Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและกระดูก, นางสาวกัลญา บุญโพธิ์…
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและกระดูก
กระดูกหัก
ภาวะที่โครงสร้างหรือส่วนประกอบของกระดูกแยกออกจากกันอาจเป็นการแตกแยกโดยสิ้นเชิง
สถิติกระดูกหักในเด็ก
.อายุที่พบบ่อย
6 - 8 ปี พบ 93 ราย
12 - 15 ปี พบ 206 ราย
ต่ำกว่า 4 ปี พบน้อย
พบในเพศชายมากกว่าเพศหญิงประมาณ
เกิดจากการหกล้มเป็นส่วนใหญ่
ตำแหน่งที่พบบ่อยที่สุด คือ กระดูกต้นแขนหัก รองลงมาคือกระดูกแขนท่อนปลาย
กระดูกหักพบมากทางซีกซ้ายมากกว่าทางซีกขวา
การรักษาส่วนใหญ่รักษาโดยวิธีอนุรักษ์นิยม โดยใส่เฝือกไว้
ใช้เวลาในการรักษาส่วนใหญ่ 4-6สัปดาห์
สาเหตุ
มักเกิดจากการได้รับอุบัติเหตุนำมาก่อนมีแรงกระแทกบริเวณกระดูกโดยตรง
อาการและอาการแสดง
มีอาการปวดและกดเจ็บ
บวมเนื่องจากมีเลือดออกบริเวณที่กระดูกหักหรือกระดูกเกยกัน
รอยจ้้าเขียว เนื่องจากมีเลือดซึมจากชั้นในขึ้นมายังผิวหนัง
อวัยวะส่วนที่ได้รับบาดเจ็บมีลักษณะผิดรูป
การติดของกระดูกเด็ก
คอลลาเจนไฟเบอร์ (collagen fiber) แคลเซียมเซลล์สร้างกระดูก ( osteoclast ) รวมเรียกสิ่งที่สร้างขึ้นว่า (callus)
หลังกระดูกหักเนื้อเยื่อที่ถูกท้าลายจะมีการรวมตัวของก้อนเลือดตรงต้าแหน่งปลายหักของกระดูกเพื่อเป็นฐานท้าให้เกิดการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ ประมาณ 8 ชั่วโมง จะมีปฏิกิริยาการอักเสบอย่างเฉียบพลัน
กระดูกที่สร้างขึ้นใหม่จะเกิดขึ้นภายหลังกระดูกหักประมาณ 48 ชั่วโมงและจะใช้เวลาในการเชื่อมกระดูกหักประมาณ 6-7 วัน
การประเมินสภาพ
สังเกตลักษณะภายนอกว่าเป็นกระดูกหักแบบมีแผล หรืไม่มีมีบาดแผล
การรักษา
ระมัดระวังไม่ให้กระดูกหักหรือข้อเคลื่อนได้รับบาดเจ็บเพิ่มขึ้น
แก้ไขตามปัญหาและการพยากรณ์โรคที่จะเกิดกับ
เป้าหมายการรักษา
ในระยะแรกจะมุ่งลดความเจ็บปวด
จัดกระดูกให้เข้าที่และดามกระดูกให้มีแนวกระดูก
ให้กระดูกที่เข้าที่ดีและติดเร็ว
ให้อวัยวะนั้นกลับทำงานได้เร็วที่สุด
กระดูกหักที่พบบ่อย
กระดูกไหปลาร้าหัก ( fracture of clavicle )
เกิดขึ้นกับเด็กมากสุด
อาการและอาการแสดง
Pseudoparalysis ขยับข้างที่เป็นได้น้อย ไหล่ตก
Crepitus คลำได้เสียงกรอบแกรบ
ปวด บวม ข้างที่เป็น
เอียงคอไปด้านที่เจ็บ ยื่นตัวไปข้างหน้า
การรักษา
ในทารกและเด็กเล็กจะตรึงแขนข้างที่หักให้อยู่นิ่งโดยมัดแขนให้ข้อศอกงอ 90 องศา ให้ติดกับลำตัว พันนาน 10-14 วัน
ในเด็กอายุมากกว่า 3 ปี อาจใช้ผ้าสามเหลี่ยมคล้องคอ ห้อยแขนให้ข้อศอกงอ 90 องศา และพันแขนให้ติดกับล าตัวด้วยผ้ายืดหรือผ้าสำลี คล้องแขนไว้นานประมาณ 2-3 สัปดาห์
กระดูกต้นแขนหัก (fracture of humerus)
ในทารกแรกเกิดมักเกิดในรายที่คลอดติดไหล่แล้วผู้ท้าคลอดสอดนิ้วเข้าไปเกี่ยวออกมา
ส่วนในเด็กโต อาจเกิดการล้มแล้วต้นแขนหรือข้อศอก กระแทกพื้นโดยตรง จะพบหัวไหล่บวม ช้้า เวลาจับไหล่ อาจให้ห้อยแขนข้างที่หักไว้ด้วยผ้าคล้องแขนไว้ นานประมาณ 2 - 3 สัปดาห์
กระดูกข้อศอกหัก ( Supracondylar fracture )
พบบ่อยในเด็กเพราะเด็กพลัดตกหกล้มได้ง่ายและบ่อย
การหกล้มเอามือเท้าพื้นในท่าข้อศอกเหยียดตรง หรือข้อศอกงอ เด็กจะปวดบวมบริเวณข้อศอกอย่างมาก
โรคแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น “ Volkman’s ischemic contracture ”
กระดูกปลายแขนหัก
พบได้บ่อยในเด็กตั้งแต่เริ่มหัดเดินไปจนถึงวัยรุ่น
กระดูกต้นขาหัก ( fracture of femur )
ส่วนมากจะเกิดกับเด็กชาย ต้าแหน่งที่พบคือ ช่วงกลางของกระดูกต้นขา เด็กจะปวด บริเวณข้างที่หัก บวมตรงต้าแหน่ง กระดูกถ้าอายุต่ำกว่า 3 ปี แก้ไขโดยให้ใส่เฝือกขาแบบยาวนาน 3-4 สัปดาห์
ข้อเคลื่อน
ภาวะที่มีการเคลื่อนของผิวข้อออกจากที่ควรอยู่หรือหลุดออกจากเบ้า ซึ่งการบาดเจ็บของข้อและกระดูกยังส่งผลให้เนื้อเยื่อที่อยู่โดยรอบกระดูก หลอดเลือด น้้าเหลือง เส้นประสาทและเส้นเอ็นได้รับอันตรายด้วย
กระดูกและข้อเคลื่อนในเด็กส่วนใหญ่รักษารักษาโดยไม่ผ่าตัด
การประเมินสภาพ
มี 2 ลักษณะ คือลักษณะข้อเคลื่อนออกจากกันตลอด และข้อเคลื่อนออกจากกันเล็กน้อย
กระดูกเคลื่อนที่พบบ่อย
การเคลื่อนของหัวกระดูกเรเดียส
เป็ นการเคลื่อนที่ของหัวกระดูกเรเดียส ออกมาจากข้อ radio-humeral ไม่หมด
พบบ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี เกิดจากเด็กเล่นดึงแขน และหิ้วแขนขึ้นมาตรงๆ ในขณะที่ข้อศอกเหยียด ปลายมือคว่ำ
ภยันตรายต่อข่ายประสาท brachial plexus
เกิดจากข่ายประสาทถูกดึงยึด ได้แก่ การคลอดท่าก้น ภาวะคลอดติดไหล่ เด็กมีน้้าหนักมากและการคลอดที่ใช้เวลานาน
ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะมีการฟื้นตัวของเส้นประสาทโดยไม่ต้องผ่าตัด
การพยาบาล
การพยาบาลเพื่อป้องกันเนื้อเยื่อรอบกระดูกที่หักได้รับบาดเจ็บเพิ่ม เนื่องจากการทิ่มแทงของกระดูก
ประเมินลักษณะการบาดเจ็บที่ได้รับ โดยการสังเกต คลำ การเคลื่อนไหวของข้อต่าง ๆ
เคลื่อนย้ายเด็กด้วยความระมัดระวัง
จัดกระดูกให้อยู่นิ่งตามแผนการรักษา
เข้าเฝือกปูน
การจัดเตรียมเด็กก่อนเข้าเฝือก
ประเมินอาการภายหลังเข้าเฝือกภายใน 24 ชั่วโมง
ซึ่งประเมินได้จาก 5 PS หรือ 6P ได้แก่
Pulselessness ชีพจรเบา,เย็น
Pallorปลายมือปลายเท้าซีด
Paresthesia ชา
Paralysis เส้นประสาทถูกกด เคลื่อนไหวไม่ได้
Pain มีอาการเจ็บ
Puffiness or Swelling มีอาการบวมมากขึ้น
ยกแขนที่เข้าเฝือกให้สูง
การยกหรือเคลื่อนย้ายเด็ก ต้องระวังเฝือกหัก
ระมัดระวังไม่ให้เฝือกเปียกน้้า
ดึงกระดูก( traction)
การดูแลให้การดึงกระดูกมีประสิทธิภาพตลอด
ดูแลแรงดึงสมดุลเพียงพอกับน้ าหนักผู้ป่วย 1/5 ปอนด์ต่อน้ าหนัก 1 กิโลกรัม
น้ าหนักที่ใช้ถ่วงแขวนลอยอิสระไม่แตะพื้นหรือข้างเตียงขณะดึงกระดูกควรจัดท่านอนของเด็กให้ถูกต้องตามชนิดของ Traction
ขณะดึงกระดูกควรจัดท่านอนของเด็กให้ถูกต้องตามชนิดของ Traction
สังเกตการไหลเวียนของเลือดส่วนปลาย
จะต้องไม่เอาน้ำหนักออก หรือถอด traction เองจนกว่าแพทย์สั่ง
รายที่ทำ Skeletal Traction ต้องสังเกตอาการติดเชื้อบริเวณที่เหล็กดึงกระดูก
ชนิดของ Traction ที่ใช้รักษากระดูกหักในเด็ก
Bryant’s traction ในเด็กที่กระดูกต้นขาหัก ตั้งแต่แรกเกิด จนถึงอายุไม่เกิน 2 ขวบ หรือน้ำหนักไม่เกิน 13 กิโลกรัม
Over Head traction หรือ Skeletal traction the upper limb ใช้ในการรักษากระดูกหักที่ต้นแขน เป็นการเข้า traction ในลักษณะข้อศอกงอ 90 องศากับล้ำตัว
Dunlop’s traction ใช้ในเด็กที่ Displaced Supracondylar Fracture ไท่สามารถดึงกลับได้ มีอาการบวม
Skin traction ใช้ในรายที่มีfacture shaft of femur ในเด็กโต traction แบบนี้อาจเกิดปัญหาการกด peroneal nerve ท้าให้เกิด foot drop ได้
Russell’s traction อาจเกิดปัญหาการผ้า sling ที่คล้องใต้ขาไปกดเส้นเลือดและเส้นประสาทบริเวณใต้เข่าได้
ผ่าตัดท้า open reduction internal fixation ( ORIF )
เพื่อจัดกระดูกให้เข้าที่และอยู่นิ่งโดยใช้โลหะยึดไว้อาจใช้plate , screw, nail หรือ wire
การเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อนการผ่าตัด
การเตรียมผิวหนังเฉพาะที่
การดูแลความสะอาดของร่างกาย
การตรวจวัดสัญญาณชีพ / ผู้ป่วยจะได้รับการตรวจชีพจร เช้า เย็น
การประเมินอาการของระบบประสาท
5.การให้สารน้ าทางหลอดเลือดด า / ยา /เอกสารใบเซ็นยินยอม
ผู้ป่วยและญาติให้ค้าแนะน้าเกี่ยวกับการผ่าตัดแก่ผู้ป่วยและญาติ
การพยาบาลผู้ป่วยกลับจากห้องผ่าตัด
ประเมินระดับความรู้สึกตัวของผู้ป่วย
การประเมินระดับความเจ็บปวดโดยใช้ pain scale
ประเมินปริมาณเลือดที่ออกบริเวณแผลผ่าตัด
การพยาบาลเพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการถูกจ้ากัดเคลื่อนไหว
ป้องกันและลดอาการข้อติดแข็งและกล้ามเนื้อลีบ
ป้องกันการเกิดแผลกดทับ
ลดอาการท้องผูกด้วยการกระตุ้นให้เด็กมีการเคลื่อนไหว
ช่วยให้ปอดขยายตัวเต็มที่ด้วยการกระตุ้นให้เด็กหายใจเข้าออกลึกๆแรงๆหลายๆครั้ง
ประเมินอาการและอาการแสดงที่บ่งชี้ถึงการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง
การพยาบาลเพื่อป้องกันการติดเชื้อที่กระดูกเนื่องจากมีทางเปิดของผิวหนังถึงกระดูก
ท้าความสะอาดบาดแผลก่อนการเข้าเฝือกที่ด้วยการชะล้างสิ่งแปลกปลอมที่อยู่ในบาดแผลออกให้หมด
ประเมินลักษณะอาการและอาการแสดงที่บ่งชี้ว่ามีการติดเชื้อ
ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
ดูแลให้ได้รับประทานอาหารที่จะช่วยเสริมสร้างเนื้อเยื่อ
.การพยาบาลเพื่อลดความ เครียดวิตกกังวลเมื่อเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล
ประเมินสภาพความต้องการทางด้านจิตใจของเด็กและญาติ
สร้างความมั่นใจและความรู้สึกที่ดีแก่เด็กและญาติที่มีต่อการรักษาพยาบาลและตัวบุคลากร
จัดกิจจกรรมหรือเปิดโอกาสให้เด็กและญาติให้มีการระบายออก
ให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษาโดยเฉพาะในระยะแรกๆ
การพยาบาลเพื่อบรรเทาปวด
ประเมินระดับอาการปวดของผู้ป่วย
จัดท่าผู้ป่วยให้อยู่ในท่าที่ถูกต้อง
ตรวจดูว่าเฝือกคับหรือskin traction พันแน่นเกินไปหรือไม่
ให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษาโดยเฉพาะในระยะแรกๆ
ผู้ป่วยที่ได้รับการยึดด้วย Kirschner wire ผ่านผิวหนังออกมาข้างนอก ต้องหมั่นทำแผลจนกว่าจะถึงเวลาที่ถอด
การพยาบาลเพื่อให้คำแนะน้าการปฏิบัติตัวเมื่อกลับไปอยู่บ้านอย่างถูกต้อง
การดูแลแผลผ่าตัด ควรระวังไม่ให้แผลเปียกน้ำหรือสกปรก
ห้ามผู้ป่วยและญาติแกะแผลหรือเอาเฝือกออกเอง
ควรสังเกตอาการผิดปกติที่จำเป็นต้องมาโรงพยาบาลทันที
ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์เพื่อให้แผลหายดี
รักษาสุขภาพ อนามัยให้แข็งแรงอยู่เสมอ และหมั่นออกกำลังกาย
โรคแทรกซ้อนและการป้องกัน
โรคแทรกซ้อน
Volkmann’ s ischemic contracture
ลักษณะรูปร่างของนิ้ว มือ และแขนใน
แขนอยู่ในท่าคว่ำมือ (pronation) ,ข้อศอกอาจจะงอ , ข้อมือพับลง (palmar flemion) , ข้อ metacarpophalangeal กระดกขึ้น ,นิ้วจะงอทุกนิ้ว , อาจมีอัมพาต , กล้ามเนื้อแขนลีบแข็ง , ข้อเกือบทุกข้อจะแข็ง
สาเหต
เกิดจากกล้ามเนื้อบริเวณ forearm ขาดเลือดไปเลี้ยง ซึ่งอาจเกิดจาก เลือดจับกลุ่มกันเป็นก้อน งอข้อศอกมากเกินในขณะที่ยังบวมอยู่ ใส่เฝือกตอนที่ยังมีการบวมอยู่
ระยะต่าง ๆ ของการเกิด
ระยะเริ่มต้น มีอาการและอารแสดงที่สำคัญ มีบวม เจ็บ และปวด มีอาการชา ชีพจรคลำไม่ได้ นิ้วซีด นิ้วกางออกและกระดิกไม่ได้
ระยะมีการอักเสบของกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้อบวม ตึง แข็ง มีสีคล้ำ มีอาการอัมพาตของนิ้วได้
ระยะกล้ามเนื้อหดตัว ทำให้นิ้วมือหงิกงอ ใช้การไม่ได่้
วิธีป้องกัน
จัดกระดูกให้เข้าที่ให้เร็วที่สุด
อย่างอข้อศอกให้มากขณะใส่เฝือก
แนะนำผู้ป่วยปฏิบัติตัวให้ถูกต้องหลังเข้าเฝือก
ยกบริเวณที่หักให้อยู่สูงกว่าหัวใจตลอดเวลา ควรนอนพัก
ถ้ามีอาการบวมมาก และมีอาการเจ็บปวด ควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที
ถ้ามีอาการบวม ปวด ชา ควรพบแพทย์ทันที
โรคที่เกี่ยวกับกระดูกและกล้ามเนื้อ
โรคคอเอียงแต่กำเนิด (Congenital muscular Torticollis)
ลักษณะที่ศีรษะเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง สามารถสังเกตได้ตั้งแต่เด็ก จากที่เนื้อยื่อบริเวณคอถูกกดเวลาคลอด
อาการ
มักคลำพบก้อนที่กล้ามเนื้อด้านคอข้างที่เอียง และก้อนจะค่อยๆ ยุบลง การปล่อยให้เอียงนานๆ จะส่งผลให้ศีรษะไม่สมดุล บิดเบี้ยว
การรักษา
ยืดกล้ามเนื้อบริเวณคอที่หดสั้น ได้ผลดีเมื่อทำในเด็กอายุจ่ำกว่า 1 ปี
การยืดโดยวิธีดัด (passive stretch) จัดให้นอนหงายให้ด้านตรงข้ามกับกล้ามเนื้อที่หดสัมผัสกับไหล่ข้างเดียวกัน
การยืดแบบให้เด็กหันศีรษะเอง (active streth) ให้เด็กหันหน้ามาทางที่มีคอเอียงที่มีกล้ามเนื้อหดสั้น
การใช้อุปกรณ์พยุง (orthosis) ปรับตำแหน่งศีรษะ
การผ่าตัด
ทำในอายุ 1 - 4 ปีจะได้ผลดีที่สุด
โดยผ่าตัดแบบ bipolar release ตัดปลายเอ็นยึดคอทั้ง 2 ข้าง
หลังผ่าตัดอาจจะใช้อุปกรณ์พยุงคอ
โรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis)
การมีกระดูกสันหลังคดไปด้านข้าง ร่วมกับมีการหมุนของปล้องกะดูกสันหลัง
มีอาการซีด สมรรถภาพทางกายเสื่อม มีความผิดปกติขอระบบทางเดินหายใจ ถ้าไม่ได้รับการรักษาอาจเสียชีวิต
พยาธิสรีรภาพ
การเจริญผิดปกติของกระดูกสันหลัง การอัมพาตของกล้ามเนื้อทำให้กระดูกเจริญเติบโตน้อย ไม่เท่ากันทั้งสองข้าง ท้าให้ข้อคดงอ
รายที่กระดูกสันหลังคดไม่ทราบสาเหตุ หลังจะคดมากขึ้นเรื่อยๆกระดูกสันหลังแต่ละชิ้นจะเอียงตัวโค้งและมีการหมุนกระดูกซี่โครง ด้านโค้งออก (Convex) จะโป่งนูนไปด้านหลัง
รายที่คดรุนแรง ทำให้ทรวงอกผิดปกติ มีผลต่อการทำงานของปอดและหัใจ
อาการแสดง
กระดูกสันหลังโค้งไปด้านข้าง กระดูกสะบักสองข้างไม่เท่ากัน
ทรวงอกเคลื่อนไหวจำกัด มักหายใจตื้น หายใจลึกทำได้ยาก
พบการเลื่อนของกระดูกสันอกจากแนวลำตัว
กล้ามเนื้อและเอ็นด้านเว้าจะหดสั้นและหนา
ข้อศอกและกระดูกเชิงกรายไม่อยู่ระดับเดียวกัน
ผู้ป่วยเอียงตัวไปด้านข้าง
มีอาการปวดเมื่อคดมากๆ
ยิ่งมีอาการในอายุน้อยๆ ยิ่งมีความพิการง่าย
การรักษา
แบบอนุรักษ์นิยม (Conservation)
กายภาพบำบัด , บริหารร่างกาย
การผ่าตัด
การพยาบาล
1.แนะนำการปฏิบัติตัวก่อนและหลังผ่าตัด
2.ดูแลความไม่สุขสบายจากความปวดหลังผ่าตัดกระดูกสันหลัง
3.ป้องกันการติดเชื้อที่แผลและเกิดแผลกดทับ โดยประเมินผิวหนังทั่วไปและบริเวณผ่าตัดว่ามีอาการบวม แดง ชา น้ าเหลืองซึม แผลเปิดหรือไม่
4.แนะนำการปฏิบัติตัวในการใส่อุปกรณ์ดัดลำตัว
โรคกระดูกอ่อน (Ricket)
พบได้มากในเด็กอายุ 6 เดือน –3 ปี จากการขาดวิตามินดี
โรคไตที่ทำให้เกิดความผิปกติของการจับเกาะเกลือแร่ที่กระดูกอ่อน ทำให้กระดูกหักง่าย ผิดรูป
สาเหตุ
ความผิดปกติของการเผาผลาญ Vit D
ความผิดปกติของการเผาผลาญแคลเซียมจากโรคของลำไส้ ดูดซึมแคลเซียมได้น้อย ท้องเดินเรื้อรัง
โรคไตบางชนิดที่ไม่ทำให้ดูดกลับแคลเซียมและฟอสเปตได้
ภาวะฟอสเฟตต่ำ (Hypophosphatasia) จากขาด Alkaline Phosphatase
อาการและอาการแสดง
ในเด็กเล็กความตึงของกล้ามเนื้อจะน้อย อ่อนแรง
ในเด็ก 1 ปัจะมีกรพดูกผิดรูป
อายุมากกว่า 1 ปี จะมีการขาโก่ง ขาฉิ่ง กระดูกสันหลังคด ท่าเดินคล้ายเป็ด อาจกระดูกหักได้
การรักษา
แบบประคับประคอง ใช้หลักการรักษากระดูกทั่วไป
รักษาตามสาเหตุ เช่น ให้วิตามินดี
การป้องกัน
ให้ร่างกายได้รับแสงแดดเช้าเย็น
การรับประทานอาหารโดยเฉพาะโปรตีนและแคลเซียม
ให้วิตามินดี 200 หน่วยต่อน้ำหนักตัวในเด็กคลอดก่อนกำหนด
ออกกำลังกายกระตุ้นการสร้างกระดูก
ระวังหลีกเลี่ยงยาที่มีการดูดซมแคลเซียม
Bone and Joint infection
การติดเชื้อในกระดูกและข้อ ในเด็กถ้าไมาได้รับการรักษาอาจเกิดการพิการได้
ประเภท
Definite (ติดเชื้อกระดูกแน่นอน)
Probable (น่าจะติดเชื้อที่กระดูก)
Likely (คล้ายการติดเชื้อ)
การวินิจฉัยการติดเชื้อที่ข้อ
อุณหภูมิมากกว่า 38 องศาเซลเซียส
มีอาการปวดข้อ
ปวดมากเมื่อขยับข้อ
ข้อบวม
มีอาการทาง systemic โดยไม่พบพยาธิสภาพอื่น ๆ ร่วม
ตอบสนองดีต่อการให้ยาปฏิชีวนะ
Osteomyelitis
พบในเด็กอายุน้อยกว่า 13 ปี มีการติดเชื้อที่กระดูกท่อนยาว
สาเหตุ
เชื้อแบคทีเรีย เชื้อราเข้ากระดูกจากการทิ่มแทงภายนอก แพร่กระจายเข้ากระแสเลือด
การวินิจฉัย
มีอาการปวด มีไข้ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
มีปวด บวม แดง ร้อนเฉพาะที่
ผล CBC พบ Leucocytosis , ESR , CRP มีค่าสูง Gram stain และ culture
Plain flim พบเนื้อเยื่อส่วนลึกบวม
Bone scan ได้ผลบวก , MRI (Magnatic resonance imaging) พบ soft tissue abcess , bone marrow edema
การรักษา
ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาของแพทย์
การผ่าตัด เอาหนอง ชิ้นเนื้อ กระดูกตายออก
อาการแทรกซ้อน
กระดูกและเนื้อเยื่อตาย
กระทบต่อ physis เป็นส่วนเจริญเติบโตของกระดูก ยั้บยั้งการเจริญเติบโตของกระดูกท่อนยาว ทำให้กระดูกสั้น ผิดรูป
ข้ออักเสบติดเชื้อ (septic arthritis)ุ
สาเหตุ
เชื้อเข้าสู่ข้อ จากการทิ่มแทงเข้าข้อ
การวินิจฉัย
ลักษณะทางคลินิค มีไข้ มีการอักเสบ ปวดบวมแดง ภายใน 2-3 วันแรกของการติดเชื้อ
เจาะดูดน้ำในข้อมาย้อม gram stain ผล CBCพบ ESR , CRP สูงขึ้นเล็กน้อย
Plain flim อาจพบช่องว่างระหว่างข้อกว้าง
Ultrasound บอกถึงน้ำในข้อ ข้อเคลื่อนหลุด
การรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะ
การผ่าตัดArthrotomy and drainage ระบายหนอง
ภาวะแทรกซ้อน
1.Growth plate ถูกท าลาย ท าให้การเจริญเติบโตตามความยาวกระดูกและการทำหน้าที่เสียไป
ข้อเคลื่อน (Dislocation)
ข้อถูกทำลาย (joint destruction)
หัวกระดูกข้อสะโพกตายจากการขาดเลือด(avascular necrosis)
Tuberculous Osteomyelitis and Tuberculous Arthitis
วัณโรคกระดูกและข้อในเด็กพบร้อยละ 4 ของวัณโรคปอด
ตำแหน่งที่พบบ่อย ข้อสะโพก ข้อเข่า ข้อเท้า
สาเหตุ
เชื้อ Mycobacterium tuberculosis เข้าปอด
อาการและอาการแสดง
อาการจะแสดงเมื่อติดเชื้อประมาน 1-3 ปี กระดูกจะถูกทำลายมากขึ้น บางลง หรือแตก
การวินิจฉัย
อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด มีไข้ต่ำตอนบ่ายหรือเย็น ปวดข้อ ข้อยึด อ่อนแรง อัมพาต ชาแขนขา
CBC อาจพบ WBC ปกติหรือสูง ค่าCRP , ESR สูงทดสอบ tuberculin test ผล+
การรักษา
ให้ยาต้านวัณโรค
การผ่าตัด ระบายหนอง ส่งชิ้นเนื้อ
ภาวะแทรกซ้อน
กระดูกสันหัลงค่อม อาการกดประสาทไขสันหลังจนอ่อนแรง หรืออัมพาต
Club Foot (เท้าปุก)
ลักษณะข้อเท้าเป็นแบบจิกลง(equinus) ส้นเท้าบิดเข้าใน (varus) ส่วนกลางเท้าและด้านหน้าบิดงุ้มเข้าใน (adduction and cavus)
สาเหตุ
ยังสรุปไม่ได้แน่ชัด อาจมาจากยีนส์
แบบทราบสาเหตุ
positional clubfoot เกิดจาก uterus impaction affect
teratologoc clubfoot เป็ นชนิดที่มีความแข็งมาก พบใน Syndrome หลายชนิด
neuromuscular clubfoot พบได้ทั้งแบบเป็ นตั้งแต่เกิด / ภายหลัง
แบบไม่ทราบสาเหตุ
พบตั้งแต่กำเนิด
พยาธิสภาพ
เริ่มตั้งแต่สร้างกระดูกเท้า พบ navicular bone อยู่medial และ inferior ต่อกระดูก talus
calcaneus bone หมุนเลื่อนไปทาง medial และพบกระดูก metatarsal bone บิดเข้า medial
รูปร่างกระดูก
Joint capsule และ Ligament : จะหดสั้นแข็ง
Tendonและ Muscle : เอ็นและกล้ามเนื้อข้างที่มีเท้าปุกจะเล็กกว่าปกติ
Nerve และ Vessel : มีขนาดเล็กกว่าปกติ
การวินิจฉัย
ลักษณะเท้าตรงคำจำกัดความว่า “เท้าจิกลงบิดเอียงเข้าด้านใน”
positional clubfoot :บิดผิดรูปไม่มากนัก สามารถกระดกเท้าขึ้นในรูปปกติได้
idiopatic clubfoot :ไม่สามารถหายได้ต้องรักษา
การรักษา
การดัดและใส่เฝือก
การผ่าตัด
การผ่าตัดเนื้อเยื่อ (subtalar soft tissue release)
การผ่าตัดกระดูก (osteotomy)
การผ่าตัดเชื่อมกระดูก (triple fusion)
ฝ่าเท้าแบน Flat feet
อาการ
ปวดฝ่าเท้า
รองเท้าผู้ปวยจะสึกเร็ว
ผู้ป่วยอาจจะมีตาปลาหรือผิวหนังฝ่าเท้าจะหนาผิดปกติ
ในรายที่รุนแรงจะมีอาการปวดน่อง เข่า สะโพก
สาเหตุ
พันธุกรรมในครอบครัว
การเดินที่ผิดปกติ คือการเดินแบบเป็ด
เอ็นข้อเท้าฉีกขาด
โรคทางสมองและไขสันหลัง
การรักษา
พบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ
ใส่รองเท้าที่กว้างและมีขนาดพอดี
อย่ารักษาตาปลาด้วยตัวเอง
ใส่แผ่นรองเท้าเสริม
อาจจะใช้ultrasound หรือ laser เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด
Cerebral Palsy
ความพิการทางสมอง ซึ่งเด็กจะมีการเคลื่อนไหวร่างกายที่ผิดปกติ การขยับแขนขา ล าตัวใบหน้า ลิ้น รวมถึงการทรงตัวที่ผิดปกติ
สาเหตุ
ก่อนคลอด
อาจมีการติดเชื้อ
มารดามีโรคแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์
ระหว่างคลอด /หลังคลอด
คลอดยาก , สมองกระทบกระเทือน,ขาดออกซิเจน , ทารกคลอดก่อนกำหนด
จำแนกโดยลักษณะการเคลื่อนไหวได้ 4 ประเภท
Spastic CP จะมีอาการกล้ามเนื้อเกร็งแน่น ไม่สามารถหดตัวได้เหมือนกล้ามเนื้อปกติ
Hemiplegia คือพวกที่มี spasticity ของแขนและขาข้างใดข้างหนึ่งส่วนอีก
Double hemiplegia คือ มีลักษณะของ hemiplegia ทั้ง 2 ข้างเพียงแต่ความรุนแรงไม่เท่ากัน
quadriplegia หรือtotal body involvement พวกนี้มีinvolvement ของทั้งแขนและขาทั้ง 2 ข้างเท่า ๆ กัน
Diplegiaคือ involved มากเฉพาะที่ขาทั้ง 2 ข้าง
อื่นๆ เช่นmonoplegia, paraplegia, triplegia พบน้อยมาก
Ataxic CP กล้ามเนื้อจะยืดหดอย่างไม่เป็นระบบระเบียบ ทำให้ไม่สามารถควบคุมกล้ามเนื้อได้
Athetoid CP มีอาการกล้ามเนื้อไม่ประสานกัน
Mixed CP เป็ นการผสมผสานลักษณะทั้งสามคือ
การรักษา
ป้องกันการผิดรูปของข้อ
-กายภาพบำบัด(Physical Therapy)
-อรรถบำบัด (Speech and Language Therapy)
ลดความเกร็ง โดยใช้ยา
กลุ่ม diazepam
การผ่าตัด
-การย้ายเอ็น เพื่อสร้างความสมดุลของข้อ
ผ่าตัดลดความตึงของกล้ามเนื้อ
ผ่าตัดกระดูก
การให้ความดูแล เอาใจใส่
มะเร็งกระดูก (Osteosarcoma)
อาการและอาการแสดง
มีไข้ น้ำหนักลด ปวดบริเวณที่มีก้อนเนื้องอก
อาจกระดูกหักบริเวณนั้น
การเคลื่อนไหวของตำแหน่งผิดปกติ
การวินิจฉัย
ระยะเวลาการมีก้อนเนื้อ อาการปวด
หาระดับอัลคาไลน์ฟอสฟาเตส
การรักษา
ตัดก้อนมะเร็งออกให้หมดเพื่อป้องกันการแพร่กระจายโรค
ผ่าตัด เคมีบำบัด รังสีรักษา
Omphalocele
เป็นความผิดรูปแต่กำเนิดของผนังหน้าท้อง ทำให้บางส่วนขาดหายไป
ลักษณะทางคลินิก
ภายหลังคลอดพบบริเวณกลางท้องทารกมีถุงomphalocele ติดกับผิวหนัง อวัยวะที่อยู่ในถุงอาจมีลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร ตับ ม้าม
การรักษา
conservative
ใช้สารละลายฆ่าเชื้อ เหมาะสำหรับในรายที่omphalocele มีขนาดใหญ่
operative
วิธีแรกเป็นการเย็บผนังหน้าท้องปิดเลย (primary fascial closure) มักจะทำเมื่อomphalocele มีขนาดเล็ก
อีกวิธีเป็นการปิดผนังหน้าท้องโดยทำเป็นขั้นตอน (staged repair)
Gastroschisis
ผนังหน้าท้องแยกออกจากกัน
เป็นความผิดปกติแต่กำเนิดเกิดเป็นช่องแคบยาวที่ผนังท้องภายหลังจากผนังช่องท้องพฒนาสมบูรณ์แล้ว เกิดการแตกทะลุของ hermia of umbilical cord
การวินิจฉัย
เมื่อคลอดพบว่ามีถุงสีขาวขุ่นบางขนาดต่างๆ สามารถมองเห็นขดลำไส้หรือตับผ่านทางถุง อาจมีส่วนของถุงบรรจุwharton’s jelly สายสะดือติดกับถุง
การดูแลรักษาพยาบาล
การแก้ไขปัญหาฉุกเฉิน
Incubator กระเป๋าน้ำร้อน
การประเมินการหายใจ
ใส่ orogastric tube ปลายเปิดลงถุง
เริ่มให้antibiotic ได้ทันที
Rectal irrigation ด้วย NSS อุ่น
ตรวจระดับ น้ำตาล เกลือแร่ในกระแสเลือด
เจาะเลือดแม่เพื่อเตรียมทำการจองเลือด
การดูแลทั่วไป
การอาบน้ำ ไม่ต้องทำเนื่องจากจะทำให้เด็กตัวเย็นมากขึ้น
ให้ vitamine K 1 mg intramuscular
decompression stomach
ประเมินภาวะทั่วไป ความสามารถในการหายใจ การรักษาความอบอุ่น
การดูแลเฉพาะ
การทำแผล สะอาด หมาดๆ ไม่รัด
การดูแลหลังผ่าตัด
Respiratory distress : ใส่ endotrachial tube
Hypothermia : ต้องให้เด็กอยู่ในตู้อบ ปรับอุณหภูมิ
Hypoglycemia, Hypocalcemia : สังเกตว่าเด็กจะมี tremorcyanosis, หรือ convulsion,
General care
สังเกตการหายใจ นอนหงาย ตรวจดู discharge
Fluid and nutrition support
omphalocele ให้IV fluid เป็ น 10%DN/5 เป็ น maintenance
ถ้าเป็น gastroschisis มี I nsensible loss
Peripheral parenteral nutrition
เริ่มให้ได้ตั้งแต่เด็ก stable
Enteral nutrition ให้กินเมื่อเด็ก กstable ประมาณ 1 สัปดาห์
Antibiotic prophylaxis
ให้ ampicillin และ gentamicin ประมาณ 5วัน
Wound care
ถ้าเป็น omphalocele ใหญ่ดูแลทำความสะอาดแผลจนกว่าจะดีขึ้น
การติดตามการรักษา
เด็กจะมีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ กลับสู่ภาวะปกติเมื่อ 6 เดือน
นางสาวกัลญา บุญโพธิ์ ห้อง A เลขที่ 6
รหัสนักศึกษา 613601006