Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลสตรีที่ได้รับ การช่วยคลอดด้วย สูติศาสตร์หัตถการ,…

- - - - อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับการรักษา เหตุผล ภาวะแทรกซ้อน เพื่อให้เกิดความร่วมมือและคลายความกังวล
      - จัดท่าผู้คลอดท่า Lithotomy ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก + ฝีเย็บ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ ปูผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ และสวนปัสสาวะ
      - เตรียมเครื่องดูดสุญญากาศ อุปกรณ์สำหรับการให้ยาระงับคงวามรู้สึกเฉพาะที่ และอุปกรณ์ช่วยเหลือทารก
      - ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ + ยากระตุ้นการหดรัดตัวมดลูกตามแผนการรักษา
    - - . ฟัง FHS ทุก 5 นาที / On EFM เพื่อประเมินการเต้นของหัวใจอย่างต่อเนื่อง
      - ให้กำลังใจผู้คลอด อยู่เป็นเพื่อน + รายงานความก้าวหน้าของการคลอดให้ทราบเป็นระยะ
      - ขณะแพทย์ใส่เครื่องดูดสุญญากาศ ให้ผู้คลอดผ่อนคลายไม่เกร็ง (ให้ผู้คลอดหายใจเข้าออกลึกๆ)
      - เมื่อแพทย์วางถ้วยสุญญากาศในต าแหน่งที่เหมาะสมและต่อสายยางเข้าเครื่องดูดเรียบร้อย จะเริ่มลดความดันจนถึง 0.8 กก./ตร.ซม พยาบาลต้องจับเวลาในขณะที่เครื่องลดความดัน
      - เมื่อทำการลดความดันครบตามเวลา และได้ความดันที่ต้องการแล้ว ขณะมดลูกหดรัดตัวกระตุ้นให้ผู้คลอดเบ่งพร้อมกับแพทย์ที่เริ่มดึงถ้วยสุญญากาศ เมื่อมดลูกคลายตัวดูแลความสุขสบาย และกระตุ้นเบ่งซ้ าเมื่อมีการหดรัดตัวใหม่
      - ให้ผู้คลอดหยุดเบ่งขณะแพทย์กำลังตัดฝีเย็บ หลังจากนั้นกระตุ้นให้ผู้คลอดเบ่งตามการหดรัดตัวของมดลูกจนกะทั่งศีรษะคลอดจึงหยุดเบ่ง ทำการดูดน้ำคร่ำ เช็ดตา เหมือนการคลอดปกติ และทำคลอดไหล่และลำตัวตามลำดับ
      - กรณีช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศล้มเหลว เตรียมผู้คลอดและอุปกรณ์สำหรับผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องโดยทันที
    - - ประเมิน V/S , การหดรดตัวของมดลูก, กระเพาะปัสสาวะ และ การฉีกขาดของช่องทางคลอด เพื่อระวังการเกิดภาวะ PPH
      - ติดตามผลการตรวจร่างกายมารดาทารก เกี่ยวกับการได้รับบาดเจ็บหรือความผิดปกติ
      - แนะนำการสังเกตอาการและอาการแสดงของการตกเลือด และอาการปวดแผลฝีเย็บจากการเกิด hematoma
      - แนะนำเกี่ยวกับการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกทุกครั้งหลังการขับถ่าย และเปลี่ยนผ้าอนามัยเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกต่อ อย่างน้อย 2 ชั่วโมงหลังคลอด
      - แนะนำการคลึงมดลูก ไม่กลั้นปัสสาวะ เพื่อป้องกันการตกเลือด
- - - - ไม่มีแรงเบ่งจากอาการอ่อนหล้า ได้รับยาบรรเทาอาการปวด หรือ ได้รับการทำ Epidural block
      - มีภาวะแทรกซ้อนหากมีการเบ่งคลอด เช่น โรคหัวใจ PIH / Chronic hypertension
      - Prolong 2nd stage of labor (ครรภ์แรกนาน > 2 ชม. , ครรภ์หลังนาน > 1 ชม. กรณีทำ Epidural block ครรภ์แรกนาน > 3 ชม. , ครรภ์หลังนาน > 2 ชม.)
    - - Abnormal FHS
      - ศีรษะทารกอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น occiput transverse ซึ่งต้องหมุนศีรษะทารกเป็นท่า occiput anterior เพื่อสะดวกในการคลอด
      - ใช้คลอดศีรษะทารกท่าก้น (after coming head)
      - ห้าม รายที่มีการผิดสัดส่วนของศีรษะทารกกับช่องเชิงกราน (CPD) /เนื้องอกในอุ้งเชิงกราน
  - - - เหมาะกับศีรษะทารกที่มี molding
         ไม่เหมาะสำหรับการหมุน
    - - ศีรษะทารกที่ กลม หรือไม่มี molding
        Pelvic curve มีไม่มากใช้ในการหมุนศีรษะทารกได้
    - - ช้คลอดศีรษะทารกที่เป็น ท่าก้น
    - - ปัจจุบันไม่นิยมทำเนื่องจากหากไม่มีความชำนาญหรือประสบการณ์อาจทำให้เกิดอันตราย(2563)
  - - - เห็นหนังศีรษะทารกทางช่องคลอดโดยไม่ต้องแหวก labia
      - กะโหลกศีรษะทารกเคลื่อนลงมาถึง pelvic floor
      - Sagital suture อยู่ในแนวหน้าหลัง
      - ศีรษะทารกอยู่บน Perineum
      - การหมุนไม่เกิน 45 องศา
  - - - Outlet forceps ใช้ pudendal block
        
        กรณี Low forceps หรือ ต่ำกว่านั้น ควรใช้การดมยาสลบ
  - - - อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับแผนการช่วยคลอด เหตุผล และภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น เพื่อลดความวิตกกังวลและให้ความร่วมมือ
      - จัดท่าผู้คลอดท่า Lithotomy ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก + ฝีเย็บ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ ปูผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ และสวนปัสสาวะ
      - เตรียมอุปกรณ์ช่วยคลอด ได้แก่ forcep, สารหล่อลื่น, อุปกรณ์ช่วยเหลือทารก
      - ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ + ยากระตุ้นการหดรัดตัวมดลูกตามแผนการรักษา
    - - ฟัง FHS ทุก 5 นาที / On EFM เพื่อประเมินการเต้นของหัวใจอย่างต่อเนื่อง
      - ให้กำลังใจผู้คลอด อยู่เป็นเพื่อน + รายงานความก้าวหน้าของการคลอดให้ทราบเป็นระยะ
      - ขณะแพทย์ใส่คีม ให้ผู้คลอดผ่อนคลายไม่เกร็ง (ให้ผู้คอดหายใจเข้าออกลึกๆ)
      - ดูแลความสุขสบาย โดยการเช็ดหน้าด้วยผ้าเย็น ให้ผู้คลอดพักขณะมดลุกคลายตัว เมื่อมดลูกหดรัดตัวกระตุ้นให้เบ่งพร้อมดึง
      - ประเมิน V/S เป็นระยะ
      - ให้ผู้คลอดหยุดเบ่งเมื่อศีรษะทารกมาตุงที่ฝีเย็บและแพทย์ก าลังตัดฝีเย็บ หลงจากนั้นกระตุ้นเบ่งตามการหดรัดตัวของมดลูกจนศีรษะคลอดให้หยุดเบ่ง ท าการดูดน้ำคร่ำ เช็ดตา เหมือนการคลอดปกติ และทำคลอดไหล่และลำตัวตามลำดับ
      - กรณีช่วยคลอดด้วยคีมล้มเหลว เตรียมผู้คลอดและอุปกรณ์สำหรับผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องโดยทันที
    - - ประเมิน V/S , การหดรดตัวของมดลูก, กระเพาะปัสสาวะ และ การฉีกขาดของช่องทางคลอดเพื่อระวังการเกิดภาวะ PPH
      - ติดตามผลการตรวจร่างกายมารดาทารก เกี่ยวกับการได้รับบาดเจ็บหรือความผิดปกติจากการใช้คีมช่วยคลอด
      - แนะนำการคลึงมดลูก ไม่กลั้นปัสสาวะ เพื่อป้องกันการตกเลือด
      - แนะนำการสังเกตอาการและอาการแสดงของการตกเลือด และอาการปวดแผลฝีเย็บจากการเกิด hematoma
      - แนะนำเกี่ยวกับการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกทุกครั้งหลังการขับถ่าย และเปลี่ยนผ้าอนามัยเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกต่อ อย่างน้อย 2 ชั่วโมงหลังคลอด
- - - - 1.1 การลงมีดในแนวตั้งกลางตัว (vertical midline incision)
      - 1.2 การลงมีดในแนวขวาง transverse incision)
    - - 2.1. การผ่าตัดที่บริเวณส่วนล่างของมดลูก (low segment cesarean section)
        
        2.1.1 การผ่าตามแนวขวางที่บริเวณมดลูกส่วนล่าง (Low transverse cesarean section
        2.1.2 การผ่าตัดตามแนวตั้งที่มดลูกส่วนล่าง (Low vertical cesarean section)
      - 2.2 การผ่าตัดที่บริเวณส่วนบนของมดลูกตามแนวตั้ง ( classical cesarean section)
  - - - เตรียมด้านร่างกาย
        
        NPO หลังเที่ยงคืน / ก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 6 – 8 ชม.
        
        Bed rest
        
        ดูแลความสะอาดร่างกาย เช่น อาบน้ า สระผม ตัดเล็บและล้างสีเล็บออก (ถ้ามี)
        
        เตรียมบริเวณผ่าตัดตั้งแต่ใต้ราวนมถึงหน้าขาทั้ง 2 ข้าง
        
        ดูแลการได้รับการสวนอุจจาระในตอนเช้าวันผ่าตัด ตรวจเช็คเรื่องฟันปลอม เครื่องประดับ และของมีค่าออกให้หมด
        
        เจาะ G/M เตรียมเลือดอย่างน้อย 2 ยูนิต
        
        ให้ IV fluid
        
        Retained foley’s catheter
        
        บันทึก V/S และ FHSฃ
      - เตรียมด้านจิตใจ
        
        • อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับแผนการรักษา สาเหตุของการผ่าตัดคลอด
        
        • อธิบายภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
        
        • แนะนำการปฏิบัติตัวก่อนและหลังการผ่าตัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนและคลายความกังวล
        
        • เปิดโอกาสให้ผู้คลอดได้ซักถามและระบายความรู้สึก
    - - ประเมิน V/S ผู้คลอดทุก 5 – 15 นาที
      - สังเกตและบันทึกอาการและอาการแสดงของภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับยาระงับความรู้สึก เช่น หายใจลำบาก กระสับกระส่าย คลื่นไส้ อาเจียน เป็นต้น
      - ประเมินและบันทึกปริมาณปัสสาวะ ควรออก > 30 ซีซี/ชั่วโมง
      - หลังทารกคลอดครบดูให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกตามแผนการรักษา
    - - ประเมิน V/S ผู้คลอดทุก 15 นาที ใน 1 ชม.แรก ทุก 30 นาที ใน 1 ชั่วโมงที่สอง หลังจากนั้นประเมินทุก 1 ชม. จนอาการคงที่
      - ติดตามผลตรวจร่างทารกว่ามีการบาดเจ็บหรือความผิดปกติ
      - ประเมินแผลผ่าตัดดูเลือดซึมบริเวณที่ก็อซปิดแผลไว้หรือเปล่า แนะนำไม่ให้แผลโดนน้ำ
      - ประเมินอาการปวดแผลและแนะนำใช้มือประคองแผลเวลาลุกนั่ง ไอ หรือ จาม ให้นอนท่า semi-fowler (กรณีไม่มีข้อห้าม) เพื่อให้หน้าท้องหย่อน หากปวดมากพิจารณาให้ยาบรรเทาปวดตามการรักษา
      - รายที่ได้รับยาระงับความรู้สึกแบบ spinal block ให้นอนราบหลังผ่าตัดอย่างน้อย 8 – 12 ชั่วโมง เพื่อป้องกันอาการปวดศีรษะจากน้ำไขสันหลังรั่ว
      - ดูแลการได้รับสารน้ำและยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกตามแผนการรักษา
      - ดูแความสุขสบายทั่วไป เช่น ความสะอาดร่างกาย และ อวัยวะสืบพันธ์ภายนอก
      - กระตุ้นการ early ambulate การสังเกตอาการตกเลือด การขับถ่ายปัสสาวะ หลังเอาสายสวนปัสสาวะออก การเริ่มรับประทานอาหารในระยะหลังผ่าตัด เป็นต้น
- - - - อายุครรภ์มากกว่า 37 สัปดาห์
        
        ครรภ์เดี่ยวที่ทารกอยู่ในท่าก้น/ท่าขวาง ไม่มีภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์
    - - • ครรภ์แฝด
      - • สตรีมีครรภ์ที่อ้วนมาก
      - • มีความผิดปกติของมดลูก / มีแผลผ่าตัดที่มดลูก
      - • ทารกท่าก้น ที่ก้นเคลื่อนที่ลงสู่เชิงกรานแล้ว
      - • Abnormal FHS
      - • Uteroplacenta insufficiency
      - • Macrosomia
      - • Fetal anormoly
      - • สตรีตั้งครรภ์มีภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรม เช่น หัวใจ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง
      - • สตรีมีครรภ์มีภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรม เช่น รกเกาะต่ำ เลือดออกระหว่างตั้งครรภ์
    - - ก่อนทำ
        
        อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์ทราบเกี่ยวกับแผนการรักษา าวะแทรกซ้อน ขั้นตอนการหมุนเปลี่ยนท่าทารก เพื่อให้เกิดความร่วมมือและลดความกังวล ขณะหมุนเปลี่ยนท่าทารกหากสตรีรู้สึกเจ็บมาก สามารถบอกให้หยุดได้
        
        ให้ NPO อย่างน้อย 8 ชม. ก่อนทำ
        
        เตรียมอุปกรณ์ สถานที่ ให้สตรีถ่ายปัสสาวะให้เรียบร้อย และจัดท่านอนหงายราย
        
        ดูแลการได้รับการ ultrasound เพื่อยืนยันท่าและส่วนนำทารก + NST เพื่อประเมินภาวะสุขภาพทารกในครรภ์
        
        ดูแลให้ IV fluid และยายับยั้งการหดรัดตัวของมดลูกตามแผนการรักษา
        
        ประเมิน V/S ของสตรีและประเมิน FHS ก่อนท าการหมุนเปลี่ยนท่าเพื่อเป็น baseline
      - ขณะทำ
        
        ประเมิน FHS ทารกและอาการเจ็บปวดขณะทำการหมุนเปลี่ยนท่าเป็นระยะๆ >> FHS > 120 ครั้ง/นาที หรือ สตรีมีอาการเจ็บปวดมากให้หยุดการหมุนเปลี่ยนท่าทันที
        
        อยู่เป็นเพื่อสตรี เพื่อลดความกลัวและความกังวล
      - หลังทำ
        
        ประเมิน FHS ต่อไปอีกอย่างน้อย 30 นาที
        
        ดูแลให้ได้รับการตรวจ U/S เพื่อยืนยันว่าเป็นท่าศีรษะ
        
        ตรวจ NST เพื่อประเมินภาวะสุขภาพทารกในครรภ์ หากเป็น NR >> ทำ CST ต่อ หากผลเป็น positive พิจารณายุติการตั้งครรภ์
        
        ประเมิน V/S มารดาเป็นระยะๆ
        
        ดูแลให้ได้รับ Rh immunoglobulin (anti-D immune globulin
        
        ประเมินและให้คำแนะนำสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น เช่น ถุงน้ำคร่ำแตก เลือดออกทางช่องคลอด มดลูกหดรัดตัวแรงขึ้น หรือทารกน้อยลง
        
        แจ้งผลให้สตรีตั้งครรภ์ทราบและแนะนำการปฏิบัติตัว
  - - - การคลอดแฝดคนที่สอง (ท่าขวางหรือท่าศีรษะ) มีปัญหาต้องคลอด่วน เช่น fetaldistress สายสะดือย้อย หรือมีเลือดออกมาก เป็นต้น
        
        ทารกท่าขวางที่ปากมดลูกเปิดหมดแล้ว
    - - เคยผ่าตัดบริเวณมดลูก
      - ส่วนนำทารกเคลื่อนลงมาต่ำมาก
      - ตกเลือดก่อนคลอด หรือ มีภาวะรกเกาะต่ำ
      - มีอาการและอาการแสดงของภาวะมดลูกแตกคุกคาม
    - - ก่อนทำ >> เช่นเดียวกับการหมุนเปลี่ยนท่าภายนอก แต่ ไม่ NPO ผู้คลอด
      - ขณะทำ >> อยู่เป็นเพื่อน ให้ก าลังใจ + ประเมิน FHS และอาการปวดเป็นระยะ
      - หลังทำ >>
        
        3.1. ประเมิน FHS และ V/S ผู้คลอดเป็นระยะๆ
        
        3.2 ดูแลช่วยเหลือการชวยคลอดท่าก้นต่อ เช่น การเตรียม piper forceps สำหรับช่วยคลอดศีรษะทารก พร้อมทั้งช่วยเหลือกรณีเกิดภาวะฉุกเฉิน เช่น การคลอดติดศีรษะ
        
        3.3 ประเมินภาวะแทรกซ้อนหรือการบาดเจ็บ เช่น ช่องทางคลอดฉีกขาด มดลูกแตก , รกลอกตัวก่อนก าหนด กระดูกทารกหัก การบาดเจ็บของศีรษะทารก หรือทารกเสียชีวิต เป็นต้น
- - - - อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับแผนการรักษา
      - ดูแลการได้รับยาระงับความรู้สึกแบบทั่วไปโดยวิสัญญี
      - จัดท่า Lithotomy
      - เตรียมอุปกรณ์ล้วงรกให้พร้อม
      - ดูแลการได้รับ IV fluid ตามแผนการรักษา
    - - ประเมิน V/S ทุก 5 นาที
      - ประเมิน contraction ปริมาณเลือดที่ออกจากช่องคลอดละฝีเย็บ
      - ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
    - - ประเมิน V/S , contraction , bladder , การฉีกขาดของช่องคลอดและปริมาณเลือด เพื่อเฝ้าระวังการเกิดภาวะ PPH
      - ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะ PPH เช่น ใจสั่น ปลายมือปลายเท้าเย็น เป็นต้น
      - แนะนำการคลึงมดลูก ไม่กลั้นปัสสาวะ
      - แนะนำการเปลี่ยนผ้าอนามัยและการทำความสะอาดภายหลังการขับถ่ายทุกครั้งเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - ดูแลได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกต่ออย่างน้อย 2 ชม.หลังคลอด
- - - - 1.2 การคลอด >> ให้ผู้คลอดช่วยเบ่งทารก โดยผู้ทำคลอดช่วยจับพยุงวิธีช่วยจับพยุง
        
        Tsovjanov’s method
        
        Bracht’s method
      - 1.1 การเตรียม
        
        จัดท่าผู้คลอด lithotomy
        
        ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกและฝีเย็บด้วยน้ ายาฆ่าเชื้อ
        
        ปูผ้าปราศจากเชื้อ + สวนปัสสาวะ
        
        ให้ IV fluid
        
        ให้ยาชาเฉพาะที่
    - - 2.1 การเตรียม
        
        • จัดท่าผู้คลอด lithotomy
        
        • ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกและฝีเย็บด้วยน้ ายาฆ่าเชื้อ
        
        • ปูผ้าปราศจากเชื้อ + สวนปัสสาวะ
        
        • ให้ IV fluid
        
        • ให้ยาชาเฉพาะที่
      - 2.2 การคลอด >> ให้ผู้คลอดเบ่งจนทารกคลอดออกมาจนถึงระดับสะดือ หลังจากนั้นช่วยทำคลอดไหล่ ตามด้วยการทำคลอดศีรษะทารกวิธีการช่วยคลอดศีรษะทารกมี 2 วิธี คือ
        
        2.2..1 วิธีการช่วยคลอดศีรษะทารกด้วยมือ (Mauriceau – Smellie – Veit method)
        
        2.2.2 วิธีช่วยคลอดศีรษะทารกโดยใช้คีม (forceps to after coming head) นิยมใช้ piper forceps
    - - 3.1 การเตรียม – เช่นเดียวกับวิธี spontaneous breech delivery
      - 3.2 การทำคลอดมี 2 วิธี คือ
        
        3.2.1 Groin extraction คือ การใช้นิ้วสอดเข้าไปในช่องคลอดเกี่ยวดึงที่ขาหนีบ(groin) ทั้งสองข้าง ดึงให้สะโพกทากเคลื่อนมาเรื่อยๆ จนก้นพ้นช่องคลอดถึงระดับสะดือ
        
        3.2.2 Breech decomposition ทำได้ 2 แบบคือ
        
        Simple breech decompression
        
        Pinard maneuver
      - 3.3 การทำคลอดลำตัว ไหล่และศีรษะ เช่นเดียวกับวิธี breech assisting delivery