Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สายสะดือย้อย Prolapsed of the umbilical cord, นายชลธร บุญเฉลิม รหัสนศ…
สายสะดือย้อย
Prolapsed of the umbilical cord
ความหมาย
ภาวะที่สายสะดือลงมาอยู่ข้างๆ หรือ ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ หรือ สายสะดือโผล่ออกมาภายนอกช่องคลอด
ชนิดของสายสะดือย้อย
Forelying cord / Cord presentation
สายสะดือย้อยลงมาต่ำกว่าส่วนนำหรืออยู่ระดับเดียวกับส่วนนำ ถุงน้ำคร่ำไม่แตก
Overt prolapsed cord / Prolapsed of cord presentation
สายสะดือย้อยต่ำกว่าส่วนนำและสายสะดืออยู่ในช่องคลอด ถุงน้ำคร่ำแตก
Occult prolapsed cord
สายสะดือย้อยลงมาต่ำกว่าส่วนนำ ถุงน้ำคร่ำแตกหรือไม่แตกก็ได้
สาเหตุ
Multiple pregnancy
ตั้งครรภ์แฝดและตั้งครรภ์แฝดน้ำ
เชิงกรานแคบ ส่วนนำทารกไม่สัมพันธ์กับเชิงกรานมารดา
ทารกไม่ครบกำหนด
ส่วนนำและท่าผิดปกติ
สายสะดือยาวกว่าปกติ
รกเกาะต่ำหรือสายสะดือเกาะบริเวณริมขอบรก Placenta previa marginalis หรือ Low insertion of placenta
สาเหตุส่งเสริม
เจาะถุงน้ำขณะมดลูกหดรัดตัว
ถุงน้ำคร่ำแตกในขณะที่ส่วนนำยังไม่เข้าสู่อุ้งเชิงกราน
อาการและอาการแสดง
จับได้ชีพจรบนสายสะดือเต้นเป็นจังหวะ
เห็นสายสะดือโผล่พ้นช่องคลอด
คลำพบสายสะดือจากการตรวจภายใน
เสียงหัวใจทารกในครรภ์ผิดปกติ
Variable deceleration
Fetal bradycardia
ตรวจด้วย Ultrasound พบ Forelying หรือ Occult prolapsed cord
ผลกระทบต่อมารดาและทารก
มารดา
ไม่ส่งผลทางด้านร่างกาย แต่ส่งผลทางด้านจิตใจหากทารกในครรภ์เสียชีวิต
ทารก
เสียชีวิต
ขาดออกซิเจน
การรักษา
การช่วยเหลือการคลอด
หลักการสำคัญ
เวลาในการช่วยเหลือในผ่าตัดอยู่ใน 30-40 นาที
คลอดอย่างโดยเร็ว
ลดแรงกดทับของแรงกดสายสะดือ
ข้อพิจารณา
การมีชีวิตของทารกในครรภ์
สภาพการเปิดของปากมดลูก
ระดับของส่วนนำ
ทารกในครรภ์มีชีวิต ปากมดลูกเปิดหมด ศีรษะทารกเคลื่อนต่ำ
คลอดด้วยคีมหรือผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องเป็นวิธีที่ดีที่สุด
ยกเว้น
ทารกเสียชีวิต
ทารกมีความผิดปกติแต่กำเนิด
ศีรษะทารกอยู่สูงหรือทารกอยู่ในท่าขวาง
หมุนเปลี่ยนท่าเด็กให้เป็นท่าก้น
คลอดด้วย Breech extraction
ปากมดลูกเปิดหมด
ไม่มีภาวะผิดสัดส่วนของทารกกับช่องเชิงกราน
ทารกในครรภ์เสียชีวิต
ให้ดำเนินการคลอดทางช่องคลอด
ยกเว้นทารกที่มีภาวะ CPD
การช่วยเหลือแบบฉุกเฉิน
ผู้ป่วยที่เกิดสายสะดือย้อยนอกโรงพยาบาล
ไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดและทำการตัดคลอด
ขณะรอรถมารับ
นอนท่า Knee-chest-face-down position
ขณะนั่งบนรถ
นอนตะแคงยกก้นสูง Elevated sim's position
จับสายสะดือที่ย้อยให้น้อยที่สุดและนุ่มนวล
ใช้ก๊อชชุป NSS ห่อหุ้มสายสะดือเพื่อป้องกันการเกิด Vasospasm
หากสายสะดือโผล่ออกมานอกช่องคลอด ควรให้อยู่ในช่องคลอดเพราะอุ่นและไม่แห้ง
ให้ออกซิเจนแก่มารดา
ใส่น้ำเกลือ 500-1000 ml. ทางสายสวนปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะโป่งตัวและดันมดลูกและส่วนนำของทารก
ลดความรุนแรงในการหดรัดตัวและลดการกดทับสายสะดือจากส่วนนำของทารก
ผู้ป่วยที่เกิดสายสะดือย้อยในโรงพยาบาล
นอนท่าโก้งโค้ง Knee chest position
หากต้องเคลื่อนย้ายผู้คลอดเพื่อส่งต่อ
นอนท่า Elevated sim's position
นอนตะแคงยกก้นสูง Elevated sim's position
ห้ามดึงหรือผลักสายสะดือเข้าไปในโพรงมดลูก
สายสะดือหดเกร็ง
ทาราได้รับอันตราย
จัดท่านอนหงายก้นสูง Trendelenburg's positon
ลด Decompression
สอดมือเข้าไปในช่องคลอดและดันส่วนนำไว้ไม่ให้เคลื่อนต่ำลงมากดสายสะดือ
หากให้กำลัง Oxytocin ให้หยุดทันที
กลุ่มอายุครรภ์น้อย
แนะนำให้ยุติการตั้งครรภ์
การป้องกัน
ส่วนนำทารกไม่เข้าสู่เชิงกรานหรือท่าทารกผิดปกติ
นอนพักบนเตียง พยายามไม่ให้ถุงน้ำคร่ำแตก
ถ้าถุงน้ำคร่ำแตก จำกัดกิจกรรมผู้คลอด ไม่ควรลุกเดินไปมา
เจาะถุงน้ำคร่ำในขณะที่มดลูกคลายตัว
เพื่อลดแรงดันภายในถุงน้ำทูนหัว ดันให้สายสะดือย้อยลงมา
ประเมิน FHS ทันที หลังมีการเจาะถุงน้ำคร่ำหรือเมื่อถุงน้ำคร่ำแตก
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อย เนื่องจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
เสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อย เนื่องจากมีน้ำเดินก่อนการเจ็บครรภ์
ทารกในครรภ์ขาดออกซิเจน เนื่องจากเกิดภาวะสายสะดือย้อย
มารดาและครอบครัวมีความเศร้าโศก เนื่องจากการสูญเสียทารก
การวินิจฉัย
Occult prolapsed cord
FHS ผิดปกติ
Bradycardia
Variable deceleration
คลำไม่พบสายสะดือจากการตรวจทางช่องคลอด
FHS เปลี่ยนทันทีหลังจากถุงน้ำแตก
Prolapsed of cord presentation
คลำพบสายสะดือชัดเจน
มองเห็นสายสะดือโผล่ออกมานอกช่องคลอด
การพยาบาล
ตรวจภายใน เพื่อประเมินการเกิดภาวะสายสะดือย้อย
ดูแลให้มารดาได้รับออกซิเจน เพื่อให้ทารกได้รับออกซิเจนเพิ่มขึ้น
ประเมิน FHS เพื่อประเมินสภาพทารกในครรภ์
เตรียมการคลอดฉุกเฉินหรือเตรียมผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง เพื่อให้การช่วยเหลือโดยรีบด่วน
ดูแลให้นอนพักบนเตียง เมื่อถุงน้ำแตก
ถ้าพบสายสะดือย้อย ใช้นิ้วมือดันส่วนนำไว้ไม่ให้เคลื่อนต่ำลงมาและจัดท่านอนให้ยกก้นสูง เพื่อลดการกดทับสายสะดือ
ประเมินสภาพมารดาและทารกในครรภ์ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะสายสะดือย้อย
อธิบายให้มารดาเข้าใจเกี่ยวกับการวางแผนช่วยเหลือ เพื่อความร่วมมือและคลายความวิตกกังวล
ในกรณีเสียบุตร ประเมินสภาพจิตใจมารดาหลังคลอด เพื่อให้การดูแลด้านจิตใจและประคับประคองด้านจิตใจ
นายชลธร บุญเฉลิม รหัสนศ 601001029 ชั้นปีที่ 3/1