Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การคลอดเฉียบพลัน (Precipitate labor) - Coggle Diagram
การคลอดเฉียบพลัน
(Precipitate labor)
ความหมาย
การคลอดที่เกิดขึ้นเร็วผิดปกติใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 3 ชั่วโมง หรือใช้เวลาทั้งหมดในการคลอดประมาณ 2-4 ชั่วโมง
มีการเปิดขยายของปากมดลูก ในระยะปากมดลูกขยายเร็ว 5 เซนติเมตร/ชั่วโมง
ในผู้คลอดครรภ์แรก (1 เซนติเมตร ทุก 12 นาที) และ มากกว่า 10 เซนติเมตร/ชั่วโมง
ในผู้คลอดครรภ์หลัง (1 เซนติเมตร ทุก 6 นาที)
การวินิจฉัย
ระยะเวลาในการเจ็บครรภ์และคลอดน้อยกว่า 3 ชั่วโมง
อัตราการเปิดขยายของปากมดลูก
เปิดมากกว่า 5 เซนติเมตร/ชั่วโมง ในครรภ์แรก
เปิดมากกว่า 10 เซนติเมตร/ชั่วโมงในครรภ์หลัง
มีการหดรัดตัวของมดลูกถี่และรุนแรง มีการหดรัดตัวทุก 2 นาทีหรือบ่อยกว่านั้นและ ระยะเวลาของการหดรัดตัวของมดลูกนานมากกว่า 90 วินาที
ความดันภายในโพรงมดลูกประมาณ 50-70 มิลลิเมตรปรอท
อุบัติการณ์
ร้อยละ 2 ของการคลอดร้อยละ 93 ของผู้คลอดกลุ่มนี้มักเป็นผู้คลอดที่ผ่านการคลอดมาแล้ว
สาเหตุและปัจจัยส่งเสริม
ผู้คลอดครรภ์หลัง เนื้อเยื่อต่างๆมีการยืดขยายมาก จึงทำให้ส่วนต่างๆ ได้แก่ คอมดลูก พื้น เชิงกรานช่องคลอดและฝีเย็บหย่อนตัว
การหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกและกล้ามเนื้อหน้าท้องแรงผิดปกติโดยเกิดขึ้นเองหรือจากการให้ยาเร่งคลอดมากผิดปกติ
แรงต้านทานของเนื้อเยื่อที่ช่องคลอดไม่ดี
ผู้คลอดที่มีเชิงกรานกว้าง
เคยมีประวัติการคลอดเฉียบพลัน
ผู้คลอดไม่มีความรู้สึกเจ็บปวดจากการคลอดหรือไม่รู้สึกอยากเบ่ง
ทารกตัวเล็กหรืออายุครรภ์น้อยกว่ากำหนดทำให้เคลื่อนต่ำลงมาได้ง่าย
ผู้คลอดที่ไวต่อการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
อาการและอาการแสดง
มดลูกมีการหดรัดตัวอย่างถี่และรุนแรง มากกว่า 5 ครั้งในเวลา 10 นาที
มีอาการเจ็บครรภ์เป็นอย่างมาก
ตรวจภายในพบปากมดลูกมีการเปิดขยายเร็ว
ครรภ์หลังปากมดลูกเปิด 10 เซนติเมตร หรือมากกว่า 10 เซนติเมตร/ชั่วโมง
ครรภ์แรกปากมดลูกเปิด 5 เซนติเมตร/ชั่วโมง
ภาวะแทรกซ้อน
มารดา
เนื้อเยื่อบริเวณช่องทางคลอดเกิดการฉีกขาด
มีการติดเชื้อที่แผลฉีกขาด
ตกเลือดหลังคลอด
อาจเกิดภาวะน้ำคร่ำอุดตัน
มดลูกแตกจากมดลูกหดรัดตัวรุนแรง
เกิดการคั่งของเลือดใต้ชั้นผิวหนังที่ฉีกขาด
อาจเกิดมดลูกปลิ้นเนื่องจากความดันในโพรงมดลูกลดลงอย่างรวดเร็ว
ทารก
เลือดออกในสมอง (subdural hemorrhage) อาจเกิดมาจากศีรษะทารกมากระทบกับแรง ต้านของ พื้นเชิงกราน ช่องคลอดและฝีเย็บอย่างรวดเร็ว
อาจมีความผิดปกติของกล้ามเนื้อแขนถูกดึงมากเกินไป
อาจเกิดภาวะขาดออกซิเจน (asphyxia)
ทารกได้รับบาดเจ็บเนื่องจากการกระทบกระแทกเพราะการช่วยคลอดไม่ทัน
สายสะดือขาดขาดเนื่องจากสายสะดือสั้นหรือรกยังไม่ลอกตัว
ถ้าคลอดออกมาทั้งถุงน้ำคร่ำ(caul delivery) ทารกอาจสำลักน้ำคร่ำได้
ทารกอาจเกิดการติดเชื้อเนื่องจากไม่ได้เตรียมท าความสะอาดก่อนคลอด
รกลอกตัวก่อนกำหนด
ถ้าให้การช่วยเหลือช้าทารกอาจเกิดภาวะหนาวสั่นหรือการช่วยฟื้นคืนชีพช้าทำให้เสียชีวิต
การรักษา
ให้การดูแลตามอาการถ้าประสบกับการคลอดเฉียบพลันให้ช่วยคลอด
การให้ยา
รายที่ให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ควรหยุดให้และดูแลอย่างใกล้ชิด
รายที่มีการคลอดเฉียบพลันภายหลังคลอด แพทย์มักจะให้ยาปฏิชีวนะ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ และให้ยา methergin หลังคลอดเพื่อป้องกันการตกเลือด
การผ่าตัดคลอด
รายที่มีภาวะแทรกซ้อนจากภาวะมดลูกแตก (uterine rupture) /
น้ำคร่ำอุดตันในกระแสเลือดของผู้คลอด (amniotic fluid embolism)
การประเมินสภาพ
การซักประวัติ
ประวัติการคลอดเฉียบพลัน หรือการคลอดเร็วในครรภ์ก่อน
ความไวต่อการเร่งคลอด
ลักษณะอาการเจ็บครรภ์
อาการอื่นๆ ร่วมกับการเจ็บครรภ์
การตรวจร่างกาย
การตรวจภายใน
ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
การฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ร่วมกับการ monitor EF
ภาวะจิตสังคม
ประเมินความวิตกกังวล และความหวาดกลัวของผู้คลอด
การพยาบาล
มารดาที่มีประวัติการคลอดเร็ว
ประเมินและบันทึกการหดรัดตัวของมดลูกและฟังเสียงหัวใจของทารกในครรภ์ ทุก 30 นาที
ประเมินการเปิดขยาย และความบางของปากมดลูกเมื่อมารดาอยากเบ่ง
พิจารณาย้ายมารดาเข้าห้องคลอดในมารดาที่มีประวัติการคลอดเร็ว
ควรย้ายเข้าห้องคลอดเมื่อปากมดลูกเปิด 5 เซนติเมตร
ให้การดูแลตามอาการกรณีที่จะมีภาวะคลอดเฉียบพลัน
กระตุ้นให้มารดาใช้เทคนิคการหายใจแบบตื้นๆ เร็วๆ เบา ๆ เข้าออกทางปากและจมูก
ใช้ผ้าสะอาดกดบริเวณฝีเย็บพร้อมทั้งใช้มืออีกข้างกดศีรษะทารกให้ก้มลงก่อนที่ศีรษทารกจะคลอด
ในกรณีที่มารดาไม่สามารถหยุดเบ่งและศีรษะทารกคลอดออกมาแล้ว
ให้กางขามารดาออก เพื่อปูองกันศีรษะทารกถูกหนีบ
จับให้ทารกนอนศีรษะต่ำตะแคงหน้าไปด้านใดด้านหนึ่งและดูดน้ำคร่ำในปากและจมูกทารกออก
ระยะหลังคลอดให้การดูแลอย่างใกล้ชิด
แนะนำการรักษาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ และดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
ทารกอาจได้รับอันตรายจากการคลอดเฉียบพลัน
อาจเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอดจากการคลอดเฉียบพลัน
เจ็บครรภ์มาก เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวแรงและถี่มาก
วิตกกังวล/กลัวอันตรายที่จะเกิดขึ้น เนื่องจากการคลอดเฉียบพลัน
ช่องทางคลอดอ่อนมีโอกาสฉีกขาดมากผิดปกติเนื่องจากการคลอดเฉียบพลัน