Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะน้้าคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด(Amniotic fluid embolism/AFE) - Coggle…
ภาวะน้้าคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด(Amniotic fluid embolism/AFE)
ปัจจัยส่งเสริม
รกลอกตัวก่อนกำหนด มดลูกแตก
การบาดเจ็บในช่องท้อง น้ำคร่ำมีขี้เทาปน
การคลอดเฉียบพลัน รกเกาะต่ำ
การผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง มารดามีบุตรหลายคน
ทารกตายในครรภ์ เป็นเวลานาน ทำให้มีการเปื่อยยุ่ย ขาดง่าย อาจเกิดการฉีกขาดของ หลอดเลือด ทำให้น้ าคร่ำเข้าสู่กระแสเลือด
มารดาตั้งครรภ์หลังที่มีอายุมากกว่า 35 ปี การเบ่งคลอดขณะถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก
การเร่งคลอด โดยการใช้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลู
การเจาะถุงน้ำคร่ำ การรูดเพื่อเปิดขยายปากมดลูก
การตรวจวินิจฉัยน้ำคร่ำก่อนคลอด การหมุนเปลี่ยนท่าทารกภายในและภายนอกครรภ์
การวินิจฉัย
การวินิจฉัยจากอาการและอาการแสดง ที่สำคัญ 5 อย่าง
เส้นเลือดหัวใจหดเกร็ง (cardiovascular collapse)
เลือดออก
อาการเขียว
ไม่รู้สติ
ระบบหายใจล้มเหลว (respiratory distress)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจคลื่นไฟฟูาหัวใจ (ECG) จะพบลักษณะ tachycardia STและ T wave เปลี่ยนแปลง และ มี RV strainได้
ตรวจการไหลเวียนของเลือดในปอดอาจพบความบกพร่องในการกำซาบ (perfusion defect) ได้
การถ่ายภาพรังสีทรวงอก
การตรวจหาเซลล์ผิวหนัง ขนอ่อน (lanugo hair) เมือกของทารกหรือเซลล์จากรก (fetal squamous cell, fetal debris, trophoblasts)
การตรวจหา Sialy 1TH antigen
อาการและอาการแสดง
เกิดภาวะน้ำคั่งในปอด
เส้นเลือดหัวใจตีบ
หายใจลำบาก(dyspnea)เกิดภาวะหายใจล้มเหลวทันทีทันใด เขียวตามใบหน้าและลำตัว
low blood pressure
มีอาการหนาวสั่น เหงื่อออกมาก คลื่นไส้ อาเจียน วิตกกังวล
ชัก หมดสติ
ถ้าเกิดอาการนานกว่า 1 ชั่วโมง ผู้คลอดยังมีชีวิตอยู่จะเกิดภาวะกลไกการเข็งตัวของเลือดเสีย ไป และเกิดอาการตกเลือดอย่างรุนแรง หากไม่ได้รับการแก้ไขภาวะการหดรัดตัวของมดลูกที่ดีพอ
ความหมาย
ภาวะที่มีน้ำคร่ำ ผ่านเข้าสู่กระแสเลือดของมารดา ซึ่งจะเข้าไปในหลอดลมฝอยในปอด แล้วไปอุดกั้นบริเวณหลอดเลือดดำที่ ปอด ทำให้ร่างกายเกิดปฏิกิริยาต่อต้านสารประกอบน้ำคร่ำ
ลักษณะเฉพาะ
ภาวะขาดออกซิเจน (hypoxia)
ภาวะความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด (consumptive coagulopathy)
ภาวะความดันโลหิตต่ า (hypotension) อย่างทันทีทันใด
ผลกระทบ
ผลกระทบต่อมารดา ผู้คลอดเสียชีวิตจากการเสียเลือด ช็อค ถ้ามี ผู้รอดชีวิตมักมีอาการทางระบบประสาท เนื่องจากมีภาวะขาดออกซิเจนรุนแรง
ผลกระทบต่อทารก เกือบครึ่งของทารกที่รอดชีวิตจะมีภาวะบกพร่องทางระบบประสาท
การป้องกัน
การกระตุ้นการเจ็บครรภ์ ในรายที่เด็กตายในครรภ์โดยใช้ Oxytocin dripดูอาการหดรัดตัวของมดลูกอย่างใกล้ชิด และไม่ควรเจาะถุงน้ำก่อนปากมดลูกเปิดหมด
ไม่ควรกระตุ้นการเจ็บครรภ์โดยวิธีเลาะแยกเยื่อถุงน้ำคร่ำ (stripping membranes) จากคอมดลูก
การเจาะถุงน้ำไม่ให้ถูกปากมดลูก
ในรายที่มีภาวะรกเกาะต่ำ การตรวจภายในควรจะกระทำอย่างระมัดระวัง
ขณะเจ็บครรภ์คลอดควรจะหดรัดตัวแต่ละครั้งนานไม่ควรเกิน 60 นาที ระยะห่างประมาณ 2-3 นาทีต่อครั้ง
ถ้าผู้คลอดเจ็บครรภ์ถี่มากเกินกำหนด ผู้คลอดพักได้น้อย ควรรายงานแพทย์เวรทราบทุกครั้ง
การรักษา
ดูแลระบบการไหลเวียนเลือด ให้สารละลายทางหลอด เลือดดำ แก้ไขภาวะสารไฟบริโนเจนในเลือดต่ำ โดยเลือดที่ใช้จะต้องไม่เกิน 24 ชั่วโมง หลังจาก ได้รับบริจาคอาจให้ยากระตุ้นหัวใจ เช่น Dopamine
ดูแลการหดรัดตัวของมดลูก โดยให้ยา oxytocin หรือ methergin ทางหลอดเลือดดำ
ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง โดยจัดให้นอน Fowler ‘ s position ให้ออกซิเจน 100% และถ้ามี ระบบการหายใจล้มเหลวให้ใส่ท่อช่วยหายใจและใช้เครื่องช่วยหายใจ
การพยาบาล
ถ้ามีอาการและอาการแสดง คือ มีภาวะชักเกร็งโดยไม่มีภาวะความดันโลหิตสูงมาก่อนมี ภาวะเขียวทั่วทั้งตัว หรือเริ่มเขียวเป็นบางส่วนของร่างกาย ควรปฏิบัติดังนี้
ให้ออกซิเจน
ให้สารน้ำและเลือดตามแผนการรักษา
จัดให้มารดานอนในท่า fowler
เฝ้าระวังการเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด
สังเกตการหดรัดตัวของมดลูก
ดูแลและให้ก าลังใจต่อครอบครัว ถ้ามารดาและทารกเสียชีวิต
ใช้เครื่องช่วยหายใจใน 2-3 วันแรก
เตรียมช่วยเหลือการคลอดโดยคีมหรือผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
เตรียมช่วยฟื้นคืนชีพ ในรายที่เกิดหัวใจล้มเหลว (cardiac arrest)