การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบประสาทและกล้ามเนื้อ

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับเคลื่อนไหวผิดปกติ

Febrile Convulsion

สาเหตุ

อาการ

ติดเชื้อในระบบต่างๆที่ไม่ใช่ระบบประสาท

อุณหภูมิมากกว่า 39 องศาเซลเซียส อาการชักเกิดขึ้นภายใน24ชั่วโมงแรกที่เริ่มมีไข้

Simple febrile seizure

มีไข้ร่วมกับชัก

ชักทั้งตัว

ชักไม่เกิน15นาที

Complex febrile seizure

เกิดการชักซ้ำในการเจ็บป่วยครั้งเดียวกัน

ชักแบบเฉพาะที่หรือทั้งตัว

ชักมากกว่า15นาที

แพทย์ให้ยาป้องกันการชัก เช่น Phenobarbital

Epilepsy

สาเหตุ

อาการ

ทราบสาเหตุ : ติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง

ไม่ทราบสาเหตุ : ผิดปกติของ Neurotransmission ผิดปกติของยีนส์

หาสาเหตุไม่ได้ : มีพยาธิสภาพในสมองกลุ่ม Symtomatic epilepsy

Preictal period

อาการนำ

อาการเตือน

ชักเฉพาะที่

มีสติ

ขาดสติ

แบบเฉพาะที่ตามด้วยทั้งตัว

ชักทั้งตัว

ชักเหม่อแบบตรง

เหม่อลอยไม่รู้สึกตัว เกิดและหายทันที

เกร็งกระตุก

ชักเกร็งกรตุกทั้งตัว ไม่เกิน30นาที

ชักตัวอ่อน

ชักสะดุ้ง

Ictal event หรือ Peri-ictal period

ไม่นานเกินครึ่งชั่วโมง

ปวด ชา เห็นภาพหลอน

Postictal period

ไม่เกิน24ชม.มีอาการสับสน อ่อนเพลีย ปวดหัว

Interical period

ชักสิ้นสุดแล้วเกิดชักครั้งใหม่

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับความดันในสมองสูง

Hydrocephalus

อาการสำคัญ

อาการทางคลินิก

การรักษา

ภาวะแทรกซ้อน

ปวดหัว ซึม ไม่ดูดซึม อาเจียนพุ่ง

ความผิดปกติในการสร้างน้ำไขสันหลัง

ความผิดปกติในการอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง

ความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง Post meningitis

รอยเปิดกะโหลกโป่งตึง

หนังศีรษะบางเห็นเส้นเลือดดำ

อาการของ IICP

ตาเขในการมองไปด้านข้างไม่ได้ มองเห็นภาพซ้อน

ให้ยาขับปัสสาวะ

ผ่าตัด

ใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองออกนอกร่างกาย

ใส่สายระบายน้ำในโพรงสองสู่ช่องในร่างกาย

โพรงสมองลงช่องท้อง

โพรงสมองลงช่องหัวใจ

โพรงสมองลงช่องปอด

โพรงสมองลงช่องใต้เยื่อหุ้มสมอง

โพรงสมองทารกในครรภ์ลงถุงน้ำคร่ำ

สายระบายน้ำในโพรงสมอง

การทำงานผิดปกติของสายระบายน้ำในโพรงสมอง

การติดเชื้อของสายระบาย

การอุดตันสายระบาย

ภาวะระบายน้ำในโพรงสมองมากเกินไป

ภาวะโพรงสมองตีบแคบ

ภาวะเลือดออกในศีรษะ

ไตอักเสบ

การรักษา IICP

รักษาสาเหตุ

รักษาเบื้องต้น

นอนราบศีรษะสูง15-30องศา

ให้ยาขับปัสสาวะ

รักษาโดยการใส่ท่อหลอดลมคอและช่วยหายใจ

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับสติปัญญาบกพร่อง

สมองพิการ (Cerebral palsy)

สาเหตุ

ความบกพร่องของสมองเกิดความผิดปกติการเคลื่อนไหว การทรงตัวของสมองพิการ

กล้ามเนื้อหดเกร็ง

Splastic quadriplegia : มีความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขาทั้ง2ข้าง

Splastic diplegia : มีความผิดปกติกล้ามเนื้อขาทั้ง2ข้าง

Splastic hemiplegia : ผิดปกติที่แขนขาซีกใดซีกหนึ่ง

การบังคับส่วนต่างๆของร่างกายให้ไปทิศทางที่ต้องการไม่ได้

เดินเซ เดินล้ม ทรงตัวได้ไม่ดี

Mixed type หลายอย่างรวมกัน

อาการ

พัฒนาการช้า

ปัญญาอ่อน

หูหนวก ตาบอด พูดไม่รู้เรื่อง

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับกล้ามเนื้ออ่อนแรง

Spina bifida

สาเหตุ

การรักษา

ป้องกัน

ความบกพร่องของกระดูกไขสันหลัง มีถุงยื่นผ่านจากกระดูกไขสันหลังออกมาตามตำแหน่งที่บกพร่องนั้น พบบ่อยที่สุดบริเวณ Lumbosacrum มี Hydrocepalus

Spina bifida occulta : ผิดปกติกระดูกสันหลังไม่รวมตัว เกิดเป็นช่องโหว่เกิดบริเวณ L5 หรือ S1

Spina bifida cystica : ผิดปกติของการปิดของส่วนโค้งกระดูกสันหลังมีการยื่นของไขสันหลังผ่านกระดูกออกมาเห็นเป็นถุงหรือก้อน

meningocele : ก้อนหรือถุงน้ำประกอบไปด้วยเนื้อยุ้มสมอง ไม่มีเยื่อหุ้มสมอง

Myelomeningocele: ก้อนหรือถุงมีเยื่อหุ้มสมองน้ำไขสันหลังพบบ่อยอันตรายและเกิดความพิการ

Myelomeningocele คือ ส่วนที่ยื่นออกมามีทั้ง CSF และเนื้อไขสันหลัง

Spida bifida occulta ไม่จำเปนต้องรักษา

Cystica ต้องผ่าตัดภายใน24-48ชม.ภายหลังการเกิด เพื่อลดการติดเชื้อ หลังผ่าตัดความผิดปกติ เช่นเป็นอัมพาตครึ่งล่าง

ให้กรดFolicแก่หญิงตั้งครรภ์จะช่วยลดการเกิดโรคได้

Glasgow coma scale

Eye opening

ลืมตาได้เอง 4 คะแนน

ลืมตาเมื่อเรียก 3 คะแนน

ลืมตาเมื่อเจ็บปวด 2 คะแนน

ไม่ลืมตาเมื่อได้รับสิ่งกระตุ้น 1 คะแนน

Verbral response

กรณีเด็กอายุ 0-4 ปี

ยิ้ม มองตาม ร้องเสียงดัง 5 คะแนน

เปล่งเสียงพูดคุยเป็นคำ ร้องไห้เมื่อถูกทำให้ระคายเคืองแต่หยุด 4 คะแนน

ร้องไห้ตลอด กรีดร้องเมื่อเจ็บ 3 คะแนน

ส่งเสียงครางเมื่อเจ็บ พักไม่ได้ 2 คะแนน

ไม่เปล่งเสียงหรือไม่ตอบสนอง 1 คะแนน

Motor response

กรณีเด็กอายุ 0-4 ปี

เคลื่อนไหวได้เอง 6 คะแนน

ชักแขนขาหนีเมื่อจับ 5 คะแนน

ชักแขนขาหนีเมื่อเจ็บ4 คะแนน

แขนขามีอาการเกร็งแบบศอกงอ 3 คะแนน

แบนมีการเกร็งแบบศอกเหยียด 2 คะแนน

ไม่มีปฏิกิริยาใดๆหรือไม่เคลื่อนไหวเลย 1 คะแนน

ระดับความรู้สึกตัว

รู้สึกตัวดี(Full consciousness)

รู้สึกสับสน(Confusion)

รู้สึกง่วงงุน (Lethargy/drowsy)

รู้สึกStupor

รับรู้ผิดปกติ(Disorientation)

Coma

ผู้ป่วยตื่น รับรู้ต่อเวลา บุคคล สถานที่

ผู้ป่วยสับสน มีความผิดปกติเกี่ยวกับการตัดสินใจ

เคลื่อนไหวได้น้อย ง่วงงุน พูดช้า

ไม่รู้ต่อเวลา บุคคล สถานที่ ระดับความรู้สึกตัวลดลง

ไม่รู้สึกตัว หลับลึกแต่ยังสามารถตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้

ไม่รู้สึกตัว ไม่ตอบสนอง

Decorticate posturing ท่านอนหงาย งอแขนทั้ง2ข้างเข้าหาตัว ในระดับไหล่กำมือแน่นและงอข้อมือทั้ง2ข้าง ส่วนขาทั้ง2ข้างเหยียดปลายเท้าออกและงอปลายเท้าเข้าหากัน

Decerebrate posturing ท่านอนหงายแขนทั้ง2ข้างเกร็ง เหยียดออกและคว่ำแขนลงโดยบิดข้อข้อมือออกด้านข้าง ขาทั้ง2ข้างเกร็งเหยียดออกและแยกออกจากกัน
Reflexes ของเด็กหายไป

กิจกรรมทางการพยาบาล

ทำทางเดินหายใจให้โล่ง

แรงดันในสมองไม่เพิ่ม

ได้รับการดูแลขั้นพื้นฐานอย่างมีคุณภาพ

ไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากการเคลื่อนไหวไม่ได้

ครอบครัวได้รับความรู้และคำแนะนำเกี่ยวกีบการเจ็บป่วย

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับการเคลื่อนไหวผิดปกติ

menigitis

สาเหตุ

อาการ

ค่าปกติของน้ำไขสันหลัง

ชั้นในสุดที่อยู่รอบๆสมองและไขสันหลังและเยื่อหุ้มสมองถูกทำลายเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย

Streptococcus pneumonia

Neisseria meningitis

Haemophilus influenzae

ไข้สูง หนาวสั่น ปวดหัวรุนแรง ปวดข้อ ซึมลงจนหมดสติ คอแข็ง ตรวจพบ Kerning sign และ Brudzinski sign ได้ผลบวก

ปกติจะไม่มีสี

ความดันระหว่าง 75-180 มม.น้ำ

ไม่มีเม็ดRBC WBC

Protein 15-45 mg/100ml

Glucose 50-75 mg/100ml

Colide 700-750 mg/100ml

Culture&Latex agglutination

โรคไข้กาฬโรคหลังแอ่น

สาเหตุ

เกิดจากเชื้อแบคทีเรียน Neisseria meningitides พบบ่อย ซีโรกรุ๊ปA B C Y W135

อาการ

ไข้ ปวดหัวรุนแรง อาเจียน คอแข็ง อาจมีผื่นแดง จ้ำเลือด และอาจเกิดภาวะช็อก

Meningococcemia

Acute : ปวดหัว เจ็บคอ ไอ ปวดตามข้อ โดเฉพาะที่ขาและหลัง

Chronic : พบได้น้อย ส่วนใหญ่มีไข้ ผื่น

Meningitis

มีไข้ ปวดหัว คอแข็ง ซึม สับสน อาจะมีเลือดออก

การรักษา

ประคับประคอง

ยาปฏิชีวนะ เช่น Ceftriazone PGS

Glucorticoid therapy ก่อนให้ยาปฏิชีวนะ15นาที

การติดต่อ

ระยะติดต่อ

ผู้ที่ไม่มีอาการ(พาหนะ)และผู้ป่วยสามารถแพร่โรคได้จนกว่าจะตรวจไม่พบเชื้อในน้ำมูก น้ำลายแล้ว หมดภายใจ24ชม

เชื้อกระจายในช่องปาก ช่องจมูกจากคนหนึ่งสู่อีกคนโดยตรงผ่านระบบหายใจ

แบบไม่มีอาการหรืออาการน้อย เชื้อเจริญในเนโซฟาริ๊งซ์ ทำให้เกิดการอักเสบเฉพาะที่เล็กน้อย

แบบเชื้อแพร่เข้ากระแสเลือดหรือเลือดเป็นพิษ เชื้อเข้าในกระแสเลือดเลือดจะออกมาหล่อเลี้ยงที่ปลายหลอดเลือดเป็นจำนวนมาก

แบบเยื่อหุ้มสมอง เชื้อที่เข้าเยื่อหุ้มสมองทำให้เกิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

วิธีการติดต่อ

โดยหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับละอองน้ำมูก น้ำลายจากปากหรือจมูกของผู้้ป่วย

ไม่เข้าไปอยู่ในที่แออัด

ควรรักษาสุขภาพดดยการออกกำลังกาย

ใช้วัคซีนจะช่วยลดความเสี่ยง

ป้องกันสำหรับผู้สัมผัสโรคให้ยาฆ่าเชื้อแก่ผู้ที่สัมผัสที่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยทันที

ยา Penicillin และ Chloramphenical มีประสิทธิผลดีต่อร่างกาย