Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Amniotic fluid embolism/AFE (ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด),…
Amniotic fluid embolism/AFE
(ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด)
ความหมาย
น้ำคร่ำผ่านเข้าสู่กระเเสเลือดเเม่ เเละเข้าไปในหลอดลมฝอยในปอด ไปอุดกั้นบริเวณหลอดเลือดดำที่ปอด
ร่ายกายเกิดปฏิกิริยาต่อต้านสารในน้ำค่ำทำให้เกิดภาวะหัวใจเเละปอดล้มเหลว
ภาวะฉุกเฉิน
็Hypotension ทันที
Hypoxia
Consumptive coagulopathy (ภาวะความผิดปกติการเเข็งตัวของเลือด)
พยาธิสภาพ
น้ำคร่ำประกอบด้วย เซลล์ผิวหนัง ผม ขนอ่อน ไข ขี้เทา ถุงน้ำคร่ำมีรูรั่วหรือเเตกทำให้เข้าสู่กระเเสเลือด เกิดการอุดตันในหลอดเลือดฝอยในปอด
ส่งผลให้เลือดออกจากหัวใจน้อยเกิด Cardiogenic shock ความดันในหลอดเลือดปอดสูง เกิดเลือดคั่งในปอด ส่งผลให้หัวใจซักขวาบีบดันเลือดให้ผ่านปอดได้เนื่องจากในปอดมีเเรงดันสูงเกิดภาวะปอดบวมน้ำ
เกิดปฏิกิริยาต่อต้านทำให้เกิดการไหลเวียนเลือดลดลง เกิดภาวะขาดออกซิเจนตามมาด้วยภาวะ DIC เเละเสียชีวิตในที่สุด
ปัจจัยส่งเสริม
รกลอกตัวก่อนกำหนด
มดลูกเเตก
รกเกาะต่ำ
บาดเจ็บในช่องท้อง
ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
มีบุตรหลายคน
คลอดเฉียบพลัน
น้ำคร่ำมีขี้เทา
เบ่งคลอดขณะถุงน้ำคร่ำยังไม่เเตก
ทารกตายในครรภ์นาน
เจาะถุงน้ำคร่ำ
เร่งคลอด โดยใช้ยากระตุ้น
อื่นๆ
อาการเเละอาการเเสดง
เส้นเลือดที่หัวใจตีบ
Low blood pressure
pulmonary edema
ชัก
หายใจลำบาก อาจเกิดหัวใจล้มเหลวทันที
หมดสติ (unconscious)
เหงื่อออกมาก คลื่นไส้ อาเจียน
ถ้าเกิดอาการนานกว่า 1 ชม. เกิดกลไกการเเข็งตัวของเลือดเสียไป ตกเลือดได้
chill
ผลกระทบต่อมารดา
เสียเลือด ช็อค มักเสียชีวิตภายใน 30 นาที ถ้ารอดจะมีปัญหาทางระบบประสาทจากการขาดออกซิเจน
การวินิจฉัย
อาการเเละอาการเเสดง
cardiovascular collapse
เลือดออก
อาการเขียว
ไม่รู้สติ
respiratory distress
ตรวจทางห้องปฏิบัติการณ์
ตรวจหาเซลล์ผิวหนัง ขนอ่อน เมือกทารก
เลือดจากกระเเสเลือดไปปอดของเเม่
เสมหะ
ชันสูตร
ถ่ายภาพรังสีทรวงอก
ตรวจการไหลเวียนเลือดในปอด (perfusion defect)
ตรวจหา ECG
ตรวจหา Sialy 1TH antigen (ขี้เทาปนเปื้อนในน้ำคร่ำ)
การป้องกัน
ผู้คลอดเจ็บครรภ์ถี่มากเกินกำหนด ควรรายงานเเพทย์
การกระตุ้นเจ็บครรภ์ ในรายที่ทารกตายในครรภ์โดยใช้ oxytocin ทำอย่างระมัดระวัง เเละไม่เจาะถุงน้ำคร่ำก่อนปากมดลูกเปิดหมด
ไม่กระตุ้นการเจ็บครรภ์ในวิธีเเยกถุงน้ำคร่ำ เพราะทำให้เกิดเลือดดำบริเวณปากมดลูกด้านในฉีกขาด
รายที่รกเกาะต่ำ ตรวจภายในอย่างระมัดระวัง
เจาะถุงน้ำคร่ำอย่างระมัดระวัง ไม่ให้ถูกปากมดลูก
ขณะเจ็บครรภ์คลอด ไม่ควรเร่งให้มดลูกหดรัดตัวถี่ไป
ผลกระทบต่อทารก
ตาย ถ้ารอดจะมีปัญหาทางระบบประสาท
การรักษา
ถ้าทารกยังไม่คลอด ให้ประเมิน FHS เเละเตีรยมผ่าตัดทางหน้าท้อง
เตรียมยา dopamine ,norepiniphrine , epinephrine
เจาะเลือด
ให้สารละลายทางหลอดเลือดดำ เเละเเก้ไขภาวะไฟบริโนเจนในเลือดต่ำ เพื่อลดการเกดิหัวใจล้มเหลว โดยควรรับเลือดต้องไม่เกิน 24 ชม.หลังบริจาค พร้อมให้ยากระตุ้น dopamine
รักษาภาวะ DIC โดยให้ยา heparin
ดูเเลทางเดินหายใจให้โล่ง จัดท่านอน Fowler's position ให้ออกซิเจน 100%
ประเมินการเสียเลือดทางช่องคลอด
ให้ oxytocin หรือ methergin
การพยาบาล
เฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด คำนึงถึงปัจจัยที่ก่อให้เกิด AFE
เจ็บครรภ์รุนเเรง
เจาะถุงน้ำคร่ำ
ให้ยาเร่งคลอด
ตกเลือดหลังคลอด
ถ้ามีอาการเเละอาการเเสดง คือขักเกร็งโดยไม่มีภาวะความดันโลหิตสูงมาก่อนมีภาวะเขียวทั่วทั้งตัว
เฝ้าระวังการเกิดภาวะตกเลือด
สังเกตหดรัดตัวมดลูก
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
เตรียมผ่าตัดทางหน้าท้องหรือคีม
ให้ออกซิเจน
ใช้เครื่องช่วยหายใจใน 2-3 วันเเรกที่ ICU
นอนท่า fowler
ดูเเลให้กำลังใจต่อครอบครัว
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอดเนื่องจากมีปัจจัยที่ก่อให้เกิด AFE
เสี่ยงต่อการตกเลือดอย่างรุนเเรงเเละเกิดภาวะช็อคเนื่องจากขาดกลไกในการเเข็งตัวของเลือดเเละมดลูกไม่หดรัดตัว
เกิดภาวะขาดออกซิเจนทั้งมารดาเเละทารกเนื่องจากการหดรัดเกร็งของหลอดเลือดที่ปอดมารดา
นางสาวกมลชนก เอียดดำ 601001004