Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Postpartum Hemorrhage (ตกเลือดหลังคลอด), 1-1, 101, 112, 1.1, 1.2, 02Nurse…
Postpartum Hemorrhage
(ตกเลือดหลังคลอด)
ความหมาย
การเสียเลือดผานทางชองคลอด ภายหลังทารกคลอด
ในปริมาณ> 500 ml/ ร้อยละ 1 ของน้ำหนักตัวมารดา
แบ่งออกเป็น 2 ชนิด
Early/Primary PPH
ภายใน 24 ชมแรกหลังPP
Late/Secondary PPH
ภายหลังคลอด24 hr-6 wks หลังPP
ระดับความรุนแรง
500-1,000 ml
10-15 % การเสียเลือด
SBP ปกติ, HR ปกติ
ใจสั่น เวียนศีรษะ
Shock=ปรับตัวได้
1,000-1,500 ml
15-30% การเสียเลือด
SBP 80-100 mmHg, HR>100/min
อ่อนเพลีย HR เร็ว เหงื่ออก
Shock= เล็กน้อย
1,500-2,000 ml
30-40% การเสียเลือด
SBP 70-80 mmHg, HR >120/min
กระสับกระส่าย ซีดลง ปัสสาวะออกน้อย
Shock= ปานกลาง
2,000-3,000 ml
40% การเสียเลือด
SBP 50-70 mmHg, HR>140/min
หมดสติ หายใจลำบาก ไม่มีปัสสาวะ
Shock= รุนแรง
สาเหตุ
4Ts
Tone / Uterine atony
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
มีรูเปิดของหลอดเลือดทีรก
เจ็บครรภ์คลอดนาน/คลอดเร็ว
มดลูกขยายมากผิดปกติ>twin,polyhydra,ทารกตัวโต
การคลอดบุตร>5 ครั้ง
การให้ยาบางชนิด>ฮาโลเทน-คลายตัว/Oxytocin>มดลูกล้า
การคลอดยาก/ใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
ภาวะเลือดออกก่อนคลอด
รกเกาะต่ำ>>เกิดแผลทีมดลูกส่วนล่าง
รกลอกกอนกำหนด>>มีเลือดแทรกอยู่ระหว่างกล้ามเนื้อมดลูก>>หดรัดตัวไม่ดี
การติดเชื้อของมดลูก
Trauma
การทำคลอดและช่วยคลอดที่ไม่ถูกวิธี
การคลอดเร็ว>ชองคลอดฉีกขาด
การตัดฝีเย็บที่ไม่ถูกวิธี/เร็วเกินไป
การฉีกขาดของหลอเลือดฝอย/เส้นเลือดดำขอดพอง
CPD>>มดลูกแตกได้
มดลูกบางกว่าปกติ>>คลอดหลายครั้ง/ผ่าตัดเนื้องอกมดลูก,C/S/, มดลูกฉีกขาดมีแผลต่อลงมาที่ปากมดลูก+ช่องคลอด
Tissues
รกค้าง
รกลอกตัวหมดแล้ว>เกิดจากให้ยากระตุ้นหดรักตัวมดลูก/ทำคลอดรกไม่ถูก
รกลอกตัวบางส่วน>เลือดออกตลอดเวลา/รกที่มี Infract บริเวณกว้าง
มีเศษรกค้าง
ทำคลอดรกผิดวิธี>ดึงสายสะดือ ล้วงรก
ความผิดปกติของรก>รกขนาดใหญ่ รกเกาะลึก+ทำคลอดรกผิดวิธี
มีรกน้อย>Placenta succenturiata +ทำคลอดรกผิดวิธี
Thrombin
การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
โรคเลือด>>aplastic anemia,ITP
ได้รับยา Antivcoagulation
ประวัติโรคตับ, HELLP Syndrome
การวินิจฉัย
อาการ+อาการแสดง
การมีเลือดออกอาจจะเห็น/ไม่เห็นทางช่องคลอด
เลือดคั่งที่เอ็นยึดมดลูก>ไม่เห็นเลือดออกภายนอก
มดลูกปลิ้น>เลือดพุ่งออกมาจำนวนมาก+อาจมีลิ่มเลือดสีคล้ำ
ฉีกขาดทีช่องคลอด>เลือดสีแดงสด
ฉีกขาดหลอดเลือดฝอย>พุ่งแรงตามจังหวะของชีพจร/ไหลไม่หยุด
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี>เลือดสีคล้ำ ลิ่มเลือดปน
เศษรกค้าง>>จะเกิดในชวยแรกหลังคลอด/ถ้าเศษรกเล็กๆ>เกิดในระยะหลัง
หน้าซีด HR เต้นเร็ว ระยะแรกหายใจเร็วต่อมาจะช้า ใจสั่น เหงืออกมาก อ่อนเพลีย BPต่ำ หมดสติ>ตายได้
ตรวจดูชิ้นส่วนรกที่อาจค้าง
การใช้มือตรวจภายในโพรงมดลูก+ตรวจรกที่คลอดละเอียด
การตรวจทางห้อง LAB
PT, PTT
Clotting time
Platelet count
ผลกระทบ
ภายหลังคลอดทันที
ถ้าเกิดภาวะ Shock>>อวัยวะล้มเหลว ตายได้
นานจน Anterior pituitary ขาดเลือด
Sheehan's syndrome
การป้องกัน
ระยะแรก
ระยะก่อนคลอด
ซักประวัติหาปัจจัยเสี่ยง PPH
ตรวจร่างกาย>>ภาวะโลหิตจาง,Rh D -,IPD,ธาลัสซีเมีย
keep Hct ≥33%/Hb ≥11 g/dl
ระยะคลอด
ดูแลไม่ให้คลอดยาวนาน
ระวังการให้ยาแก้ปวด
ทำคลอดระยะที่ 2+3ถูกวิธี
หลีกเลี่ยงการใช้สูติศาสตร์หัตถการอย่างยาก
ตรวจรก+ช่องทางคลอดละเอียด
ระยะหลังคลอด
ให้กระเพาะปัสสาวะว่าง+กระตุ้นให้ถ่ายภายใน 2 ชม หลังคลอด
ในรายที่ได้รับาอาจให้ต่อหลังคลอดอย่างน้อย 2 ชม
กระตุ้นให้ทารกดูดนมทันทีหลังคลอด
การรักษา
Active management of the third stage of labour
Uterotonic drugs
Oxytocin>IV(slow push)/IM/IV drip>>S/E=BPต่ำ หัวใจเต้นผิดจังหวะ water intoxication
Cytotec 800mcgSL/800-1000mcg Rectal>>S/E=ไข้ หนาวสั่น ระคายเคืองGI ใช้กับpt HT หอบหืด ระวังpt heart
Methergin 0.2 mgIM/IV slow push>>ห้ามให้Pt heart ไมแกรน HT PIH
Controlled cord traction
ทำคลอดรกโดยไม่รอรกลอกตัว
เสี่ยงต่อการเกิด ชิ้นส่วนรก/เยื้อหุ้มเด็กค้าง/สายสะดือขาด/มดลูกปลิ้น
Uterine massage
ตรวจกรหดรัดตัวมดลูกทุก 15 นาที หากพบหดรัดตัวไม่ดีต้องนวนคลึง
จะหยุดนวดมดลกเมื่อมันใจว่าหดรัดตัวดีแล้ว
นวดบริเวณยอดมดลูกทันทีหลังคลอดรกจนหกรัดตัวดี
ตกเลือดก่อนรกคลอด
ตรวจวัด BP HR RR
ให้IV+Oxytocin 10-20 unit
เตรียมจองเลือดอย่างน้อย 2 unit
ใส่สายสวนปัสสาวะคาไว้
ให้Oxytocin 10-20 unit IM/IV>>ไหลหน้าหรือศีรษะทารกคลอด
Cord traction/ถ้ารกไม่คลอด>>ล้วงรก+Pethidine 50mg V
ตรวจรกทีคลอดอยางละเอียด+คลึงมดลูกกลมแข็ง
ฉีด Methergin 0.2 mg V ถ้าจำเป็น ยกเว้นHT
ตกเลือดหลังรกคลอด
กรณีมดลูกหดรัดตัวไม่ดี และมีเลือดไหลออกมาช่องคลอดตลอดเวลา
คลึงมดลูกให้หดรัดตัวตลอดเวลา
สวนปัสสาวะออกให้หมด แล้วคาสายสวนไว้ เพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
ให้IV+Oxytocin 10-20 unit
ฉีด Methergin 0.2 mg V ถ้าจำเป็น ยกเว้นHT
วางกระเป๋านำแข็งบริเวณหน้าท้อง+คลึงมดลูกหดรัดตัวตลอดเวลา
ถ้ามีการฉีกขาดที่ช่องทางคลอดแต่มดลูกหดรัดตัวดีแล้วตรวจสอบการฉีกขาด
ถ้าปฏิบัติแล้วยังมีเลือดอีกให้ดมยาสลบและตรวจภายในโพรงมดลูก
ถ้าทำทุกข้อแล้วยังมีเลือดออกอยู่เรื่อยๆ
Venus clotting time ถ้าเกิน 15 นาที หรือมี clot lysis ภายใน 1-2 ชม >>เกิดภาวะไฟบริโนเจนต่ำ
ให้พลาสมาสด/แช่แข็ง/ Cryoprecipitate
ทำ Bimanual compression
ถ้าเลือดไม่หยุดไหล ให้ prostaglandin
ถ้ายังมีเลือดออกเรื่อยๆ ถ้าอายุมากและมีบตรมากพอ>>ตัดมดลูก
ถ้าอายุน้อยต้องการมีบุตรอีก>>Internal iliac hypogastric
ดูแลผู้ป่วย PPH อย่างใกล้ชิด ในระยะ24-48ชม
วัด V/S
ตรวจหาความเข้มข้นของเลือด ถ้าจำเป็น
บันทึก I/O
ให้ยา ATB
ให้ยาบำรุงเลือด
ระยะหลัง
สาเหตุ
มีก้อนเลือด/เศษรกค้างอยู่ภายในโพรงมดลูก
มีการติดเชื้อภายในโพรงมดลูก>>มีไข้ น้ำคาวปลามีกลินเหม็น ปวดท้องน้อย มดลูกเข้าอู่ไม่ดี
การวินิจฉัย
มีเลือดออกทางช่องคลอดมักเกิดภายใน 3 wks PP
ส่วนใหญ่พบระหว่าง 7-14 วัน PP
อาการอื่นๆคล้ายกับตกเลือดในระยะแรก
ผลการตกเลือด
ภาวะซีด อ่อนเพลีย สุขภาพทรุดโทรม
ภูมิต้านทานตำ ติดเชื้อง่าย
เกิดNecrosis>>Sheehan's syndrome
การรักษา
มีเศษรกค้าง/เลือดค้างในโพรงมดลูก>>ให้ oxytocin/D&C
ติดเชื้อในโพรงมดลูก>>ให้ยาหดรัดตัว+ABT
ถ้ามีแผลภายในช่องคลอด>>ทำความสะอาด+เย็บแผลให้เลือดหยุด+ABT
การพยาบาล
การประเมินสภาพ
การซักประวัติ
ประวัติส่วนตัว>>ภาวะโลหิตจาง การแข็งตัวของเลือด ผิดปกติ
ประวัติสูติศาสตร์>>คลอดเร็ว คลอดยาวนาน เคยตกเลือด เคยผ่าตัดมดลูก มดลูกแตก
ประวัติความผิดปกติ>>ครรภ์เป็นพิษ Aminionitis ทารกตายในครรภ์ รกเกาะต่ำ
ตรวจร่างกายตามระบบ
การหดรัดตัวมดลูก>>นุ่ม/ยอดมดลูกสูง
การฉีกขาดของช่องคลอด
การบวมเลือดที่อวัยวะสืบพันธุ์
การมีรก/เศษเยือหุ้มรกค้างในโพรงมดลูก
มีเลือดสดออกทางช่องคลอด
อาการของshock
ความรุนแรงของการเสียเลือด ปริมาณ สี ลักษณะ กลิ่น
ความสามารถมดลูกเข้าอู่
อาการติดเชื้อ
พบเศษเยื่อหุ้มรกที่ปากมดลูก
ทางห้อง LAB
ตรวจหาหมู่เลือด
Platelets,PT,PTT,Fibrinogen depression
CBC
ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะตกเลือดในระยะหลังคลอด เนื่องจากช่องคลอดมีการฉีกขาดทีลึก
อาจเกิดภาวะHypovolemic shock เนื่องจากเสียเลือดในระยะหลังคลอดจำนวนมาก
อาจเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด เนื่องจากมีความผิดปกติในการแข็งตัวของเลือด มดลูกหดรัดตัวไม่ดี ช่องคลอดฉีกขาดมีเศษีกหรือเยื่อหุ้มทารกค้างในโพรงมดลูก
สัมพันธภาพระหว่างมารดาและทารกล่าช้า เนื่องจากมีภาวะตกเลือดหลังคลอด
นาย สุรศักดิ์ มาดกูล รหัส601001133
เลขที่ 55 ชั้นปีที่ 3/2