Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์ - Coggle Diagram
การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์
ความผิดปกติในระบบสืบพันธุ์ในเพศหญิง
1.ความผิดปกติของฮอร์โมนและประจำเดือน
Dysmenorrhea
พยาธิสรีรวิทยา
อาการแสดง
อาการปวดช่องท้องด้านล่างอาจจะร้าวไปหลังและต้นขา
คลื่นไส้ อาเจียน
อาการปวดท้องจะเริ่มพร้อมกับการมีประจำเดือน
พบน้อย
คัดตึงเต้านม
ท้องเสีย
ท้องอืด
หงุดหงิด
ปวดศรีษะ
อ่อนเพลีย
ปัจจัยเสี่ยง
Primary
พบในคนอ้วน
ไม่เคยมีบุตรอายุน้อยกว่า20ปี
Secondary
endometriosis
overian tumor
PID
Amenorrhea
พยาธิสรีรวิทยา
Primary amenorrhea
Secondary amenorrhea
Uterine - Asherman syndrome
Premature ovarian failure
Central - hypogonadotropic hypoestrogenic anovulation
อาการและอาการแสดง
Vaginal atrophy
Hirsutism
Vasmotor flushes
Acne
ไม่มีประจำเดือน
Infertility
สาเหตุ
ระดับฮอร์โมน progesterone คงที่
Endometrial adhesions
รังไข่ไม่มีการตอบสนองต่อฮอร์โมน gonadotropins
Ovarian, adrenal, pituitary tumor
ไม่มีการตกไข่
Emotional disorder
ภาวะทุพโภชนาการและการออกกำลังกายอย่างหนัก
Pregnancy
Weight loss
การตรวจาทางห้องปฏิบัติการ
Blood and urine studies
pituitary gonadotropin อาจสูงหรือต่ำ
ระดับฮอร์โมน thyroid ผิดปกติ
X-ray, CT scan, MRI, laparoscopy, biopsy
ตรวจวินิจฉัย
ต่อมหมวกไต
ต่อม pituitary
โรคมะเร็งรังไข่
ภาวะไม่มีประจำเดือน
Primary amenorrhea
Secondary amenorrhea
Dysfunctional uterine bleeding
พยาธิสรีรวิทยา
อาการและอาการแสดง
Chronic polynenorrhea
Oligomenorrhea
Hypermenorrhea
Metrorrhagia
Fatique
Oligomenorrhea and infertile
สาเหตุ
3 กลไกการทำงานของ hypothalamic-pituitary-ovarian ไม่สมบูรณ์
4 Anovulation
2 obesity
5 Hormone producing ovarian tumor
1 polycystic ovarian syndrome
4 Endometriosis
7 Sexual assault
8 Trauma
9 Pelvic inflammatory disease
10 Cogulopathy
การตรวจทางห้องปฏิบัติ
ตรวจพบการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
CBC จะพบภาวะเลือดจาง
การตรวจ Thyroid studies
ผลการตรวจระดับ progesterone ลดลง
การตรวจ Dilatation and curettage
Premenstrual syndrome PMS
พยาธิสรีรวิทยา
อาการและอาการแสดง
Physical symptoms
4) backache, peripheral edema, joint pain
5) vertigo, nausea
3) migraine, headacha with mend=struation
6) acne, food cravings, constipation
2) sleep disturbance
1) fluid retention
2.Emotional symptom
1) Irritability, mood change, insomnia
2) Emotional irritability, loneliness, cry easily
3) Hostility, depressing, arxiety
4) Lethargy
สาเหตุ
3) มีภาวะฮอร์โมน prolactin สูง, hypothyroidism หรือ hypoglycemia
4) ภาวะโภชนาการ
magnesium
ขาดวิตามิน B6
2) เป็นการเกิดปฏิกิริยาระหว่างฮอร์โมน estrogen, progesterone และ aldersterone
5) แบบแผนการดำเนินชีวิตที่มีภาวะเครียดและขาดสารอาหาร
1) ภาวะไม่สมดุลของฮอร์โมน estrogen และ progesterone
ความผิดปกติในระบบสืบพันธุ์ในเพศหญิง
3.เนื้องอกและมะเร็ง
3.2 Malignant condition
Cancer of the uterus, Endometrial carcinoma, uterine cancer
พยาธิสรีรวิทยา
อาการและอาการแสดง
2) ตกเลือดหรือมีเลือดออกผิดปกติ
3) Vaginal discharge
1) Uterine enlargement
ปัจจัยเสี่ยง
3) polycystic ovarian syndrome
4) ปัจจัยเกี่ยวกับเอสโตรเจน
2) ประวัติการมีประจำเดือนไม่สม่ำเสมอ
5) Obesity, hypertension, diabetes
1) Anovulation, abnormal uterine bleeding
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
1) Biosy-การตรวจชิ้นเนื้อ
2) Dilation and curette
สาเหตุที่แท้จริงไม่ทราบ
Cancer of cervix ( cervical cancer ) : มะเร็งปากมดลูก
พยาธิสรีรวิทยา
อาการและอาการแสดง
ถ้าไม่ปรากฎอาการ
มักพบจากการมาตรวจเช็คมะเร็งด้วยการทำ Pop smear
อาการที่พบขึ้นอยู่กับระยะของโรค
2 ระยะลุกลาม
1) Abnomal vaginal bleeding
2) persistent vaginal discharge
3 อาการของมะเร็งระยะสุดท้าย
2) อาการเจ็บปวด
3) มีปัสสาวะอุจจาระรั่วออกทางช่องคลอด
1) อาการทั่วไป
น้ำหนักลด
ผอมแห้ง
ซีด
อ่อนเพลียมาก
เบื่ออาหาร
4) อาการที่เกิดจากการแพร่กระจายของมะเร็งไปยังอวัยวะต่างๆ
อุดกั้นบริเวณหลอดไต
ตับ
ลำไส้ใหญ่ช่วงปลาย
2 more items...
ปอด
กระเพาะปัสสาวะ
2 more items...
กระดูก
ต่อมน้ำเหลือง
1 ระยะก่อนลุกลาม มักไม่มีอาการผิดปกติ
ปัจจัยเสี่ยง
3 เชื้อชาติ ศาสนา วัฒนาธรรม
4 ฐานะทางเศรษฐกิจและสังคม
2 การมีบุตร
5 สารก่อมะเร็ง
1 อายุและพฤติกรรมทางเพศ พบว่า
สตรีที่แต่งงานมีโอกาสเสี่ยงสูงกว่ากลุ่มที่ไม่แต่งงาน
พบมากขึ้นในสตรีที่แต่งงานหรือมีการร่วมเพศตั้งแต่อายุน้อย
สตรีอายุมากเสี่ยงมากกว่าสตรีที่มีอายุน้อย
พบมากในกลุ่มที่มีชีวิตคู่ที่ยังไม่ยั่งยืน
กลุ่มที่มีการส่ำส่อนทางเพศ มีคู่นอนหลายคน
6 ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ
การสูบบุหรี่
การใช้ยาคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานานเกิน 5 ปี
สตรีที่มีภูมิต้านทานต่ำ
จากกรรมพันธุ์
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
2 Colposcopy
3 Cone biopsy, conization
1 papanicolaou ( Pap) test
4 Organ and bone scan
สาเหตุ
สัมพันธ์กับการติดเชื้อ HPV มากที่สุด
Cancer of the ovary,Vulva
Cancer of the ovary : มะเร็งรังไข่
พยาธิสรีรวิทยา
อาการและอาการแสดง
Late stage
1) ถ้าก้อนมะเร็งอักเสบ
อักเสบ
ปวด
มีการบิด
2) Granulose cell tumor
เอสโตรเจนเพิ่ม
มีเลือดออกระหว่างรอบประจำเดือน
Advenced ovarian cancer
2) Postmenopausal bleeding and pain
3) อาการแพร่กระจายของมะเร็งไปอวัยวะอื่น พบบ่อยคือ
น้ำท่วมปอด
1) Ascites
Early stage
3) ปัสสาวะบ่อย ปวดท้องน้อย
4) ท้องผูก
2) คลื่นไส้ อาเจียน มีลมในช่องท้อง
5) มีเลือดออกช่องคลอด
1) ไม่สุขสบายในช่องท้อง อึดอัดแน่นท้อง ท้องอืด ปวดหลัง
6) น้ำหนักลด
ปัจจัยเสี่ยง
3) การทำงานของรังไข่ผิดปกติ
4) การสัมผัสมลภาวะ
2) ถ้าเป็นมะเร็งเต้านมจะมีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นมะเร็งรังไข่
5) อาหารไขมันสูง
1) เป็นหมันหรือมีบุตรยาก
6) การรับประทานยาคุมกำเนิด
สาเหตุ - สาเหตุที่แท้จริงไม่ทราบ
Carcinoma of vulva: มะเร็งอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก
ปัจจัยเสี่ยง
3) Chronic vulvar granulomatous disease
4) มรการระคายเคือง คันเรื้อรัง
2) Leukoplakia
5) pigment moles
1) อายุ
6) มีประวัติการติดเชื้อ human papilloma virus
7) พบในสตรีกลุ่ม Poor hygiene, Low economic
8) Obesity, hypertension, diabetes
อาการและอาการแสดง
2) คลำพบก้อนหรือมีแผลบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
3) อาจคลำพบต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโตร่วมด้วยในรายที่มีการแพร่กระจายของมะเร็ง
1) อาการคัน เลือดออกบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
มะเร็งที่เกิดขึ้นบริเวณปากช่องคลอด
Breast cancer
อาการและอาการแสดง
5.มีอาการดึงรั้งของผิวหนังหรือหัวนมให้บุ๋มลง
6.มีของเหลวออกจากหัวนม
4.ผิวหนังอุ่นหรือร้อน แดง
7.pathological bone fracture, hypercalcemia
3.อาการบามเกิดากก้อนเนื้องอกขัดขวางทางเดินน้ำเหลืองในเต้านม
8.แขนบวม ต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้บวม
2.มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง ขนาด และโครงสร้างของเต้านม
9.หลอดเลือดที่มาเลี้ยงเต้านมขยายตัวมองเห็นที่ผิวหนัง
1.มีก้อนไม่เจ็บ แข็ง เป็นอาการนำที่สำคัญมากที่สุด
การแบ่งระยะ(Staging)ของมะเร็งเต้านม
ระยะที่2 ก้อนมะเร็งมีขนาดเล็กกว่า5ซม.
มีการแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้
ไม่มีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะที่ห่างไกล
ระยะที่3 ก้อนมะเร็งมีขนาดไดๆก็ได้
ระยะที่1 ก้อนมะเร็งเต้านมมีขนาดเล็กกว่า2ซม. ที่ไม่มีการแพร่กระจาย
ระยะที่4 มะเร็งชนิดใดก็ได้ที่มีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะที่ห่างไกล
พยาธิสรีรวิทยา
การตรวจวินิฉัย
การตรวจเต้านมและต่อมน้ำเหลืองทำได2วิธีคือ
1.การดู ตรวจได้ทั้งท่านั่งและยืน
การคลำ ทำได้ทั้งท่านั่งและนอน
ใช้ตรวจดูต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้
Supraclavicular
ปัจจัยเสี่ยง
3.Early menarche, late menopause
4.ไม่เคยมีบุตร หรือมีบุตรหลังอายุ30ปี
2.positive test for genetic mutation (BRCA1 and BRCA2)
5.การได้รับหรือสัมผัสรังสีจะเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมมาก
1.ประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านมอัตราเสี่ยงในการเป็นจะสูงขึ้น
6.ฮอร์โมน
7.ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอลเป็นระยะเวลานานๆจะมีอัตราเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านมสูง
8.ความเครียด
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
2 Biopsy
needle biopsy
aspiration
Frozer section
3 หาตรวจหา Tumor marker
ใช้ได้เฉพาะผู้ป่วยที่มีภาวะ metastasis disease เท่านั้น
1 mammography
สาเหตุ
สาเหตุที่แท้จริงยังไม่ทราบแน่ชัด
ปัจจุบันพบว่า
อาหารจำพวกไขมันสูง และคนอ้วนจะเพิ่มอัตราเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมมากที่สุด
3.1 Benign tumors
3.Ovarian cyst
อาการและอาการแสดง
2.ท้อง ปวดท้องน้อย dyspareunia หรือเจ็บปวดขณะมีประจำเดือน
3.abnormal uterine bleeding
1.ถ้าถุงน้ำดีมีขนาดใหญ่หรืมีจำนวนมากจะมีอาการไม่สุขสบายในช่องท้อง แน่นอึดอัด
4.ถ้ามีการบิดขั้วของถุงน้ำดีจะมีอาการปวดท้องเฉียบพลัน
5.มีภาวะมีบุตรยาก ภาวะอ้วนและร้อยละ50จะพบภาวะขนดก
6.ผิวเยื่อบุโพรงมดลูกมักจะหนาจากผลของการกระตุ้นโดยunopposed estrogen
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ
1.ระดับ LH, FSH, serum testosteroneสูงกว่าปกติ
2.ผลการตรวจGlucose tolerence testเป็น Type 2DM
3.การทำ Laparoscopy จะตรวจพบ Ovarian cyst
พบค่อนข้างมากในเพศหญิงวัยเจริญพันธ์ อายุ20-30ปี
c.theca luteum cyst
d.polycystic ovarian syndrone (PCOS)
b.corpus luteum cyst
e.dermoid cyst
a.follicle cyst
f.cystadenoma cyst
Fibroid ( Leiomyoma, Myoma )
พยาธิสรีรวิทยา
เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก
ส่วนใหญ่ประกอบด้วย
กล้ามเนื้อเรียบ
fibrous conective tissue
ลักษณะเป็นก้อนกลมแข็งชัดเจน
อาการและอาการแสดง
4 ปวดท้อง
5 มีภาวะมีบุตรยาก
3 อาการกดต่ออวัยวะข้างเคียง
6หายใจลำบาก
2 มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
7 ตกขาว
8 การตกเลือดในช่องท้องเป็นภาวะที่พบน้อยมาก
1 คลำก้อนได้บริเวณท้องน้อย
สาเหตุ
การได้รับยากลุ่มสเตียรอยด์
ฮอร์โมน estrogen, progesterone
สาเหตุที่แท้จริงไม่ทราบชัด
การตรวจวินิจฉัย
2 Bimanual examination
3 Ultrasound, MRI
พบก้อนเนื้องอก
1 การตรวจเลือด
พบภาวะเลือดจาง
เป็นเนื้องอกชนิดไม่รุนแรงของกล้าวเนื้อมดลูกมีชื่อเรียกต่างๆ
fibroid
fibromyomas
leiomyoma
myoma uteri
2.Vulva dystrophy
พยาธิสรีรวิทยา
ขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน
ผิวเรียบและฉีกขาดง่าย
เกิดการติดเชื้อได้ง่าย
ปากช่องคลอดแคบมาก ผนังช่องคลอดสีซีด
มีการอักเสบของช่องคลอด
Vulva ฝ่อเล็ก
อาการและอาการแสดง
2.มีตกขาว บางครั้งคล้ายหนอง
3.มีการอักเสบเป็นจุดแดงๆ
1.แสบคัน ปวดแสบปวดร้อนบริเวณช่องคลอด
4.มีอาการเจ็บปวดขณะร่วมเพศ
Endomentriosis
พยาธิสรีรวิทยา
อาการและอาการแสดง
2 Dyspareunia
3 เจ็บบริเวณหัวเหน่าในช่วงที่มีประจำเดือน
1 Classic symptom
รอบประจำเดือนผิดปกติมามากและนาน
infertility
ปวดประจำเดือนเรื้อรังและมากขึ้นเรื่อยๆ
4 ประวัติเจ็บที่ลำไส้ตรงและกลั้นอุจจาระไม่ได้ในช่วงที่มีประจำเดือนเป็นรอบๆ
สาเหตุ
สาเหตุไม่ทราบแน่ชัด
ปัจจัยเสี่ยง
ประวัติบุคคลในครอบครัวเคยเป็น endomentriosis
ระบบภูมิคุ้มกันถูกกด
การตรวจทางห้องทดลอง
1 Laparoscopy or laparotomy
พบก้อนเนื้อเยื่อบน
ureterosacral ligament
rectovaginal septum
พบบนรังไข่
Endometrium cysts
2 Pelvic ultrasound
พบ endometrial tissue บนรังไข่
vulva cysts
สาเหตุส่วนใหญ่
Bartholin's cyst
อาการและอาการแสดง
2.Perineal mass
3.Dyspareunia
1.Pain redness
4.ปวดแสบขณะถ่ายปัสสาวะ
5.มีการอักเสบติดเชื้อหรือเกิดหนอง
Adenomyosis
ภาวะที่มีเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญในชั้นกล้ามเนื้อมดลูก
glands
stroma
พบมากในเพศหญิงอายุ20-30ปี
อาการและอาการแสดง
3 Polymenorrhea
4 ปวดถ่วงที่ท้องน้อย
2 Dysmenorrhea
5 ถ่ายปัสสาวะบ่อย
1 Hypermenorrhea
6 มีภาวะมีบุตรยาก
ความผิดปกติในระบบสืบพันธุ์ในเพศหญิง
2.การอักเสบและการติดเชื้อ
2.1 ulvovaginal infection
2 Bacterial vaginosis
คันในช่องคลอด
ช่องคลอดบวมแดง
Trichomoniasis
ภาวะติดเชื้อ Trichomonas vaginalis
เพศหญิง
endocervix
กระเพาะปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะ
Bartholin's gland
ช่องคลอด
Sken's gland
เพศชาย
ท่อปัสสาวะส่วนล่าง
ต่อมลูกหมาก
ท่อนำอสุจิ
อาการและอาการแสดง
2 เพศหญิงที่มีการติดเชื้อเฉียบพลัน ตกขาวมากเป็นฟองสีขาว
3 ฟองสีเหลืองเขียว มีกลิ่นเหม็น
1 ไม่แสดงอาการพบ 70%
4 คันและปวดแสบปวดร้อนช่องคลอดมาก
5 ช่องคลอดบวมแดง
6 Dyspareunia, dysuria, poscoital spotting, menorrhagia, dysmenorrhea
1 vulvovaginal candidiasis
พบการอักเสบติดเชื้อ
หญิงตั้งครรภ์
ผู้ที่รับประทานยา steroid
ผู้ที่รับประทายยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน
ยาคุมกำเนิดนานๆ
อาการและอาการแสดง
2) ขาวข้นสีขาว
3) pruritus ระคายเคืองมาก
1) vaginal discharge
4) ปวดแสบปวดร้อนหลังถ่ายปัสสาวะ
Atrophic vaginitis
เกิดจากการขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน
อาการ
ปวดแสบปวดร้อนในบริเวณช่องคลอด
มีอาการมากขึ้นขณะมีเพศสัมพันธ์
ไม่มีอาการคันหรือกลิ่นเหม็น
Vulvitis
สาเหตุ
จากผลสืบเนื่องของการอักเสบติดเชื้อของอวัยวะสืบพันธ์ภายใน
จากการได้รับสารระคายเคืองที่สัมผัส
สบู่
แป้ง
สารทำความสะอาดเสื้อผ้า
อาการและอาการแสดง
3 vulva tissue
4 secondary infection
2 burning sensation
5 vagina infection
1 pruritis
Bartholinitis
อาการ
บวม แดง
หนอง
อักเสบ
การรักษา
การประคบร้อน
Sitz bath
ให้ยาปฎิชีวนะ
เกิดจาก
streptococci
staphylococci
gonococci
E.coli
2.2 Pelvic inflammatory disease (PID)
ปัจจัยเสี่ยง
2.การห่วงคุมกำเนิด
3.การแท้งบุตร การผ่าตัดอุ้งเชิงกราน การติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
1.Conization or cauterization
พยาธิสรีรวิทยา
เกิดจากการติดเชื้อลุกลาม
ช่องคลอด
ปากมดลูก
สาเหตุการติดเชื้อ
Streptococci
Diphtheroids
Staphylococci
Psuedomonas
Chlamydia trachomatis
Escherichia coli
Neisseria gonorrhoaea
อาการแสดง
1.ระยะแรกจะไม่แสดงอาการ
มีอาการ
มักปวดหลังมีประจำเดือน
ตกขาวมีกลิ่นเป็นหนอง
ปวดท้องน้อยข้างเดียวหรือสองข้าง
เลือดออกกระปรีกกระปรอย
2.ถ้าเป็นมากขึ้นจะมีอาการ
2.Heavy, Purulent and odorousvaginal bischarge
3.Lower abdominal pelvic pain
1.systemic symptom
4.chronic PID
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ
1.Culture and Sensitivite,gram stain
ตรวจพบเชื้อสาเหตุ
2.Culdocentesis
ตรวจพบเชื้อสาเหตุ
อาการตกขาว
1 ระดูขาวปกติ
ลักษณะตกขาว
ตกขาวบริเวณปากช่องคลอด
ไม่มีสี
มีฤทธิ์เป็นด่าง
ขาวใส
ตกขาวบริเวณผนังช่องคลอด
ขาวใสเหมือนเหงื่อ
electrolyte
protein
tissue fluid
lactic acid
มีฤทธิ์เป็นกรด ph=3.5-4.5
2 ระดูขาวผิดปกติ
แบคทีเรีย
พยาธิหรือไวรัส
ติดเชื้อรา
เชื้อโรคที่ติดจากการมีเพศสัมพันธ์
หนองใน
ซิฟิลิส