Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4.2 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดก่อนคลอด (Antepartum…
บทที่ 4.2 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดก่อนคลอด (Antepartum Hemorrhage)
การดูแลรักษาภาวะตกเลือดก่อนคลอด
1.รับผู้ป่วยไว้ในโรงพยาบาล เพื่อประเมินสภาวะของมารดาและทารกว่าอยู่ในอันตราย หรือไม่ ประเมินสัญญาณชีพ (vital signs) ของผู้ป่วย และภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์
2.ห้ามตรวจภายในและห้ามตรวจทางทวารหนัก (No PV, No PR) จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่าการ ตกเลือดนี้ไม่ได้เกิดจากภาวะรกเกาะต่ํา เพราะการตรวจภายในและการตรวจทางทวารหนักอาจ ส่งเสริมให้เลือดออกมากจนเป็นอันตรายได้
ในกรณีที่เลือดออกไม่มาก
1.ซักประวัติและตรวจร่างกายอย่างละเอียด
2.ให้สารน้ําทดแทนในกรณีที่เลือดออกไม่มากนักให้เป็น 5% dextrose in lactate Ringer solution ในกรณีที่เลือดออกมากอาจต้องพิจารณาให้เลือด
3.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
4.บันทึกปริมาณสารน้ําเข้าออกในร่างกาย (intake/output)
5.การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง ช่วยประเมินสุขภาพทารก
6.การดูแลขั้นต่อไปต้องนําสภาพของผู้ป่วย ทารก รก และระยะของการคลอด มาประเมิน ร่วมกันเพื่อวินิจฉัยโรคและวางแผนการดูแลต่อไป
ภาวะการแตกของ Vasa Previa
ปัจจัย
ภาวะที่มีทารกน้อยร่วมด้วยชนิด Placenta succenturiata ร่วมกับมี
ภาวะรกต่ําด้วย
ครรภ์แฝด
ภาวะสายสะดือเกาะบนเยื่อหุ้มทารก
ความหมาย
ภาวะที่เส้นเลือดของสายสะดือ หรือของรกซึ่งทอดอยู่บนเยื่อหุ้มทารก (Fetal membranes) นั้น ได้ทอดผ่าน Internal os ซึ่งเกิดขึ้นได้ในรายที่สายสะดือของทารกเกาะที่เยื่อ หุ้มทารก หรือเรียกว่า Velamentous insertion
การวินิจฉัย
อาการและอาการแสดง
การตรวจภายในเห็นหรือคลําพบเส้นเลือดที่เต้นเข้าจังหวะ (Synchronous) กับเสียง หัวใจทารก
การส่งตรวจถุงน้ําคร่ํา (Amnioscopy) เห็นเส้นเลือดทอดบนเยื่อถุงน้ําคร่ําชัดเจน
เสียงหัวใจของทารกเปลี่ยนแปลง
หลังถุงน้ําคร่ําแตกแล้ว
พบมีภาวะเครียด
การตรวจเลือดที่ออกทางช่องคลอดว่าเป็นเลือดของทารก หรือการตรวจหา Fetal hemoglobin นั่นเอง
มีเลือดออกทางช่องคลอด
การตรวจรกและถุงน้ําคร่ํา
การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
การรักษา
ถ้าวินิจฉัยได้หลังถุงน้ําคร่ําแตกแล้วต้องทําให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลงทันทีโดย
ถ้าวินิจฉัยได้ก่อนถุงน้ําคร่ําแตก ให้ผ่าท้องทําคลอด
ต้องนึกถึงภาวะนี้ไว้เสมอในรายรกเกาะต่ํา ครรภ์แฝดและทุกครั้งที่ทําการเจาะถุงน้ําคร่า (Amniotomy)
ภาวะรกลอกตัวก่อนกําหนด
ความหมาย
ภาวะที่มีการลอกตัวของรกที่เกาะในตําแหน่งปกติภายหลัง อายุครรภ์ 20 สัปดาห์ จนถึงก่อนทารกคลอด
สาเหตุ
ผลจากหัตถการของแพทย์ (iatrogenic trauma)
แรงกระแทกทางหน้าท้อง (trauma)
การลดขนาดอย่างฉับพลันของมดลูกขนาดใหญ่
สายสะดือสั้น
ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
ความผิดปกติหรือเนื้องอกของมดลูก (myoma uteri)
การวินิจฉัย
อาการและอาการแสดง
ในรายที่เป็นน้อยและอาการแสดงไม่แน่นอน แต่ในรายที่ เป็นมากจะพบเลือดออกทางช่องคลอด ซึ่งพบได้ราวร้อยละ 78 มักมีอาการปวดท้องร่วมด้วย
การตรวจรกหลังคลอด
จะพบมีเลือดคั่งอยู่ที่หลังรก (retroplacental blood clot) และ รอยถูกกดบริเวณรกด้านแม่
การตรวจภายใน
คลําไม่พบรก ถุงน้ําคร่ําถึง ในบางรายเมื่อเจาะถุงน้ําคร่ําอาจจะพบ น้ําคร่ํามีเลือดปน
การตรวจพิเศษอื่น ๆ
การรักษา
ถ้ามีภาวะ consumptive Coagulopathy แก้ไขโดยการให้ fresh frozen plasma หรือ cryoprecipitate
ทําให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลงโดยเร็วและอย่างปลอดภัย
แก้ไขภาวะซีด ภาวะ hypovolemia ภาวะขาดออกซิเจน และความไม่สมดุลย์ของอีเลค โตรไลท์
พยายามป้องกันและแก้ไขภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ heparin, fibrinogen หรือ antifibrinolytic agent
ภาวะรกเกาะต่ํา (Placenta Previa)
การวินิจฉัย
จากประวัติอาการและอาการแสดง
การตรวจหาตําแหน่งรกเกาะ
การตรวจภายใน
แบ่งออกเป็น 4 ชนิด
Marginal placenta preva
Partial placenta previa
Low – lying placenta
Total placenta previa
อาการทางคลินิก
เลือดออกทางช่องคลอด
อาการเลือดออกโดยส่วนมากจะไม่มีการเจ็บครรภ์ร่วมด้วย
สาเหตุ
ปัจจัยที่ทําให้หล่อเลี้ยง decidua เสียไป
การผ่าท้องทําคลอดในครรภ์ก่อน
จํานวนครั้งของการคลอด (parity)
อายุ ในกลุ่มสตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุเกิน 35 ปี
รกแผ่กว้างผิดปกติ
การรักษา
การรักษาเบื้องต้น
การสังเกตอาการตกเลือด
รับไว้รักษาในโรงพยาบาล ควรดูแลอย่างใกล้ชิดในห้องคลอด
ห้ามตรวจทางช่องคลอดหรือทาง ทวารหนักและห้ามสวนอุจจาระ
งดน้ําและอาหารทางปาก ให้สารน้ําทางเส้นเลือดแทน
การรักษาขั้นต่อไป
บันทึกสัญญาณชีพ (vital signs)
พักผ่อนอยู่กับเตียงอย่างเต็มที่
เฝ้าสังเกตปริมาณ เลือดออก
ไม่พบเลือดออกอีก ให้เริ่มรับประทาน อาหารอ่อนได้
หลังเด็กและรกคลอดแล้ว ให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ให้เลือดอย่างพอเพียง และดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะ
ภาวะมดลูกแตก (Uterine Rubture)
ชนิดของภาวะมดลูกแตก
การแตกของมดลูกปกติเนื่องจากได้รับอันตรายบาดเจ็บ
การแตกขึ้นเองของมดลูก
การแตกของแผลเป็นเก่าที่ตัวมดลูก
ปัจจัย
การทําสูติศาสตร์หัตถการอย่างยาก
การบาดเจ็บบริเวณช่องท้องอย่างรุนแรง (Severe abdominal trauma)
รอยแผลผ่าตัดจากเดิม
เคยผ่านการตั้งครรภ์และคลอดบุตรมาจํานวนมาก (Grand multiparity)
การใช้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก (Oxytocic drugs)
ความหมาย
ภาวะที่มีการฉีกขาดของผนังตัวมดลูกที่ตั้งครรภ์
การวินิจฉัย
อาการและอาการแสดงของมดลกที่แตกแล้ว
อาการปวดท้องน้อย จะทุเลาลง
บางรายพบมีเลือดออกทางช่องคลอด
อาการและอาการแสดง
มดลูกหดรัดตัวตลอดเวลา (tetanic contraction)
ปวดท้องน้อยบริเวณเหนือหัวหน่าวอย่างรุนแรง
กดเจ็บบริเวณเหนือหัวหน่าว (suprapubic tendermess)