Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลสตรีที่ได้รับการช่วยคลอดด้วยสูติศาสตร์หัตถการ - Coggle Diagram
การพยาบาลสตรีที่ได้รับการช่วยคลอดด้วยสูติศาสตร์หัตถการ
Forceps Extraction delivery
เป็นการใช้แทนแรงเบ่งของผู้คลอด
ข้อบ่งชี้
ด้านผู้คลอด
ไม่มีแรงเบ่งจากอาการอ่อนหล้า
ได้รับยาบรรเทาปวดหรือได้รับการทำ Epidural block
มีภาวะแทรกซ้อนหากมีการเบ่งคลอด เช่นโรคหัวใจ
Prolong 2 stage of labor(ครรภ์แรก>2 ชม., ครรภ์หลัง>3 ชม.
ด้านทารก
Abnormal FHS
ศีรษะทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
ใช้คลอดศีรษะท่าก้น
:red_cross:ห้ามในรายที่มีการผิดสัดส่วนของศีรษะทารกกับช่องเชิงกราน(CPD)
ชนิดของคีม
Simpson foeceps
:star:นิยมใช้มากที่สุด
เหมาะกับศีรษะทารกที่มี molding
ไม่เหมาะสำหรับการหมุน
Tucker-Mclean forceps
แรงกดต่อศีรษะทารกน้อย
เหมาะกับศีรษะทารกที่กลมหรือไม่มี molding
หมุนศีรษะทารกได้
Piper forcep
ใช้คลอดศีรษะทารกที่เป็นท่าก้น
Kielland forcep
เหมาะสำหรับการหมุนศีรษะทารก
ปรับแก้ asynclitism ได้ในระหว่างการดึง
ปัจจุบันไม่นิยมทำ
ชนิดของการช่วยคลอดด้วยคีม
Outlet forceps
เห็นหนังศีรษะทารกทางช่องคลอดโดยไม่ต้องแหวก labia
กะโหลกศีรษะทารกเคลื่อนลงมาถึง pelvic floor
Sagital suture อยู่ในแนวหน้าหลัง
ศีรษะทารกอยู่บน Perineum
การหมุนไม่เกิน 45 องศา
Low forceps
ส่วนต่ าสุดของศีรษะทารกอยู่ระดับ +2 หรือมากกว่า แต่ไม่ถึง pelvis floor
มีการหมุนศีรษะน้อยกว่า/มากกว่า 45 องศา
Mid Forceps
ใช้เมื่อศีรษะทารกเข้าสู่ช่องเชิงกราน (engagement) แล้ว
และส่วนน าอยู่ระหว่างระดับ 0 ถึง +2
High forceps
:red_flag:ไม่นิยมใช้เนื่องจากอันตรายต่อทารกมาก
ภาวะแทรกซ้อน
ผู้คลอด
การฉีกขาดช่องทางคลอด
อันตรายต่อกระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะ
การแยกของกระดูกหัวหน่าวและ sacroiliac
joint ทำให้ปวดหัวหน่าวหรือหลังส่วนล่าง
การหย่อนของกล้ามเนื้อ ส่งผลให้เกิดมดลูก
หย่อนได้
PPH
Infection จากการฉีกขาดของช่องทางคลอด
ทารก
อันตรายต่อสมองทารก เช่น เลือดออกใน
สมอง ภาวะ cerebral palsy
อันตรายต่อศีรษะทารก ท าให้กะโหลกแตก
หรือเลือดออกในชั้นหนังศีรษะ
อันตรายต่อเส้นประสาทบริเวณหน้า เช่น
facial palsy , Erb palsy
การเตรียมผู้คลอด
จัดท่า Lithotomy
ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก + ฝีเย็บ ด้วยน้ ายาฆ่าเชื้อ
ปูผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ
สวนปัสสาวะให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
ให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะที่
ตรวจภายในยืนยันท่าทารกและระดับของส่วนนำ
การพยาบาล
ก่อนทำ
อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับแผนการช่วยคลอด เหตุผล และภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
จัดท่าผู้คลอดท่า Lithotomy ท าความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก + ฝีเย็บ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ ปูผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ และสวนปัสสาวะ
เตรียมอุปกรณ์ช่วยคลอด ได้แก่ forcep, สารหล่อลื่น, อุปกรณ์ช่วยเหลือทารก
ขณะทำ
ฟัง FHS ทุก 5 นาที / On EFM เพื่อประเมินการเต้นของหัวใจอย่างต่อเนื่อง
ให้ก าลังใจผู้คลอด อยู่เป็นเพื่อน + รายงานความก้าวหน้าของการคลอดให้ทราบเป็นระยะ
ขณะแพทย์ใส่คีม ให้ผู้คลอดผ่อนคลายไม่เกร็ง (ให้ผู้คอดหายใจเข้าออกลึกๆ)
ประเมิน V/S เป็นระยะ
ให้ผู้คลอดหยุดเบ่งเมื่อศีรษะทารกมาตุงที่ฝีเย็บและแพทย์ก าลังตัดฝีเย็บ หลงจากนั้นกระตุ้นเบ่ง
ตามการหดรัดตัวของมดลูกจนศีรษะคลอดให้หยุดเบ่ง ท าการดูดน้ าคร่ า เช็ดตา
หลังทำ
ประเมิน V/S , การหดรดตัวของมดลูก, กระเพาะปัสสาวะ และ การฉีกขาดของช่องทางคลอดเพื่อระวังการเกิดภาวะ PPH
ติดตามผลการตรวจร่างกายมารดาทารก เกี่ยวกับการได้รับบาดเจ็บหรือความผิดปกติจากการใช้คีมช่วยคลอด
แนะนำการคลึงมดลูก ไม่กลั้นปัสสาวะ เพื่อป้องกันการตกเลือด
ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกต่อ อย่างน้อย 2 ชั่วโมงหลังคลอด
Vacuum Extraction delivery
ความหมาย
หัตถการช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
คลอดโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ โดยผู้ทำคลอดออกแรงดึงบนถ้วย
เกาะติดกับหนังศีรษะทารกด้วยระบบสุญญากาศ เป็นการเสริมแรงเบ่ง
ข้อบ่งชี้
ผู้คลอดไม่มีแรงเบ่งเพียงพอ
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
ผู้คลอดมีโรคประจำตัว หรือ ถาวะแทรกซ้อนที่ไม่ควรออกแรงเบ่ง
Prolong 2nd stage of labor
ศีรษะทารกอยู่ในท่าผิดปกติ (OP)
ข้อห้าม
ภาวะ CPD
ส่วนนำทารกอยู่สูง
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น ท่าขวาง ท่าก้น หรือท่าหน้า
ทารกมีภาวะ macrosomia
ทารก preterm
ทารกได้รับการเจาะเลือดศีรษะก่อนคลอด
ทารกมีภาวการณ์แข็งตัวของเลือดผิดปกติ
ทารกมีภาวะ fetal distress
ข้อพิจารณาก่อนทำ
ถุงน้ าคร่ าแตกแล้ว
กระเพาะปัสสาวะไม่เต็ม
ไม่มีก้อนเนื้องอกมาขวางช่องทางคลอด
ทราบท่าทารกและระดับส่วนนำ
ปากมดลูกเปิดหมด
ได้รับยาระงับความรู้สึกเฉพาะที่เพียงพอ
ภาวะแทรกซ้อน
ผู้คลอด
การฉีกขาดของปากมดลูก ช่องคลอดฝีเย็บ
PPH
Infection
ทารก
Cephalhematoma
Caput succedaneum
Scalp abrasion/laceration
Scalp necrosis
Alopecia
Intracranial hemorrhage
การพยาบาล
ก่อนทำ
จัดท่าผู้คลอดท่า Lithotomy ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก + ฝีเย็บ
ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ ปูผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ และสวนปัสสาวะ
เตรียมเครื่องดูดสุญญากาศ อุปกรณ์สำหรับการให้ยาระงับคงวามรู้สึกเฉพาะที่ และอุปกรณ์ช่วยเหลือทารก
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดด า + ยากระตุ้นการหดรัดตัวมดลูกตามแผนการรักษา
ขณะทำ
ฟัง FHS ทุก 5 นาที / On EFM เพื่อประเมินการเต้นของหัวใจอย่างต่อเนื่อง
ขณะแพทย์ใส่เครื่องดูดสุญญากาศ ให้ผู้คลอดผ่อนคลายไม่เกร็ง
เมื่อแพทย์วางถ้วยสุญญากาศในต าแหน่งที่เหมาะสมและต่อสายยางเข้าเครื่องดูดเรียบร้อยจะเริ่มลดความดันจนถึง 0.8 กก./ตร.ซม พยาบาลต้องจับเวลาในขณะที่เครื่องลดความดัน
ให้ผู้คลอดหยุดเบ่งขณะแพทย์กำลังตัดฝีเย็บ หลังจากนั้นกระตุ้นให้ผู้คลอดเบ่งตามการหดรัดตัวของมดลูกจนกะทั่งศีรษะคลอดจึงหยุดเบ่ง
หลังทำ
ประเมิน V/S , การหดรดตัวของมดลูก, กระเพาะปัสสาวะ และ การฉีกขาดของช่องทางคลอด เพื่อระวังการเกิดภาวะ PPH
ติดตามผลการตรวจร่างกายมารดาทารก เกี่ยวกับการได้รับบาดเจ็บหรือความผิดปกติ
แนะน าการคลึงมดลูก ไม่กลั้นปัสสาวะ เพื่อป้องกันการตกเลือด
ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกต่อ อย่างน้อย 2 ชั่วโมงหลังคลอด
Cesarean section
ข้อบ่งชี้
การคลอดติดขัด
การคลอดไม่ก้าวหน้า
รกเกาะต่ า
ทารกมีภาวะ fetal destress
ภาวะสายสะดือพลัดต่ำ
มาดาที่เคยผ่าตัดคลอดครรภ์ก่อน
โรคแทรกซ้อนทางอายุรกรรม
ครรภ์แฝดที่ทารกไม่อยู่ท่าศีรษะทั้งคู่
มีประวัติคลอดยาก
ข้อห้าม
ทารกตายในครรภ์ เว้น มีข้อบ่งชี้ทางมารดา เช่น ภาวะ PPH
ทารกพิการ ไม่สามารถรอดชีวิตได้หลังคลอด
ภาวะแทรกซ้อน
ด้านมารดา
ภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับยาระงับความรู้สึก
ด้านทารก
ขาดออกซิเจน
อันตรายจากการผ่าตัด
การพยาบาล
ก่อนทำ
เตรียมด้านร่างกายคล้ายการผ่าตัด
เตรียมด้านจิตใจ
ขณะทำ
ประเมิน V/S ผู้คลอดทุก 5 – 15 นาที
สังเกตและบันทึกอาการและอาการแสดงของภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับยา
ระงับความรู้สึก
ประเมินและบันทึกปริมาณปัสสาวะ ควรออก > 30 ซีซี/ชั่วโมง
หลังทำ
ประเมิน V/S ผู้คลอดทุก 15 นาที ใน 1 ชม.แรก ทุก 30 นาที ใน 1 ชั่วโมงที่สอง หลังจากนั้นประเมินทุก 1 ชม.
ติดตามผลตรวจร่างทารกว่ามีการบาดเจ็บหรือความผิดปกติ
ประเมินอาการปวดแผลและแนะน าใช้มือประคองแผลเวลาลุกนั่ง ไอ หรือ
จาม ให้นอนท่า semi-fowler
รายที่ได้รับยาระงับความรู้สึกแบบ spinal block ให้นอนราบหลังผ่าตัดอย่างน้อย 8 – 12 ชั่วโมง เพื่อป้องกันอาการปวดศีรษะจากน้ำไขสันหลังรั่ว
Placenta removal
ข้อบ่งชี้
ภายหลังทารกคลอดครบ ระยะที่ 3 นานกว่า 30 นาที และเลือดออกไม่เกิน400 มิลลิลิตร
มีเลือดออกมากกว่า 400 มิลลิลิตร ภายหลังทารกคลอดโดยไม่ค านึงถึงระยะเวลาที่รกค้าง
สายสะดือขาดและหดกลับเข้าไปในช่องคลอด โดยไม่สามารถเข้าไป Clamp จุดที่ขาดได้
:red_cross:ห้ามทำในผู้คลอดอยู่ในภาวะช็อค
การพยาบาล
ก่อนทำ
อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับแผนการรักษา
ดูแลการได้รับยาระงับความรู้สึกแบบทั่วไปโดยวิสัญญี
จัดท่า Lithotomy
ดูแลการได้รับ IV fluid ตามแผนการรักษา
ขณะทำ
ประเมิน V/S ทุก 5 นาที
ประเมิน contraction
ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
หลังทำ
ประเมิน V/S , contraction , bladder , การฉีกขาดของช่องคลอดและ
ปริมาณเลือด เพื่อเฝ้าระวังการเกิดภาวะ PPH
ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะ PPH
Version ( Internal version, External version)
External version
ข้อบ่งชี้
อายุครรภ์มากกว่า 37 สัปดาห์
ครรภ์เดี่ยวที่ทารกอยู่ในท่าก้น/ท่าขวาง ไม่มีภาวะแทรกซ้อนระหว่าง
ตั้งครรภ์
ข้อห้าม
ครรภ์แฝด
สตรีมีครรภ์ที่อ้วนมาก
มีความผิดปกติของมดลูก / มีแผลผ่าตัดที่มดลูก
ทารกท่าก้น ที่ก้นเคลื่อนที่ลงสู่เชิงกรานแล้ว
AbnormalFHS,Uteroplacentainsufficiency
Macrosomia
การพยาบาล
ขณะทำ
ประเมิน FHS ทารกและอาการเจ็บปวดขณะทำการหมุนเปลี่ยนท่าเป็นระยะๆ >> FHS > 120 ครั้ง/นาที หรือ สตรีมีอาการเจ็บปวดมากให้หยุดการหมุนเปลี่ยนท่าทันที
หลังทำ
ประเมิน FHS ต่อไปอีกอย่างน้อย 30 นาที
ดูแลให้ได้รับการตรวจ U/S เพื่อยืนยันว่าเป็นท่าศีรษะ
ตรวจ NST เพื่อประเมินภาวะสุขภาพทารกในครรภ์
ดูแลให้ได้รับ Rh immunoglobulin
Internal podalic version
ข้อบ่งชี้
การคลอดแฝดคนที่สอง (ท่าขวางหรือท่าศีรษะ) มีปัญหาต้องคลอดด่วน
ทารกท่าขวางที่ปากมดลูกเปิดหมดแล้ว
ข้อห้าม
เคยผ่าตัดบริเวณมดลูก
ส่วนนำทารกเคลื่อนลงมาต่ ามาก
ตกเลือดก่อนคลอด หรือ มีภาวะรกเกาะต่ำ
การพยาบาล
ก่อนทำ
เช่นเดียวกับการหมุนเปลี่ยนท่าภายนอก แต่ ไม่ NPO ผู้คลอด
ขณะทำ
อยู่เป็นเพื่อน ให้กำลังใจ + ประเมิน FHS และอาการปวดเป็นระยะ
หลังทำ
ประเมิน FHS และ V/S ผู้คลอดเป็นระยะๆ
ดูแลช่วยเหลือการชวยคลอดท่าก้นต่อ
Breech delivery
ภาวะแทรกซ้อน
ผู้คลอด
Laceration of perineal
Uterine rupture
Dystocia
PPH
Infection
ทารก
Fetal distress
ข้อเคลื่อนหรือกระดูกหัก
เส้นประสาทที่แขนได้รับบาดเจ็บ
การพยาบาล
ก่อนทำ
จัดท่าผู้คลอด Lithotomy
ท าความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกและฝีเย็บด้วยน้ ายาฆ่าเชื้อ
ปูผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ + สวนปัสสาวะทิ้ง
อุปกรณ์ CPR ทารก + เครื่องช่วยหายใจ
ขณะทำ
ประเมิน FHS ทุก 5 นาที / On EFM
ประเมิน Contraction และกระตุ้นเบ่งเมื่อมดลูกหดรัดตัว
หลังทำ
ประเมิน V/S ,การหดรัดตัวของมดลูก, กระเพาะปัสสาวะ, การฉีกขาดของช่องทางคลอด เพื่อเฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด
Induction of labor
ข้อบ่งชี้
Postterm pregnancy
Premature rupture of membrane
Preeclampsia, eclampsia
Gestational hypertension
Chorioamnionitis
Abruption placenta
Fetal demise
ข้อห้าม
Vasa previa
Placenta previa
Transverse fetal lie
Umbilical cord prolapse
Previous classical cesarean delivery
Active genital herpes infection
การพยาบาล
เตรียมยาให้ถูกต้องตามแผนการรักษา
อธิบายวัตถุประสงค์การให้ยา
ให้ยาแก้ผู้คลอด โดยพิจารณาจากการหดรัดตัวของผู้คลอด
ฟัง FHS ทุก 30 นาที