Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบประสาท - Coggle Diagram

- - - - มีไข้ นึกถึง ความผิดปกติที่สมองทีเกิดจากการติดเชื้อของเยื่อหุ้มสมอง สมองและไขสันหลัง
      - มีไข้สูงเกิน 38 °c อายุ 6 เดือน – 5 ปี ไม่มีการติดเชื้อของระบบประสาทนึกถึง Febrile convulsion
      - ไม่มีไข้ นึกถึง ความผิดปกติของสมองที่เกิดจากการได้รับบาดเจ็บ
  - - - อาการ
        
        ศีรษะโตแต่กำเนิด,กระหม่อมหน้าโป่ง,ศีรษะโตเพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับทรวงอก ปวดศีรษะ ซึม ไม่ดูดนม อาเจียนพุ่ง
        
        ความผิดปกติในการสร้างน้ำไขสันหลัง
        
        ความผิดปกติในการอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง
        
        ความผิดปกติในการดูดซึมน้าไขสันหลัง post meningitis
      - อาการแสดงทางคลินิก
        
        หัวโตกว่าปกติเมื่อเทียบกับGrowth curve ปกติ
        
        รอยต่อกะโหลกศีรษะแยกออกจากกัน (Suture separation)
        
        หัวบาตร(Cranium enlargement)
        
        หนังศีรษะบางและเห็นเส้นเลือดดา(Enlargement & engorgement of scalp vein)
      - การรักษา
        
        ยาขับปัสสาวะ Acetazolamide ช่วยลดการสร้างน้ำหล่อสมองและไขสันหลัง ประมาณ 25-50%
        
        ผ่าตัดใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองออกนอกร่างกาย
        
        ผ่าตัดใส่สายระสู่ช่องในร่างกาย ลงช่องท้อง, หัวใจ,ปอด,ใต้เยื่อหุ้มสมอง
        
        สายระบาย
        
        จากโพรงสมอง(Ventricular shunt)
        
        วาล์ว(Valve)และส่วนที่เก็บนาหล่อสมอง(Reservoir)
        
        ลงช่องท้อง(Peritoneal shunt)
        
        โรคแทรกซ้อนจากการผ่าตัด
        
        การทำงานผิดปกติ มีการอุดตันหรือระบายมากเกิน
        
        การติดเชื้อ
        
        ภาวะโพรงสมองตีบแคบ(Slit ventricle)
        
        ภาวะเลือดออกในศีรษะ เกิดเลือดออกในโพรงสมอง(Intraventricular
        hemorrhage)
        
        ไตอักเสบ(Shunt nephritis)
        
        IICP
        
        เบื้องต้น มี IICPสูงเฉียบพลัน
        
        ซึม ไม่รู้สึกตัว เพื่อลดความดัน PaCO2 ในหลอดเลือดแดงให้อยู่ระหว่าง 30 – 35 mmHg.
        
        ให้ยาขับปัสสาวะ (Diuretic) ทางหลอดเลือดดา
        
        ความผิดปกติที่เกิดต่อเนื่องจากพยาธิสภาพเดิมหรือที่เกิดร่วม
        
        นอนราบศีรษะสูง 15 – 30 องศา เพื่อช่วยให้การไหลเวียนของน้าไขสันหลังกลับสู่หลอดเลือดดาได้ดีขึ้น
        
        เฉพาะ : เนื้องอก การอุดกั้นทางเดินน้าไขสันหลัง
  - - - occulta : ผิดปกติกระดูกสันหลังส่วน Vetebral arches ไม่รวมตัวกัน เป็นช่องโหว่ง L5 หรือ S1 ไขสันหลังและเยื่อหุ้มสมองยังอยู่ในกระดูกสันหลัง
      - cystica : ผิดปกติของการปิดของส่วนโค้งกระดูกสันหลัง ทำให้มีการยื่นของไขสันหลัง หรือเยื่อหุ้มสมองผ่านกระดูกออกมาให้เห็นเป็นถุงหรือก้อน
        
        Meningocele : ก้อนหรือถุงน้ำประกอบไปด้วยเยื่อหุ้มสมองน้ำไขสันหลัง ไม่มีเนื้อเยื่อประสาทไขสันหลัง ไขสันหลังอยู่ตำแหน่งปกติ ไม่เกิดอัมพาต
        
        Myelomeningocele : ผิดปกติ อันตรายและเกิดความพิการ ความรุนแรงขึ้นกับตำแหน่ง ขับถ่ายผิดปกติ เท้าปุก การหดรั้งของข้อ สมองบวมน้ำ
    - - ตรวจร่างกาย : แขนขาอ่อนแรง พบก้อนหรือถุงตามแนวกระดูกสันหลัง
      - ตรวจพิเศษ : การตรวจระดับ alpha fetoprotein ขณะตั้งครรภ์ผิดปกติ , CT, ใช้ไฟฉายส่องบริเวณก้อนหรือถุง (transillumination test)
      - ซักประวัติ : มารดาไม่ได้รับกรดโฟลิคขณะตั้งครรภ์ , ได้ยากันชักประเภท Valporic acid
    - - occulta ไม่จำเป็นต้องรักษา แต่ชนิด Cystica ต้องผ่าตัดภายใน 24 – 48 ชั่วโมงภายหลังเกิด เพื่อลดการติดเชื้อ
      - การป้องกัน : ให้กรดโฟลิคแก่หญิงตั้งครรภ์จะช่วยลดการเกิดโรคได้
  - - - กล้ามเนื้อหดเกร็ง (Splastic)
        
        Splastic quadriplegia : มีความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขาทั้ง 2 ข้าง คอและลาตัวอ่อนผิดปกติ ศีรษะเล็ก น้าลายไหล
        
        Splastic diplegia : มีความผิดปกติกล้ามเนื้อแขนขาทั้ง 2
        ข้าง ขาเป็นมากกว่าแขน
        
        Splastic hemiplegia : ผิดปกติที่แขนขาซีกใดซีกหนึ่ง
      - การเคลื่อนไหวผิดปกติตลอดเวลาขณะตื่น บังคับส่วนต่างๆของร่างกายให้ไปในทิศทางที่ต้องการไม่ได้ กล้ามเนื ออ่อนปวกเปียก
      - Ataxia cerebral palsy มีเดินเซ ล้มง่าย กล้ามเนื อตึงตัวน้อย ทรงตัวได้ไมดี สติปัญญาปกติ
      - Mixed type หลายอย่างร่วมกัน
      - อาการและอาการแสดง
        
        ปัญญาอ่อน
        
        อาการอื่นๆ ร่วม เช่น ชัก หูหนวก ตาบอด การรับรู้ผิดปกติปัญหาด้านการพูด
        
        มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการช้า โดยเฉพาะด้านการเคลื่อนไหว การทรงตัวผิดปกติ
      - การประเมินสภาพ
        
        ประเมินร่างกาย : เส้นรอบศีรษะไม่เพิ่มขึ้น ท่าทางการเคลื่อนไหวผิดปกติพัฒนาการไม่เป็นไปตามวัย
        
        ซักประวัติ : มารดามีการติดเชื้อขณะคลอด เช่น เป็นหัดเยอรมัน คลอดท่าก้น เด็กมีพัฒนาการช้ากว่าวัย ตัวเกร็งแข็ง
- - - - ระดับความรู้สึกตัว การสื่อสารทางคำพูด
      - การเคลื่อนไหวและการทรงตัว การลืมตา และรูม่านตา
    - - น้ำไขสันหลัง
      - คลื่นสมอง : MRI
- - - - มากกว่า 15 นาที
      - ชักซ้ำในครั้งเดียวกัน
      - เฉพาะที่หรือทั้งตัว
      - หลังชักจะมีความผิดปกติของระบบประสาท
      - เสี่ยงสูงที่จะเกิดโรคลมชัก แพทย์
        จะให้ยาป้องกันการชัก เช่น Phenobarbital หรือ Valproic acid
    - - ไข้กับชักในอายุ 6 เดือน ถึง 5 ปี
      - แบบทั้งตัว (generalized seizure)
      - เกิดสั้นๆ ไม่เกิน 15 นาที
      - ไม่ชักซ้ำในครั้งเดียวกัน
      - ก่อน – หลัง ชักไม่มีอาการทางระบบประสาท
  - - - ไข้ , การติดเชื อ , ประวัติครอบครัว , การได้รับวัคซีน , โรประจาตัว,
        ประวัติการชัก , ระยะเวลาของการชัก
- - - - นำ (Seizure prodromes) อาการบางอย่าง อาจเกินนานหลายนาที ชั่วโมงก่อนชัก ไม่จำเพาะ ระหว่างเกิดไม่มีอาการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าสมอง
      - เตือน (Aura) อาการต่างกันตามตาแหน่งของสมอง เช่น มีอาการปวด ชา เห็นภาพหลอน
    - - เกิดขึ้นเองแต่บางครั้งมีปัจจัยกระตุ้น
      - ทันทีทันใด สั้นๆ ไม่เกิน 5 นาทีและหยุดเอง มีส่วนน้อยที่ชักและดำเนินต่อเนื่องเป็น Status epilepticus
    - - Automatism เคลื่อนไหวอัตโนมัติขณะชัก หรือพฤติกรรมที่่สัมพันธ์ของกล้ามเนื้อไม่มีจุดประสงค์แต่เลียนแบบท่าทางปกติ เช่น เคี้ยวปาก กระพริบตาถี่ๆ ตีมือคว่าหงายสลับกัน
      - Postical paralysis หรือ Todd’s paralysis กล้ามเนื้ออ่อนแรงเฉพาะที่
  - - - ชักทั้งตัว จากเสียหน้าที่ของสมองทั้ง 2 ซีก
        
        เหม่อ (Absence) เหม่อลอย ไม่รู้สึกตัวชั่วครู ทันทีเป็นเวลาสั้นๆ
        
        แบบตรง ชักเหม่อลอยไม่รู้สึกตัว 5 – 10 วินาที ทันทีและหายทันที
        
        ไม่รู้ตัวหรือไร้สติเท่านั้น
        
        กระตุกหรือสะดุ้งเป็นเวลาสั้นๆ อาจมีหนังตากระตุกร่วมด้วย
        
        ตัวอ่อนร่วม
        
        เกร็งกล้ามเนื้อร่วม อาจเฉพาะที่กล้ามเนื้อใบหน้าหรือคอ
        
        เกร็งกระตุกทั้งตัว หมดสติร่วมกับเกร็งกล้ามเนื้อไ ม่เกิน 30 วินาที กระตุกเป็นจังหวะ 1 – 2 นาที ไม่เกิน 5 นาที
        
        กระตุก (Clonic seizures) เป็นจังหวะของอาการชัก
        
        เกร็ง (Tonic seizures) แข็ง กล้ามเนื้อตึงตัวมากขึ้น 2 – 10 วินาที แขนขาเหยียดตรง ทันทีหรือค่อยเป็นไป อาจมีสั่่นจากกล้ามเนื้อหดตัว ถ้าไม่รู้สติ เสี่ยงต่ออันตรายขณะชัก
        
        ตัวอ่อน (Atonic seizures) เสียความตึงตัวของกล้ามเนื้อทันทีเมื่อชัก 1-2 วินาที ในอายุน้อยกว่า 5 ปี และพัฒนาการช้า
        
        สะดุ้ง (Myoclonic seizures) มีการหดตัวของกล้ามเนื้อรุนแรงและรวดเร็ว คล้ายสะดุ้งตกใจ ใช้เวลาไม่กี่วินาที
      - เฉพาะที่
        
        มีสติ ขณะชักรู้ตัวตลอดเวลา บอกได้ว่ามีลักษณะอย่างไร ดาเนินไปอย่างไร
        
        ขาดสติ ขณะชักสูญเสียการรับรู้สติ เมื่อสิ้นสุด จำไม่ได้
        
        ชักทั้งตัว เกร็งกระตุก จากส่วนหนึ่งของร่างกายแล้วค่อยๆ ไปต่อเรื่อย ๆ