Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Tkanka łączna, Budowa ścięgna - Coggle Diagram

- - - - kszt. wrzecionowaty
        
        utrzymany przez włókna pośrednie wimentynowe i mikrotubule
      - eliptyczne jądro położone centralnie
      - wypustki
      - filamenty aktynowe pod bł. komórkową
  - - - jądro
      - aparat lizosomalny, aparat Golgiego i pofałdowana bł. komórkowa
    - - histiocyt - makrofagi osiadły w tkance łącznej właściwej
      - osteoklast - kość
      - chondroklast - chrząstka
      - kom. Browicza-Kupffera - wątroba
      - mikroglej - mózg
    - - fagocytoza bakterii i el. ECM
      - prezentacja antygenów w procesie zapalnym
      - wytwarzają cytokiny (np. interleukina-1)
        
        efekt cytotoksyczny - wydzielają czynnik martwicy nowotworów (TNF)
      - wytwarzają też enzymy, lizozym czy interferon
    - - swoista
        
        dla bakterii, drożdży lub cząstek pyłu
      - przy udziale przeciwciał (immunofagocytoza)
        
        drobnoustroje opłaszczone zostają immunoglobulinami - opsonizacja
        
        makrofagi rozpoznają frag. Fc przeciwciała
  - - - przy nacz. krwionośnych
      - bł. śluzowa i podśluzowa uk. pokarmowego i oddechowego
      - bł. surowicze
      - skóra
      - narz. limfatyczne
    - - histamina - ↑ przepuszczalność ścian nacz. włosowatych, wywołuje skurcze mm. gładkich dużych nacz. krwionośnych, pobudza wydz. soku żołądkowego
      - heparyna - hamuje krzepnięcie krwi (wiąże się z antytrombiną) i agregację płytek krwi (zapobiega skrzeplinom)
      - arylsulfataza A
      - czynniki chemotaktyczne dla bazofilii i neutrofilii
      - degranulacja - uwalnianie jej zawartości do przestrzeni zewnątrzkomórkowej
      - wszystkie te sub. nazywane są mediatorami anafilaksji
    - - kwas arachidonowy - uwalniany przez bł. komórkową
        
        leukotrieny
        
        prostaglandyny
      - tromboksany
      - czynnik aktywujący płytki (PAF)
      - czynnik martwicy nowotworów alfa
      - interleukiny
      - aktywne rodniki tlenowe i hydroksylowe
      - nadtlenek worodu
    - - kom. tuczne tk. łącznej
        
        zawierają chymazę - podobna do chymotrypsyny
      - kom. tuczne bł. śluzowych
        
        zawierają tryptazę - podobna do trypsyny
        
        zamiast heparyny mają proteoglikan z chondroitynosiarczanami
  - - - narz. limfatyczne
      - bł. śluzowa gł. przewodu pokarmowego
    - - jądro szprychowate na brzegu komórki
      - silne RE szorstkie i aparat Golgiego
- - - - ochrona narządów przed urazami mechanicznymi
      - ochrona przed utratą ciepła
      - materiał zapasowy
    - - powstaje na drodze wtórnego tworzenia tk. tłuszczowej
        
        insulina wiąże się z IGF-1 -> preadipocyty syntezują lipazę lipoproteinową -> akumulacja kropel tłuszczu
      - źródło magazynowanego tłuszczu
        
        tłuszcz pokarmowy (chylomikrony)
        
        trójglicerydy syntezowane w wątrobie
        
        trójglicerydy syntezowane z glukozy (lipogeneza) w adipocytach
        
        glukoza transportowana jest przez GLUT4
      - adipocyty syntetyzują lipazę lipoproteinową i wysyłają ją do kom. śródbłonka -> rozbija kompleksy lipidowo-białkowe i przynosi z powrotem do adipocytów
        
        uwalnianie lipidów kontrolowane jest przez adrenalinę, glukagon i adrenokortykotropinę (ACTH)
        
        insulina i prostaglandyny hamują aktywność lipazy
      - organ endokrynny - wytwarza adipocytokiny / adipokiny
        
        leptyna
        
        reguluje ośrodki głodu i sytości
        
        ↓ stężenie glukozy we krwi
        
        informuje podwzgórze o stanie energetycznym
        
        adiponektyna
        
        hamuje glukoneogenezę, ↑ insulinowrażliwość, na działanie zapalne
        
        rezystyna
        
        bierze udział w procesach zapalnych, wpływa na insulinooporność
        
        adipsyna i ASP (białko stymulujące acylację)
        
        odp. za alternatywną drogę aktywacji uk. dopełniacza
        
        białka potrzebne tym niżej
        
        czynnik martwicy nowotworów alfa + interleukina 6
        
        insulinooporność
        
        inhibitor aktywatora plazminogenu
        
        związany z uk. krzepnięcia
        
        angiotensynogen
        
        reguluje ciś. krwi
        
        MCP-1 (czynnik chemotaktyczny dla monocytów)
        
        VEGF (czynnik wpływający na angiogenezę)
    - - najwięcej we wczesnym okresie życia płodoweogo
      - wiele pojedynczych kropel tłuszczu, jądro centralnie
      - termoregulacja ustroju, dobrze unaczyniona
        
        termogenina - białko w wew. bł. mitochondriów
  - - - tk. podskórna
      - między włóknami mięśniowymi
      - w otoczeniu nacz. krwionośnych, limfatycznych i nerwów
      - w blaszce właściwej bł. śluzowych i podśluzowych
      - krezki
      - buduje zrąb wielu narządów
    - - EMC - pęczki kolagenu, sieć włókien retikulinowych i pojedyncze włókna siateczkowe
      - komórki - wszystkie typy
  - - - grube, nieuporządkowane pęczki kolagenu; trochę sprężystych
      - występowanie
        
        skóra właściwa
        
        powięzie
        
        rozcięgna
        
        torebki włókniste narządów
        
        twardówka oka
    - - typ kolagenowy
        
        buduje ścięgna i więzadła
        
        pęczki kolagenu wzdłuż osi podłużnej tych struktur
        
        fibrocyty (kom. ścięgniste / skrzydełkowate) - między włóknami kolagenu
        
        układają się w szeregi Ranviera biegnące równolegle do kolagenu
      - typ elastyczny
        
        buduje błony okienkowate dużych nacz. krwionośnych, więzadła żółte kręgosłupa i więzadła podtrzymujące penisa
        
        włókna elastyczne > kolagenowe
- - - - budowa
        
        mają ładunek ujemny = zdolność wiązania kationów i wody = nadaje sprężystość
        
        długi łańcuch polisacharydowy - powtarzające się cząsteczki dwucukrowe (aminocukier i kw. sialowy)
      - podział
        
        siarczany - do 300 dwucukrów
        
        często związane kowalencyjnie z proteoglikanami
        
        wytwarzane przez aparat Golgiego
        
        podział
        
        siarczan keratanu
        
        siarczan heparanu
        
        heparyna
        
        siarczan chondroityny
        
        siarczan dermatanu
        
        kw. hialuronowy - powyżej 10 000 dwucukrów
        
        powstaje na bł. komórkowej po stronie cytoplazmy przy udziale syntazy hialuronianu, który też transportuje go do ECM
        
        łączy się z proteoglikanami przez białko łączące
    - - białko rdzenne, do którego przyłączają się kowalencyjnie siarczany
      - przykłady
        
        dekoryna i betaglikan - ok. 50 kDa
        
        agrekan - ok. 3 mln MDa
        
        często przyłączany do kw. hialuronowego (poprzez białka łączące)
        
        występuje w chrząstce i tk. łącznej właściwej
        
        syndekan
      - białko rdzenne syntetyzowane jest w RE szorstkiej, siarczany przyłączane są w aparacie Golgiego
      - funkcje
        
        nadają odporność na zgniatanie
        
        ograniczają migrację mikroorg. i komórek (sito)
        
        wiążą np. TGF-beta (transformujący czynnik wzrostu)
    - - odp. za powstawanie połączeń między kom. a ECM
      - mają 3 typy domen
        
        dla białek adhezyjnych (integryn)
        
        dla włókien kolagenowych
        
        dla proteoglikanów
      - przykłady
        
        fibronektyna
        
        laminina
        
        entaktyna
        
        tenascyna
        
        chondronektyna
        
        osteonektyna
  - - - odp. za wytrzymałość na rozciąganie
      - zbudowane z tropokolagenu, a ten z 3. łańcuchów alfa zwiniętych helikalnie
        
        w łańcuchu alfa co trzeci aminokwas to glicyna
      - opisano około 20 typów, 7 jest dobrze poznanych
      - synteza
        
        w RE szorstkim powstaje prokolagen (tropokolagen z propeptydami na końcach)
        
        modyfikacja potranslacyjna
        
        odcięcie sekwencji sygnałowej
        
        w aparacie Golgiego dołączane są łańcuchy oligosacharydowe
        
        transport do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, gdzie enzymy prooteolityczne odcinają telopeptydy = prokolagen -> tropokolagen
        
        1 more item...
        
        hydroksylacja aminokwasów (nie glicyny)
        
        glikolizacja wybranych cząsteczek hydroksylizyny
        
        propeptydy / telopeptydy odp. za rozpuszczalność prokolagenu (żeby nie powstał agregat we wnętrzu kom.)
    - - zbudowane z kolagenu III typu
      - występowanie
        
        bł. podstawne
        
        wokół kom. nabłonkowych wątroby i narz. dokrewnych
        
        narz. limfatyczne
        
        skóra
        
        bł. śluzowa żołądka i jelit
    - - nadają tk. chrząstnej elastyczność
      - budowa
        
        rdzeń - elastyna
        
        obrzeża - fibrylina
      - włókna łączą się ze sobą dezmozynowymi połączeniami krzyżowymi
      - występowanie
        
        skóra
        
        chrząstka sprężysta
        
        duże, sprężyste nacz. krwionośne
        
        ściany oskrzeli
        
        ściany pęcherzyków płucnych
- - - - w oczkach sieci występuje włókna prekolagenowe