Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สายสะดือย้อย (Prolapsed of the umbilical cord) - Coggle Diagram
สายสะดือย้อย
(Prolapsed of the umbilical cord)
ภาวะที่สายสะดือลงมาอยู่ข้างๆหรือต่ำกว่าส่วนนำของทารก
หรือสายสะดือโผล่ออกมาภายนอกช่องคลอด
ชนิดของสายสะดือย้อย
:star:
สายสะดือย้อยลงมาต่ำกว่าปกติหรืออยู่ข้างๆส่วนนำของทารก (Occult form)
สายสะดือย้อยลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์และถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก (Cord precentation)
สายสะดือย้อยลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ ถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว (Overt prolapsed cord)
การวินิจฉัย
:question:
เสียงหัวใจทารกเปลี่ยนไป
เสียงหัวใจทารกเปลี่ยนทันทีหลังถุงน้ำคร่ำแตก
ในรายที่ถุงน้ำคร่ำแตกแล้วเกิด prolapsed cord
จะคลำได้สายสะดือชัดเจน
ถ้าสายสะดือพลัดต่ำชนิด Occult prolapsed cord ตรวจไม่พบส่วนของสายสะดือโผล่ออกมา แต่พบว่าเสียงหัวใจทารกผิดปกติ
เสียงหัวใจทารกเปลี่ยนทันที ในระหว่างดึงศรีษะทารกด้วยคีม
สาเหตุ
:warning:
ทารกท่าผิดปกติ
มีการผิดสัดส่วนของส่วนนำทารกกับช่องทางคลอด
ตั้งครรภ์แฝด / ครรภ์แฝดน้ำ
ทารกไม่ครบกำหนด
ตั้งครรภ์หลัง
มีการเจาะถุงน้ำคร่ำ หรือถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
สายสะดือยาวกว่าปกติ
รกเกาะต่ำ
ทารกแรกคลอดน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2500 กรัม
การทำสูติศาสตร์หัตถการ
อาการและอาการแสดง
:fire::
คลำพบสายสะดือจากการตรวจภายใน
เห็นสายสะดือโผล่พ้นช่องคลอดออกมา
เสียงหัวใจทารกในครรภ์ผิดปกติ
ผลกระทบ
:explode:
มารดา :
ทางด้านจิตใจถ้าทารกเสียชีวิต
ทารก :
ทารกในครรภ์จะเสีย
ชีวิตจากการขาดออกซิเจน
การป้องกัน
:lock:
หากส่วนนำของทารกยังไม่เข้าสู่ช่องเชิงกรานหรือท่าผิดปกติ
เมื่อเข้าสู่ระยะคลอด ควรนอนพัก ไม่ให้ถุงน้ำคร่ำแตก
ควรเจาะถุงน้ำคร่ำ ขณะมดลูกคลายตัว
ประเมินอันตราการเต้นของหัวใจทารกทันที
หลังมีการเจาะถุงน้ำคร่ำ หรือถุงน้ำคร่ำแตก
การรักษา
:smiley:
กลุ่มอายุครรภ์น้อย
ส่วนใหญ่จะแนะนำให้ยุติการตั้งครรภ์
ผู้ป่วยเกิดสายสะดือย้อยนอกโรงพยาบาล
ไปรพ.ที่ใกล้ที่สุด และสามารถทำการผ่าท้องคลอดได้
จัดท่า Knee chest position ขณะรอรถรพ.
เปลี่ยนเป็นท่า Elevate sim's position ขณะรถวิ่ง
พยายามจับสายสะดือที่ย้อยให้น้อยที่สุด/นุ่มนวล
ใช้ก๊อชชุบ NSS ห่อหุ้มสายสะดือเพื่อป้องกันการเกิด vasaspasm
ผู้คลอดที่เกิดสายสะดือย้อยที่รพ
.
จัดท่า Trendelenburg's position
หากให้ยา oxytocin หยุดยาทันที
จัด ท่า Elevate sim's position หากต้องส่งต่อในระยะไกลๆ
จัดท่า Knee chest position
ลดการกดดัน (Decompression)
ห้ามดันสายสะดือเข้าไปในโพรงมดลูก
ให้ออกซิเจนแก่มารดา
ทำวิธี Vago โดยใส่น้ำเกลือ 500-700 mlทางสายสวนปัสสาวะ
การช่วยเหลือการคลอด
ทารกมีชีวิต ปากมดลูกเปิดหมด ศรีษะเคลื่อนต่ำใช้
คลอดด้วยคีม
ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
ถ้าเสียชีวิตให้คลอดทางช่องคลอด หากท่าผิดปกติ ผ่าท้องคลอด
ฺBreech extraction ในท่าก้น ไม่มีภาวะผิดสัดส่วนช่องเชิงกราน
ใช้เครื่องสุญญากาศในครรภ์หลัง ปากมดลูกเปิดเกือบหมด
ท่าศรีษะไม่มีการผิดสัดส่วนกับช่องเชิงกรานมารดา
การพยาบาล
:<3:
ประเมินสภาพมารดาและทารกในครรภ์
ดูแลให้นอนพักบนเตียงเมื่อถุงน้ำคร่ำแตก
ประเมินอัตราการเต้นของหัวใจทารก
ตรวจภายในด้วยความนุ่มนวล ระวังไม่ให้ถุงน้ำคร่ำแตก
ถ้าพบสายสะดือย้อย ใช้นิ้วมือดันส่วนนำไว้ไม่ให้เคลื่อนต่ำลงมา จัดท่ายกก้นสูง
เตรียมการคลอดฉุกเฉิน/การผ่าตัด
อธิบายให้มารดาเข้าใจเกี่ยวกับการวางแผนช่วยเหลือ
ประเมินสภาพจิตใจมารดาเพื่อให้การดูแล