Acute Glomerulonephritis : AGN
อาการสำคัญที่นำมาโรงพยาบาล (CC)
Physical exam
พยาธิสภาพ
ประวัติความเจ็บป่วยในปัจจุบัน (PI)
4 วันก่อน มีหนังตาบวม ขาบวม ปัสสาวะออกน้อยลงและสีเข้มขึ้น
วันนี้บ่นปวดศีรษะ ไม่มีปวดท้อง ไม่มีผื่นตาม ร่างกาย แต่ยังบวมอยู่ จึงมา รพ.แม่จัน วัดความดันโลหิตขณะพักได้ 160/100 mmHg จึงส่งตัวมา รพ.เชียงรายประชานุเคราะห์
2 สัปดาก่อนมาโรงพยาบาล มีไข้ เจ็บคอ มารดาซื้อยาฆ่าเชื้อให้รับประทาน 5 วัน หลังรับประทานยาครบไม่มี ไข้และเจ็บคอ
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
Temp 37.5 องศาเซลเซียส
PR 100 ครั้ง/นาที
RR 20 ครั้ง/นาที
BP 164/110 mmHg
O2 sat 98%
BW 57.8 kgs. High 164 cm.
facial edema, periorbital edema,
non-pitting edema of both legs, No other abnormal findings
เด็กชายอายุ อายุ 14 ปี 2 สัปดาห์ก่อน มีไข้ เจ็บคอ มารดาซื้อให้รับประทาน 5 วัน หลังรับประทานยา ครบไม่มีไข้และเจ็บคอ 4 วันก่อน มีหนังตาบวม ขาบวม ปัสสาวะออกน้อยลงและสีเข้มขึ้น วันนี้บ่นปวดศรีษะ ไม่มีปวดท้อง ไม่มีผื่นตามร่างกาย แต่ยังบวมอยู่ จึงมา รพ.แม่จัน วัดความดันโลหิตขณะพักได้ 160/100 mmHg จึงส่งตัวมา รพ.ชร. มีตาเป็นโรคความดันโลหิตสูง ยายเป็นโรคเบาหวาน พ่อแม่สุขภาพแข็งแรง อาชีพทำสวน เด็กเป็นบุตรคนเดียว ได้รับวัคซีนครบ ไม่มีโรคประจำตัว ไม่แพ้ยาหรืออาหารใดๆ เรียนชั้นม. 2 ผลการเรียนปานกลาง ชอบเล่นฟุตบอล
1.มีภาวะน้ำและของเสียคั่ง เนื่องจากประสิทธิภาพในการทำงานของไตลดลง
Laboratory
CBC: Hb 11 g/dl Hct 33% WBC 8,700 cell/cu.mm Neutrophil 68% Lymphocyte 15% Monocyte 7%, plt 315,000 cumm. ASO titer 380 Todd unit, C3 complement 176 mcg/ml
UA: Sp.gr 1.020 Protein1+ red blood marked positive RBC 110 cell/HPF Chest X-ray: finding pulmonary congestion
BUN 25 mg/dl serum creatinine 0.8 mg/dl Albumin 38 g/L Chol 140 mg/dL
การอักเสบของหลอดเลือดฝอยในไตเกิดขึ้นภายหลังติดเชื้อ Streptococcus ซึ่งกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดี้ขึ้นแล้วจับกับแอนติเจนกับเชื้อกลายเป็น Antigen-Antibody Complex กระจายไปตามกระเเสเลือดแล้วไปเกาะหลอดเลือดฝอยในไต รวมทั้งมีการ กระตุ้นคอมพลีเมนต์ในกระแสเลือดให้เกิดกระบวนการอักเสบขึ้น ส่งผลให้หลอดเลือดฝอยบวม เลือดไหลผ่านกลูเมอรูลัสได้ยากขึ้น ประสิทธิภาพการกรองไตจึงลดลง และความสามารถในการซึมผ่าน (Permeability ) ลดลง ทำให้เกิดการคั่งของน้ำและของเสียมากขึ้น
อาการและอาการแสดง
ถ่ายปัสสาวะมีเลือดปน (Hematuria)
ถ่ายปัสสาวะมีโปรตีน (Protienuria)
ถ่ายปัสสาวะน้อย (Oliguria) หรือไม่ถ่ายปัสสาวะ (Anuria) หรือปัสสาวะลำบาก (Dysuria)
ความดันโลหิตสูง (Hypertension)
บวม (Edema)
S:- ผู้ป่วยให้ประวัติว่า “มีหนังตาบวม ขาบวม ปัสสาวะออกน้อยลงและสีเข้มขึ้น”
O: - BP ขณะพัก 160/100 mmHg. ณ โรงพยาบาลแม่จัน
- BP 164/110 mmHg ณ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
- facial edema, periorbital edema
- BUN 25 mg/dl
- serum creatinine 0.8 mg/dl
- UA : Protein1+, red blood marked positive RBC 110 cell/HPF :
2.เสี่ยงต่อการติดเชื้อ เนื่องจากภูมิคุ้มกันในร่างกายลดลง
S: - ผู้ป่วยให้ประวัติว่า “2 สัปดาห์ก่อน มีไข้ เจ็บคอ มารดาซื้อยาฆ่าเชื้อให้รับประทาน 5 วัน หลังรับประทานยาครบไม่มี ไข้และเจ็บคอ”
O: - WBC 8,700 cell/cu.mm
-Neutrophil 68%
- ไม่สุขสบาย เนื่องจากปวดศีรษะ
วัตถุประสงค์ : ผู้ป่วยไม่มีภาวะติดเชื้อ
เกณฑ์การประเมิน :
- อุณหภูมิร่างกาย 36.5-37.5 องศาเซลเซียส
- WBC 5,000-10,000 cell/cu.mm
การพยาบาล :
1.ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา Amoxicillin 500 mg (2 caps) PO bid pc และสังเกตอาการข้างเคียง
- ดูแลเรื่องสุขอนามัยส่วนบุคคล เพื่อลดการสะสมของเชื้อโรค
- ดูแลผิวหนังให้สะอาดและแห้งอยู่เสมอ เนื่องจากอาการบวมอาจทำให้ผิวหนังแตกเป็นช่องทางให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายได้ง่าย
- วัดสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง และสังเกตอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อในระบบต่างๆ
5.ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น ผล CBC, H/C เป็นต้น - ให้ความรู้แก่เด็กป่วยและบิดามารดา เน้นความสำคัญของการติดเชื้อ
วัตถุประสงค์ : ผู้ป่วยไม่เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการมีภาวะน้ำและของเสียคั่ง ได้แก่ ภาวะช็อคและความดันโลหิตสูง
เกณฑ์การประเมินผล : BP อยู่ในเกณฑ์ปกติ 120-129/80-84 mmHg.
ไม่บวมตามร่างกาย
ผลทางห้องปฏิบัติการ เช่น ค่า BUN creatine UA ปกติ
S: ผู้ป่วยบอกว่า "ปวดศีรษะ"
O : -
วัตถุประสงค์ : บรรเทาอาการปวดศีรษะ
เกณฑ์การประเมินผล :
- ผู้ป่วยไม่มีอาการปวดศีรษะ หรือ pain score ลดลง
- สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- มีสีหน้ายิ้มแย้มแจ่มใส
การพยาบาล :
- ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยา Paracetamol (500 mg)1 Tab oral q 4 hr prn ตามแผนการรักษาของแพทย์ เพื่อบรรเทาอาการปวด
- ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ เพื่อบรรเทาอาการปวดและลดการขยับร่างกาย ซึ่งจะกระตุ้นทำให้ปวดมากขึ้น
- แนะนำเทคนิคความผ่อนคลาย (Relaxation technique) โดยการฝึกการหายใจ เพื่อทำให้ร่างกายรู้สึกผ่อนคลาย และเบี่ยงเบนความสนใจจากอาการปวด
- จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบและมีอากาศถ่ายเท เพื่อลดปัจจัยกระตุ้นในการปวดศีรษะ
- ประเมินสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง เพื่อประเมินและติดตามอาการหลังให้การพยาบาล
การพยาบาล
1.ติดตามค่าความดันโลหิตและสังเกตอาการ ปวดศีรษะ อาเจียน มึนงง สับสน
2.ดูแลให้ได้รับยา Furosemide 60 mg IV q 6 hr. ตามแผนการรักษาและสังเกตอาการข้างเคียง
3.จำกัดกิจกรรมและให้พักผ่อนอยู่บนเตียง เพื่อป้องกันภาวะความดันโลหิตสูง
4.ดูแลให้ได้รับประทานอาหารรสจืด เช่น แกงจืดเต้าหู้หมูสับ ต้มจับฉ่าย ข้าวต้มปลา เป็นต้น เพื่อลดอาการบวมและป้องกันความดันสูง และจำกัดอาหารประเภทโปรตีน เพื่อป้องกันค่า BUN ในเลือดสูง
5.งดอาหารที่มีโพแทสเซียมสูงชั่วคราว เพราะอาจมีปัสสาวะน้อยทำให้เกิดการคั่งของโพแทสเซียมในกระแสเลือด เพื่อป้องกันการเกิดถาวะหัวใจหยุดเต้น
6.บันทึกปริมาณน้ำดื่ม/ปัสสาวะ และชั่งน้ำหนักตัวทุกวัน เพื่อประเมินภาวะน้ำเกินในระบบไหลเวียน ซึ่งส่งผลให้มีความดันโลหิตสูง
7.ประเมินอาการของภาวะของเสียคั่งในร่างกาย เช่น มึนงง สับสน ปัสสาวะออกน้อย คลื่นไส้ อาเจียน เป็นต้น เพื่อให้การดูแลและช่วยเหลือให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น และเป็นการเฝ้าระวังภาวะอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับผู้ป่วย
8.ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการเป็นประจำ ได้แก่ ค่า BUN และ Creatinine เพื่อติดตามการดำเนินและการรักษาของโรค
หนังตาและขาบวม ปัสสาวะออกน้อยสีเข้ม 4 วันก่อนมาโรงพยาบาล