Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะมดลูกปลิ้น (Inversion of the uterus or uterine inversion), image,…
ภาวะมดลูกปลิ้น (Inversion of the uterus or uterine inversion)
ความหมาย
ภาวะที่ยอดมดลูกรั้งลงมา
ส่วนล่างของโพรงมดลูก ซึ่งอาจพ้นปากมดลูกออกมา หรือโผล่ออกมาถึงปากช่องคลอด
สาเหตุ
สาเหตุฉุกเฉิน
รกเกาะเเน่น (An abnormally adherent placenta)
-การล้วงรถ (Manual removal of placenta)
-การเพิ่มเเรงดันในช่องท้อง เช่น การเบ่งคลอดรก
-การปฎิบัติการคลอดระยะที่ 3 ไม่ถูกต้อง เช่น การกดบริเวณยอดมดลูกมากเกินไป หรือทำคลอดโดยดึงสายสะดือเเรงเกินไป
สาเหตุส่งเสริม
มีพยาธิสภาพที่มดลูก เช่น ผนังมดลูกบางและยืดมาก
ผนังมดลูกหย่อน พบมดลูกปลิ้นภายหลังคลอดที่มีความดันในช่องท้องเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
พยาธิสภาพ
เมื่อเกิดการปลิ้นของมดลูกภายหลังทารกคลอดหรือภายหลังคลอดรกแล้ว ปากมดลูกและมดลูกส่วนล่างจะมีการหดรัดตัวเป็นวงแหวนล้อมรอบส่วนของมดลูกที่หย่อนตัวลงมา ทำให้บริเวณที่ถูกรัดไว้นั้นขาดเลือดไปเลี้ยงเกิดการบวมและมีเนื้อตาย ในที่สุดเนื้อตายนั้นจะหลุดออกมา
ชนิดของมดลูกปลิ้น
ระดับความรุนแรงของภาวะมดลูกปลิ้น
Incomplete inversion
มดลูกปลิ้นแบบไม่สมบูรณ์ ยอดมดลูกเคลื่อนต่ำลง แต่ยังไม่พ้นปากมดลูก
Complete inversion
มดลูกปลิ้นแบบสมบูรณ์ยอดมดลูกเคลื่อนพ้นปากมดลูก
แต่ยังไม่ถึงปากช่องคลอด
Prolapsed of complete inverted uterus
มดลูกปลิ้นแบบสมบูรณ์ และเคลื่อนต่ำลงมานอกปากช่องคลอด
ระยะเวลาของการเกิดภาวะมดลูกปลิ้น
Acute uterine inversion คือ เกิดภายใน 24 hr หลังคลอด
-Subacute uterine inversion คือ เกิด 24 hr หลังคลอด จนถึง 1 เดือนหลังคลอด
-Chronic uterine inversion คือ เกิดตั้งเเต่ 1 เดือนหลังการคลอด
อาการเเละอาการเเสดง
จะมีอาการปวด ช็อค ตกเลือดทางช่องคลอดอย่างเฉียบพลันเเละมีอาการปวดท้องอย่างรุนเเรงอาการเเละอาการเเสดง
พบยอดมดลูกเป็นแอ่งคล้ายปล่องภูเขาไฟหรือไม่พบยอดมดลูก
ในรายที่เรื้อรังผนังเยื่อบุมดลูกจะเเห้ง และเป็นแผลทำให้เกิดตกขาว เลือดออกกระปริบกระปรอย อาจมีอาการปวดหลังถึงอุ้งเชิงกราน และถ่ายปัสสาวะขัดหรือรู้สึกถ่วงที่ช่องคลอด
จากการตรวจหน้าท้อง
-รายที่เป็นมดลูกปลิ้นชนิดไม่สมบูรณ์ ยอดมดลูกมีรอยบุ๋มเป็นหลบหรือคล้ายปล่องภูเขาไฟ
-รายที่มดลูกปลิ้นสมบูรณ์ จะคลำไม่พบยอดมดลูก
การตรวจภายใน
จะคลำได้ก้อนเนื้อบริเวณปากมดลูก หรือคลำได้ก้อนในช่องคลอดหรือก้อนโผล่ออกมานอกช่องคลอด ถ้ารกยังไม่หลุดก็จะเห็นรกติดกับก้อนนั้น
การรักษาการพยาบาล
-แจ้งให้ผู้ป่วยทราบว่า เกิดภาวะมดลูกปลิ้น ต้องทำการดันมดลูกกลับเข้าที่
-ให้ยาสลบ (General anedthesia) โดยใช้ ฮาโลเธน (halothane)
-รีบแก้ไขภาวะช็อค
-ให้สารน้ำ ringer’s lactated solution หรือ
normal saline solution 1,000ml เข้าหลอดเลือดดำ
-เจาะหาหมู่เลือดเเละให้เลือดทนเเทน
-พิจารณาให้มอร์ฟีน 2-4 mg ทางหลอดเลือดดำในกรณีที่ปวดมาก
กรณีที่รกยังไม่คลอด ให้ทำคลอดรกก่อนแต่หากรกยังติดอยู่กับส่วนของมดลูกที่ปริ้นลงมาไม่ควรทำคลอดรก ควรแก้ไขภาวะช็อกและให้ดมยาสลบก่อนเพื่อป้องกันการเสียเลือด
หากมดลูกมีการหดเกร็ง spasm ให้ terbutaline หรือmagnesium sulfate เพื่อให้มดลูกคลายตัวก่อนดันมดลูกกลับเข้าที่
ถ้ารกลอกตัวและแยกออกจากมดลูกแล้วให้ดันมดลูกกลับเข้าที่
วิธีไม่ผ่าตัดด้วยการดันมดลูกโดยให้อุ้งมืออยู่บริเวณยอดมดลูกส่วนนิ้วที่เหลือถูกรวมไว้ที่บริเวณรอยต่อระหว่างมดลูกและคอมดลูกใช้อุ้งมือดันมดลูกขึ้นไปตามทิศทางแนวของอุ้งเชิงกรานจนกระทั่งมดลูกเคลื่อนขึ้นไปผลช่องเชิงกรานทำได้ง่าย
วิธีทำผ่าตัด มีหลายวิธี huntington haultain Ocejo spinelli
💊💊ให้ocytocin 20 unit ใน nss 1000ml หรือ methergin 0.2 mg เข้าหลอดเลือดดำ
💊💊ตรวจ ทางช่องคลอดและเย็บซ่อมแซม
💊💊ตรวจสัญญาณชีพและเฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด
💊💊ให้ยาป้องกันการติดเชื้อและให้ยาพวกเหล็กรักษาภาวะเลือดจาง
การพยาบาล
จัดท่าให้ผู้คลอดเพื่อลดการดึงรั้งของรังไข่โดยยกปลายเตียงให้สูงขึ้นหรือจัดให้นอนท่าtrendelenberg’s position หรือ knee chest position
ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำเกลือnssหรือน้ำยาhibitane solution คลุมดลูกบริเวณที่ปลิ้นออกมาเพื่อป้องกันไม่ให้มดลูกแห้ง
ให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษาเช่น pethidine หรือ morphine เพื่อลดความเจ็บปวด
ให้สารน้ำและเลือดทางหลอดเลือดดำจะทดแทนเลือดที่สูญเสียไป และแก้ไขภาวะช็อก
ภายหลังแก้ไขภาวะช็อกได้แล้วจัดท่าให้ผู้คลอดนอนท่าlithotomy เพื่อให้ผู้คลอดได้รับการดมยาสลบและดันมดลูกกลับเข้าที่และล้วงรก
ดูแลให้ได้รับoxytocin 20 unit ใน nss 1000ml หรือ methergin 0.2 mg เข้าหลอดเลือดดำ
เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังคลอด
โดยประเมินการหดรัดตัวของมดลูกเป็นระยะๆทุก 4 ชั่วโมง
สังเกตและบันทึกปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอดบันทึกสัญญาณชีพทุก2- 4 ชั่วโมง
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
🎇มารดามีโอกาสเกิดมดลูกปลิ้น เนื่องจากทำคลอดรกไม่ถูกวิธี
🎇มารดามีโอกาสตกเลือดหรือช็อค เนื่งจากมีภาวะมดลูกปลิ้น
🎇มารดาปวดมดลูกมากเนื่องจากมดลูกปลิ้น
🎇มารดาเเละครอบครัวมีความวิตกกังวลเเละกลัว เนื่องจากภาวะมดลูกปลิ้น
