Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สายสะดือย้อย(Prolapsed of the umbilical cord) - Coggle Diagram
สายสะดือย้อย(Prolapsed of the umbilical cord)
ความหมาย
ภาวะที่สายสะดือลงมาอยู่ข้างๆหรือต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ หรือสายสะดือโผล่ออกมาภายนอกช่องคลอด
ชนิดของสายสะดือย้อย
Occult prolapse cord
การเคลื่อนต่ำของสายสะดือลงมาข้างๆส่วนนำที่กว้างที่สุดคลำไม่ได้จากการตรวจทางช่องคลอดถุงน้ำอาจแตกหรือไม่แตกก็ได้
Forelying cord
ภาวะที่สายสะดือเคลื่อนต่ำลงมากว่าระดับของส่วนนำแต่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก
Prolapse of cord
ภาวะที่ถุงน้ำคร่ำแตกแล้วและสายสะดือย้อยลงมาต่ำกว่าระดับส่วนนำซึ่งอาจอยู่ภายในช่องคลอด หรือโผล่ออกมาภายนอกช่องคลอด
สาเหตุ
ทารกท่าผิดปกติ เช่นท่าก้นชนิดมีเท้ายื่นเป็นส่วนนำ ท่าขวาง
ภาวะที่มีการผิดสัดส่วนของส่วนนำทารกกับช่องคลอด
การตั้งครรภ์แฝด/ครรภ์แฝดน้ำ
ทารกไม่ครบกำหนด
การตั้งครรภ์หลัง
การเจาะถุงน้ำหรือถุงน้ำแตกก่อนที่ส่วนนำจะลงสู่ช่องเชิงกราน
สายสะดือยาวกว่าปกติ ยาวกว่า75Cmมีโอกาสสูง
รกเกาะต่ำ หรือสายสะดือเกาะบริเวณริมขอบรก
การเจาะถุงน้ำขณะที่มดลูกหดรัดตัว
ผลกระทบ
👧
ต่อมารดา
ไม่เกิดอันตรายด้านร่างกายแต่จะเกิดผลเสียทางด้านจิตใจ
👶
ต่อทารก
จะเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจนเนื่องจากสาะสะดือถูกส่วนนำกดทับกับช่องทางคลอดจากการรายงานพบว่าทารกจะตายภายใน3นาทีหลังจากสายสะดือถูกกดทับ
การป้องกัน
หากส่วนนำของทารกยังไม่เข้าสู่ช่องเชิงกรานหรือท่าทารกผิดปกติ เมื่อเข้าสู่ระยะคลอดควรนอนพักบนเตียงและพยายามไม่ให้ถุงน้ำคร่ำแตก
ควรเจาะถุงน้ำคร่ำขณะมดลูกคลายตัวเพื่อลดแรงดันภายในถุงน้ำทูนหัวซึ่งดันให้สายสะดือย้อยลงมา
ประเมินอัตราการเต้นของหัวใจทารกทันทีหลังมีการเจาะถุงน้ำคร่ำหรือเมื่อถุงน้ำคร่ำแตก
การรักษาแบบฉุกเฉิน
กลุ่มอายุครรภ์น้อย
แนะนำให้ยุติการตั้งครรภ์เนื่องจากการรักษาแบบประคับประคองมักได้ผลลัพธ์ที่ไม่ดี และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนต่อมารดา
ผู้ป่วยที่เกิดปัญหาสายสะดือย้อยนอกโรงพยาบาล
ไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดและสามารถทำการผ่าท้องคลอดและดูแลทารกแรกเกิดได้
จัดท่า Knee-Chest-face-down position ขณะรอรถไปส่ง
โรงพยาบาล
เปลี่ยนท่านอนตะแคงซ้ายยกสะโพกสูงเล็กน้อยแทนท่า Knee-Chest-face-down position ขณะอยู่บนรถ
พยายามจับสายสะดือย้อยให้น้อยที่สุด/นุ่มนวลใช้ก๊อชชุบNSSห่อหุ้มสายสะดือไว้เพื่อป้องกันการเกิดVasospasmจากภายนอกที่เย็น
ผู้คลอดที่เกิดสายสะดือย้อยในโรงพยาบาล :
หากให้ยาOxytocinควรหยุดให้ทันที
จัดท่านอนหงายยกก้นสูง(Trendelenburg's position)
นอนตะแคงยกก้นสูง(Elevated Sim's position)
นอนในท่าโก้งโค้ง (Knee chest position)
.ในกรณีที่ต้องการเคลื่อนย้ายผู้คลอดเพื่อส่งต่อในระยะไกลๆควรนอนท่า(Elevated Sim's position)
ห้ามดันหรือผลักสายสะดือเข้าไปในโพรงมดลูกเพราะสายสะดือหดเกร็งทารกได้รับอันตราย
ให้ออกซิเจนและเตรียมการคลอดแบบฉุกเฉิน
ถ้าสายสะดือมีแนมโน้มจะโผล่ออกมา ห้ามสัมผัสสายสะดือหรือดันสายสะดือกลับเข้าไปในช่องคลอด
ทำวิธีVago กระเพาะปัสสาวะจะช่วยดันส่วนนำของทารกและลดความรุนแรงจากการหดรัดตัวของมดลูก
ในรายที่มดลูกหดรัดตัวถี่อาจให้ยา Terbutaline 250 micrograms IV หรือsubcutaneous เพื่อลดการกดทับสายสะดือ
ลดการกดดัน(Decompression)โดยการสอดมือเข้าไปในช่องคลอดและดันส่วนนำไว้มิให้เคลื่อนต่ำลงมากดสายสะดือ
การช่วยเหลือการคลอด
ถ้าทารกในครรภ์มีชีวิตอยู่ ปากมดลูกเปิดหมดศีรษะทารกลงมาต่ำให้ช่วยคลอดด้วยคีม
ผ่าตัดทางหน้าท้อง
กรณีทารกในครรภ์เสียชีวิตให้ดำเนินการคลอดทางช่องคลอดยกเว้นกรณีที่มีการผิดสัดส่วนระหว่างช่องเชิงกราน
ฺBreech extraction ในกรณีที่เป็นท่าก้น ปากมดลูกเปิดหมดไม่มีภาวะผิดสัดส่วน
ใช้เครื่องดึงสุญญากาศในรายที่เป็นครรภ์หลังปากมดลูกเปิดเกือบเต็มที่และท่าศีรษะที่ไม่มีการผิดสัดส่วน
ในครรภ์หลังที่ปากมดลูกเปิดตั้งแต่7-8cm ขึ้นไปที่เป็นชนิด Forelying cord ท่าของทารกมีความผิดปกติมีความก้าวหน้าของการคลอดเร็ว ทารกไม่มีภาวะขาดออกซิเจนพยายามไม่ให้ถุงน้ำแตกอาจจะรอให้คลอดเองทางช่องคลอดได้
การวินิจฉัย
เสียงหัวใจเปลี่ยน:OccultหรือForelying Cord
เสียงหัวใจทารกเปลี่ยนทันทีภายหลังถุงน้ำแตก:Occult หรือ Forelying cord
กรณีถุงน้ำแตกแล้วเกิด prolapse cord จะคลำได้สายสะดือชัดเจน หรือมองเห็นถ้าสายสะดือโผล่ออกมานอกช่องคลอด
ถ้าสายสะดือพลัดต่ำ และตรวจไม่พบส่วนของสายสะดือโผล่ออกมาแต่จะพบว่ามีอัตราการเต้นของหัวใจทารกผิดปกติหรืออัตราการเต้นของหัวใจทารกลดลงโดยอ่าค่าจาก monitor แสดงว่าสายสะดือถูกกด
เสียงหัวใจทารกในครรภ์เปลี่ยนทันทีในระหว่างดึงศีรษะเด็กด้วยคีบ มักพบในรายที่เป็นOccult prolapse of cord
ข้อวินิจฉัย
เสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อยเนื่องจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
เสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อยเนื่องจากมีน้ำเดินก่อนการเจ็บครรภ์
ทารกในครรภ์ขาดออกซิเจน เนื่องจากเกิดภาวะสายสะดือย้อย
มารดาและครอบครัวมีความเศร้าโศก เนื่องจากการสูญเสียทารก
