มือทำอะไรไม่มีอาการสั่นหรือสั่นน้อยลง
        
        อาการแข็งเกร็ง ของกล้ามเนื้อแขนขาและลำตัว
        
        เมือมีผู้อื่นมาจับแขนขาของผู้ป่วยโยกเข้าออกหรือขึ้นลง จะรู้สึกเหมือนมีแรงต้าน/สดุดเป็นจังหวะ
        
        อาการนี้จะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกปวดเมื่อยแม้ไม่ได้เคลื่อนไหว
        
        การเคลื่อนที่ไหวช้าและน้อย
        
        1) การเคลื่อนไหวของใบหน้าลดลงใบหน้าเฉยเมยไม่มีอารมณ์
        
        2) มีอาการพูดเสียงเครือ ๆ เบาฟังไม่ชัดและเมื่อพูดไปนาน ๆ เสียงจะค่อย ๆ หายไปในลำคอเมื่อเป็นมากขึ้นคำพูดจะไม่ชัดเจนจนอาจฟังไม่รู้เรื่อง
        
        3) การเคลื่อนไหวของลำตัวและขาช้าลงทำให้ลุกจากเก้าอี้ลำบาก
        
        4) การเคลื่อนไหวของมือและแขนที่ลดลงทำให้เขียนหนังสือได้ลำบากหรือลายมือที่เขียนหนังสือเปลี่ยนไปและตัวเขียนจะค่อย ๆ เล็กลงจนอ่านไม่ออก สูญเสียการทรงตัว
        
        อาการทางจิตประสาท
        
        ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล ไม่มีความสุข รู้สึกกระวนกระวายใจ อาการทางจิต
        
        อาการทางระบบประสาทอัตโนมัติและอาการอื่นๆ
        
        เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำเมื่อเปลี่ยนท่าทาง เหงือออกมาก ท้องอืด ท้องผูก ปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ การรับรู้กลิ่นและรสไม่ดี รับประทานอาหาร/ดืมน้ำได้น้อย น้ำหนักตัวลดลง