Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด (Amniotic fluid embolism/AFE) - Coggle…
ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด (Amniotic fluid embolism/AFE)
ความหมาย
ภาวะที่มีน้ำคร่ำผ่านเข้าสู่กระแสเลือดของมารดา ซึ่งจะเข้าไปในหลอดลมฝอยในปอด แล้วไปอุดกั้นหลอดเลือดดำที่ปอด ทำให้ร่างกายต่อต้านสารประกอบน้ำคร่ำ โดยทำให้เกิดการล้มเหลวของทางเดินหายใจ ระบบหัวใจและการไหลเวียนโลหิต ระบบแข็งตัวของเลือด
เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ มีลักษณะเฉพาะ
ความดันโลหิตต่ำ
ขาดออกซิเจน
ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
ปัจจัยส่งเสริม
ใช้ยาเร่งคลอด
ทารกตายในครรภ์เป็นเวลานาน ทำให้มีการเปื่อย หลอดเลือดฉีกขาดทำให้น้ำคร่ำเข้าสู่กระแสเลือด
การคลอดเฉียบพลัน
รกเกาะต่ำ
รกลอกตัวก่อนกำหนด
มดลูกแตก
ผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
มารดามีบุตรหลายคน
ตั้งครรภ์หลังอายุ 35 ปี
การเบ่งคลอดขณะถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก
เจาะถุงน้ำคร่ำ
การรูดเพื่อขยายปากมดลูก
การตรวจวินิจฉัยน้ำคร่ำก่อนคลอด
การหมุนเปลี่ยนท่าทารกภายในและภายนอก
อาการและอาการแสดง
Chill
เหงื่อออกมาก
คลื่นไส้ อาเจียน วิตกกังวล
dyspnea,cyanosis
pulmonary edema
เส้นเลือดที่หัวใจตีบ
ความดันโลหิตต่ำมาก
ชัก
หมดสติและเสียชีวิต
หากเกิดนานกว่า 1 ชั่วโมง และผู้คลอดยังมีชีวิตอยู่จะเกิดภาวะกลไกการแข็งตัวของเลือดเสียไป และเกิดการตกเลือดอย่างรุนแรง หากไม่ได้รับการแก้ไขภาวะการหดรัดตัวของมดลูกที่ดีพอ
การวินิจฉัย
จากอาการ
ระบบหายใจล้มเหลว
อาการเขียว
เส้นเลือดหัวใจหดเกร็ง
เลือดออก
หมดสติ
จากห้องปฏิบัติการ
ตรวจหาเซลล์ผิวหนัง ขนอ่อน เมือกของทารกหรือเซลล์จากรก
ชันสูตรศพ
เลือดจากกระแสเลือดในปอดมารดา
เสมหะ
CXR อาจพบ pulmanary edema
EKG จะพบ trachycardia ST และ T wave เปลี่ยนแปลง และมี RV strain ได้
ตรวจการไหลเวียนของเลือดในปอด อาจพบ perfusion defect ได้
ตรวจ Sialy 1TH antigen พบมีระดับสูงขึ้นในน้ำคร่ำที่มีขี้เทาปนเปื้อน
การป้องกัน
ขณะเจ็บครรภ์คลอด ไม่ควรเร่งให้มดลูกหดรัดตัวถี่เกินไป
การเจาะถุงน้ำคร่ำ ระวังไม่ให้ถูกปากมดลูก
ในรายที่ทารกตายในครรภ์ การให้ oxytocin drip ควรดู UC อย่างใกล้ชิด และไม่ควรเจาะถุงน้ำคร่ำก่อนปากมดลูกเปิดหมด
ไม่ควรกระตุ้นการเจ็บครรภ์โดยวิธีเลาะแยกเยื่อถุงน้ำคร่ำจากคอมดลูก
ในรายที่มีรกเกาะต่ำ ควรตรวจภายในอย่างระมัดระวัง
ถ้าเจ็บครรภ์ถี่มากเกินไป พักผ่อนได้น้อย ควรรายงานแพทย์ทุกครั้ง
ผลกระทบ
ต่อมารดา
เสียชีวิตจากการเสียเลือด
ถ้ารอดอาจมีอาการทางระบบประสาท จากการขาดออกซิเจนรุนแรง
ต่อทารก
ถ้ารอดชีวิตอาจมีอาจมีภาวะบกพร่องทางระบบประสาท
การรักษา
1.ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง จัดท่า Fowler'sposition ให้ oxygen ถ้าระบบหายใจล้มเหลวให้ใส่ท่อช่วยหายใจ
2.แก้ไขภาวะความดันโลหิตต่ำ
3.ดูแลการหดรัดตัวของมดลูก ให้ oxytocin หรือ methergin
4.ถ้าทารกยังไม่คลอดให้ประเมิณ FHR และรีบผ่าคลอดด่วน
5.เจาะเลือดเพื่อประเมินความเข้มข้นของเลือดและการแข้งตัวของเลือด
6.ให้ Heparin เพื่อรักาาภาวะดารแข็งตัวของเลือด
7.ประเมินการเสียเลือดทางช่องคลอด
การพยาบาล
1.เฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด โดยคำนึงถึงปัจจัยที่ก่อให้เกิดภาวะน้ำคร่ำอุดตันในปอด
2.ถ้ามีอาการชัก โดยไม่มีภาวะความดันโลหิตสูงมาก่อนเขียวทั้งตัวหรือบางส่วน
2.1 จัดท่านอน Fowler's position
2.2 ให้ออกซิเจน
2.3 ให้สารน้ำตามแผนการรักษา
2.4 เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังคลอด
2.5 สังเกตการหดรัดตัวของมดลูก
2.6 เตรียมช่วยเหลือคลอดโดย F/E หรือ C/S
2.7 เตรียมช่วยฟื้นคืนชีพ ในรายที่ arrest
2.8 .ใช้เครื่องช่วยหายใจต่อ 2-3 วัน เพื่อดูแลระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต
2.9 ดูแลและให้กำลังใจต่อครอบครัว หากมารดาและทารกเสียชีวิต