Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ
โครงสร้างระบบทางเดินหายใจ
Conducting portion
ส่วนที่เป็นทางเดินอากาศ ที่นำเอาอากาศจากบรรยากาศเข้าสู่ปอด
Respirator portion
ส่วนที่ทำหน้าที่ในการแลกเปลี่ยนแก๊ส
หลอดหายใจฝอย (respiratory bronchioles) --> ท่อถุงลม (alveolar duct) --> ถุงลมใหญ่ (alveolar sac) --> ถุงลมเล็ก (alveoli)
หน้าที่ระบบทางเดินหายใจ
ควบคุมสมดุลกรดด่างของร่างกาย คุมการขับทิ้ง CO2
ป้องกันอันตรายจากสิ่งแปลกปลอมในอากาศที่หายใจ
ควบคุมระดับ PaO2 และ PaCO2 ในอากาศถุงลมและในเลือด
ช่วยเปล่งเสียง
กระบวนการหายใจ
แลกเปลี่ยนแก๊สที่ถุงลมปอด
ขนส่งแก๊สออกซิเจนในกระแสเลือดไปยังเซลล์ทั่วร่างกาย
นำเอาออกซิเจนจากบรรยากาศเข้าสู่ปอด
นำแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากกระแสเลือด
การแลกเปลี่ยนแก๊ส (Gas exchange)
alveolocapillary membrane ประกอบด้วย
alveolar epithelium membrane
basement membrane
Interatitial fluid
Capillary endothelial membrane
การแลกเปลี่ยนแก๊สระหว่างปอดกับเลือด อาศัยกระบวนการแพร่ เกิดขึ้นที่ถุงลมปอดและที่เนื้อเยื่อ
O2 จากถุงลม ---> Interatitial fluid ---> หลอดเลือด
O2 หลอดเลือด ---> interstitial fluid ---> ถุงลม
การแลกเปลี่ยนแก๊สอย่างมีประสิทธิภาพขึ้นอยู่กับ
อัตราการนำอากาศเข้าออกจากถุงลมต่อนาที (alveolar ventilation : VA) ประมาณ 4 ลิตรต่อนาที
อัตราการไหลของเลือดมายังปอด (perfusion : Q0) ประมาณ 5 ลิตรต่อนาที
สัดส่วนการระบายอากาศแลเลือดที่ปอด
alveolar ventilation/perfusion
= VA/Q0
= 4/5
= 0.8
VA/Q0 mismatch สัดส่วนการระบายอากาศและเลือดที่ปอดเปลี่ยนไป
การประเมินสภาพผู้ป่วยระบบหายใจ
การซักประวัติ
ประวัติอดีตและประวัติส่วนตัว
โรคที่เคยเป็นมาก่อน ประวัติภูมิแพ้ การติดเชื้อ การใช้ยาปฏิชีวนะ
ประวัติครอบครัว
ประวัติการติดเชื้อ โรคระบบทางเดินหายใจในครอบครัว
ประวัติปัจจุบัน
อาการที่เกิดขึ้น ลักษณะอาการ ความรุนแรง ช่วงเวลา ปัจจัยกระตุ้น การบรรเทาอาการก่อนมา รพ.
ประวัติการทำงานและสิ่งแวดล้อม
การสัมผัส ประเภทของงาน
อาการสำคัญ
ประวัติการเดินทาง
โรคระบบทางเดินหายใจที่สัมพันธ์กับถิ่นที่เป็นแหล่งแพร่กระจายโรค
การตรวจร่างกาย
การดู
ขนาดและลักษณะของทรวงอก
อกบุ๋ม (Funnel chest)
อกไก่ (Pigeon chest)
อกโป่ง/อกถังเบียร์ (Barrel chest)
กระดูกสันหลังคดงอ (Kyphosis)
อัตรา,รูปแบบการหายใจ
ความสัมพันธ์ของการหายใจ
ภาวะเขียวคล้ำ
ความลำบากของการหายใจ
ภาวะนิ้วปุ้ม (Clubbing of fingers)
การคลำ
การขยายตัวของปอด
Tactile fremitus
คลำหาตำแหน่ง trachea
การเคาะ
Flatness : น้ำในช่องปอดและเยื่อหุ้มปอด
Dulness : ปอดบวม ปอดแฟบ เนื้องอก
Tympany : ลมในช่องปอดมาก
Resonance : ปกติ
Hyperresonance : ถุงลมโป่งพอง
การฟัง
Wheeze : ทางเดินหายใจตีบแคบ
Stridor : หลอดลมตีบ
Rhonchi : ทางเดินหายใจตีบแคบ
Pleural friction : pneumonia
Rales or crepitation : pulmonary edema, pneumonia
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Aterial Blood Gas
วิเคราะห์ค่า PaCO2 และ HCO3-
PaCO2 > 45 mmHg Respiratory acidosis
HCO3- > 26 mEq/L Metabolic alkalosis
PaCO2 < 35 mmHg Respiratory alkalosis
HCO3- < 22 mEq/L Metabolic acidosis
การปรับชดเชย (compensation)
ไม่มีการปรับตัวเลย (non compensation)
pH ผิดปกติ PaCO2หรือ HCO3- ตัวใดตัวหนึ่งผิดปกติ
มีการปรับตัวบางส่วน (partial compensation)
pH ผิดปกติ PaCO2และ HCO3- ผิดปกติทั้งสองค่า
มีการปรับตัวทั้งหมด (Complete compensation)
pH ปกติ PaCO2และ HCO3- ผิดปกติทั้งสองค่า
วิเคราะห์ค่า pH
pH<7.35 acidosis
pH>7.45 alkalosis
PaCO2 (80-100 mmHg)
Mild hypoxemia : PaCO2 < 80 mmHg
Moderate hypoxemia : PaCO2 < 60 mmHg
Severe hypoxemia : PaCO2 < 40 mmHg
การตรวจสมรรถภาพปอด วิธี spirometry
FEV1 (Forced Expiratory Volume in one second)
ปริมาตรอากาศที่เป่าออกอย่างเร็วแรง ในวินาทีที่ 1
ค่าปกติ : มากกว่า 80%
FEV1/FVC%
ร้อยละของปริมาตรของอากาศมี่เป่าออกมาได้ในวินาทีที่ 1 ต่อปริมาตรของอากาศที่เป่าออกมา
ค่าปกติ : มากกว่า 70%
FVC (Forced Vital Capacity)
ค่าปกติ : มากกว่า 80%
ค่า FVC แสดงถึงปริมาตรอากาศที่จุอยู่ในปอดทั้งหมด
ปริมาตรอากาศที่เป่าออกอย่างแรงจนหมด หลังจากหายใจเข้าอย่างเต็มที่
ความผิดปกติ
Obstrutive
มีการอุดกั้นของหลอดลม เช่น โรคหืด ถุงลมโป่งพอง
FEV1/FVC < 70% โดยค่า FVC ปกติ
Restrictive
ความยืดหยุ่นของปอดลดลง เช่น โรคของเนื้อปอด
FVC < 80% แต่ค่า FEV1/FVC > 70%