Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยฉุกเฉินในระบบประสาท, 3.2 การพยาบาลผู้ป่วยฉุกเฉินในระบบประส…

- - - - วินิจฉัยตำแหน่งของสมอง
        ที่ได้รับบาดเจ็บ โดย CT Scan
      - รีบส่งต่อผู้ป่วยไปหาแพทย์ Neurosurgeon
  - - - Moderate head injury GCS 9-12
      - Severe head injury GCS 3-8
      - Mild head injury GCS 13-15
    - - Skull fracture
      - intracranial lesion
  - - - ปวดหัวมาก ชัก อาเจียน
      - มีการบาดเจ็บหลายระบบร่วมกัน
      - มีอาการอารมณ์เปลี่ยนแปลง
      - พบว่าร้อยละ 10-20 จะเกิดอาการ Coma ตามมา
      - ต้องให้การประเมินสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
    - - มีโอกาสเสียชีวิตสูงมาก
      - ผู้ป่วยที่มีภาวะ Hypotension โอกาสเสียชีวิตเพิ่มขึ้นถึง 2 เท่า
      - ระดับความรู้สึกตัวลดลง
      - แพทย์จึงรีบทําการวินิจฉัยและส่งผู้ป่วยจะทํา CT Brain ทันที
    - - มีอาการมึนศีรษะเล็กน้อย
      - มีภาวะ Amnesia
      - มีแผลฉีกขาดลึกเพียงแค่หนังศีรษะ
      - มีความยากในการประเมินอาการ
      - ร้อยละ 3 ที่มีอาการเลวลงในเวลาต่อมาจนเสียชีวิตได้ เกิดภาวะ Talk and die
      - หากพบ loss of Conscious นานกว่า 5 นาที แพทย์จะพิจาณาทํา CT Brain
      - ควรให้คําแนะนําและให้คู่มือการดูแลผู้ป่วย
        
        การสังเกตอาการผิดปกติ
        
        อาเจียนพุ่ง
        
        เวียนศีรษะ ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
        
        สับสนหรือพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปจากปกติ
        
        อัตราการหายใจเร็วหรือช้าผิดปกติ
        
        บาดแผลบริเวณศีรษะบวมมากขึ้น
        
        มีน้ําหรือเลือดไหลออกทางรูจมูกและ/หรือรูหู
        
        จัดท่าให้นอนหนุนหมอน 3 ใบ หรือนอนศีรษะสูง 30 องศา
        
        ในรายที่หลับตลอดเวลา ควรปลุกตื่นทุก 1-2 ชั่วโมง
        
        รับประทานยาแก้ปวด พาราเซต-ตามอล ไทลีนอล ได้ทุก 4-6 ชั่วโมงถ้ามีอาการปวดศีรษะมาก
        
        ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งที่ปรึกษา
- - - - เกิดเหตุที่ไหน
      - หลังได้รับบาดเจ็บแล้วผู้ป่วยมีอาการอะไรบ้าง
      - การบาดเจ็บเกิดขึ้นอย่างไร
      - หมดสติทันทีหลังเกิดเหตุหรือไม่
      - มีอาการชักหรือไม่
  - - - จัดผู้ป่วยนอนในท่าศีรษะสูง 20 – 30 องศา
      - จัดบริเวณคอให้อยู่ในแนวตรง
      - หลีกเลี่ยงการจัดท่างอสะโพกเกิน 90 องศา
      - สาเหตุจาก Valsalva maneuver
    - - ดูดเสมหะในปากและลําคอ
      - ดูดเสมหะแต่ละครั้ง ต้องจํากัดเวลาดูดไม่ให้นานเกิน 15 วินาที
      - จัดให้ผู้ป่วยนอนตะแคงในท่ากึ่งคว่ำ
      - ใส่ Oropharyngeal airway
- - - - ผู้ป่วยกลุ่มนี้มักเกิดการหยุดหายใจในระยะสั้นๆ และ Hypoxia
      - หากไม่ได้รับการช่วยเหลือผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้
      - แพทย์จะทําการใส่ท่อช่วยหายใจ
      - แล้วใช้เครื่องช่วยหายใจด้วยออกซิเจน 100% แล้วรักษาระดับ SpO2 มากกว่าร้อยละ 98
      - การทํา Hyperventilation
        
        ผู้ป่วยที่มีอาการทางระบบประสาทเลวลงอย่างรวดเร็ว
        
        หรือผู้ป่วยที่มีอาการของ brain herniation
    - - ระบบประสาทในผู้ป่วยที่มีอาการ Shock หรือ ความดันโลหิตต่ำนั้นเชื่อถือไม่ได้
      - แต่เมื่อแก้ไขภาวะ shock แล้วผู้ป่วยจะกลับมามีภาวะปกติ
      - การเสียเลือด
        
        open fracture
        
        pelvic hematoma
        
        Scalp laceration
        
        multiple injury
      - การให้สารน้ําทางหลอดเลือดดํา
        
        และควรหลีกเลี่ยงสารละลายที่มีกลูโคส
        
        สารน้ําที่เหมาะสมคือ normal saline หรือ ringer lactate
        
        ควรหลีกเลี่ยงสารละลาย hypotonic
    - - ในผู้ป่วยหมดสติที่สวมหมวกกันน๊อค (Helmet)
        
        คนที่สอง ปลดสายรัดคาง
        
        คนที่หนึ่ง ถอดหมวกออกทางด้านบนศีรษะ
        
        คนที่สอง ปลดสายรัดคาง
        
        คนที่หนึ่ง ทําหน้าที่ประคองศีรษะให้อยู่ในแนวตรง
        
        คนที่หนึ่ง มีหน้าที่ในการประคองศีรษะให้อยู่ในแนวตรง
        
        คนที่สอง ใส่ Collar
- - - - ไขสันหลังเกิดการชอกช้ํา กด เบียด ด้วยกระดุกสันหลังที่แตกหัก
    - - ไขสันหลังได้รับการกระทบกระเทือน
      - หยุดการทํางานชั่วคราว
  - - - anal reflex
      - deep tendon reflex
      - bulbocarvenosus
  - - - ป้องกันกํารทำลายไขสันหลังเพิ่มเติม
      - การรักษาชีวิต
    - - การรักษาชีวิต
      - และป้องกันการทําลายสันหลังเพิ่มเติม
      - ตรวจประเมินเพื่อทราบความรุนแรงของการบาดเจ็บ
      - การส่งต่อไปรับบริการในสถานพยาบาล
    - - การไหลเวียนของโลหิต
      - เคลื่อนย้ายผู้ป่วยอย่างถูกต้อง
      - การดูแลเรื่องหายใจ
    - - ใช้อุปกรณ์ประคองกระดูกคอ หรือวางถุงทรายประกบซ้าย ขวา
      - เคลื่อนย้ายด้วยความระมัดระวังและรวดเร็ว
      - จัดท่ากระดูกสันหลังให้นิ่งก่อน
    - - การประเมินสภาพของผู้ป่วย
        
        การตรวจร่างกายทั่วไป
        
        คลำแนวกระดูกสันหลังตังแต่ Ociput ถึงก้นกบ
        
        อาการชา ความรู้สึกลดลง
        
        การมีผิวหนังเป็นสีชมพู แห้ง อุ่น ในขณะความดันโลหิตต่ำลง ชีพจรช้าลง
        
        การตรวจหาการบาดเจ็บส่วนอื่น ๆ
        
        ซึ่งถ้าตรวจช้าอาจทําให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้
        
        การเกิดอุบัติเหตุหรือการทําร้ายร่างกาย มักก่อให้เกิดการบาดเจ็บหลายระบบ
        
        การซักประวัติ
        
        สาเหตุการบาดเจ็บ
        
        ความรุนแรงของพยาธิสภาพ
        
        ให้ความช่วยเหลือเบื้องต้นและการเคลื่อนย้าย
        
        การประเมินสภาพจิตใจ
        
        การตอบสนองต่อการบาดเจ็บไขสันหลัง
      - การประเมินการหายใจ
        
        ทําทางเดินหายใจให้โล่ง
        
        พร้อมกับการตรวจการหายใจว่าหายใจได้เพียงพอหรือไม่
        
        การใช้กล้ามเนื้อส่วนใดในการหายใจ
        
        ทำทางเดินหายใจให้โล่งโดยใชว้ธิ ีJaw thrust maneuver
      - ตรวจและบันทึกสัญญาณชีพ
        
        รักษาระดับ Systolic ~ 80 มม.ปรอท
        
        ถ้าพบว่าความดันSystolicต่ำกว่านี้ควรรีบรายงานแพทย์
        
        แพทย์จะให้ยากระตุ้นหลอดเลือดหดตัว เพิ่มแรงดันเลือดและชีพจร
      - การพลิกตัวและการเคลื่อนย้าย
        
        ให้แนวกระดูกสันหลังผู้ป่วยตรง
        
        ใช้ผู้ช่วย 3 – 4 คนช่วยยกผู้ป่วยขึ้นพร้อมกัน
      - การให้ยา
        
        Atropine ที่ใช้รักษาอัตราการเต้นของหัวใจ
        
        Dopamineช่วยรักษาความดันโลหิตให้สูงกว่า 80 - 90 มิลลิเมตรปรอท
      - ในรายที่ท้องอืดดูแลให้งดน้ําและอาหาร ทางปาก
      - ใส่สายสวนคาปัสสาวะไว้
        
        ให้ระบายน้ําปัสสาวะเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
      - ติดตามเฝ้าระวังการตกเลือด
      - ติดตามเฝ้าระวังการตกเลือด ความรู้สติ สัญญาณชีพ การเต้นของหัวใจ และความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด
      - เตรียมส่งผู้ป่วยตรวจรังสี
        
        โดยใช้ Cervical Hard Collar พันยึดรอบคอไม่ให้เอียงหรือขยับเขยื้อน
        
        ใช้แผ่นกระดานรองหลังผู้ป่วยทุกครั้งก่อนการเคลื่อนย้าย
        
        เคลื่อนย้ายผู้ป่วยด้วยความระมัดระวัง
      - เตรียมผ่าตัดตามแผนการรักษาตามข้อบ่งชี้
- - - - เกิดจากอุดตันของหลอดเลือดจนทําให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ
      - มักเกิดร่วมกับภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง
      - จากไขมันที่เกาะตามผนังหลอดเลือดจนทําให้เกิดเส้นเลือดตีบแข็ง
      - แบ่งได้ 2 ชนิด
        
        โรคหลอดเลือดขาดเลือดจากภาวะหลอดเลือดสมองตีบ (Thrombotic Stroke)
        
        ไหลเวียนไปยังสมองได้โรคหลอดเลือดขาดเลือดจากการอุดตัน (Embolic Stroke)
    - - แบ่งได้อีก 2 ชนิด
        
        โรคหลอดเลือดสมองโป่งพอง (Aneurysm)
        
        โรคหลอดเลือดสมองผิดปกติ(Arteriovenous Malformation)
  - - - อายุ
        
        มีไขมัน เกาะหนาตัวทําให้เลือดไหลผ่านได้ลำบากมากขึ้น
        
        อายุมากขึ้นหลอดเลือดจะมีการแข็งตัวมากขึ้น
      - เพศ
    - - ความดันโลหิตสูง
      - เบาหวาน
      - ไขมันในเลือดสูง
      - การสูบบุหรี่
      - โรคหัวใจ
  - - - F = Face เวลายิ้มพบว่ามุมปากข้างหนึ่งตก
      - A = Arms ยกแขนไม่ขึ้น 1 ข้าง
      - S = Speech มีปัญหาด้านการพูดแ
      - T = time ผู้มีอาการดังกล่าวต้องรีบไปโรงพยาบาล
  - - - อาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ
      - การมองเห็น
      - การพูด
      - เวียนศีรษะ
      - ปวดศีรษะรุนแรงโดยไม่มีสาเหตุชัดเจน
    - - Basic life support/ Advanced life support
      - อาการแสดงทางระบบประสาท (neurological signs)
      - vital signs
      - การประเมินระดับความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน
    - - (SpO2) < 94% หรือ ผู้ป่วยที่มีภาวะ cyanosis
      - ระดับความรู้สึกตัว GCS ≤10 คะแนน
      - สัญญาณชีพและอาการแสดงทางระบบประสาทผิดปกติ
        
        SBP ≥ 185 mmHg - DBP ≥ 110 mmHg
      - ระดับน้ําตาลในเลือด ≤ 50 mg/dL หรือ ระดับน้ําตาลในเลือด ≥ 400 mg /dL
      - อาการอื่น ๆ
        
        อาการเจ็บแน่นหน้าอก
        
        ชัก เกร็ง กระตุก
    - - ส่งตรวจพิเศษ CT brain non contrast
      - ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
- - - - กระดูกซี่โครงหัก (Fractures of the Ribs)
        
        อาการปวดบริเวณที่หัก และหายใจลําบาก
        
        ตรวจร่างกายจะพบอาการกดเจ็บบริเวณที่หัก
      - ภาวะอกรวน (Flail Chest)
        
        ผนังทรวงอกบริเวณกระดูกซี่โครงที่หักขยับเขยื้อนขณะผู้ป่วยหายใจเข้าจะทําให้บริเวณที่หักยุบ
        และขณะหายใจออกบริเวณที่หักจะยกสูงกว่าส่วนอื่น
        
        ประเมินภาวะ Flail Chest ได้จากอาการ Fractured Ribsการหายใจลําบาก
      - Penetrating Chest Wounds
        
        เกิดอากาศหรือเลือดออกในระหว่างปอดกับผนังทรวงอกทําให้ปอดแฟบ
        
        Tension Pneumothorax
        
        มีลมรั่วจากปอดข้างที่ได้รับบาดเจ็บ ลมรั่วจากอากาศภายนอกเข้าไปในโพรงเยื่อหุ้มปอด แล้วลมนั้นไม่สามารถออกมาสู่ภายนอกได้
        
        Tension Pneumothorax
        
        เลือดออกในโพรงเยื่อหุ้มปอด อย่างเฉียบพลันมากกว่า 1,500ml. หรือมากกว่า 1 ใน 3 ของปริมาณเลือดทั้งหมดของร่างกาย
        
        Cardiac temponade
        
        เกิดจากเลือดเข้าไปอยู่ในโพรงเยื่อหุ้มหัวใจ (Pericardial sac) โดยเลือดอาจมาจากหัวใจ เยื่อหุ้มหัวใจ เส้นเลือดขนาดใหญ่ที่ได้รับบาดเจ็บ
    - - Blunt injury
        
        อุบัติเหตุการจราจร
        
        ตกจากที่สูงอาจไม่พบร่องรอยการบาดเจ็บ
      - Penetrating injury
        
        มีบาดแผลภายนอก
        
        ถูกยิงและถูกแทง
    - - Hypercapnia
        
        ส่วนใหญ่เกิดจากการ Ventilation ไม่เพียงพอ จากการเปลี่ยนแปลงความดันในช่องอก
        
        สมองพร่องออกซิเจนและระดับความรู้สึกตัวลดลง
      - Metabolic acidosis
        
        จากการเพิ่ม Lactic acid ในร่างกาย
        
        ที่มาจาก Tissuehypoperfusion จากภาวะ Shock
      - Tissue hypoxia
        
        เกิดภายหลังการบาดเจ็บทรวงอกจนทําให้เกิดการเสียเลือด
  - - - A. Airway
        
        ฟังเสียงหายใจและค้นหาสิ่งแปลกปลอมที่ทำให้เกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจ
        
        ตรวจประเมินทางเดินหายใจส่วนบน
      - B. Breathing
        
        ประเมินจากการ ดู คลํา เคาะ ฟัง
        
        เพื่อหาความผิดปกติของการหายใจรวมถึงการโป่งพองของเส้นเลือดดําที่คอ
      - C. Circulation
        
        ตรวจความดันโลหิต สี อุณหภูมิผิวหนังบริเวณปลายมือปลายเท้า
        
        ประเมินความโป่งพองของเส้นเลือดดําที่คอ (Neck vein)
        
        โดยคลําชีพจร ประเมินอัตรา ความแรง จังหวะความสม่ำเสมอ
  - - - ทางเดินหายใจ และการหายใจ
        
        ช่วยให้ผู้ป่วยหายใจได้สะดวก
        
        กรณีหายใจเองไม่ได้ให้ใส่ท่อช่วยหายใจ
      - ดูแลการไหลเวียน
        
        ถ้าผู้ป่วยอยู่ในภาวะ Shock ควรให้สารน้ําทางหลอดเลือดดํา
      - วัดสัญญาณชีพ
        
        ดูอาการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
    - - มี early interventions
        
        ป้องกันภาวะ hypoxia
    - - ต้องได้รับการรักษาอย่างทันทีทันใด
      - ด้วยวิธีง่ายๆ เท่าที่จําเป็น
      - กรณีตรวจพบกระดูกซี่โครงหักแบบธรรมดา
        
        ให้ใช้ผ้าพับให้มีความกว้างประมาณ 2 นิ้วพันบริเวณทรวงอกจนถึงส่วนล่างสุดของซี่โครง
        
        ให้แน่นทับบริเวณที่สงสัยกระดูกซี่โครงหัก
        
        แล้วอ้อมรอบลําตัว
        ไปผูกปมบริเวณที่ไม่หัก
        
        ก่อนผูกปมให้ผู้บาดเจ็บหายใจออกให้
        เต็มที่ก่อน
      - กรณีตรวจพบ Flail chest
        
        ให้หาวิธีไม่ให้บริเวณที่หักเกิดการเคลื่อนไหว
        
        อาจใช้หมอนรองบริเวณที่หัก
        
        ใช้ผ้าพันรอบทรวงอกเช่นเดียวกับ Fractured Ribs
        
        มือเปล่า ในกรณีที่มีการบาดเจ็บรุนแรงอาจต้องให้การช่วยเหลือในการหายใจ
        
        ให้ออกซิเจน หรือช่วยฟื้นคืนชีพแล้วนําผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
      - กรณีตรวจพบ Penetrating Chest Wounds
        
        ให้รีบปิดแผลอย่างเร็วที่สุดป้องกันไม่ให้มีอากาศเข้าไปในchest cavityมากขึ้น
        
        ในการปิดแผลอาจทําให้ผู้ป่วยหายใจได้ยากมากขึ้น
        
        วัสดุที่ใช้ปิดแผลเช่น Vaseline gauze, plastic wrap
        
        เปิดรูมุมด้านหนึ่งของวัสดุที่ปิดแผล หลังจากนั้นให้ออกซิเจนแก่ผู้ป่วย