Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา ระบบประสาท - Coggle Diagram
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา
ระบบประสาท
ภาวะชักและโรคลมชัก
การชัก Seizure
Partial Seizure
การชักที่มีผลต่อส่วนใดส่วนหนึ่งของสมอง
แบ่งเป็น
simple Partial Seizure
ผู้ป่วยไม่เสียการรู้ตัวขณะชัก
Complex Partial Seizure
ผู้ป่วยเสียการรู้ตัวขณะชัก
Unclassified epileptic Seizure
Generalized Seizure
การชักที่มีผลต่อทุกส่วนของสมอง หรือมีชื่อเรียกว่าลมบ้าหมู
แบ่งออกเป็น
Generalized tonic-clonic seizure ผู้ป่วยจะมีอาการหมดสติเกร็งทั้งตัวตามด้วยการกระตุกเป็นจังหวะ
Absence ผู้ป่วยมีอาการเหม่อ ตาลอย
Myoclonic กระตุกเป็นระยะเวลาสั้นๆ เกิดรวดเร็วคล้ายสะดุ้ง
Clonic กระตุกเป็นจังหวะ
Atonic เสียควสมตึงตัวของกล้ามเนื้อที่เกิดขึ้นทันที
Tonic กล้ามเนื้อเกร็งอย่างรุนแรง
Epilepsyโรคลมชัก
อาการ
Preictal period คือ ระยะก่อนอาการชัก
-อาการนำ (Seizure prodromes) อาการบางอย่างที่นำมาก่อนมีอาการชัก
-อาการเตือน (Aura) อาการเตือนแตกต่างกันตามตำแหน่งของสมอง มีอาการปวด ขา เห็นภาพหลอน
Ictal event ระยะที่เกิดอาการชักมีระยะเวลาตั้งแต่วินาที จนถึงวินาที มักจะไม่นานเกินครึ่งชั่วโมง เกิดในระยะเวลานั้นๆ ไม่เกิน 5 นาทีและหยุดเอง
Postictal period คือ ระยะเวลาเมื่อการชักสิ้นสุดของทางคลินิค ส่วนใหญ่ไม่เกิน 24 ชั่วโมง มีอาการได้แก่ สับสัน อ่อนเพลีย ปวดศรีษะ
-Postical paralysis กล้ามเนื้ออ่อนแรงเฉพาะที่
-Automatism การเคลื่อนไหวร่างกายไปโดยอัตโนมัติขณะชัก
interictal peroid คือ ช่วงเวลาระหว่างการชัก เริ่มตั้งแต่ระยะเวลาหลังการชักหนึ่งสิ้นสุดลงไปจนถึงเริ่มเกิดชักครั้งใหม่ โดยทั่วไปจะไม่มีอาการแสดงใดๆ
ชนิด
2ชนิด
1.)อาการชักเฉพาะที่
1.1)ชักเฉพาะที่แบบมีสติ Simple partial seizures ขณะชักผู้ป่วยรู้ตัวตลอดเวลา
1.2)อาการชักเฉพาะที่แบบขาดสติ (Complex partial seizures / Complex focal seizure) ขณะชักจะสูญเสียอาการรับรู้สติเมื่อสิ้นสุด
1.3)อาการชักเฉพาะที่ตามด้วยอาการชักทั้งตัว
2)อาการชักทั้งตัว (Generalized seizures)
สาเหตุ
แบ่งเป็น
1.)ทราบสาเหตุ : ติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง , ภยันตรายระหว่างการคลอด ภยันตรายที่ศรีษะ , น้ำตาลในเลือดต่ำ , โรคหลอดเลือดสมอง , สารพิษและยา
2.)ไม่ทราบสาเหตุ : จากความผิดปกติของ Neurotransmission
3.)กลุ่มที่หาสาเหตุไม่ได้ : มีพยาธิสภาพภายในสมอง จัดอยู่ในกลุ่ม Symtomatic epilepsy
Convulsion เกร็ง/กระตุก
อาการแสดงทางmotorผิดปกติ แสดงอาการชักเกร็งกระตุก
status epilepticus
การชักต่อเนื่องนานกว่า30นาที
สาเหตุ
เนื้องอกในกะโหลกศีรษะ
โรคบาดทะยัก
ความผิดปกติทางไต
ภาวะไข้สูงในเด็กเล็ก
ความผิดปกติทาง matabolism
ความผิดปกติของสมองโดยกำเนิด
เลือดออกในกระโหลกศีรษะ
โรคลมชัก
ติดเชื้อที่กะโหลกศีรษะ
โรคติดเชื้อทางสมอง
สมองอักเสบEncephlitis
สาเหตุ
เชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อที่สมองจะมีหลายชนิด แต่ชนิดที่มีความรุนแรงที่สุด อาจนำไปสู่ความพิการและเสียชีวิตได้คือ เชื้อไวรัสแจแปนนีส เอนเซป ฟาไลตีส หรือเชื้อไวรัสเจอี (Japanese encephalitis: JEV)
อาการ
มีไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว แต่ในบางรายที่ภูมิต้านทานต่ำ เช่น เด็กเล็ก อาจมีอาการรุนแรง และส่วนใหญ่จะมีอาการทางสมองเกิดขึ้น
การวินิจฉัย
แบ่งออกเป็น
ประวัติและอาการดังกล่าวมาแล้ว มักต้องทราบถึงสิ่งแวดล้อมข้างเคียง
เช่น บ้านอยู่ใกล้ทุ่งนา หรือเลี้ยงหมูในบริเวณบ้านหรือใกล้บ้าน รวมทั้งสัตว์อื่น ๆ เช่น วัว ควาย ม้า
การตรวจน้ำไขสันหลังมักพบเซลล์เม็ดเลือดขาวสูง
ระดับน้ำตาลปกติ ระดับโปรตีนสูงกว่าปกติเล็กน้อย จนถึงสูงมาก
การตรวจเลือดมักพบเม็ดเลือดขาวสูง
การหาระดับแอนติบอดีในน้ำไขสันหลังในช่วงเฉียบพลันโดยวิธีพิเศษ
และการทำแอนติบดีในเลือด 2 ครั้ง ห่างกัน 10-14 วัน วันแรกตอนระยะเฉียบพลัน
คนไข้ที่มีอาการทางสมอง จะมีการเจาะเอาน้ำช่วงเยื่อหุ้มสมองมาตรวจ
เยื่อหุ้มสมองอักเสบmeningitis
จากแบคทีเรีย
เชื้อ Group B streptococci, Listeria, or Escherichia coli
เชื้อวัณโรค
อาการ
มีไข้สูง ปวดศีรษะ คอแข็งเป็นอาการที่สำคัญ บางรายอาจจะมีอาการซึมลง คลื่นไส้อาเจียน บางรายอาจจะมีผื่น ร่ยที่เป็นมากจะมีความดันโลหิตต่ำหรือโลหิตเป็นพิษ
การรักษา
ถ้าเป็นเชื้อไวรัสแพทย์จะให้พัก และให้น้ำเกลือ
ถ้าเป็นเชื้อแบคทีเรียแพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสม
การวินิฉัย
แบ่งออก
เจาะเลือดตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด CBC
บางรายอาจจะเจาะหาระดับเกลือแร่ในเลือด
แพทย์จะเจาะนำเอาน้ำไขสันหลัง (spinal tap,lumbar puncture ) เพื่อนำน้ำไขสันหลังไปตรวจและเพาะเชื้อ
แพทย์บางรายอาจจสั่งตรวจ computer scan
Hydrocephalus
ศีรษะโตผิดปกติหรือ อุทกเศียร
คือ การเกิดน้ำไขสันหลังเพิ่มขึ้นในกะโหลกศีรษะ บริเวณventricleของสมอง และชั้นใต้ ของarachnoid
สาเหตุ
ลดการดูดซึมน้ำไขสันหลังจากการอักเสบ
มีการอุดตันของทางเดินน้ำไขสันหลัง
การประเมินสภาพ
เมื่อมีน้ำมากขึ้นศีรษะโปนเด่น หนังศีรษะแยก
มีset eye กล้ามเนื้อแขนขากว้าง ซึม อาเจียน
หัวโตเมื่อเทียบกับลำตัว รอบหัวมากกว่ารอบอก2-5ซม.
การวินิฉัย
เปรียบเทียบรอบศีรษะกับขนาดแต่ละวัย
x-rayพบการแยกของsuture และกระดูกกะโหลกศีรษะบาง
Transillumination จะเห็นการแตกของ suture
CT scan
ชักจากไข้สูง
febrile seizure
สาเหตุ
การติดเชื้อระบบต่างๆ ที่ไม่ใช่ระบบประสาท เช่น ติดเชื้อทางเดินระบบอาหาร , ทางเดินปัสสาวะ , ทางเดินหายใจ
อาการ
เมื่ออุณหภูมิสูงกว่า 39 องศาเซลเซียส อาการชักเกิดขึ้นภายใน 24 ชม. เกิดในเด็กอายุ 3 เดือน ถึง 5 ปี พบมากช่วงอายุ 17-24 เดือน
ปัจจัยเสี่ยง
ประวัติการชักของสมาชิกในครอบครัว
การติดเชื้อ
มีความผิดปกติของระบบประสาทก่อนมีอาการชัก
อายุ ในช่วงอายุก่อน 1 ปี
ชนิด
Simple febrile seizure (primary febrile seizure)
-มีไข้ร่วมกับชักในเด็กอายุ 6 เดือน ถึง 5 ปี
ชักเกิดช่วงสั้นๆ ไม่เกิน 15 นาที
ก่อน-หลัง ชักไม่มีอาการทางประสาท
ไม่มีอาการชักช้ำ
Complex febrile seizure
การชักเป็นแบบเฉพาะที่หรือทั้งตัว
เกิดอาการชักซ้ำ
หลังการชักจะมีอาการผิดปกติของระบบประสาท
สมองพิการ
ความบกพร่องของสมองส่วนที่ใช้ความคุมกล้ามเนื้อ
ชนิดและสาเหตุ
spastic hemiplegia
แบบครึ่งซีก จะมีอาการเกร็ง ของแขนและขาข้างเดียวกัน
Dyskinetic
spastic diplegia
มีอาการเกร็งในส่วนของขามากกว่าแขนมากอย่างเห็นได้ชัด
spastic quadriplegia
มีอาการเกร็งของส่วนของแขนและขาใกล้เคียงกัน หรือบางครั้งอาจพบว่ามีส่วนของแขนมากกว่าขา
Ataxic CP
ความดันในกระโหลกศรีษะสูง
มีความดันในกระโหลกศีรษะเกิน200มิลลิเมตรน้ำ
การพยาบาล
ประเมินv/sทุก1-2ชม.
เพิ่มอัตราการหายใจด้วย bag mask
จัดท่านอนศีรษะสูง 15-30องศา
จำกัดน้ำ
ประเมินความรู้สึกตัว
Myelodysplasia
ความผิดปกติของการเจริญเติบโตและพัฒนาการของ spinal column
สาเหตุ
ขาดสารอาหาร
โฟเลต
สังกะสี
วิตามิน
อายุมารดาที่เป็นกลุ่มเสี่ยง