Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและกระดูก - Coggle Diagram
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและกระดูก
อาการและอาการแสดง
1.ปวดและกดเจ็บบริเวณที่กระดูกมีพยาธิสภาพ 2.บวมเนื่องจากมีเลือดออกบริเวณที่กระดูกหักหรือกระดูกเกยกัน 3.รอยจ้ำเขียวเนื่องจากมีเลือดซึมจากชั้นในขึ้นมายังผิวหนัง 4.อวัยวะส่วนที่ได้รับบาดเจ็บมีลักษณะผิดรูป
สาเหตุ
เกิดจากการได้รับอุบัติเหตุนำมาก่อนมีแรงกระแทกบริเวณกระดูกโดยตรง เช่น ถูกตี รถชน ตกจากที่สูง หรอการกระตุ้นทางอ้อม เช่น หกล้ม เอามือยันพื้นกระดูกฝ่ามือไม่แตก กลับไปแตกบริเวณเหนือข้อมืออาจเกิดจากกล้ามเนื้อที่เกาะกระดูกถูกฉุดกระฉากแรงเกินไปและอาจเกิดจากพยาธิสภาพของโรคที่ทำให้กระดูกบางหักแตกหักง่าย เช่น มะเร็งของกระดูก กระดูกอักเสบ
การผ่าตัดทำ Open Reduction Internal Fixation (ORIF)
เพื่อจัดกระดูกให้เข้าที่และอยู่นิ่งโดยใช้โลหะยึดไว้อาจใช้ Plate,Screw,Nail หรือ Wire แพทยืจะพิจารณาทำในรายที่กระดูกหักมากเกิดอันตรายต่ออวัยวะโดยรอบ
ข้อเคลื่อน
หมายถึง ภาวะที่มีการเคลื่อนของผิวข้อออกจากที่ควรอยู่หรือหลุดออกจากเบ้าซึ่งการบาดเจ็บของข้อและกระดูกยังส่งผลให้เนื้อเยื่อที่อยู่โดยรอบกระดูก หลอดเลือด น้ำเหลือง เส้นประสาทและเส้นเอ็นได้รับอันตราย
กระดูกหัก
หมายถึง ภาวะที่โครงสร้างหรือส่วนประกอบของกระดูกแยกออกจากกันอาจเป็นการแตกแยกโดยสิ้นเชิงหรือมีเพียงบางส่วนติดกันหรือเป็นเพียงแตกร้าว
กระดูกหักที่พบบ่อย
กระดูกไหปลาร้าหัก (Fracture of clavicle) เกิดขึ้นกับเด็กมากที่สุดโดยเฉพาะในเด็กที่อายุต่ำกว่า 10 ปีส่วนในทารกอาจเกิดจากการคลอดไหล่ติด
กระดูกต้นแขนหัก (Fracture of humerus) ในทารกแรกเกิดมักเกิดในรายที่คลอดติดไหล่และผู้ทำคลอดสอดนิ้วเข้าไปเกี่ยวออกมาส่วนในเด็กโตอาจเกิดการล้มเหลวแล้วต้นแขนหรือข้อศอกกระแทกพื้นโดยตรงจะพบหัวไหล่บวม ช้ำ
การเคลื่อนของหัวกระดูกเรเดียส (Transient subluxation of radial head,pulled elbow) เป็นการเคลื่อนที่ของหัวกระดูกเรเดียส ออกมาจากข้อ radio-humeral ไม่หมด พบบ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี
กระดูกข้อศอกหัก (Supracondylar fracture) พบบ่อยในเด็กเพราะพลัดตกหกล้มได้ง่ายและบ่อย
กระดูกต้นขาหัก (Fracture of femur) พบได้ทุกวัยโดยเฉพาะอายุ 2-3 ปีส่วนมากจะเกิดกับเด็กชายมากกว่าเพราะซุกซนมากกว่า
กระดูกปลายแขนหักพบได้เด็กตั้งแต่เริ่มหัดเดินไปจนถึงวัยรุ่นเกิดจากการกระทำทางอ้อม เช่น หกล้มเอามือเท้าพื้น ตกจากที่สูง
ภยันตรายต่อข่ายประสาท (Brachial plexus) จากการคลอด (Birth palsy)
การติดของกระดูกเด็ก
สิ่งที่สร้างขึ้นมาประสานรอยร้าวหรือรอยแตกของกระดูกมีองค์ประกอบสำคัญคือคอลลาเจนไฟเบอร์ (Collagen fiber) แคลเซียมเซลล์สร้างกระดูก (Osteoclast) รวมเรียกสิ่งที่สร้างขึ้นว่า (Callus) เปรียบเสมือนเป็นกาวธรรมชาติ (Biological glue)
กระดูกและข้อเคลื่อนในเด็กส่วนใหญ่รักษาโดยไม่ผ่าตัด ยกเว้น
กระดูกมีแผลเปิด
กระดูกหักผ่านข้อ
กระดูกหักจากการหดตัวของเอ็นกล้ามเนื้อ
กระดูกคอฟีเมอร์หักและเคลื่อน
ข้อเคลื่อนที่ไม่สามารถจัดเข้าที่ได้โดยไม่ผ่าตัด
ข้อเคลื่อนที่มีชั้นกระดูกติดอยู่ในข้อ
กระดูกหักในเด็กตามการแบ่งของ Salter ชนิด 3,4
การประเมินสภาพ
การซักประวัติ
การตรวจร่างกาย
ลักษณะของกระดูกหัก
ลักษณะของข้อเคลื่อน
หลักการรักษากระดูกหักและข้อเคลื่อน
เป้าหมายการรักษา
จัดกระดูกให้เข้าที่และดามกระดูกให้มีแนวกระดูก (Aligament)ที่ยอมรับได้จนกระดูกที่หักติดดี
ระยะแรกจะมุ่งลดความเจ็บปวดอาจช่วยได้โดยให้ยาลดปวดจัดให้กระดูกที่หักอยู่นิ่งๆโดยใช้เฝือกดาม ไม้ดาม หรือผ้าพันยึดและพยายามจัดกระดูกให้เข้าที่
ให้อวัยวะนั้นกลับทำงานได้เร็วที่สุด
ระมัดระวังไม่ให้กระดูกหักหรือข้อเคลื่อนได้รับบาดเจ็บเพิ่มขึ้น
แก้ไขตามปัญหาและการพยากรณ์โรคที่จะเกิดกับกระดูกหักนั้นๆ
การเข้าเฝือกปูน
เตรียมเด็กก่อนเข้าเฝือก
ยกแขนที่เข้าเฝือกให้สูง
การยกหรือเคลื่อนย้ายเด็กต้องระวังเผือกหัก ระมัดระวังไม่ให้เฝือกเปียกน้ำ แนะนำเด็กและญาติในการดูแลเฝือก
ประเมินอาการภายหลังเข้าเฝือกภายใน 24 ชั่วโมง ซึ่งประเมินได้จาก 5 ps หรือ 6p
การดึงกระดูก (Traction)
Dunlop's traction ใช้กับเด็กในรายที่มี Displaced Supracondylar Fracture ที่ไม่สามารถดึงให้เข้าที่ (Reduce) ได้หรือในรายที่มีอาการบวมมากบางกรณีใช้เพียงเพื่อดึงให้ยุบบวมแล้วจึง Reduce ใหม่
Skin traction ใช้ในรายที่มี Facture shaft of femur ในเด็กโตอายุมากกว่า 3 ขวบขึ้นไป Traction แบบนี้อาจเกิดปัญหาการกด Peroneal nerve ทำให้เกิด Foot drop ได้
Bryant's traction ใช้ในเด็กที่กระดูกต้นขาหัก (Fracture shaft of femur) ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุไม่เกิน 2 ขวบหรือน้ำหนักไม่เกิน 13 กิโลกรัม
Over head traction หรือ Skeletal traction the upper limb ใช้ในการรักษากระดูกหักที่ต้นแขนเป็นการเข้า Traction ในลักษณะข้อศอกงอ 90 องศากับลำตัว ในรายที่ผู้ป่วยแขนหักแล้วมีอาการบวมมาก ยังไม่สามารถ Reduce และใส่เฝือกได้
Russell's traction ใช้ในเด็กโตที่มี Fracture shaft of femur หรือ Fracture บริเวณ Supracondyla region of femur การท้า Traction ชนิดนี้อาจเกิดปัญหาการผ่า Sling ที่คล้องใต้ขาเข้าไปกดเส้นเลือดและเส้นประสาทบริเวณใต้เข่าได้
โรคแทรกซ้อน
Volkmann's ischemic contracture
โรคแทรกซ้อนชนิดหนึ่ง ที่ทำให้แขน มือ และนิ้วหงิกงอ ซึ่งพบมากในผู้ป่วยที่มีกระดูกหักบริเวณ Supracondylar of humerus และในผู้ป่วยที่มี Fracture both bone of forearm
Osteomyelitis อุบัติการณ์พบในเด็กอายุน้อยกว่า 13 ปีพบมีการติดเชื้อที่กระดูกท่อนยาวมากที่สุดเช่น Femur,Tibia,Humerus มักเป็นตำแหน่งเดียวผิดรูปมีผลต่อพัฒนาการเด็ก
โรคกระดูกอ่อน (Ricket)
พบได้มากในเด็กอายุ 6 เดือน-3 ปีจากการขาดวิตามินดี โรคไตที่ทำให้เกิดความผิดปกติของการจับเกาะเกลือแร่ที่กระดูกอ่อนทำให้เกิดความผิดปกติของเนื้อกระดูกทำให้กระดูกหักง่าย
ข้ออักเสบติดเชื้อ (Septic arthritis) สาเหตุเชื้อเข้าสู่ข้อ เช่น จากการทิ่มแทงเข้าในข้อหรือแพร่กระจายจากบริเวณใกล้เคียง จากกระแสเลือด เชื้อที่เป็นสาเหตุส่วนใหญ่ เช่น แบคทีเรีย
Bone and Joint infection
Definite ติดเชื้อกระดูกอย่างแน่นอน ตรวจพบเชื้อโรคจากกระดูกหรือเนื้อเยื่อติดกับกระดูกนั้นหรือตรวจชิ้นเนื้อแสดงถึงการติดเชื้อผิดรูปมีผลต่อพัฒนาการเด็ก
Probable น่าจะติดเชื้อที่กระดูก การติดเชื้อในเลือดร่วมกับลักษณะทางคลินิกและภาพรังสี
Likely คล้ายติดเชื้อที่กระดูกพบลักษณะทางคลินิกและภาพรังสีเข้าได้กับการติดเชื้อที่กระดูกตอบสนองดีต่อยาปฏิชีวนะโดยที่ไม่พบเชื้อจากการเพาะเลี้ยง
Gastroschisis การมีผนังหน้าท้องแยกจากกันเป็นความผิดปกติแต่กำเนิดเป็นช่องแคบยาวที่ผนังท้องภายหลังจากผนังช่องท้องพัฒนาสมบูรณ์แล้วเกิดการแตกทะลุของ Hermia of umbilical cord
มะเร็งกระดูก (Osteosarcoma) พบในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่พบในเพศชายมากกว่าเพศหญิงร้อยละ 5 ของโรคมะเร็งในเด็ก
อาการและอาการแสดง ปวดบริเวณที่มีก้อนเนื้องอก น้ำหนักลด มีไข้ การเคลื่อนไหวของตำแหน่งที่เป็นผิดปกติรับน้ำหนักไม่ได้มีประวัติการเกิดอุบัติเหตุ อาจมีกระดูกหักบริเวณนั้นๆ
กระดูกสันหลังคด (Scoliosis) การมีกระดูกสันหลังคดไปด้านข้างร่วมกับมีการหมุนของปล้องกระดูกสันหลังเกิดความพิการทางรูปร่างงและผิดปกติของทรวงอกร่วมด้วยถ้าหลังคดมากทรวงอกก็จะผิดปกติมากขึ้นด้วยมีอาการซีดสมรรถภาพทางกายเสื่อมมีความผิดปกติของระบบทางเดินหายใจและหัวใจถ้าไม่ได้รับการรักษาจะเกิดความผิดปกติมากขึ้นและอาจทำให้เสียชีวิตเร็ว
Omphalocele เป็นความผิดรูปแต่กำเนิดของผนังหน้าท้องโดยที่มีการสร้างผนังหน้าท้องไม่สมบูรณ์ทำให้บางส่วนขาดหายไปมีเเต่เพียงชั้นบางๆที่ประกอบด้วยเยื่อบุช่องท้อง Penitoeal และเยื่อ Amnion ประกอบกันเป็นผนังปิดหน้าท้องคล้ายถุงปกคลุมอวัยวะภายในที่ยื่นออกมาอยู่นอกช่องท้อง เช่น ลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็ก กระเพาะอาหารและตับ
โรคคอเอียงแต่กำเนิด (Congenital muscular torticollis) เป็นลักษณะที่ศีรษะเอียงจากแนวกึ่งกลางไปด้านใดด้านหนึ่งจากกล้ามเนื้อด้านข้างคอ Sternocleidomastoid ที่เกาะยึดระหว่างกระดูกหลังหูกับส่วนหน้าของกระดูกไหปลาร้าหดสั้นลงทำให้เอียงไปด้านที่หดสั้นใบหน้าจะบิดไปด้านตรงข้าม
Tuberculous osteomyelitis and tuberculous arthitis
วัณโรคกระดูกและข้อในเด็กพบร้อยละ 4 ของการติดเชื้อวัณโรคปอด พบร้อยละ 25 ของวัณโรคในเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปีและวัณโรคกระดูกสันหลัง (Spinal tuberculosis) พบประมาณครึ่งหนึ่งของวัณโรคกระดูกและข้อทั้งหมด ตำแหน่งที่พบบ่อย ข้อสะโพก ข้อเข่า ข้อเท้า
เท้าปุก (Club Foot )
รูปร่างของเท้าที่มีลักษณะข้อเท้าจิกลง (Equinus) ส้นเท้าบิดเข้าใน (Varus) ส่วนกลางเท้าและเท้าด้านหน้าบิดงุ้มเข้าใน (Adduction and cavus)
ฝ่าเท้าแบน (Flat feet) ฝ่าเท้าของคนปกติเมื่อยืนจะมีช่องใต้ฝ่าเท้าเราเรียก (Arch) ในเด็กเล็กจะไม่มี ซึ่งจะเริ่มมีตอนเด็กอายุ 3-10 ปีถ้าโค้งใต้เท้าไม่มีเราเรียกเท้าแบนหรือ Flat feet สาเหตุ เป็นพันธุกรรมในครอบครัว เกิดจากการเดินที่ผิดปกติเช่นการเดินแบบเป็ดคือมีการบิดของฝ่าเท้าเข้าข้างใน เกิดจากเอ็นของข้อเท้ามีการฉีกขาด โรคเกี่ยวกับสมองหรือไขสันหลัง
Cerebral Palsy ความพิการทางสมองซึ่งเด็กจะมีการเคลื่อนไหวร่างกายที่ผิดปกติ การขยับแขนขา ลำตัว ใบหน้า ลิ้น รวมถึงการทรงตัวที่ผิดปกติเด็กที่เป็นโรคนี้มักมีปัญหาในการควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อปัญหาการพูดคุยและการกินและอาจจะมีปัญหาในการควบคุมลมหายใจเพื่อเปล่งเสียง จัดเด็กพิการ CP เป็นภาวะพิการทางสมองชนิดหนึ่ง เด็กพิการซีพีส่วนใหญ่สติปัญญาดี ไม่ปัญญาอ่อน ประมาณ 70-80% มีค่า IQ มากกว่า 70% บางรายมีการรับรู้ ความรู้สึกที่ผิดปกติด้วย
จำแนกโดยลักษณะการเคลื่อนไหวได้ 4 ประเภท
-Spastic CP กล้ามเนื้อเกร็งแน่นไม่หดตัว
-Ataxic CP กล้ามเนื้อยืดหดไม่เป็นระบบ
-Athetoid CP กล้ามเนื้อไม่ประสานกัน
-Mixed CP เป็นการผสมผสานลักษณะทั้งสาม
