Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หญิงตั้งครรภ์ที่ดื่มสุราและใช้สารเสพติด, image - Coggle Diagram

- - - - การออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์ทำให้เกิดอาการมึนเมา
        
        ออกฤทธิ์ทำให้กล้ามเนื้อหย่อนคลายตัว
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        ใช้ในระยะคลอด
        
        ทำให้เกิดอาการถอนยาในทารกแรกเกิด
        
        กดศูนย์ควบคุมการหายใจ
  - - - การออกฤทธิ์
        
        Ethanol จากแอลกอฮอล์ มีโมเลกุลขนาดเล็กสามารถผ่านรก ไปสู่ทารกในครรภ์ได้
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        Fetal alcohol syn drome, FAS
        
        ช่องตาสั้น
        
        ร่องริมฝีปากบน (Phil rum) เรียบ
        
        ริมฝีปากบนยาวและบาง
        
        หนังคลุมหัวตามาก (epicanthal folds)
        
        จมูกแบน
        
        ปลายจมูกเชิดขึ้น
        
        บริเวณส่วนกลางใบหน้ามีการพัฒนาน้อยกว่าปกติ (midface hypoplasia)
  - - - ออกฤทธิ์ต่อตัวรับ GABA
        
        กดการทำงานของกระแสประสาท
    - - ทำให้ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้าและพิการได้
      - เสพเป็นเวลานานทารกจะมีอาการติดยา
      - ใช้ในระยะคลอดจะมีกลไกการหายใจของทารก
  - - - การออกฤทธิ์
        
        กระตุ้นสมองส่วนซีรีบรัม
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        ภาวะเลือดออกในสมอง
        
        มีน้ำหนักแรกเกิดน้อย
        
        มีความผิดปกติของหัวใจแต่กำเนิด
        
        ภาวะสมองตาย
        
        ทำลายเซลล์ประสาท เส้นรอบศีรษะมีขนาดเล็ก ซึ่งมีผลต่อสมาธิ ความจำ และมิติสัมพันธ์ (spatial skills) และมีผลทำให้เด็กมีปัญหาพฤติกรรมในระยะยาวอีกด้วย
  - - - ออกฤทธิ์กระตุ้นประสาท ขึ้นอยู่กับวิธีการและปริมาณที่เสพ
    - - เพิ่มความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด
      - กระตุ้นการหดตัวของหลอดเลือดบริเวณมดลูก
      - เกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด
    - - ทารกจะมีศีรษะขนาดเล็ก
      - เกิดความผิดปกติทางระบบทางเดินปัสสาวะหรือหัวใจ
      - ทารกในครรภ์เป็นโรคหลอดเลือดสมอง
      - ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อสมองหรือเสียชีวิตได้
      - ทารกคลอดก่อนกำหนด
      - มีน้ำหนักตัวแรกคลอดน้อย
  - - - Tetrahydrocannabinol สารนี้จะออกฤทธิ์กระตุ้นประสาท
        
        ทำให้ผู้เสพตื่นเต้น
        
        ช่างพูด
        
        หัวเราะตลอดเวลา
      - Tetrahydrocannabinol สารนี้จะออกฤทธิ์กดประสาท
        
        ทำให้ผู้เสพมีอาการคล้ายเมาเหล้า
        
        เซื่องซึม
        
        ง่วงนอน
        
        หากเสพเข้าไปในปริมาณมาก จะออกฤทธิ์หลอนประสาททำให้เห็นภาพลวงตา หูแว่ว
    - - อัตราการคลอดก่อนกำหนดเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า
      - อัตราของภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดเพิ่มขึ้น
      - เกิดการระคายเคืองของปอด และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในปอด
    - - ทารกมีน้ำหนักตัวน้อย
      - เกิดผลเสียต่อพัฒนาการของทารกในครรภ์
      - ทารกที่เกิดมาจะพบมีความผิดปกติทางร่างกาย
        
        ความผิดปกติของเซลล์ประสาทในสมอง
        
        และอาจเป็นโรคทางพันธุกรรม
        
        ความผิดปกติของฮอร์โมนเพศ
  - - - สาร Mitragyna ที่ออกฤทธิ์กระตุ้นประสาท ทำให้
        
        เสพติดทางกาย มีอาการ
        
        รู้สึกหนาวสั่น เมื่อมีอากาศชื้น หรือเมื่อฝน ฟ้าคะนอง
        
        มีอาการมึนงง
        
        ทำงานไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย
        
        ทนแดดไม่รู้สึกร้อนทำให้ผิวหนังไหม้เกรียม
        
        ปากแห้ง
        
        นอนไม่หลับ
        
        เสพติดทางจิตใจ
        
        มีอาการประสาทหลอน
        
        จิตใจสับสน
  - - - การออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์ทำลายระบบประสาทอย่างรุนแรง
        
        สารไซโลซีนและไซโลไซบีน
        
        ออกฤทธิ์หลอนประสาท
        
        ส่งผลให้ผู้เสพเคลิบเคลิ้ม
        
        ส่งผลให้ผู้เสพเกิดอาการมึนเมา
        
        ส่งผลให้ผู้เสพบ้าคลั่งได้
    - - การออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์หลอนประสาท
        
        ให้เกิดอาการผิดปกติทางจิตอย่างรุนแรง
        
        มีอาการเพ้อ
        
        เกิดภาพหลอนเห็นแสงสีที่ผิดปกติ
        
        ออกฤทธิ์ทางกาย
        
        ความดันโลหิตสูง
        
        ม่านตาขยาย
        
        ทำให้หัวใจเต้นเร็ว
        
        หายใจไม่สม่ำเสมอ
  - - - นิโคตินทำให้เกิดหลอดเลือดหดตัว
        
        ทำให้การแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างมารดากับทารกลดน้อยลง
      - มีผลต่อการหลั่ง epinephrine หรือ adrenaline จากต่อมหมวกไต
        
        หลอดเลือดแดงของมารดาหดรัดตัว
        
        ความดันโลหิตสูง
        
        หัวใจเต้นเร็วกว่าปกติและไม่เป็นจังหวะ
        
        หัวใจของทารกจะเต้นเร็วตามไปด้วย
      - ผลกระทบต่อระบบย่อยอาหาร
        
        ทำให้ความอยากรับประทานอาหารเกิดขึ้นช้ากว่าปกติ ในขณะที่ความต้องการน้ำตาลของร่างกายเพิ่มสูงขึ้น
      - ผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ
        
        นิโคตินจะกระตุ้นให้มีการขับสิ่งคัดหลั่ง (secretion) เพิ่มมากยิ่งขึ้น
        
        ทำให้เกิดการระคายเคืองในช่องทางเดินหายใจ
        
        ภายหลังคลอดนิโคตินยังกดการหลั่งน้ำนมอีกด้วย
    - - สารนิโคติน คาร์บอนมอนนอกไซด์ในควันบุหรี่ และทาร์จะมีผลต่อการทำงานของสารสื่อประสาท
        
        ขัดขวางการพัฒนาของเซลล์ประสาทของทารก
      - มีการหดตัวของหลอดเลือดดำมดลูก ทำให้เลือดผ่านรกลดลง
        
        ทารกจึงได้รับอาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ มีผลให้น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์
      - ทำให้เกิดปัญหาพัฒนาการและพฤติกรรม
        
        สมาธิสั้น
        
        เชาวน์ปัญญาบกพร่อง
- - - - ระดับการศึกษา (หญิงตั้งครรภ์ที่มีระดับการศึกษาน้อยมีความเสี่ยงในการใช้สารเสพติดมากกว่ากลุ่มอื่น)
      - อาชีพ (หญิงตั้งครรภ์ที่ประกอบอาชีพเกี่ยวกับสถานบันเทิงมีความเสี่ยงในการใช้สารเสพติดมากกว่ากลุ่มอื่น)
      - อายุ (หญิงตั้งครรภ์อายุน้อยหรือกลุ่มวัยรุ่นมีความเสี่ยงในการใช้สารเสพติดมากกว่ากลุ่มอื่น)
      - สถานภาพทางเศรษฐกิจ (หญิงตั้งครรภ์ที่มีฐานะยากจนมีความเสี่ยงในการใช้สารเสพติดมากกว่ากลุ่มอื่น)
  - - - ยาหลอนประสาท
        
        นั่งสลึมสลือ
        
        หวาดกลัว
        
        ฝ่ามือมีเหงื่อออก
      - ฝิ่น มอร์ฟีน เฮโรอีน
        
        ร่างกายซูบซีด
        
        ม่านตาหรี่ไม่กล้าสู้แสง
        
        ผอมเหลือง นัยน์ตาเหลืองซีด
        
        ริมฝีปากเขียวคล้ำ
      - ผู้เสพหรือติดยาบ้า
        
        อาการทางร่างกาย
        
        การดูแลความสะอาดร่างกายมักจะลดลง
        
        กัดกราม
        
        ไม่อยู่นิ่งเดินไปเดินมา
        
        จิตใจ และอารมณ์
        
        มีความซึมเศร้า
        
        หงุดหงิดง่าย
        
        ก้าวร้าว
      - กัญชา
        
        กล้ามเนื้อลีบ มือเท้าเย็น และหายใจขัดบ่อยๆ
        
        มีอาการตื่นเต้น กระสับกระส่ายตลอดเวลา
      - สารระเหย
        
        ง่วงเหงาหาวนอน ขาดสติสัมปชัญญะ
        
        มีกลิ่นสารระเหยทางลมหายใจ และตามเสื้อผ้า
        
        มีอาการเหมือนคนเมาเหล้า พูดจาอ้อแอ้ เดินโซเซ
    - - ลักษณะผิวหนัง
        
        รอยเข็มฉีดยา
        
        รอยแผล
      - ศีรษะ ใบหน้า ช่องปากและลำคอ
        
        หากมีการสูบบุหรี่อาจสังเกตพบริมฝีปากคล้ำ
        
        มารดาที่ใช้เฮโรอีนชนิดฉีดอาจตรวจพบโรคเชื้อราในช่องปาก
      - ระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        ประเมินความดันโลหิตลดลง
        
        ฟังเสียงการเต้นของหัวใจ การเต้นของชีพจร
      - ระบบทางเดินอาหาร
        
        สอบถามอาการท้องผูก
        
        สังเกตและสอบถามอาการคลื่นไส้ อาเจียน
      - ระบบประสาท
        
        ประเมินระดับความรู้สึกตัว
    - - ประเมินภาวะขาดยา(Withdrawal sign & symptom)
      - ประเมินระดับความรุนแรงของการติดยาและสารเสพติด โดยใช้ DSM-5
      - ประเมินระดับแรงจูงใจในการเลิกยาเสพติด โดยใช้การสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจ (Motivational Interviewing: MI) ด้วยแบบประเมิน SOCRATE- 8D
      - แบบคัดกรองและส่งต่อผู้ป่วยที่ใช้ยาและสารเสพติดเพื่อรับการบำบัดรักษา กระทรวงสาธารณสุข (บคก.กสธ.)
- - - - อธิบายให้เห็นความสำคัญของการมาฝากครรภ์ตามนัด
      - ให้คำแนะนำ อธิบายผลกระทบที่อาจเกิดจากการใช้สารเสพติดในระยะตั้งครรภ์ แนะนำหญิงตั้งครรภ์ที่ติดสุราหรือใช้สารเสพติดให้หยุดดื่มสุราหรือหยุดใช้สารเสพติดให้เร็วที่สุด ให้การช่วยเหลือประสานงานให้ได้รับการบำบัดรักษา
      - ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์
        
        นับการดิ้นของทารก
        
        เสียงหัวใจทารกในครรภ์
        
        ผลการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง
        
        ความสูงของยอดมดลูก
        
        ดูการเพิ่มของน้ำหนัก
        
        ผลการประเมินภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์รวมทั้งอาการผิดปกติอื่นๆ
      - ประเมินการใช้สารเสพติดของหญิงตั้งครรภ์ให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยประสานงานกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ สหวิชาชีพต่างๆเพื่อลงพื้นที่คักรองหาผู้เสพสารเสพติด โดยปฏิบัติ ดังนี้
        
        โดยการตั้งจุดตรวจ ดำเนินการติดตาม ผู้คาดว่าเสพสารเสพติดเข้าสู่ศูนย์คัดกรอง 7 วัน หลังเสร็จสิ้นการค้นหา
        
        สร้างสัมพันธภาพกับผู้สัมภาษณ์ก่อน โดยการพูดคุยเรื่องทั่วๆ ไป สั้นๆ แสดงท่าที่ที่จริงใจ เป็นมิตร
        
        ไวต่ออารมณ์ ความรู้สึกของผู้ถูกสัมภาษณ์และแสดงความเห็นอก เห็นใจ
        
        แจ้งให้ผู้ถูกสัมภาษณ์ทราบว่าข้อมูลที่ให้นี้ไม่มีผลกระทบใดๆ ต่อผู้ถูกสัมภาษณ์ และเก็บรักษาเป็นความลับ
        
        ดำเนินการคัดกรองโดยใช้แบบคัดกรองและส่งต่อผู้ป่วยที่ใช้ยาและสารเสพติด เพื่อเข้ารับการบำบัดรักษา กระทรวงสาธารณสุข บคก.สธ.
      - ทำการคัดกรองการใช้สารเสพติดทางคลินิก
        
        สัมภาษณ์สอบประวัติการใช้สารเสพติดในอดีตจนถึงปัจจุบัน
        
        ซักประวัติทั่วไป
        
        การตรวจร่างกายและสภาพจิต
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        การตรวจปัสสาวะ
        
        การตรวจสารเสพติดเบื้องต้น
        
        การตรวจยืนยัน
      - ดูแลให้หญิงตั้งครรภ์ได้รับการบำบัดรักษาอย่างเหมาะสม
      - ประเมินภาวะแทรกซ้อนจากการใช้สารเสพติด/ขาดสารเสพติด เช่น อาการลงแดง และให้การพยาบาลเพื่อแก้ไขภาวะแทรกซ้อนนั้น
    - - ให้ดูแลเรื่องการบรรเทาความเจ็บปวดอย่างเหมาะสม
      - เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อมสำหรับการคลอด
      - หากทารกมีอาการผิดปกติ รายงานกุมารแพทย์เพื่อเตรียมดูแลทารกแรกเกิด
      - เฝ้าระวังอาการผิดปกติหลังคลอด เช่น ภาวะตกเลือดหลังคลอด (Postpartum Hemorrhage, PPH)
      - เตรียมหญิงตั้งครรภ์ให้มีความพร้อมสำหรับการคลอด
      - มีการประเมินภาวะสุขภาพทารกทันทีหลังเกิด เพื่อจะได้ช่วยเหลือทารกแรกเกิดที่มีความผิดปกติ
        ได้ทันท่วงที เนื่องจากมารดามีประวัติการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง คือดื่มสุราและใช้สารเสพติด ปรเมินโดยใช้ การประเมิน Apgar Score
    - - ก่อนกลับบ้านประเมินความสามารถในการดูแลทารก
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาที่ดื่มสุราและใช้สารเสพติด ส่งเสริมให้มารดาเลี้ยงทารกด้วยนมมารดาเพื่อเพิ่มสายสัมพันธ์ แต่ต้องพิจารณา ดังนี้
        
        กัญชา จะมีผลต่อระบบประสาท หากทารกได้รับในระหว่างที่มีการพัฒนาของระบบประสาทของทารก แต่ในระหว่างการให้นมบุตรนั้น กัญชาจะมีผลทำให้มารดาง่วงซึมและส่งผลต่อประสิทธิภาพในการดูแลทารกมากกว่าอันตรายที่จะเกิดกับทารกโดยตรง
        
        สารเสพติดจำพวกอนุพันธ์ฝิ่น ได้แก่ เฮโลอีน มารดาควรได้รับการรักษาระหว่างการตั้งครรภ์โดยใช้ยาเมธาโดน (methadone) ซึ่งมีข้อมูลหลักฐานว่าปลอดภัยและคุ้มค่าในการที่จะเลือกให้นมแม่
        
        บุหรี่ ในมารดาที่สูบบุหรี่ ควรเปลี่ยนไปใช้ยาที่ใช้ในการรักษาการติดบุหรี่ ซึ่งพบว่ามีความปลอดภัยเมื่อใช้ในระหว่างการให้นมบุตร
        
        แอลกอฮอล์ ระดับแอลกอฮอล์ในกระแสเลือดจะใกล้เคียงกับในน้ำนม แนะนำให้หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ในระหว่างให้นมบุตร แต่หากมารดาได้ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ไม่เกิน 2 ดื่มมาตรฐาน (ปริมาณใกล้เคียงกับการกินเบียร์ 2 กระป๋อง) ควรเว้นระยะห่างจากการให้นม 2 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายกำจัดแอลกอฮอล์ออกไป ซึ่งพบว่า ทารกที่กินนมแม่หลังการเว้นระยะการให้นมบุตร ไม่พบว่ามีอันตรายหรือความเสี่ยงใด ๆ ที่เกิดแก่ทารก
        
        ยาบ้า ควรเว้นช่วงการให้นมบุตรอย่างน้อย 24 ชั่วโมงจากการใช้ครั้งสุดท้าย เนื่องจากยาจะอยู่ในร่างกายมารดาได้นานกว่า อย่างไรก็ตาม การเว้นระยะของการให้นมบุตรนั้นยังขึ้นอยู่กับปริมาณสารเสพติดที่ได้รับด้วย
      - หากมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆให้การพยาบาลมารดาตามภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น
      - สนับสนุนช่วยเหลือเรื่องการหยุดใช้สารเสพติดอย่างต่อเนื่อง
  - - - การให้ฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์
      - การสัมผัสขณะที่ทารกดิ้น
      - การพูดคุยกับทารกในครรภ์
      - ให้บิดาและมารดาได้สัมผัสและอบกอดบุตรโดยเร็วหลังคลอด
- - - - Haloperidol 5 มิลลิกรัม ฉีดเข้ากล้าม
    - - Diazepam 2-10 มิลลิกรัม ฉีดเข้าเส้น ทุก 4-6 ชั่วโมง
      - Diazepam 10-30 มิลลิกรัม
  - - - Fluoxetine
        20-40 มิลลิกรัมต่อวัน
    - - Haloperidol 0.5- 5 มิลลิกรัม/วัน
      - Risperidone 0.5 - 2 มิลลิกรัม/วัน
    - - Diazepam 2-10 มิลลิกรัม/วัน