การพยาบาลเด็ก
ที่มีปัญหาระบบประสาท

บทบาทของพยาบาล

การรวบรวมข้อมูลภาวะสุขภาพ

การประเมินสัญญาณชีพ

การประเมินทางระบบประสาท

การตรวจพิเศษต่าง ๆ

การดูแลเด็กที่มีความผิดปกติทางระบบประสาท

การให้คำแนะนำบิดามารดาของผู้ป่วย

ระดับความรู้สึกตัว

การสื่อสารทางคำพูด

การเคลื่อนไหวและการทรงตัว

การลืมตา

รูม่านตา

การตรวจน้ำไขสันหลัง

MRI

febrile convulsion

สาเหตุ

การติดเชื้อนระบบต่าง ๆ ที่ไม่ใช่ระบบประสาท เช่น ติดเชื้อระบบทางเดินอาหาร ทางเดินปัสสาวะ

อาการ

มีอาการชักเมื่ออุณหภูมิสูงกว่า 39 องศาเซลเซียสภายใน 24 ชม.

ชนิด

Simple febrile seizure

Complex febrile seizure

การประเมินสภาพ

การซักประวัติ

ไข้
การติดเชื้อ
ประวัติครอบครัว
การได้รับวัคซีน
โรประจำตัว
ประวัติการชัก
ระยะเวลาของการชัก

ประเมินสภาพร่างกาย

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ

การตรวจพิเศษอื่น ๆ

Epilepsy

สาเหตุ

ทราบสาเหตุ

ติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง

ภยันตรายระหว่างการคลอด

ภยันตรายที่ศีรษ

ไม่ทราบสาเหตุ

ความผิดปกติของ Neurotransmission
ซึ่งเกิดจากความผิดปกติของยีน

กลุ่มที่หาสาเหตุไม่ได้

พยาธิสภาพภายในสมอง จัดอยู่ใน
กลุ่ม Symtomatic epilepsy

อาการและอาการแสดง

Preictal period

อาการเตือน

อาการนำ

อาการบางอย่างที่นำมาก่อน
มีอาการชัก อาจเกินนานหลายนาที ชั่วโมงก่อนชัก

มีอาการปวด ชา เห็นภาพหลอน

Ictal event

ระยะที่เกิดอาการชักไม่เกินครึ่งชั่วโมง

Postictal peroid

ระยะเวลาเมื่อการชักสิ้นสุดลงไม่เกิน 24 ชั่วโมง

Interictal peroid

ช่วงเวลาระหว่างการชัก เริ่มตั้งแต่ระยะเวลา
หลังการชักหนึ่งสิ้นสุดลงไปจนถึงเริ่มเกิดชักครั้งใหม่

ชนิดและกลุ่มอาการ

อาการชักเฉพาะที่

ชักเฉพาะที่แบบมีสติ

ชักเฉพาะที่แบบขาดสติ

อาการชักเฉพาะที่ตามด้วยอาการชักทั้งตัว

อาการชักทั้งตัว

อาการชักเหม่อ

อาการเกร็งกระตุก

อาการชักกระตุก

อาการชักเกร็ง

อาการชักตัวอ่อน

อาการชักสะดุ้ง

Meningitis

อาการและอาการแสดง

มีอาการไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะรุนแรง ปวดข้อ ชักและซึมลงจนหมดสติ มีอาการ คอแข็ง

Kernig sign และ
Brudzinski sign ให้ผลบวก

ประเมินสภาพ

ตรวจน้ำไขสันหลัง

Meningeal Irritation

babies and toddlers

สาเหตุ

เกิดจากเชื้อนิวโมคอคคัส
H. Influenzae และเมนิงโกคอคคัส

Meningococcal Meningitis

สาเหตุ

เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Neisseria meningitides

การเก็บและตรวจ

วิธีทางชีวเคมี และวิธี PCR

วิธีตรวจหาค่า Minimum inhibition concentration

วิธี seminested-PCR

วิธีติดต่อ

เชื้อนี้ติดต่อจากคนไปสู่คน โดยเชื้อจะออกมาทางละอองน้ำมูก น้ำลายจากปากหรือจมูกของผู้ที่เป็นพาหะ

อาการและอาการแสดง

ไข้ ปวดศีรษะรุนแรง อาเจียน คอแข็ง อาจมีผื่นแดง จ้ำเลือด
ขึ้นตามผิวหนังร่วมด้วย

Meningococcemia

Fulminant Meningococcemia

Chronic Meningococcemia

Acute Meningococcemia

Meningitis

มีอาการไข้ ปวดศีรษะ คอแข็ง ซึมและสับสน อาการจะแย่ลงอย่างรวด

การรักษา

Glucocorticoid therapy

ยาปฏิชีวนะ

การรักษาแบบประคับประคอง

การป้องกันและควบคุมโรค

บุคคลที่อยู่ร่วมกับผู้ป่วยในบ้านเดียวกันต้องได้รับยา

ให้ความรู้และประชาสัมพันธ์การป้องกันโรคแก่ประชาชน

ใช้วัคซีนป้องกันโรค

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับความดันในสมองสูง

น้้าไขสันหลังคั่งในโพรงสมอง

ภาวะน้้าคั่งในกะโหลกศีรษะ

อาการสำคัญ

ศีรษะโตแต่กำเนิด,กระหม่อมหน้าโป่ง,ศีรษะโตเพิ่มขึ้น
เมื่อเทียบกับทรวงอก

Congenital Hydrocephalus

Obstructive Hydrocephalus

Communicate Hydrocephalus

อาการแสดง

หัวบาตร

เสียงเคาะกะโหลกเหมือนหม้อแตก

หนังศีรษะบางและเห็นเส้นเลือดดำ

รอยเปิดกะโหลกโป่งตึง

ตากลอกลงล่าง กลอกขึ้นบนไม่ได้

รอยต่อกะโหลกศีรษะแยกออกจากกัน

การรักษา

การรักษาด้วยยา

การรักษา IICP

การรักษาด้วยการผ่าตัด

รักษาสาเหตุที่ทำให้เกิด IICP เช่น เนื้องอก การอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับกล้ามเนื้ออ่อนแรง

อาการ

มีก้อนที่หลัง หรือที่หน้าผาก ขาอ่อน
แรงทั้งสองข้าง ปัสสาวะ อุจจาระ ตลอดเวลา

ไข้ร่วมกับกล้ามเนื้ออ่อนแรง

Spina bifida

เป็นความบกพร่องของกระดูกไขสันหลัง มีถุงยื่นผ่านจากกระดูกไขสันหลัง
ออกมาตามตำแหน่งที่บกพร่องนั้น

Spina bifida cystica

Spina bifida occulta

Myelomeningocele

Meningocele

การวินิจฉัย

การตรวจร่างกาย : แขนขาอ่อนแรง

การตรวจพิเศษ : การตรวจระดับ alpha fetoprotein ขณะตั้งครรภ์
ผิดปกติ

การซักประวัติ : มารดาไม่ได้รับกรดโฟลิคขณะตั้งครรภ์

การรักษา

spida bifida occulta ไม่จำเป็นต้องรักษาแต่ชนิด Cystica ต้องผ่าตัดภายใน 24 – 48 ชั่วโมง

ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับสติปัญญาบกพร่อง

อาการสำคัญ

ไม่รู้สึกตัว เกร็งเมื่อกระตุ้น หายใจ
ไม่มีประสิทธิภาพ การดูดกลืนบกพร่อง

มีประวัติ สมองขาดออกซิเจน

Cerebral palsy

ความบกพร่องของสมอง ทำให้เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว
การทรงตัว

กล้ามเนื้อหดเกร็ง

Splastic diplegia

Splastic quadriplegia

Splastic hemiplegia

Extrapyramidol cerebral palsy

Ataxia cerebral palsy

Mixed type

อาการและอาการแสดง

มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการช้า

ปัญญาอ่อน

อาการอื่นๆ ร่วม เช่น ชัก หูหนวก

การประเมินสภาพ

ซักประวัติ : มารดามีการติดเชื้อขณะคลอด

ประเมินร่างกาย : เส้นรอบศีรษะไม่เพิ่มขึ้น