Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความผิดปกติด้านอารมณ์ - Coggle Diagram

- - - - จัดลำดับความสำคัญของปัญหา
      - ระบุข้อมูลสนับสนุนที่ชัดเจน
      - กำหนดเป้าหมายและผลที่คาดว่าจะได้รับ ระยะสั้น ระยะกลาง ระยะยาว
- - - - ความวิตกกังวล เตือน Ego ว่่าแรงขับที่ไม่เป็นที่ยอมรับกำลังจะออกมาสู่จิตสำนึก จึงใช้กลไกทางจิต คิอ repression จัดการกับความกังวล ถ้าใช้กลไกทางจิตไม่เหมาะสม จะเกิดโรคตามมา
    - - เกิดจากความสัมพันธ์ระหว่าง ลูกกับแม่ และแม่ถ่ายทอดความกังวลสู่ลูก
  - - - ความผิดปกติของ Thyroid hormone
      - blood lactate สูงผิดปกติ
    - - Norepinephrine
      - Dopamine
      - Serotonin
      - GABA
      - Epinephrine
    - - ความผิดปกติสมองในส่วน Limbic system, diencephalon(thalamus and hypothalamus)
      - temporal lobes ผิดปกติ
      - Reticular formation ผิดปกติ
    - - โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน
      - น้ำตาลในเลือดต่ำ
      - Caffeine intoxication
      - Substance intoxication
    - - บุคคลที่เป็นแฝดไข่ใบเดียวกัน โอกาสสูง
- - - - ปัจจัยเหตุ
        
        เด็กถูกเลี้ยงดูแบบปกป้องมากไป ตำหนิ แสดงอารมณืต่อเด็กมากเกินไป การอย่าร้าง การเปลี่ยนผู้เลี้ยงดู
        
        เด็กมีพื้นอารมณ์แบบเงียบ แยกตัว ปรับตัวยาก
        
        ประวัติบุคคลในครอบครัว(สายตรง)เป็นโรควิตกกังวล
      - ตวามวิตกกังวลต่อการพลัดพลาก
      - อาการและอาการแสดง
        
        มีอาการกลัว/กังวลอย่างไม่เหมาะสม มีอย่างน้อย 3 อาการ
        
        กังวลว่าจะเกิดเหตุการณ์ที่ทำให้ต้องพลัดพลากเป็นประจำ เช่น ป่วยเจ็บ ตาย
        
        กังวลเป็นประจำว่าเหตุการณ์จะเกิดขึ้นกับตน
        
        มีความทุกข์และวิตกกังวลมากเมื่อต้องแยกจาก
        
        ไม่อยากหรือยอมออกจากบ้าน
        
        กลัวการอยู่คนเดียว
        
        ไม่อยากหรือยอมนอนตามลำพัง ปฏิเสธการนอนค้างคืนนอกบ้าน
        
        ฝันร้ายบ่อยๆซ้ำๆเรื่องการพลัดพลาก
        
        บ่นเสมอเมื่อไม่มีผู้เลี้ยงดูอยู่ด้วย ว่า ปวดหัว ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
        
        อาการเป็นอย่างน้อย 4 weeks ในเด็ก/วัยรุ่น และอย่างน้อย 6 เดือน ในผู้ใหญ่
        
        เกิดความทุกข์ทรามาน เกิดผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน(การเรียน การทำงาน สังคม)
      - การรักษา
        
        ปรับความคิดเพื่อปรับพฤติกรรม(CBT)
        
        ค่อยๆเผชิญกับสิ่งที่กังวล
        
        ฝึกผ่อนคลายความเครียด
        
        เน้นให้เข้าใจความกังวลของตน
        
        ฝึกบทบาทสมมุติ
        
        บอกตนเองว่าสามารถควบคุมได้
        
        ให้ความรู้เกี่ยวกับโรค การรักษา การเลี้ยงดู ให้การช่วยเหลืออย่างเหมาะสม
    - - ปัจจัยเหตุ
        
        มีการเลี้ยงดูที่เข้มงวดเกินไป
        
        ผู้เลี้ยงดูมีพื้นฐานอารมณ์ทางลบ เครียดง่าย วิตกกังวลสูง ถ่ายทอดสู่เด็ก
        
        การหย่าหย่าร้าง การถูกปล่อยปะละเลย
        
        คาดหวังในตัวเองสูง ชอบแข่งขัน
      - อาการ
        
        ควบคุมความกังวลได้ลำบาก
        
        มีอาการทางกาย อย่างน้อย 1 อาการขึ้นไป
        
        ปัญหาด้านสมาธิ ความจำ
        
        หงุดหงิด
        
        ปวดตึงกล้ามเนื้อ
        
        มีปัญหาในการนอนหลับ
        
        เหนื่อยง่าย
        
        กระสับกระส่าย ตื่นเต้น
        
        วิตกกังวลมากเกินเหตุในหลายๆด้าน ติดต่อกันนานอย่างน้อย 6 เดือน
        
        เกิดความทรมาณ รบกวนการดำเนินชีวิตประจำวัน
        
        อาการไม่ได้เกิดจากผลข้างเคียงของยาหรือสารเสพติดหรือโรคทางกาย
        
        อาการไม่ได้เกิดจากโรคจิตเวชอื่นๆ
      - การรักษา
        
        Benzodiazepine
        
        Pregabalin
        
        SSRIs
        
        CBT
    - - ปัจจัยเหตุ
        
        มีการเลี้ยงดูที่ปกป้องเด็กมากเกินไป
        
        ผู้ปกครองมีความวิตกกังวลสูง
        
        เด็กที่มีพัฒนาการการพูดล่าช้ามาก่อน
      - อาการและอาการแสดง
        
        พูดและไม่พูดในบางสถานการณ์
        
        อาการส่งผลต่อความสามารถในการเรียน การทำงาน การดำเนินชีวิต
        
        มีอาการอย่างน้อย 1 เดือน
        
        อาการไม่ได้เกิดจากความไม่เข้าใจในภาษาหรือการขาดโอกาส
        
        อาการไม่สามารถอธิบายได้จากอาการของโรค Communication disorders หรือโรคทางจิตเวช
      - การรักษา
        
        CBT
        
        SSRIs
        
        สอนสุขภาพจิตศึกษา
    - - เป็นความกลัวอย่างมาก ที่ไม่มีเหตุผล(กลัวแบบจำเพาะ)หักห้ามความกลัวไม่ได้
      - มีอาการอย่างน้อย 6 เดือน
      - แบ่งออกเป็น 5 ชนิด
        
        กลัวสัตว์ เช่น งู หนู แมลงสาบ
        
        กลัวปรากฏการธรรมชาติ เช่น กลัวพายุ ฟ้าร้อง
        
        กลัวเลือด กลัวการฉีดยา การบาดเจ็บ
        
        กลัวสถานการณ์เฉพาะ เช่น กลัวที่แคบ ที่สูง กลัวความมืด กลัวไฟ
        
        อื่นๆ กลัวหายใจไม่ออก กลัวอาเจียน
      - การรักษา
        
        Exposure therapy
    - - กลัวที่ต้องไปอยู่ในที่ที่มีคนจับจ้อง กังวลว่าจะทำให้ตนเองอับอาย
      - มีอาการต่อเนื่องอย่างน้อย 6 เดือน
      - มีความอยากเข้าสังคม แต่ไม่กล้า
      - การรักษา
        
        การบำบัดจิตสังคม-CBT
        
        SSRIs
        
        Benzodiazepine
        
        Beta-adrenergic antagonist
    - - กลัว หรือกังวลที่ต้องอยู่ในสถานการณ์ที่หาทางหลบเลี่ยงได้ลำบาก จึงหลีกเลี่ยงที่ต้องไปเผชิญ หรือหาคนไปเป็นเพื่อนเมื่อต้องเผชิญ อย่างน้อย 2 จาก 5 สถานการณ์
        
        การใช้ระบบขนส่งสาธารณะ
        
        การอยู่ในที่เปิดโล่ง
        
        การอยู่ในที่ปิด
        
        การยืนต่อแถวหรืออยู่ท่ามกลางกลุ่มคน
        
        การอยู่นอกบ้านคนเดียว
      - การรักษา
        
        SSRIs
        
        Benzodiazepine
        
        การบำบัดจิตสังคม-CBT
      - เกิดต่อเนื่องอย่างน้อย 6 เดือน
      - สาเหตุ
        
        การเลี้ยงดูที่ไม่อบอุ่นหรือปกป้องมากเกินไป
        
        มักสัมพันธ์กับประสบการณ์ด้านลบในวัยเด็ก
    - - อาการที่ปราศจากสิ่งที่มากระตุ้น
      - เกิดความรู้สึกกลัวและไม่สุขสบายใจอย่างรุนแรง+ มีอาการทางระบบประสาทอัตโนมัติ
      - อาการเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่กี่นาที คงอยู่ประมาณ 15-20 นาที แล้วค่อยๆหายไป
      - เกิดอย่างน้อย 4 อาการขึ้นไป
        
        ใจสั่น ใจเต้นแรง หัวใจเต้นเร็วมาก
        
        เหงื่อออกมาก
        
        มือสั่น ตัวสั่น
        
        หายใจลำบาก/ไม่อิ่ม/เหนื่อยหอบ
        
        อึดอัด รู้สึกมีก้อนอยู่ที่ลำคอ
        
        เจ็บแน่นหน้าอก
        
        คลื่นไส้ ปั่นป่วนในท้อง
        
        ปวดหัว หน้ามืด เป็นลม
        
        ครั่นเนื้อครั่นตัวคล้ายเป็นไข้
        
        รู้สึกชา รู้สึกซ่าๆ
        
        Derealization หรือ Depersonalization
        
        กลัวควบคุมตัวเองไม่ได้
        
        กลัวว่าตนเองกำลังจะตาย
      - อาการที่เกิดขึ้น ไม่ได้เป็นผลมาจากยาหรือสารเสพติด หรือโรคทางกาย รวมถึงไม่ได้เกิดจากโรคจตเวชอื่นๆ
      - การรักษา
        
        SSRIs
        
        Benzodiazepine
        
        การบำบัดจิตสังคม-CBT
  - - - focus หลายอาการ ต้องเจอหมอตลอดเวลา คิดว่าตัวเองป่วยตลอดเวลา เมื่อตรวจจะไม่เจอความผิดปกติ
      - มีบุคคลิกเรียกร้องความสนใจ
      - มีโรคทางกายที่เรื้อรังหรือมีโรคทางจิตเวช
      - มีอาการทางกาย อย่างน้อย 1 อาการ มีผลต่อการดำเนินชีวิตอย่างน้อย 6 เดือนขึ้นไป
      - การรักษา
        
        SSRIs
        
        CBT
    - - ผู้ป่วยรู้ตัวอยู่แต่แกล้งทำอาการทางกายหรือทางจิตเวช โกหกว่าตัวเองป่วย ต้องการเข้าโรงพยาบาล เนื่องจากรู้สึกว่าปลอดภัยเมื่ออยู่ในโรงพยาบาล
      - ไม่มีการรักษาที่เฉพาะ จึงเพียงลดความเสี่ยงที่จะทำให้ถึงแก่ชีวิตหรือการเจ็บป่วยที่เพิ่มขึ้น
    - - มีความคิดหมกมุ่นกลัวว่าจะเป็นโรคร้ายแรง
      - วิตกกังวลสุขภาพของตนเอง
      - มักพบในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น
      - มักจะไปตรวจร่างกายบ่อยๆหรืออาจหลีกเลี่ยงการพบแพทย์ได้
      - การรักษา
        
        เน้นให้ผู้ป่วยมีความรู้และทักษะในการจัดการความเครียด สอนให้มีการปรับตัว ดำเนินชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ
        
        SSRIs
    - - ปัจจัยที่พบบ่อย
        
        ความเครียด
        
        ความไม่สบายใจ
        
        รูปแบบความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น
        
        วิธีการปรับตัวต่อปัญหา
        
        พฤติกรรมสุขภาพไม่เหมาะสม
        
        ไม่ยอมรับว่ามีความเจ็บป่วย
        
        ไม่ให้ความร่วมมือในการรักษา
      - การรักษา
        
        CBT
    - - การรักษา
        
        เบี่ยงเบนให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
        
        สนับสนุนให้กำลังใจ
        
        การบอกผลการตรวจร่างกายอย่างตรงไปตรงมา
      - อาการเป็นไปตามความคืดของผู้ป่วย มักมีอาการมากขึ้นเมื่อถูกจ้องมอง
      - มีอาการทางกายมากกว่าหรือเท่ากับ 1 อาการ
  - - - มีความหมกมุ่นต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ใช้เวลา มากกว่าหรือเท่ากับ 1 ชม./วัน
      - ห้ามความคิดไม่ได้ จนไม่สบายใจ จึงต้องไปทำอะไรบางอย่าง เพื่อให้ตนเกิดความสบายใจ
      - รู้สึกทุข์ทรมาณ เกิดความสูญเสียหน้าที่
      - การรักษา
        
        SSRIs ร่วมกับ Clomipramine
        
        เน้นให้ผู้ป่วยเผิญกับความกังวลและเรียนรู้จัดการความกังวลใจ -ERP
        
        CBT
        
        Supporting therapy
        
        Family therapy
    - - มีลักษณะหยิกตัวเอง หยิกร่างกาย พยายามหยุด แต่หยุดไม่ได้
      - การรักษา
        
        รักษาอาการทางผิวหนัง
        
        SSRIs,CBT
    - - เสพติดศัลยกรรม
      - คิดว่าอวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่งไม่สมส่วน ผิดปกติอย่างน้อย 1 ส่วนของร่างกาย
      - การรักษา
        
        CBT
        
        SSRIs ร่วมกับ Clomipramine
    - - มากไป ควบคุมไม่ได้ ทำให้รู้สึกทุกข์ แต่ว่าเลิกทำไม่ได้
      - เวลาเครียดจะมีการดึงผม(ถอนผม) ทำแล้วรู้สึกผ่อนคลาย สบายใจขึ้น
      - การรักษา
        
        insight oriented
        
        SSRIs
        
        CBT
        
        Clomipramine
        
        Lithium
    - - เป็นลักษณะสะสมของทุกชิ้น ทิ้งไมได้ ถ้าทิ้งก็รูสึกเศร้า ทำให้มีสิ่งของและขยะเต็มห้อง
      - การรักษา
        
        SSRIs
        
        CBT
  - - - มักพบในเด็ก
      - มีปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างเด็กกับผู้เลี้ยงดู
      - มีปัญหาด้านทุพโภชนาการ
      - ลักษณะอาการไม่ยอมให้แตะตัว เฉยชา ไม่มีสัมพันธภาพ ไม่ผูกพันธ์กับคน มีลักษณะแยกตัว
      - การรักษา
        
        เน้นการให้ความรู้ ทัศนะคติที่ถูกต้อง
        
        สอนทักษะในการดูแลเด็กและสร้างสัมพันธภาพกับเด็กแก่ผู้เลี้ยงดู
    - - เกิดจากผู้เลี้ยงดูไม่ผูกพันธ์กับเด็ก
      - พฤติกรรมที่เด็กจะแสดงออกคือ Over friendly ไม่กลัวคนแปลกหน้ามาอยู่ใกล้ชิด
    - - เกิดขึ้นตั้งแต่ 3 วัน กลังเผชิญเหตุการณ์จนถึง 1 เดือน
      - มีปัญหาการนอน นอนฝันร้าย ควบคุมอารมณ์ตนเองลำบาก มองเห็นตัวเองผิดไปจากเดิม
      - รู้สึกราวกับว่าเหตุการณ์กำลังเกิดขึ้นซ้ำๆ
      - มีอารมณ์ด้านลบ
      - การรักษา
        
        SSRIs,TCA
        
        เน้นการให้กำลังใจ ส่งเสริมให้ระบายความคิด ความรู้สึกถึงเหตุการณ์ หลีกเลี่ยงเน้นลึกถึงรายละเอียดของเหตุการณ์์
        
        ฝึกให้ผู้ป่วยเผชิญหน้ากับเหตุการณ์อีกครั้งผ่านจินตนาการ
    - - เผชิญกับความตาย การบาดเจ็บรุนแรง หรือความรุนแรงทางเพศอย่างน้อย 1 เหตุการณ์
      - มีอาการมากกว่า 1 เดือน
      - มีอาการตื่นตัวเปลี่ยนไปหลังจากประสบเหตุการณ์นั้น ตื่นตระหนก ตกใจง่าย
      - ฝันร้ายซ้ำๆเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
      - การรักษา
        
        เน้นการให้กำลังใจ ส่งเสริมให้ระบายความคิด ความรู้สึกถึงเหตุการณ์ หลีกเลี่ยงเน้นลึกถึงรายละเอียดของเหตุการณ์์
        
        ฝึกให้ผู้ป่วยเผชิญหน้ากับเหตุการณ์อีกครั้งผ่านจินตนาการ
        
        SSRIs,TCA
- - - - Major depressive disorder(MDD)
        
        ความผิดปกติ 4 ด้าน
        
        ความคิด
        
        คิดลบ ไม่ค่อยมีสมาธิ เหม่อลอย ตัดสินใจอะไรไม่ค่อยได้
        
        ไม่มีความมั่นใจ คิดว่าตัวเองไร้ค่า ไม่รู้อยู่ไปทำไม
        
        พฤติกรรม
        
        เซื่องซึม อยู่คนเดียว
        
        ไม่ลุกจากที่นอน เบื่อสังคม แยกตัว
        
        อารมณ์
        
        รู้สึกไม่สบาย
        
        เชื่องช้า
        
        ไม่มีคุณค่า
        
        ร่างกาย
        
        เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
        
        ประสิทธิภาพการนอนไม่ดี(มาก/น้อนเกินไป)
        
        อ่อนล้า อ่อนเพลีย
        
        การรักษา
        
        ปรับที่ความคิด
        
        CBT
      - โรคซึมเศร้าเรื้อรัง(Dysthymic disorder)
        
        มีมากกว่าหรือเท่ากับ 2 อาการ
        
        สมาธิลดลง ตัดสินใจอะไรไม่ได้
        
        รู้สึกสิ้นหวัง
        
        อ่อนเพลีย ไร้เรี่ยวแรง
        
        นอนไม่หลับ หรือหลับมากผิดปกติ
        
        เบื่่ออาหารหรือเจริญอาหารมาก
        
        ในระยะ 2 ปี มีอารมณ์เศร้าเกือบทั้งวัน
        
        การรักษา
        
        การรักษาด้วยไฟฟ้า -ECT
        
        SSRIs,Lorazepam
        
        การรักษาทางจิตสังคม
        
        CBT
        
        จัดทำกลุ่มจิตสังคม
        
        Group therapy
    - - 3 ระยะ
        
        Hypomania episode
        
        พบว่ามีอาการและอาการแสดงคล้ายแมเนีย (mania) แต่ไม่รุนแรงและไม่ต่อเนื่อง
        
        ผู้ป่วยจะมีอารมณ์แจ่มใส อารมณ์ดี แต่ถ้าถูกขัดใจอารมณ์จะเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
        
        ผู้ป่วยจะมีพลังในการทำกิจกรรมค่อนข้างมาก สนใจในกิจกรรมใหม่ๆ แปลกๆ เข้าสังคมเก่ง ช่างพูด พูดเสียงดัง พูดไปหัวเราะไป
        
        รับรู้ว่าตนเองมีความสำคัญกับบุคคลอื่นมาก มีความสามารถเหนือผู้อื่น เสียสมาธิและถูกกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อมได้ง่าย
        
        Major depressive episode (ได้กล่าวไว้แล้วข้างต้น)
        
        ระยะคลุ้มคลั่ง(Mania episode)
        
        ทำกิจกรรมเพิ่มขึ้น (Hyperactive) ไม่ง่วงนอนหรือนอนไม่หลับ
        
        ความมั่นใจสูง (Hyperconfident) แบบมั่นใจแต่ไร้สติ โอ้อวด ไม่มีกาละเทศะ
        
        พูดมาก ช่างคุย (Hypertalkative) คิดเร็ว คิดฟุ้งซ่าน เปลี่ยนเรื่องไปเรื่อยๆ (flight of idea)
        
        ความสนใจหรือพฤติกรรมทางเพศเพิ่มขึ้น (Hypersexual)
        
        มีอาการคงอยู่อย่างน้อย 1 สัปดาห์
      - 3 กลุ่ม
        
        Bipolar II
        
        มีอาการของระยะ hypomania (Hypomanic episode) อย่างน้อย 1 ครั้ง ,(Major depressive episode) อย่างน้อยหนึ่งครั้ง
        
        ไม่เคยเกิดภาวะแมเนีย (Manic episode)
        
        อาการไม่ได้เกิดจากโรค schizoaffective disorder `หรือโรคจิตชนิดอื่น
        
        อาการของภาวะซึมเศร้าก่อให้กิดความทุกข์ทรมาน
        
        Cyclothymic disorder
        
        มีอาการซึมเศร้าสลับกับระยะไฮโพแมเนียหลายๆ ครั้ง
        
        ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ได้ตนเองได้จนเกิดปัญหา อาจพบปัญหาการใช้สารเสพติดเพื่อบรรเทาอาการตนเอง
        
        มักมีอารมณ์แปรปรวนที่เกิดเรื้อรัง จนทำให้เหมือนคนมีปัญหาทางบุคลิกภาพ
        
        Bipolar I
        
        มีอาการเข้าได้กับระยะ manic (manic episode) อย่างน้อย 1 ครั้ง
        
        อาการไม่ได้เกิดจากโรค schizoaffective disorder `หรือโรคจิตชนิดอื่น
      - สาเหตุ
        
        ความไม่สมดุลของสารเคมีในสมอง
        
        ความผิดปกติของสมอง หรือการได้ความกระทบกระเทือนของสมอง
        
        บุคลิกภาพแบบ borderline, obsessive-compulsive และ histrionic อาจเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้ามากกว่าบุคลิภาพแบบ antisocial
        
        พันธุกรรม
        
        การรักษา
        
        ควบคุมอาการให้เร็วที่สุดในช่วงอาการแมเนียหรือซึมเศร้ารุนแรง
        
        ป้องกันอาการกำเริบ หรืออย่างน้อยลดความรุนแรงหรือความถี่ลง
        
        haloperidol (haldol) จะช่วยลดพฤติกรรมก้าวร้าว
        
        ยา lithium, carbamazepine และ valproic acid หลีกเลี่ยงผู้ป่วยที่ตั้งครรภ์
        
        ใช้ยา Bupropion (Quomem)
        
        SSRIs
        
        รักษาทางจิตสังคม
        
        จัดสิ่งแวดล้อม