Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่๖ การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีความผิดปกติ…
บทที่๖ การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีความผิดปกติ ของปัจจัยการคลอด
Power (แรง)
แรงที่เกิดจากการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกและแรงเบ่งของมารดา
ปัจจัยของแรง
Hypotonic contraction มดลูกหดรัดตัวแรงน้อยกว่าปกติ
สาเหตุ
กล้ามเนื้อมดลูกผิดปกติ
กล้ามเนื้อมดลูกมีการยืดขยายมาก
ขาดการกระตุ้นเนื้องอกมดลูก (Myoma Uteri) ให้เกิด เฟอร์กูสัน
รีเฟล็กซ์
ท่าทารกผิดปกติ
ทารกตัวเล็ก
CPD
มีสิ่งที่ทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
เจ็บครรภ์มาก มีความเครียด วิตกกังวล
คลอดนาน
ยา
Full bladder
ผลกระทบ
คล้ายกับมดลูกหดรัดตัวรุนแรงมากกว่าปกติ
ลักษณะ
ระยะห่างการหดรัดตัวมากกว่า 3 นาที หรือภายใน 10 นาที หดรัดตัวน้อยกว่า 3 ครั้ง
แรงดันภายในถุงน้ําคร่ํา < 15 มม.ปรอท
หดรัดตัวน้อยกว่า 40 วินาที
แนวทางการรักษา
การให้ยาออกซิโทซิน (Oxytocin)
การทดลองคลอด (Trial Labour )
การเจาะถุงน้ําทูนหัว (Armniotomy)
การช่วยคลอดด้วยสูติศาสตร์หัตถการ
Maternal exhaustion มารดาขาดแรงเบ่ง
สาเหตุ
การท่า epidural block
อ่อนเพลียจากคลอตยาวนาน
ผู้คลอดใต้รับยาบรรเทาปวดในปริมาณมาก
เหนื่อยล้าจากได้รับน้ําอาหารไม่เพียงพอ
เบ่งไม่เป็น
ผลกระทบ
มารดา
ไม่สามารถคลอดเองได้ ต้องใช้สูติศาสตร์หัตถการ
ทารก
ทารกขาดออกซิเจน จากการคลอดนาน
Hypertonic contraction มดลูกหดรัดตัวรุนแรงมากกว่าปกติ
มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย
ลักษณะ
มดลูกหดรัดตัวนานเกิน 90 วินาที ระยะพักจะสั้นมาก
มดลูกหดรัดตัวถี่มากกว่าปกติระยะห่างน้อยกว่า 2 นาที
มดลูกหดรัดตัวแรงมากกว่าปกติ
สาเหตุ
การคลอดติดขัด
ทารกท่าผิดปกติ เกิด วงแหวนแบนเติล (Bandl's ring)
ไม่ได้เกิดจากการคลอดติดขัด
กระตุ้นการหดรัดตัวไม่ถูกวิธี
รกลอกตัวก่อนกําหนด
ผลกระทบ
ด้านมารดา
ติดเชื้อในถุงน้ําคร่ํา
มดลูกแตก >>เสียเลือด
ร่างกายอ่อนเพลีย เกิดภาวะขาดน้ํา
ตกเลือดหลังคลอด
วิตกกังวลและกลัว
เจ็บปวดมาก
ด้านทารก
Fetal distress (ทารกชาตออกซิเจน)
ติดเชื้อ จากถุงน้ําคร่ําแตกนาน เกิน 24 hrs.
ศีรษะทารกถูกกดนาน
มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน
ลักษณะ
การหดรัดตัวไม่มีการแผ่ขยาย
ระยะพัก กล้ามเนื้อมดลูกคลายตัวไม่เต็มที่ แรงดันกล้ามเนื้อชั้น กลางสูงกว่า 15 มิลลิเมตรปรอท
วัดแรงดัน ในถุงน้ําคร่ําอาจสูงถึง 50-80 มิลลิเมตรปรอท
มดลูกหดรัดตัวไม่สม่ําเสมอ
สาเหตุ
มารดาอายุมาก
grand multiparity ผ่านการคลอด > 5 ครั้ง
ครรภ์แรกพบมากกว่าศรรภ์หลัง
ศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับเชิงกราน
ผู้คลอดวิตกกังวล กลัวรุนแรง เจ็บมาก >> กระตุ้นประสาทซิมพาเทติก > หลั่งแคท โคลามีน คือ อะดรีนาลินและนอร์อะดรีนาลีน >> กระตุ้นแหล่งรับเบต้าและแอลฟาเท่าๆกัน > มดลูกถูกกระตุ้นแบบไม่ประสานกัน
ทารกท่าผิดปกติ
มารดาพักผ่อนไม่เพียงพอ
แนวทางการรักษา
ฉีด Pethidine ระงับปวด
ยาคลายการหดรัดตัวของมดลูก
Ritodrine
Salbutamol
ทารกอยู่ในภาวะอันตราย ให้ผ่าตัดคลอด
Passage (หนทางคลอด)
ความผิดปกติของหนทางคลอด
ปากมดลูกผิดปกติ >> ตีบตัน,
แข็งไม่ยืด, ฉีกขาด
ช่องคลอดผิดปกติ >> แคบ/ตีบ
มดลูกคว่ำหน้า หรือคว่ำหลังมากเกินไป >>
ปากมดลูกเปิดช้า/ไม่เปิด
กระเพาะปัสสาวะโป่ง
เกิดการแท้ง, คลอดก่อน กําหนด, เนื้องอกปิดกั้นหนทางคลอด, ตกเลือด
ปััจจัยของหนทางคลอดกระดูก>>เชิงกรานแคบ
สาเหตุ
การเจริญเติบโตผิดปกติ
ฮอร์โมนเพศหญิงไม่สมบูรณ์
เชิงกรานแตกร้าว
โรคกระดูก
ชนิด
เชิงกรานแคบที่ช่องกลาง ชนิด
(Midpelvic contraction)
เชิงกรานแคบที่ซ่องออก (Outlet contraction)
เชิงกรานแคบ ช่องเข้า (Inle contraction)
ผลกระทบ
ทารก
เกิดอันตรายต่อระบบประสาทส่วนกลาง
เกิดการติดเชื้อ
เลือดออกกระโหลกศีรษะ
สายสะดือย้อย
มารดา
คลอดยาวนาน
ถุงน้ําทูนหัวแตกก่อนเวลา
คลอดติดขัด ทําให้มดลูกแตกได้
เกิดเนื้อตาย
การช่วยคลอดทําให้เนื้อเยื่อมารดาถูกทําลาย
ไม่ได้สัดส่วนกันของ ศีรษะทารกกับช่อง เชิงกราน (CPD)
ซักประวัติ
มีประวัติคลอดยาก แต่ทารกคลอตขนาดปกติ
ประวัติทารกตายหลังคลอดไม่นาน
เกิดอุบัติเหตุที่กระดูกเชิงกราน
มารดาเตี้ยกว่า 135 cm
รายที่สงสัยเป็น CPD
ผลกระทบ
มารดา
การคลอดยาวนาน > มารดาอ่อนเพลีย, ขาดน้ํา, ภาวะตีโตซิส
การคลอดติดขัด > มดลูกแตก >>มารดา/ทารกเสียชีวิต
ทารก
ถุงน้ําทูนหัวแตกก่อนเวลา >> ทารกเกิตการติดเชื้อ/สายสะดือย้อย> ทารกเสีย ชีวิตได้
Passenger(สิ่งที่คลอดออกมา)
สาเหตุ
ทารกท่าผิดปกติ
ทารกท่าผิด ครรภ์หลัง จากมดลูกหย่อน
แฝดน้ํา
ความผิดปกติของมดลูกมดลูกอยู่ผิดท่า
มีสิ่งที่มาขวางช่องทางคลอด
ทารกยังไม่กลับท่าให้อยู่ท่าปกติ
คลอดก่อนกําหนด
ปัจจัยด้านทารก
Fetal Mal-position
ผิดปกติเกี่ยวกับการหมุน
ท้ายทอยเฉียงหลัง Opp
ROP
LOP
ท่าศีรษะขวางต่ํา
ผิดปกติเกี่ยวกับทรง
Brow presentation
การคลอดติดขัด ช่วย ไม่ทัน มดลูกแตกได้/ทารกขาด o2
Face Presentation
มารดา
ปากมดลูกเปิดช้า
ฝีเย็บฉีกขาด
หมุนภายในช้ากว่าปกติ
ทารก
สายสะดือพลัดต่ํา
ทารกใบหน้าบวมซ้ํา โดยเฉพาะปาก
Fetal Mal-presentation
Breech presentation
ผลกระทบ
ทารก
กระดูกหักซ้อเคลื่อน
อันตรายต่ออวัยวะภายใน
เลือดออกในสมอง
มารดา
ถุงน้ําคร่ําแตกก่อนกาหนด
ติดเชื้อ
การคลอดยาวนาน
การฉีกฆาตของหนทางคลอด
Shoulder presentation
สาเหตุ
รกเกาะต่ำ
พบในมารดาครรภ์หลัง
คลอดก่อนกําหนด
มดลูกผิดปกติ
เชิงกรานแคบ
ผลกระทบ
มารดา
มดลูกแตก
ฉีกขาดของช่องคลอด
ติดเชื้อ
เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด
ทารก
ทารกตายในครรภ์
Fetalpelvic Disproportion
ทารกขนาดใหญ่เกิน 4,000 g
Twins pregnancy
สาเหตุ
กรรมพันธุ์
อายุ
เชื้อชาติ
จํานวนครรภ์
การดูแล
ป้องกันการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกําหนด
ป้องกันความดันโลหิตสูงระยะตั้งครรภ์
Psychological (ด้านจิตใจของมารดา)
อันตรายต่อมารดาทารก
เกิดการคลอดยาวนาน เนื่องจากความกลัว วิตกกังวล ความเครียด >> การหดรัดตัว ของมดลูกไม่ดี
ผังแสดงการคลอดยาก
สาเหตุ
การรับรู้ต่อปัญหาของตนเองไม่ถูกต้อง
รูปแบบการเผชิญปัญหาไม่เหมาะสม
มีประสบการณ์ที่ไม่ดีในการคลอดที่ผ่านมา
การดูแลรักษา
มารดาอ่อนเพลียขาดน้ํา > ให้ IV
รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
รับยาบรรเทาปวด
