Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Patent ductus arteriosus (PDA) :
ดาวน์โหลด (7) - Coggle Diagram
Patent ductus arteriosus (PDA) :
สาเหตุการเกิดโรค
- ติดหัดเยอรมัน 3 เดือนแรกการตั้งครรภ์
- การได้รับยา ช่น Amphetamine, Phenytoin
-
-
-
- ในทารกคลอดครบกาหนดเกิดจาก กล้ามเนื้อ Ductus Arteriosus ไม่หดตัวหลังคลอด
พยาธิสภาพ
- หลังคลอด 4-6 สัปดาห์ ความต้านทานเลือดในปอดลดลงทำให้เลือดจาก Aorta ผ่าน PDA ไป Pulmonary artery มากขึ้นทำให้มีเลือดไหลกลับเข้าสู่ Lt. Atrium& Lt. ventricle เพิ่มขึ้น
3.หัวใจห้องซ้าย (บน&ล่าง) ขยายตัว ทำให้ผนังกล้ามเนื้อ หัวใจหนา ถ้าหัวใจห้องล่างซ้ายปรับตัวได้ไม่ดีพอจะทำให้ความดันช่วง End diastolic ของ Lt. ventricle สูงขึ้น
- เลือดที่ผ่าน DAถูกกำหนดด้วยขนาดของPDA และความแตกต่างของความต้านทานระหว่างหลอดเลือด ปอดและร่างกาย
- ทำให้ความดันในหัวใจห้องบนซ้ายสูงเกิดการคั่งของเลือดในปอด หรือเกิดภาวะปอดบวมน้ำและเกิดภาวะหัวใจซีกซ้ายวายได้
ชนิดของPDA
- Window ductus PDA เป็นDA ที่กว้างและสั้นมาก (มี Large aorticbase)
- Classic PDA หรือTypical PDA DA มีลักษณะเป็นรูปกรวย (ด้าน Aorta จะใหญ่ ด้าน Pulmonary artery จะเล็ก)
อาการ
-
-
PDA ขนาดเล็ก มักไม่มีอาการหัวใจโตหรือโตเล็กน้อย ตรวจ พบ murmur grade 2-4/6 บริเวณPulmonic area คลำพบ Thrill
การวินิจฉัยโรค
คลื่นไฟฟ้าหัวใจ
- PDA ขนาดปานกลาง พบ Ventricle ซ้ายโตหรือโตทั้งสองข้าง
- PDA ขนาดใหญ่ ร่วมกับการมี Pulmonary blood flow เพิ่มขึ้นพบ Ventricle ขวาและซ้ายโต และอาจมี Lt. Atrium โตด้วยร่วมกับ Eisenmenger complex พบ Rt. Ventricleโต
- PDA ขนาดเล็ก คลื่นไฟฟ้าหัวใจปกติ/Lt.ventricle โตเล็กน้อย
การสวนหัวใจและการฉีดสารทึบรังสี พบการไหลเวียนของเลือดจาก Aorta ไป Pulmonary artery ทำให้ Main pulmonary artery มีความเข้มขึ้น O2 ในเลือด สูงขึ้น ความดันเลือดห้องขวาสูงขึ้น
ภาพรังสีทรวงอก
- PDAร่วมกับ Pulmonary vascular resistance สูงขนาดหัวใจไม่โต Main pulmonary artery และแขนงส่วนต้นใหญ่ ส่วนปลายเล็ก
- PDA ร่วมกับการมี Pulmonary blood flow เพิ่มขึ้นพบหัวใจโตทั้ง 2ข้าง Aorta & main pulmonary artery มีขนาดใหญ่หลอดเลือดที่ปอดเพิ่มขึ้น
การรักษา
- ทำ PDA ligation ในทารกเกิดก่อนกำหนดที่ไม่สามารถให้ยา prostaglandin synthetase inhibitor ได้ และในทารกเกิดครบกำหนดที่มีภาวะหัวใจวายที่ไม่สามารถควบคุมอาการได้ด้วยยา
- ให้ยาควบคุมอาการถ้ามีภาวะหัวใจวาย\nการรักษาจำเพาะ คือการปิด PDA ได้แก่ การให้ยา prostaglandin synthetase inhibitor เช่น indometacin ใช้ปิดPDA ในทารกเกิดก่อนกำหนดที่มีภาวะหัวใจวาย ยาตัวอื่นที่เริ่มนำมาใช้คือ ibuprofen เนื่องจากมีพิษต่อไตน้อยกว่า
- การปิดรูรั่วด้วยอุปกรณ์ผ่านสายสวนหัวใจใช้รักษาผู้ป่วย PDA ทีมีน้ำหนักมากกว่า 6 กก.หรืออายุมากกว่า 1 ปี
- การผ่าตัด PDA ligation ในทารกคลอดก่อนกำหนด ที่รักษาด้วย Indomethacinไม่ได้/ไม่ได้ผลจะผ่าตัดทันทีเมี่อมีอาการหัวใจวายและ ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจตลอดเวลา และในรายที่มีภาวะแทรกซ้อนคือมี infection endocarditis หรือมีอาการรุนแรง มักผ่าตัดอย่างรวดเร็ว
การพยาบาล
- ในกลุ่มที่ไม่มีภาวะหัวใจวาย พยาบาลควรแนะนำให้ผู้ปกครอง ดูแลให้อาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ มีโปรตีนและแคลอรี่เพียงพอสำหรับการเจริญเติบโต ที่สำคัญคืออาหารที่ให้บุตรรับประทานต้องเป็น อาหารที่มีเกลือน้อยหรือเค็มน้อย
-ในกลุ่มที่มีภาวะหัวใจวาย ดูแลให้น้ำในปริมาณที่จำกัดหรือจำกัดปริมาณนมต่อวัน เพื่อป้องกันการคั่งของน้ำในร่างกายเช่นเดียวกัน ทั้งนี้ให้สอดคล้องกับแผนการรักษาของแพทย์ตามสภาวะของโรค
ดูแลให้ยาตามแผนการรักษา ซึ่งส่วนใหญ่ยาที่ได้รับจะเป็นกลุ่มยา lanoxin เพื่อเพิ่มแรงบีบของกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้มีเลือดออกไปเลี้ยงร่างกายมากขึ้น ต้องเน้นว่ายาที่เป็นยาอันตรายมาก
-
ดูแลให้ยาขยายหลอดเลือด ทำให้หัวใจทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น เนื่องจากการให้ยาในกลุ่มนี้ในเด็กเล็กขนาดที่ให้ยาน้อยมาก
-
-
- ดูแลให้นอนในท่าศีรษะสูง fowler’s position หรือ semi-fowler’s positon การนอนท่านี้จะช่วยให้ปอดขยายตัวได้เต็มที่ ส่งผลให้การนำออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น
การบันทึกสัญญาณชีพทุก 1–2 ชั่วโมง หรือทุก 4 ชั่วโมงแล้วแต่สภาวะและความรุนแรง ทั้งชีพจร หรืออัตราการเต้นของหัวใจหรืออัตราการหายใจประเมินและติดตามภาวะหัวใจวาย
-