ปัญหาระบบประสาท
ระดับความรู้สึกตัว
ระดับความรู้สึกตัวดี
รับรู้ต่อเวลา บุคคลและสถานที่เป็นปกติ พฤติกรรมเหมาะสมกับวัยเด็ก
ความรู้สึกสับสน
มีความผิดปกติเกี่ยวกับการตัดสินใจ
การรับรู้ผิดปกติ
ไม่รับรู้ต่อเวลา บุคคลและสถานที่ ระดับความรู้สึกตัวเริ่มลดลง
ระดับความรู้สึกง่วงงุน
เคลื่อนไหวได้เล็กน้อย พูดช้าและสับสน มีสิ่งเรามากระตุ้นจะโต้ตอบได้ แต่ถ้าไม่สามารถโต้ตอบ เรียกว่า obtundation
ระดับความรู้สึก stupor
ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว หลับลึก แต่สามารถตอบสนองด้วยสิ่งเร้าที่รุนแรง
ระดับหมดสติ
ไม่รู้สึกตัว ไม่ตอบสนอง
ภาวะชักจากไข้สูง
ปัจจัยเสี่ยงของการชักซ้ำ
อายุ โดยเฉพาะเด็กที่มีอาการชักครั้งแรกในช่วงอายุก่อน 1 ปี
มีความผิดปกติของระบบประสาทก่อนมีอาการชัก
ประวัติการชักของสมาชิกในครอบครัว
ไข้ที่เกิดร่วมกับการติดเชื้อ
สาเหตุ
ติดเชื้อระบบทางเดินอาหาร,ทางเดินปัสสาวะ,ทางเดินหายใจ
อาการ
อุณหภูมิสูงกว่า39องศาเซลเซียส เกิดภายใน 24ชั่วโมงแรกที่เริ่มมีไข้ เกิดในเด็ก 3 เดือนถึง 5ปี พบมากช่วง 17-24 เดือน
ชนิดของการชักจากไข้สูง
Simple febrile seizure (primary febrile seizure)
มีไข้ในเด็กอายุ 6เดือนถึง 5ปี
การชักแบบเป็นทั้งตัว
ระยะเวลาชักไม่เกิน 15นาที
ไม่ชักซ้ำในการเจ็บป่วยครั้งเดียว
ก่อน-หลังชักไม่มีอาการทางระบบประสาท
Complex febrile seizure
ชักแบบเฉพาะที่หรือทั้งตัว
ระยะชักนานกว่า 15 นาที
ชักซ้ำในการป่วยครั้งเดียว
หลังชักมีความผิดปกติของระบบประสาท
โรคลมชัก
อุบัติการณ์
พบบ่อยในเด็กโรคประสาทร้อยละ 4-10ของเด็กทั่วไป
อายุที่มีอุบัติการณ์บ่อยคือ 2-5ปี เมื่ออายุเพิ่ม อุบัติกาณ์จะลดลง
พบในเพศชายมากกว่า
สาเหตุ
ติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง
ภยันตรายที่ศีรษะ
ความผิดปกติสมดุลเกลือแร่
ความผิดปกติพัฒนาการทางสมอง
โรคทางพันธุกรรม
ไม่ทราบสาเหตุ
ความผิดปกติของ Neurotransmission
กลุ่มที่หาสาเหตุไม่ได้
มีพยาธิสภาพในสมอง จัดอยู่ในกลุ่ม Symtomatic epilepsy
อาการและอาการแสดง
Preictal period ระยะก่อนอาการชัก
อาการนำ อาการบางอย่างที่เกิดหลายนาที ชั่วโมงก่อนชัก ไม่มีอาการจำเพาะ
อาการเตือน แตกต่างกันตามตำแหน่งของสมอง เช่น ปวด ชา เห็นภาพหลอน
Ictal event หรื Peri-ictal period ระยะที่เกิดอาการชัก ไม่นานเกินครึ่งชั่วโมง
Postictal period ระยะเมื่อการชักสิ้นสุด มีการเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมอง ไม่เกิน 24 ชั่วโมง มีอาการสับสน อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ
Postical paralysis หรือ Todd's paralysis กล้ามเนื้ออ่อนแรงเฉพาะที่
Automatism
การเคลื่อนไหวร่างกายไปโดยอัตโนมัติ
Interictal period เวลาระหว่างการชัก เริ่มตั้งแต่หลังชักจนเริ่มชักใหม่ ไม่มีอาการแสดงแต่พบคลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติ
ชนิดของโรคลมชักและกลุ่มอาการชัก
อาการชักเฉพาะที่
ชักเฉพาะที่แบบมีสติ ผู้ป่วยรู้ตัวตลอดเวลา บอกได้ว่ามีลักษณะอย่างไร
อาการชักเฉพาะที่แบบขาดสติ สูญเสียการรับรู้สติ จำเหตุการณ์ช่วงชักไม่ได้
อาการชักเฉพาะที่ตามด้วยชักทั้งตัว เกร็งกระตุกทั้งตัว เริ่มจากส่วนใดส่วนหนึ่งแล้วกระจายไปยังส่วนใกล้ๆ
อาการชักทั้งตัว เกิดการเสียหน้าที่ของสมองทั้ง 2 ซีก
อาการชักเหม่อ เหม่อลอย ไม่รู้สึกตัวชั่วครู่ เกิดขึ้นทันทีระยะสั้นๆ
อาการเกร็งกระตุก
ชักเกร็งกระตุกทั้งตัว หมดสติ เกร็งกล้ามเนื้อทั้งตัว ตามด้วยกระตุกเป็นจังหวะ
อาการชักกระตุก
ชักกระตุกเป็นจังหวะ
อาการชักเกร็ง
เกร็งแข็งจากกล้ามเนื้อมีความตึงตัวมากขึ้น ผู้ป่วยไม่รู้สติ เสี่ยงจ่ออันตรายขณะชัก
อาการชักตัวอ่อน
เสียความตึงตัวของกล้ามเนื้ออย่างทันที
อาการชักสะดุ้ง
มีการหดตัวของกล้ามเนื้ออย่างรุนแรงและรวดเร็ว คล้ายสะดุ้งตกใจ อาการแต่ละครั้งสั้นมาก
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
เป็นการอักเสบเฉียบพลันของเยื่อหุ้มสมองชั้นในสุดและอแรคนอยด์ที่อยู่รอบๆ พบในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี เกิดจากเชื้อ 3 ตัวคือ Haemophilus influenzae,Neisseria meningitidis,Streptococcus peumoniae
อาการและอาการแสดง
ไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะรุนแรง ปวดข้อ ชักและซึมลงจนหมดสติ คอแข็ง Kernig sign และ Brudzinski sign ให้ผลบวก ในรายที่เกิดจากเชื้อเมนิงโกคอคคัสจะตรวจพบผื่นแดงที่ผิวหนัง จุดเลือดออกกระจายทั่วๆไป
โรคไข้กาฬหลังแอ่น
เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Neisseria meningitides แกรมลบ
ระยะติดต่อ
ผู้ป่วยสามารถแพร่ได้จนกว่าจะตรวจไม่พบเชื้อในน้ำมูก น้ำลายแล้ว เชื้อจะหมดจากช่องโพรงจมูกทางด้านหลังของผู้ป่วยภายใน 24 ชั่วโมงหลังจากได้รับยาต้านจุลชีพที่เหมาะสม
วิธีติดต่อ
ติดต่อจากคนสู่คน ทาง droplet มีระยะฟักตัว 2-10วัน
แบบไม่มีอาการหรืออาการน้อย เชื้อเจริญในnasopharynxทำให้เกิดการอักเสบ
แบบเชื้อแพร่เข้ากระแสเลือดหรือเลิอดเป็นพิษ เชื้อเข้าในกระแสเลือด ผู้ป่วยจะมีผื่น เลือดออกตรามผิวหนัง ในรายรุนแรงมีเลือดออกในลำไส้และต่อมหมวกไต
แบบเยื่อหุ้มสมองอักเสบ เชื้อเข้าที่เยื่อบุสมองทำให้เกิดอาหารเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
อาการและอาการแสดง
Meningococcemia
Acute meningococcemia มีแาการปวดศีรษะ เจ็บคอและไอ ตามด้วยไข้สูง หนาวสั่น ปวดตามข้อ มีผื่นแดงจ้ำขึ้นตามตัวเปลี่ยนเป็นสีคล้ำจนเป็นสะเก็ด บางทีเป็นตุ่มน้ำ
Chronic Meningococcemia มีไข้ ผื่นตามผิวหนัง ไข้เป็นๆหายๆ
Fulminant Meningococcemia เป็นรุนแรง ระบบไกลเวียนโลหิตไม่ทำงาน อาจช็อคเสียชีวิตได้ ไข้สูงอ่อนเพลียมากเนื่องจากมีหลอดเลือดตีบทั่วร่างกาย
Meningitis
ไข้ ปวดศีรษะ คอแข็ง ซึมและสับสน อาจพบอาการระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมอง มีจ้ำเลือดออกตามผิวหนัง
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับความดันในสมองสูง
ภาวะน้ำคั่งในกะโหลกศีรษะ
อาการสำคัญ ศีรษะโตแต่กำเนิด กระหม่อมหน้าโป่ง ศีรษะโตเพิ่มขึ้นเทื่อเทียบกับทรวงอก
Congenital Hydrocephalus ความผิดปกติในการสร้า่งน้ำไขสันหลัง
Obstructive Hydrocephalus ความผิดปกติในการอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง
Communicate Hydrocephalus ความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง post meningitis
โรคแทรกซ้อนจากการผ่าตัด
การทำงานผิดปกติของสายระบายน้ำในโพรงสมอง มีการอุดกั้นหรือระบายมากไป
การติดเชื้อของสายระบายน้ำในโพรงสมอง Epidermidis
การอุดตันสายระบายน้ำในโพรงสมอง
ภาวะระบายน้ำในโพรงสมองมากเกิน
ภาวะโพรงสมองตีบแคบ
ภาวะเลือดออกในศีรษะ เกิดเลือดออกในฌพรงสมอง
ไตอักเสบ
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับกล้ามเนื้อ่อนแรง
อาการสำคัญ มีก้อนที่หลังหรือที่หน้าผาก ขาอ่อนแรงทั้งสองข้าง ปัสสาวะ อุจจาระตลอดเวลา ไข้ร่วมกับกล้ามเนื้ออ่อนแรง มีปรัวัติไม่ได้รับวัคซีน
Spina Bifide ความบกพร่องของกระดูกไขสันหลัง มีถุงยื่นผ่านจากกระดูกไขสันหลัง
Spina bifida occulta ผิดปกติกระดูกสันหลังส่วน Vetebral arches ไม่รวมตัวกัน เกิดเป็นช่องโหว่ระหว่างแนวกระดูกสันหลัง เกิดบริเวณ L5 หรือ S1 ไขสันหลังงและเยื่อหุ้มสมองยังอยู่ในกระดูกสันหลัง
Spina bifida cystica ผิดปกติของการปิดส่วนโค้งกระดูกสันหลังทำให้มีการยื่นของไขสันหลัง หรือเยื่อหุ้มสมองผ่านกระดูกออกมาให้เห็นเป็นถุงหรือก้อน
Meningocele ก้อนหรือถุงน้ำประกอบไปด้วยเยื่อหุ้มสมองและน้ำไขสันหลัง ไม่มีเนื้อเยื่อประสาทไขสันหลัง ไม่เกิดความพิการ
Myelomeningocele ก้อนหรือถุง มีเยื่อหุ้มสมอง น้ำไขสันหลัง เกิดความพิการ
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับสติปัญญาบกพร่อง
อาการสำคัญ ไม่รู้สึกตัว เกร็งเมื่อกระตุก หายใจไม่มีประสิทธิภาพ การดูดกลืนบกพร่อง เลี้ยงไม่โต ข้อติดแข็ง พัฒนาการล่าช้า มีประวัติสมองขาดออกซิเจน
สมองพิการ ทำให้เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับการเคลื่นไหว การทรงตัว
Splastic diplegia ผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขา2ข้าง ขาเป็นมากกว่า
Splastic hemiplegia ผิดปกติแขนขาซีกใดซีกหนึ่ง
Splastic quadriplegia ความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขา2ข้าง
Extrapyramidol cerebral palsy การเคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติตลอดเวลา กล้ามเนื้ออ่อนปวกเปียก
Ataxia cerebral palsy มีเดินเซ ล้มง่าย กล้ามเนื้อตึงตัวน้อย ทรงตัวได้ไม่ดี สติปัญญาปกติ
Mixed type หลายอย่างรวมกัน
อาการและอาการแสดง
พัฒนาการช้า การทรงตัวผิดปกติ ปัญญาอ่อน ชัก หูหนวก ตาบอด
ภาวะแทรกซ้อนเกี่ยวกับตา
สังเกตและประเมินอาการที่บ่งชี้ว่า จะมีการระคายเคืองหรือการอักเสบของตา
อาจใช้ผ้าปิดตาเพื่อไม่ให้ตาแห้ง
ถ้าตาแห้งต้องใช้น้ำตาเทียมหยอด
ภาวะแทรกซ้อนทางผิวหนัง
หมั่นเปลี่ยนท่านอน พลิกตะแคงตัวเพื่อป้องกันแผลกดทับ
ดูแลผิวหนังให้สะอาด ชุ่มชื้นตลอดเวลา
ดูแลบริเวณอวัยวะเพศภายนอก ฝีเย็บให้สะอาด