Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด (Amnotic fluid embolism ) - Coggle Diagram
ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด (Amnotic fluid embolism )
ความหมาย
"ภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด" คือ ภาวะที่มีน้ำคร่ำพลัดเข้าไปในกระเเสเลือดทางมารดา ทำให้เกิดภาวะล้มเหลวของการทำงานระบบไหลเวียนหัวใจและระบบหายใจ
ลักษณะเฉพาะ
ภาวะความดันโลหิตต่ำ อย่างทันทีทันใด
ภาวะขาดออกซิเจน
ภาวะความผิดปกติของการเเข็งตัวของเลือด
ปัจจัยส่งเสริม
มารดามีบุตรหลายคน
มารดาตั้งครรภ์หลังที่มีอายุมากกว่า 35 ปี
น้ำคร่ำมีขี้เทาปน
การเบ่งคลอดขณะที่ถุงน้ำคร่ำยังไม่เเตก
การผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
การเจาะถุงน้ำคร่ำ
การรูดเพื่อเปิดขยายปากมดลูก
การตรวจวินิจฉัยน้ำคร่ำก่อนคลอด
การหมุนเปลี่ยนท่าทารกภายในและภายนอก
การบาดเจ็บในช่องท้อง
พยาธิสภาพ
ปฏิกิริยาต่อต้าน ทำให้เกิดการไหลเวียนของเลือดในปอดลดลง ส่งผลต่อการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนกับคาร์บอนไดออกไซด์ ทำให้เกิด
ภาวะขาดออกซิเจนในหลอดเลือดเเดง
ตามมาด้วย
ภาวะการเเข็งตัวของเลือดเป็นลิ่มเล็กๆแพร่กระจายในหลอดเลือด (DIC)
ผู้คลอดจะเสียเลือดมากและเสียชีวิตในที่สุดจากภาวะระบบหายใจและระบบหัวใจล้มเหลว
อาการและอาการเเสดง
มีอาการหนาวสั่น
เหงื่อออกมาก
คลื่นไส้ อาเจียน วิตกกังวล
หายใจลำบาก เกิดภาวะหายใจล้มเหลวทันทีทันใด เขียวตามใบหน้าเเละลำตัว
เกิดภาวะน้ำคั่งในปอด
เส้นเลือดที่หัวใจตีบ
ความดันโลหิตต่ำมาก
ชัก หมดสติและเสียชีวิตในเวลาต่อมา
ถ้าเกิดอาการนานกว่า 1 hr ผู้คลอดยังมีชีวิตอยู่จะเกิดภาวะกลไกการเเข็งตัวของเลือดเสียไปและเกิดอาการตกเลือดอย่างรุนเเรง
การวินิจฉัย
วินิจฉัยจากอาการเเละอาการเเสดง
1.ระบบหายใจล้มเหลว
2.อาการเขียว
3.เส้นเลือดหัวใจหดเกร็ง
4.เลือดออก
5.ไม่รู้สติ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
1.ตรวจหาเซลล์ผิวหนัง ขนอ่อน
2.การถ่ายภาพรังสีทรวงอก
3.การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ พบลักษณะ tachycardia ST และ T wave เปลี่ยนเเปลง
4.ตรวจการไหลเวียนของเลือดในปอด
5.การตรวจหา Sialy ITH antigen จะพบมีระดับสูงขึ้นในน้ำคร่ำ
ผลกระทบ
ต่อมารดา
ทำให้ผู้คลอดเสียชีวิตจากการเสียเลือด ช็อค ร้อยละ39 ของผู้เสียชีวิตเกิดขึ้นภายใน1hr หลังจากเริ่มปรากฏอาการ
1 ใน 3 ของผู้เสียชีวิตทั้งหมด มักเสียชีวิตภายใน30นาที
ถ้ามีผู้รอดชีวิตมักมีอาการทางระบบประสาท เนื่องจากมีภาวะขาดออกซิเจนรุนเเรง
ต่อทารก
มารดาที่หัวใจและปอดหยุดทำงานโอกาสรอดของทารกมีค่อนข้างน้อย
โดยทั่วไปโอกาสรอดของทารกมีประมาณร้อยละ 70
ครึ่งหนึ่งของทารกที่รอดชีวิตจะมีภาวะบกพร่องทางระบบประสาท
การรักษา
ดูเเลทางเดินหายใจให้โล่ง โดยการจัดท่านอนท่าFowler's position ให้ออกซิเจน 100%
เเก้ไขภาวะความดันโลหิตต่ำโดยการให้สารละลายทางหลอดเลือดดำเพื่อเพิ่มปริมาตรเลือด พลาสมาเเละสารไฟบริโนเจนเเก้ไขภาวะสารไฟบริโนเจนในเลือดต่ำ
ดูเเลการหดรัดตัวของมดลูกโดยให้ยา oxytocin หรือ methergin ทางหลอดเลือดดำ
เตรียมยาในการช่วยชีวิตผู้คลอดถ้ามีความดันโลหิตต่ำ เช่น Dopamine,Norepinephrine,Epinephrine
รักษาภาวะการเเข็งตัวของเลือดผิดปกติ(DIC)โดยให้ยา Heparin
ประเมินการเสียเลือดทางช่องคลอด
ให้ Morphine >> ลดการคั่งของเลือดดำในปอด อาการหอบ เขียว
ให้ Digitalis >> ช่วยให้หัวใจบีบตัวช้าลง เเรงขึ้น เลือดออกจากหัวใจมากขึ้น
ให้ยา Hydrocortisone 1 gm. IV drip >> ช่วยภาวะหดเกร็งของหลอดเลือดเเดงฝอยของปอดทำให้การดูดซึมกลับของสารน้ำในเนื้อเยื่อต่างดีขึ้น
ให้ยา Isoprenaline 0.1 gm.IV >> เพื่อช่วยให้การไหลเวียนของเลือดในปอดและการทำงานของหัวใจดีขึ้น
ให้ FFP , Platelet concentrted >> เเก้ไขภาวะ fibrinogen ในเลือดต่ำ/เพิ่ม blood volume
ถ้าทารกในครรภ์ยังมีชีวิตอยู่่ การผ่าตัดเอาารกออกทางหน้าท้องโดยด่วน
หากPPH>>ให้ยาช่วยการหดรัดตัวของมดลูก/คลึงมดลูกตลอดเวลา>>หากไม่ได้ผลควรพิจารณาตัดมดลูกออก
ถ้าผู้คลอดรอดชีวิต>>ติดตามเเก้ไขภาวะเเทรกซ้อนต่างๆเช่น Pneumonia,Renal failure,Sheehan's syndrome
การป้องกัน
ให้ Oxytocin ด้วยความระมัดระวัง
ไม่ควรเร่ง
ไม่เจาะถุงน้ำก่อนปากมดลูกเปิดหมด
การเจาะถุงน้ำควรทำด้วยความระมัดระวังไม่ให้ถูกปากมดลูก
ไม่ควรทำ membranes stripping >> เลือดดำบริเวณปากมดลูกด้านในฉีกขาด
การตรวจภาวะรกเกาะต่ำ ควรทำด้วยความระมัดระวัง
สังเกตอาการในผู้คลอดที่ถุงน้ำเเตกเเล้วและมดลูกมีการหดรัดตัวรุนเเรงร่วมกับมีการฉีกขาดของผนังมดลูก ปากมดลูก
จัดให้นอนท่าศรีษะสูง พร้อมทั้งให้ออกซิเจน 6-8 LPM ทางหน้ากาก
การพยาบาล
จัดให้มารดานอนในท่า Fowler's position
ให้ออกซิเจน
ให้สารน้ำและเลือดตามเเผนการรักษา
เฝ้าระวังการเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดีและกลไกการเเข็งตัวของเลือดสูญเสียไป
สังเกตการหดรัดตัวของมดลูก
ดูเเลเเละให้กำลังใจต่อครอบครัวถ้ามารดาเเละทารกเสียชีวิต
เตรียมตัวช่วยคลอดโดยคีมหรือผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
เตรียมช่วยฟื้นคืนชีพในรายที่เกิดหัวใจล้มเหลว
ใช้เครื่่องช่วยหายใจใน2-3วันเเรก ภายใต้การดูเเลในหน่วยอภิบาลผู้ป่วยหนัก เพื่อดูเเลระบบหายใจและระบบไหลเวียนเลือด
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดไปเลี้ยงปอด เนื่องจากมีปัจจัยที่ก่อให้เกิดภาวะน้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด
เสียงต่อการตกเลือดอย่างรุนเเรงและเกิดภาวะช็อค เนื่องจากการขาดกลไกการเเข็งตัวของเลือดและมดลูกไม่หดรัดตัว
เกิดภาวะขาดออกซิเจนทั้งมารดาและทารก เนื่องจากการหดเกร็งของหลอดเลือดที่ปอดมารดา