Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่14 การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์เพศชาย - Coggle Diagram
บทที่14 การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์เพศชาย
ส่วนต่อมลูกหมาก
Benign prostate hypertrophy (ฺฺBPH)
สาเหตุ
อายุที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน
Arteriosclerosis
การอักเสบ
การเผาผลาญ
พยาธิสรีรวิทยา
การมีอายุมาก ระดดับฮอร์โมนแอนโดรเจนลดลง
มีความไม่สมดุลของฮอร์โมนเอสฌทรเจนและฮอร์โมนแอนโดรเจน
มีระดับdihydrotestosterrone
เนื้อเยื่อหนาตัวและเพิ่มจำนวนมากขึ้น
อาการและอาการแสดง
ระยะแรก
ปัสสาวะลำบาก ลำปัสสาวะเล็กลง
รู้สึกว่าถ่ายปัสสาวะไม่หมด ปัสสาวะสะดุด
ระยะอุดกัน
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
ปัสสาวะค้าง ปัสสาวะเป็นหยด กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
อาจมีปัสสาวะเป็นเลือด
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
การตรวจหาห้องปฏิบัติการ
Cystoscopy
Blood urea nitrogen (BUN),creatinine
Urinalysis-hematuria,pyuria
Prostatitis
ภาวะต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Fungi,mycoplasma
ท่อปัสสาวะตีบแคบ
ต่อมลูกหมากโต
เชื้อที่พบบ่อยที่ทำให้เกิดการอักเสบ E.coli
การอักเสบเกิดจากการติดเชื้อของท่อปัสสาวะ ลามไปยังต่อมลูกหมาก
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะบ่อย
ปวดขณะหรือหลังการหลั่งน้ำอสุจิ
ปวดบริเวณฝีเย็บ ปวดแสบบริเวณปัสสาวะ
ต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน
อาการ
หนาวสั่น
ปวดบริเวณฝีเย็บ ทวารหนักและหลัง
มีไข้
ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะ
ถ่ายปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
ถ่ายปัสสาวะบ่อย
ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง
อาการ
มี Discharge ไหลออกจากท่อปัสสาวะ
เกิดภาวะอักเสบติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
ถ่ายปัสสาวะบ่อย
ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะเล็กน้อย
ภาวะแทรกซ้อน
การอกเสบติดเชื้อในกระเสเลือด
กรวยไตอักเสบ
ท่อนำอสุจิอักเสบ
ต่อมลูกหมากบวมโต ปัสสาวะคั่งค้าง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
2 glass bottle
ตรวจทางช่องทวารหนัก
4 glass bottle
Prostate cencer
สาเหตุ
ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด
พยาธิสรีรวิทยา
เริ่มต้นจากหลังต่อมลูกหมากหรือบริเวณใกล้ท่อปัสสาวะ
มีการลุกลามไปยังเปลือกหุ้มต่อมลูกหมาก ท่อนำอสุจิแล้วแพร่กระจายไปตามทางเดินน้ำเหลือง
พบเซลล์มะเร็งชนิด adenocarcainoma
ปัจจัยเสี่ยง
การติดเชื้อโรคทางเพศสัมพันธ์
การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
พันธุกรรม เชื้อชาติ การสัมผัสมลภาวะ
รังสี
ไฮโดรคาร์บอน
สารเบนซิน
อาการและอาการแสดง
กระเพาะปัสสวะอักเสบ
ปัสสาวะเป็นเลือด
ถ่ายปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะเป็นหยด ปัสสาวะคั่ง
อัณฑะหรือขาบวม
ระยะแรก ไม่มีอาการแต่อาจคลำพบก้อน
คลำพบต่อมลูกหมากโต ขอบไม่เรียบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Transrectal prostatic ultrasonography ตรวจพบต่อมมีขนาดโต ลักษณะผิดปกติ
Bones scan,CT,MRI
Serum prostete-specific antigen (PSA) test มีค่าสูงกว่าปกติ
Digital rectal examination คลำพบต่อมโต ลักษณะผิดปกติ ควรตรวจเป็นประจำทุกปีในผู้ชายที่อายุ 70 ปีขึ้นไป
ส่วนอัณฑะ
Orchitis
สาเหตู
เกิดจากการติดเชื้อจากต่อมลูฏหมาก
กระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะย้อนไปในท่ออสุจิ
เกิดจากการติดเชื้อE.coli
เกิดจากการติดเชื้อกามโรค
อาการและอาการแสดง
ต่อมา อัณฑะจะบวม ปวด กดเจ็บมาก มีไข้สูง หนาวสั่น
ปัสสาวะเป็นหนอง
ปวดถุงอัณฑะและขาหนีบข้างเดียวกับตำแหน่ง Vas deferens จะปวดเวลาเดิน
หากเป็นหลังคางทูม 3-4วัน จะมีอาการไข้ ปวดและบวมบริเวณอัณฑะ
ไม่พบอาการปัสสาวะเป็นเลือด
มีการฝ่อของอัณฑะ
Testicular torsion
การบิดของท่ออสุจิ
สาเหตุ
การยึดติดกันของspermatic fascia และผนังถุงลูกอัณฑะไม่ดีทำให้มีช่องว่างและท่ออสจิบิดตัว
การออกกำลังกายหนัก
ความผิดปกติของถุงหุ้มลูกอัณฑะและตำแหน่งถุงอัณฑะ
cremaster muscle เกิดแรงดึงรั้งมากจนท่ออสุจิบิดตัว
พยาธิสรีรวิทยา
การหดตัวของcremaster muscle
อัณฑะข้างซ้ายหดตัวในทิศทวนเข็ม
อัณฑธหดตัวตามขั้วหลอดเลือดทำให้มีเลือดคั่ง
เกิดภาวะขาดเลือดได้
การรักษา
รักษาภายใน6ชั่วโมงที่เกิดอาการ
ถ้าเกิน12ชั่วโมง จะเกิดภาวะเนื้อตายของอัณฑะ
อาการและอาการแสดง
ปวดร้าวลงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บหรือขาหนีบข้างนั้น
อัณฑะบวมช้ำ
ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
การตรวจห้องปฏิบัติการ
Doppler ultrasonography ได้ยินเสียงการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บ
ส่วนท่อปัสสาวะ
Urethritis
สาเหตุ
Ascending infection เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
E.coli
Klebsiella
Proteus
Enterobacter
Pseudomonas
พยาธิสรรีวิทยา
เชื้อโรคเข้าไปตามท่อทางเดินปัสสาวะ
ทำให้ท่อปัสสาวะอักเสบ
การอักเสบลุกลามไปจนถึงกระเพาะปัสสาวะ
เชื้อโรคเจริญเติบโตในกระเพาะปัสสาวะและเกิดการอักเสบติดเชื้อ
อาการและอาการแสดง
Urgency,frequency,dysuria
กระเพาะปัสสาวะบีบเกร็ง
ปวดแสบปวดร้อนขณะถ่ายปัสสาวะหรือคันในท่อปัสสาวะ
Nocturia
มีมูกหรือหนองไหลออกจากท่อปัสสาวะ
Hematuria,fever,chill
อาการทั่วไป
malaise,nausea,vomiting,low back pain,flank pain
ปวดหน่วงบริเวณอวัยวะเพศหรืออัณฑะ
การตรวจห้องทดลอง
Urinalysis (U/A)
เพื่อตรวจหา หนอง เลือด และแบคทีเรียในปัสสาวะ
Clean-cath midstream urine
พบเชื้อแบคทีเรียมากกว่า100,000/milliliter
Urethra stricture
สาเหตุ
อาจเป็นตั้งแต่กำเนิด
จากการได้รับบาดเจ็บที่ท่อทางเดินปัสสาวะและขาดการรักษาที่ดีพอ
การอักเสบติดเชื้ออย่างแรง
การใส่สายสวนปัสสาวะนานจนท่อปัสสาวะเกิดเนื้อตาย
การใส่เครื่องมือทางการแพทย์ที่มีขนาดใหญ่
การเป็นมะเร็งท่อปัสสาวะ
พยาธฺสรีรวิทยา
เซลล์ท่ปัสสาวะที่ได้รับบาดเจ็บจนเกิดอาการตีบแคบ
ท่อปัสสาวะตีบมีการคั่งค้างของปัสสาวะ
มีการไหลย้อนกลับของปัสสาวะ
ต่อมลูกหมากอักเสบ
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
ไตเสียหน้าที่
อาการและอาการแสดง
เบ่งถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะลำเล็กลง double stream,spraying
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด ปวดเล็กน้อยเวลาถ่ายปัสสาวะ
อาการเฉียบพลันจะมีการคั่งค้างของปัสสาวะจากการปัสสาวะไม่ออก
การตรวจทางห้องทดลอง
Ultrasound
Voiding cysto - urethrogram
ส่วนองคชาติ
Balanitis
การอักเสบของ glans penis and mucous membrane บริเวณรอบๆองคชาติ มักเกิดร่วมกับหนังหุ้มปลายอักเสบ
สาเหตุ
เกิดจากการระคายเคืองเสียดสีจนเกิดรอยถลอก
มีการติดเชื้อซ้ำ
ไม่รักษาความสะอาด
หนังหุ้มปลายองคชาติตีบ
อาการ
มีหนองไหลมีกลิ่นเหม็น
มีผื่นแดงบริเวณปลายองคชาติ
การรักษา
ซับให้แห้ง
ให้ยาปฏิชีวนะเมื่อมีการอักเสบมาก
ควรแนะนำให้ทำความสะอาดบ่อยๆ
ขลิบปลายอวัยวะเพศ (ในบางราย)
ซักประวัติภาวะเบาหวาน เพราะจะทำให้เกิด secondary infection
Penie cancer
สาเหตุ
เปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์มะเร็ง
มีปัจจัยเสี่ยงคือ มีประวัติเคยติดเชื้อHPV การสูบบุหรี่
เกิดจากการหมักหมมของสิ่งสกปกบริเวณใต้หนังหุ้มปลาย
การป้องกัน
ล้างทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอทุกครั้งที่อาบน้ำ
รูดหนังองคชาติให้เปิด
มะเร็งองคชาติ พบมากที่สุดในผู้ชายอายุ 45-60 ปี
Phimosis
ส่วนหัวขององคชาติไม่สามารถรูดขึ้นได้
สาเหตุ
อาจเป็นตั้งแต่กำเนิด
อาจเกิดขึ้นภายหลังการอักเสบบวม
เกิดจากการไม่รักษาทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ให้ดี
มีการสะสมของสารคัดหลั่งจากอวัยวะเพศ
ภาวะหนังหุ้มปลายองคชาติมีรูเปิดแคบ
อาการ
บวม
ปวดบริเวณหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ
อักเสบ
ไม่สามารถดึงหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศขึ้นได้
วิธีการรักษา
ถ้าอาการไม่มากควรแนะนำให้ทำความสะอาดบริเวณหนังหุ้มปลายองคชาติให้สะอาด
ขลิบหนังหุ้มปลายองคชาติออกเล็กน้อยเพื่อเปิดส่วนหัวขององคชาติให้ปัสสาวะได้สะดวก
Peyronie' disease
ภาวะที่มีfibrous plaques มาเกาะที่ปลายหนังหุ้มองคชาติ จะมองไม่เห็นถ้าส่ององคชาติยังอ่อนตัวอยู่
อาการ
เจ็บปวดตอนองคชาติแข็งตัว
มีผลกระทบต่อการทีเพศสัมพันธุ์ให้ล้มเหลวได้
การรักษา
รักษาโดยการผ่าตัด
ส่วนเต้านม
Gynecomastia
ภาวะเต้านมโตผิดปกติในเพศชาย
สาเหตุ
มีการหลั่งฮอร์โมนจากลูกอัณฑะ
มีระดับฮอร์โมน estrogen สูงกว่าปกติ
การได้รับยาบางชนิด
Opiate
chemotherapeutic agent
กลไกการทำงานของฮอร์โมนผิดปกติ แต่ไม่ทราบกลไกที่แน่ชัด
อาาการและอาการแสดง
วัยสูงอายุจะพบก้อนโตใต้ลานนม
เต้านมโตกว่าปกติ
เป็นข้างเดียว
เป็นสองข้าง
อาจเป็นชั่วครวแล้วยุบถ้าสิ่งกระตุ้นลดลง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Testicular ultrasound
ฺฺฺBreast cancer
มะเร็งเต้านมเพศชายที่บพน้อยมาก
พบในผู้ชายที่มีอายุประมาณ 60 ปี
ปัจจัยที่ก่อให้เกิด
ความผิดปกติของยีน
โรคตับ
กรรมพันธุ์
การสัมผัสรังสี
การสัมผัสความร้อนนานๆ