Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ - Coggle Diagram

- - - - ขวบปีแรก กะโหลกใหญ่กว่าปกติ รอยต่อที่กระหม่อมปิดช้า ส่วนหลังของกะโหลก แบนราบลง กะโหลกนิ่ม หน้าผากนูน ฟันขึ้นช้า ผมร่ง
      - หลังหนึ่งขวบ พบความผิดปกติของรูปร่างมากขึ้น ขาโก่ง ขาฉิ่ง กระดูกสันหลังคดหรือหลังค่อม ท่าเดินคล้ายเป็น อาจเกิดกระดูกหักได้
  - - - ให้วิตามิน D
- - - - พบในเด็กที่อายุน้อยกว่า 3 ปี พบมีการติดเชื้อที่กระดูกท่อนยาว มากที่สุด และมักเป็นตำหน่งเดียว
    - - เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เข้าสู่กระดูกจากการทิ่มแทงจากภายนอก หรือ จากอวัยวะใกล้เคียง การแพร่กระจายของกระแสเลือด
    - - ประวัติ
        
        มีอาการปวด เด็กเล็ก จะแสเงออกโดยไม่ใช้แขนขา ทารก จะนอนนิ่งไม่ขยับ แขนขา ข้างที่เป็น มีไข้ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร อาจมีการบาดเจ็บเฉพาะที่ร่วมด้วย
      - การตรวจร่างกาย
        
        มี ปวด บวม แดง ร้อน เฉพาะที่ บริเวณที่มีพยาธิสภาพ ปวดมากขึ้นถ้ากด
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ผล CBC พบ Leucocytosis ,ESR , CRP มีค่าสูง ผล Gram stain และ culture ขึ้นเชื้อที่เป็นสาเหตุ
      - การตรวจทางรังสี
        
        Plain flim พบเนื้อเยื่อส่วนลึกบวม โดยเฉพาะ บริเวณ mctaphysis Bone scan ได้ผลบวก บอกตำแหน่งได้เฉพาะ
        
        MRI พบ soft tissue abcess
    - - ให้ยาปฏิชีวนะ ตามแผนการรักษาของแพทย์
      - การผ่าตัด เอาหนอง เอาชิ้นเนื้อ เอากระดูกตาย ออก
    - - กระดูกและเนื้อเยื่อตาย
      - กระทบต่อ physis เป็นส่วนเจริญเติบโตของกระดูก ยับยั้งการเจรฺิญเติบโตของกระดูกตามยาว ทำให้กระดูกส่วนนั้นสั้น มีการโก่งผิดรูปของกระดูก อาจต้องผ่าตัดเพื่อยืดกระดูกใหยาวขึ้น
- - - - Plain flim : อาจพบช่องว่างระหว่างข้อกว้าง
      - Ultrasound บอกถึงภาวะมีน้ำในข้อมาก หรือ เคลื่อนหลุด
      - Bone scan /MRI ช่วยบอกถึงการติดเชือ้กระดูก
- - - - อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด มีไข้ต่ำๆตอนบ่ายหรือเย็น ต่อมน้ำเหลืองโต ประวัติใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นวัณโรค มีอาการปวดข้อ ขึ้นกับตำแหน่งที่เป็น อ่อนแรง อัมพาต ชา แขนขา
    - - CBC อาจพบ WBC ปกติหรือสูง ไม่มาก ค่า CRP, ESR สูงทดสอบ tuberculin test ผลบวก
    - - Plain flim
      - MRI
- - - - 1.1 positional clubfoot เกิดจาก uterus impaction affect
      - 1.2 teratologoc clubfoot เป็นชนิดที่มีความแข็งมาก พบใน Syndrom หลายชนิด
      - 1.3 neuromuscular clubfoot พบได้ทั้งแบบเป็นตั้งแต่เกิด /ภายหลัง
  - - - ได้ผลดี ในกรณีที่ไม่แข็งมาก ดัดใส่เฝือกเพื่อรักษารูปเท้า เปลี่ยนเฝือกทุก 1-2 สัปดาห์ เพื่อให้ได้ผลดีควรใส่เฝือกตั้งแต่แรกเกิด การดัดใส่เฝือก อาจช่วยให้การผ่าตัดรักษาง่ายขึ้น ใส่นาน 2-3 เดือน และนัดมา F/U เนื่องจากโอกาสกลับมาบิดซ้ำถึงร้อยละ 50
    - - 2.1 การผ่าตัดเนื้อเยื่อ ทำในเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี ผ่าตัดคลายเนื้อเยื่อ Subtalar joint และยืดเอ็นที่ตึง ทำให้การเคลื่อนไหวของข้อเท้า ใกล้เคียงปกติ
      - 2.2 การผ่าตัดกระดูก (osteotomy) ทำในอายุ 3-10 ปี ตัดตกแต่งกระดูกให้รูปร่างใกลเคียงปกติ
      - 2.3 การ่าตัดเชื่อมข้อกระดูก (triple fusion) ช่วงอายุ 10 ปีขึ้นไป ทำให้ Subtalar joint และ midtarsal joint เชื่อมแข็งืไม่โต รูปร่างเท้าใกลเคียงปกติ
- - - - อาจมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ
      - มารดาเป็นโรคแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์
      - อุบัติเหตุเกิดขึ้นกับมารดาขณะตั้งครรภ์
    - - คลอดยาก
      - สมองกระทบกระเทือน
      - ขาดออกซิเจน
      - ทารกคลอดก่อนกำหนด
  - - - Hemiplegia คือพวกที่มี spasticity ของแขนและขาข้างใดข้างหนึ่ง ส่วนอีกข้างหนึ่งปกติ
      - Double hemiplegia คือ มีลักษณะของ hemiplegia ทั้ง 2 ข้าง เพียงแต่ความรุนแรงของแต่ละข้างไม่เท่ากัน
      - quadriplegia หรือ total body involvement พวกนี้มี involvement ของ ทั้งแขนและขาทั้ง 2 ข้งเท่าๆกัน ส่วนใหญ่ของ cases พวกนี้มักจะมี neck หรือ crania nerve involvement ด้วย ปัจจุบันจึงนิยมที่จเรียก total body involvement มากกว่า quadriplegia
      - Diplegia คือ involved มากเฉพาะที่ขาทั้ง 2 ข้าง ในขณะที่แขนทั้ง 2 ข้าง gross movement เกือบจะปกติดี มีเฉพาะส่วนของ fine movement เท่านั้นที่ถูก involved
      - อื่นๆ เช่น monoplegia, triplegia, paraplegia พบน้อยมากโดยเฉพาะ paraplegia ในกรณีนี้ควร rule out spinal cord lesion ออกก่อน ก่อนที่จะบอกว่าเป็น cerebral palsy ชนิด paraplegia
  - - - กายภาพบำบัด (Physical Therapy) จะช่วยให้เด็ก CP เรียนรู้การเคลื่อนไหวและการปรับสมดุลย์ของร่างกายได้ดีขึ้น
      - อรรถบำบัด (Speech and Language Therapy) เด็กๆที่เป็น CP จะได้ฝึกทักษะการสื่อสาร
    - - ยากิน กลุ่ม diazepam
      - ยาฉีด เฉพาะที่ ที่เป็นที่นิยมในปัจจุบัน คือ กลุ่ม Botox
    - - การผ่าตัดลดความตึงของกล้ามเนื้อ โดยผ่าคลายเฉพาะกล้ามเนื้อที่ยึดตึง
      - การย้ายเอ็น เพื่อสร้างความสมดุลของข้อ
      - การผ่าตัดกระดูก ในรายที่กระดูกถูกดึงจนผิดรูปแล้ว
- - - - ระยะเวลาการมีก้อนเนื้องอก อาการปวด การเคลื่อนไหว
    - - น้ำหนักลด ตำแหน่งก้อน การเคลื่อนไหว ต่อมน้ำเหลือง
    - - MRI, CT เพื่อดูการแพร่กระจายของโรค หาระดับอัลคาไลน์ฟอสฟาเตส (ALP) และระดับแลคเตส ดีไฮโดรจิเนส (LDH) มีค่าสูงขึ้น
  - - - การผ่าตัด
      - เคมีบำบัด
      - รังสีรักษา
- - - - ทำโดยการใช้สารละลายฆ่าเชื้อ (antiseptic solution) ทาที่ผนังถุง การใช้สารละลายฆ่าเชื้อ หรือ cream ทาถุง มีผลทำให้ผนังแปรสภาพเป็น eschar ที่เหนียว ไม่แตกง่าย การทาใน 2-3 วันแรก อาจจะทาบ่อย ใช้ Tr. Mercurochrome 1% ทาทุก 2-3 ชั่วโมง ในระยะแรก และต่อมาเปลี่ยนเป็น ทาวันละ 2 ครั้ง การที่ถุงแปรสภาพเป็น eschar และไม่แตก จะมีเวลาทำให้ผิวหนังบริเวณขอบถุงเจริญมาคลุม ผลสุดท้ายจะคลุมได้สมบูรณ์ เปลี่ยนสภาพเป็น umbilical hernia ซึ่งอาจจะต้องซ่อมแซมเมื่อเด็กโตขึ้น
        การรักษาด้วยวิธีนี้ เหมาะสำหรับในรายที่ omphalocele มีขนาดใหญ่ หรือใหญ่มาก
    - - เป็นการเย็บผนังหน้าท้องปิดเลย ( primary fascial closure)
      - เป็นการปิดผนังหน้าท้องโดยทำเป็นขั้นตอน ( staged repair)
        
        primary fascial closure มักจะทำเมื่อ omphalocele มีขนาดเล็ก และมีอวัยวะอยู่ภายในไม่มาก ซึ่งจะทำให้ การนำกลับคืนสู่ช่องท้องเป็นไปได้ไม่ยากนัก ทั้งนี้เนื่องจากว่า ถ้าอวัยวะภายในมีจำนวนมาก เมื่อนำกลับมาคืนช่องท้องจะทำให้ช่องท้องแน่น มีผลเสียต่อการไหลเวียนเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจ
- - - - เช็ดทำความสะอาด ลำไส้ส่วนที่สกปรก ป้องกันการติดเชื้อ
    - - ใส่ endotrachial tube และให้ muscle relaxant 1-2 วันหลังผ่าตัด
      - ต้องให้เด็กอยู่ในตู้ตบ ปรับอุณหภูมิตามตัวเด็ก
      - จัดท่านอนหงาย สังเกตการหายใจ ขับถ่าย ตรวจดูว่ามี discharge ออกมาจากแผล , swab culture
      - จะอนุญาตให้กินได้เมื่อเด็ก stable ประมาณ 1 สัปดาห์ โดยดูว่าท้องไม่แน่น OG content ไม่เป็นน้ำดี ปริมาณไม่มาก และเด็กขับถ่ายได้ดี
      - ให้ ampicilin และ gentamicin ประมาณ 5 วัน ถ้าเด็กไม่มีปัญหาแผลติดเชื้อ รับอาหารได้ดี หายใจดี ก็สามารถหยุดการให้ยาได้ Wound care
      - เด็กจะมีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ แต่จะกลับเข้าสู่ปกติ เมื่ออายุประมาณ 6 เดือน อาจมีภาวะที่ต้องแก้ไขต่อไป นัดมาแก้ไขประมาณ อายุ 2-4 ปี