Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สายสะดือย้อย - Coggle Diagram
สายสะดือย้อย
การพยาบาล
ประเมินสภาพมารดาและทารกในครรภ์ ที่มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดสายสะดือย้อย เช่น ทารก
ท่าผิดปกติ เป็นต้น เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะสายสะดือย้อย
-
-
-
ถ้าตรวจพบสายสะดือย้อย ใช้นิ้วมือดันส่วนนำไว้ไม่ให้เคลื่อนต่่ำลงมา และจัดท่านอนให้ยกก้นสูง เพื่อลดการกดทับสายสะดือ
-
-
-
-
-
อาการและอาการแสดง
-
-
-
การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (ultrasound) อาจจะช่วยในการวินิจฉัยสายสะดือย้อยชนิด Forelying cord หรือ occult prolapsed cord ได้
-
ชนิดของสายสะดือย้อย
สายสะดือย้อยลงมาต่ำกว่าปกติ หรือลงมาอยู่ข้างๆส่วนนำของทารก สายสะดือจะถูกกดกับช่องทางคลอดได้ เมื่อทารกเคลื่อนต่ำลง หรือเมื่อมดลูกหดรัดตัวถุงน้ำคร่ำอาจจะแตกหรือไม่แตกก็ได้ (Occult prolapsed cord)
สายสะดือย้อยลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ และถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก (Forelying cord/Funic presentation / Cord presentation)
สายสะดือย้อยลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกในครรภ์ มักจะอยู่ในช่องคลอด หรือบางรายจะออกมานอกช่องคลอด และถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว (Overt prolapsed cord / Prolapsed of cord presentation)
ผลกระทบ
-
ผลกระทบต่อทารก
เป็นภาวะวิกฤตต่อทารกในครรภ์ เพราะทารกจะเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจน เนื่องจากสายสะดือถูกส่วนนำกดทับกับช่องทางคลอด ทารกจะตาภายใน 3 นาที หลังจากสายสะดือถูกกดทับ อัตราตายของทารกที่มีภาวะสายสะดือย้อย
พบร้อยละ 10.7-16.8
การรักษา
การช่วยเหลือแบบฉุกเฉิน
จัดให้ผู้คลอดที่สายสะดือย้อยนอนในท่านอนหงายยกก้นสูง(Trendelenburg position), นอนตะแคงยกก้นสูง (Elevate Sim’s position), นอนในท่าโก้งโค้ง (Knee-chest position) กรณีที่ต้องเคลื่อนย้ายเพื่อส่งต่อในระยะไกล ๆ เพื่อรักษาต่อ จัดให้นอนท่า Elevate Sim’s position
-
-
ถ้าสายสะดือมีแนวโน้มจะโผล่อกมานอกช่องคลอด ควรพยายามให้อยู่ในช่องคลอด เพราะอุ่นและไม่แห้ง ลดการหดเกร็งของหลอดเลือด (vasospasm)
หากสายสะดือย้อยออกมานอกช่องคลอด ให้ใช้ก๊อซชุบน้้ำเกลือ NSS คลุมปิดสายสะดือไว้ป้องกันไม่ให้สายสะดือแห้ง ลดการหดเกร็งของหลอดเลือด (vasospasm)
ทำให้กระเพาะปัสสาวะโป่งตึง โดยการใส่น้ำเกลือ 500-1,000 มิลลิลิตรทางสายสวนปัสสาวะ เพราะกระเพาะปัสสาวะโป่งตัวจะช่วยดันมดลูกและส่วนนำของทารก เพื่อลดความรุนแรงในการหดรัดตัวของมดลูกและลดการกดทับสายสะดือจากส่วนนำของทารก
การช่วยเหลือการคลอด
-
-
กรณีทารกในครรภ์เสียชีวิต ทำการคลอดทางช่องคลอด ยกเว้นกรณีมีการผิดสัดส่วนระหว่างทารกกับช่องเชิงกราน อาจต้องทำหัตถการทำลายทารก หรือผ่าท้องคลอด
-
ใช้เครื่องดึงสุญญากาศรายที่เป็นครรภ์หลัง ปากมดลูกเปิดเกือบเต็มที่แล้ว และท่าศีรษะที่ไม่มีการผิดสัดส่วนของทารกกับช่องเชิงกรานมารดาช่วยลดอัตราตายของทารกในกรณีที่ห้องผ่าตัดไม่พร้อม
ครรภ์หลังที่ปากมดลูกเปิดตั้งแต่ 7-8 เซนติเมตรขึ้นไปที่เป็นชนิด Forelying cord ท่าของทารกปกติมีความก้าวหน้าของการคลอดเร็ว ทารกไม่ขาดออกซิเจน (fetal distress) พยายามไม่ให้ถุงน้ำแตก อาจรอให้คลอดเองทางช่องคลอดได้
-