Nhiệm vụ tuần 7
Thiết kế 1 HĐ trong 1 bài có sử dụng PPDH dự án
Phương pháp dạy học trò chơi
Phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề
Ví dụ: Bài 6: Đất và Rừng (Địa lý lớp 5)
Thực hiện dự án
Tổng hợp kết quả
Lập kế hoạch
GV xây dựng hệ thống câu hỏi để định hướng học sinh thực hiện
mục tiêu bài học
Chuẩn bị đồ dùng : lược đồ phân bố rừng ở VN
GV cho hs quan sát bản đồ trong sách giáo khoa
GV chia nhóm để học sinh thảo luận
GV quan sát học sinh và gợi ý
GV yêu cầu học sinh tìm hiểu, quan sát qua lược đồ, đồ dùng có liên quan đến đất và rừng ở VN
GV chia nhóm để học sinh thảo luận
GV cho hs di chuyển đến phòng học chức năng mà giáo viên đã
chuẩn bị
Khái niệm :
GV đưa ra những câu hỏi mở rộng, nhận xét và đưa ra kết luận
Ưu điểm
Nhược điểm
Trò chơi học tập là một hình thức học tập bằng hành động, hấp dẫn học sinh, do đó duy trì tốt hơn sự chú ý của các em với bài học
Khái niệm
Là PPDH GV đặt ra những tình huống có vấn đề, GV điều khiển HS phát hiện vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo để giải quyết vấn đề, thông qua đó nắm được kiến thức mới lẫn phương pháp đi tới kiến thức đó, đồng thời phát triển năng lực tư duy sáng tạo và hình thành thế giới quan khoa học
PPDH GQVĐ không phải là 1 PPDH riêng biệt mà là tập hợp nhiều PPDH liên kết chặt chẽ và tương tác với nhau. Trong đó, PP này đóng vai trò trung tâm, gắn bó các PPDH khác trong tập hợp, làm cho tính chất của chúng tích cực hơn
Ưu điểm
Quy trình thực hiện
Góp phần tích cực vào việc rèn luyện tư duy phê phán, tư duy sáng tạo cho HS. Trên cơ sở sử dụng vốn kiến thức và kinh nghiệm đã có HS sẽ xem xét, đánh giá, thấy được vấn đề cần giải quyết
Phát triển được khả năng tìm tòi, xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau. Trong khi phát hiện và giải quyết vấn đề, HS sẽ huy động được tri thức và khả năng cá nhân, khả năng hợp tác, trao đổi, thảo luận với bạn bè để tìm ra cách giải quyết vấn đề tốt nhất.
Thông qua việc giải quyết vấn đề, HS được lĩnh hội tri thức, kĩ năng và phương pháp nhận thức
Nhược điểm
Hướng dẫn học sinh chơi
Thực hiện trồ chơi (dự kiến số lượng người tham gia,chuẩn bị dụng cụ, phổ biến cách chơi)
GV giới thiệu tên, mục đích trò chơi
Nhận xét sau trò chơi
Đòi hỏi GV phải đầu tư nhiều thời gian và công sức, phải có năng lực sư phạm tốt mới suy nghĩ để tạo ra được nhiều tình huống gợi vấn đề và hướng dẫn tìm tòi để phát hiện và giải quyết vấn đề
Đòi hỏi phải có nhiều thời gian hơn so với các phương pháp thông thường
Cách tiến hành
BƯỚC 1: xây dựng tình huống có vấn đề
BƯỚC 2: giải quyết vấn đề
Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ, do đó giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức mới
Mục đích trò chơi sẽ giúp các em định hình được mình tham gia chơi để làm gì? Mình sẽ tìm thấy kiến thức gì qua trò chơi này?...Từ đó HS xác định được nhiệm vụ của mình trong khi chơi.
Tên trò chơi phải hấp dẫn, dễ hiểu sẽ lôi cuốn các em tham gia chơi
Trò chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện
kỹ năng học tập hợp tác cho HS.
Xác định mục tiêu, nội dung bài học
Lựa chọn nội dung, đối tượng đáp ứng được yêu cầu của tình huống có vấn đề
Phân tích nội dung, liên hệ với những kiến thức Hs đã biết để xác định mâu thuẫn
Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của các trò chơi
Hoàn thiện tình huống có vấn đề
Khó củng cố kiến thức, kỹ năng một cách có hệ thống.
Dự kiến thời gian, hình thức, địa điểm
Dự kiến các tình huống, các hướng giải quyết có thể có
Tác dụng
Tiếp nhận tình huống, phân tích vấn đề, nội dung của tình huống, xác định nhiệm vụ cần thực hiện
GV hướng dẫn HS suy luận giải quyết vấn đề
HS huy động những kiến thức liên quan và đưa ra những giả thiết
Dựa vào tri thức đã có để lập luận, nghiên cứu thêm thông tin mới để khẳng định hay bác bỏ giả thiết, phương án đã đề xuất, trình bày giải pháp
HS nhận xét và đưa ra cách giải quyết của mình
GV tổng kết, rút ra kết luận
Lưu ý
Cách chơi: từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi ,thời gian chơi. những điều người chơi không được làm.
Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơ, cách giải của cuộc chơi ( nếu có).
Các dụng cụ dùng để chơi
Tổ chức người tham gia trò chơi: số người tham gia, số đội tham gia, trọng tài, quản trò.
Phương pháp này thường làm cho Gv khó chủ động trong việc đảm bảo tiến độ bài học, nhất là hs chưa quen với việc học tập chủ động, tích cực
Gv phải có vốn tri thức, hiểu biết sâu rộng để không bất ngờ trước các tình huống của hs, có kĩ năng nghề nghiệp thành thạo
Gv phải nắm vững, đầu tư trí tuệ, thời gian nghiên cứu bài dạy, tham khảo tài liệu
Đối với những nội dung đơn giản không có tính vấn đề thì không thể áp dụng phương pháp này
HS phải sử dụng các giác quan để thực hiện các thao tác chơi, nhiệm vụ chơi do đó mà các giác quan của HS trở nên tinh nhạy hơn, ngôn ngữ mạch lạc hơn và tư duy trừu tượng cũng được phát triển.
Trò chơi học tập còn làm thay đổi hình thức học tập làm cho không khí lớp học thoải mái và dễ chịu hơn. Đặc biệt, qua trò chơi học tập HS tiếp thu bài tự giác, tích cực hơn, HS được củng cố và hệ thống hóa kiến thức. Trò chơi sẽ giúp HS biết cách nhìn nhận, phân tích, so sánh khái quát kiến thức đã lĩnh hội trước đó. Thông qua trò chơi sẽ giúp HS có ấn tượng mạnh mẽ về kiến thức đó, vì thế mà HS nắm bắt bài nhanh hơn.
Học sinh sẽ khắc sâu kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo một cách vững chắc. Đây là cơ sở để giúp học sinh dễ dàng phát hiện ra kiến thức và ghi nhớ kiến thức của bài học
Phương pháp trò chơi giúp HS học tập một cách chủ động và có sự tự tin hơn vào bản thân mình khi tìm ra được tri thức mới của bài học
Bản chất
Dưới sự hướng dẫn của GV, HS được hoạt động bằng cách tự chơi trò chơi trong đó mục đích của trò chơi chuyển tải mục tiêu của bài học. Luật chơi (cách chơi) thể hiện nội dung và phương pháp học, đặc biệt là phương pháp học tập có sự hợp tác và sự tự đánh giá
Sử dụng trò chơi học tập để hình thành kiến thức, kỹ năng mới hoặc củng cố kiến thức, kỹ năng đã học. Trong thực tế dạy học, GV thường tổ chức trò chơi học tập để củng cố kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi để hình thành kiến thức, kỹ năng mới là rất cần để tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới
Khi các em đã hiểu rõ mục đích, luật chơi và cách chơi các em sẽ tham gia chơi một cách chủ động, tự tin, hào hứng, ở bước này các em là người quyết định cho kết quả của trò chơi . Do vậy các em cần phải làm việc tích cực.
GV cần quan sát, nhắc nhở, giúp đỡ các em nếu các em còn lúng túng.
Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần thưởng cho đội đạt giải.
GV hoặc trọng tài nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, các việc làm chưa tốt của các đội để rút kinh nghiệm.
Lưu ý
Lựa chọn hoặc thiết kế trò chơi đảm bảo yêu cầu
Chọn người quản trò của trò chơi có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi
Tổ chức trò chơi vào thời gian thích hợp của bài học để vừa làm cho HS hứng thú học tập vừa hướng cho HS tiếp tục tập trung các nội dung khác của bài học một cách có hiệu quả.
Hình thức chơi đa dạng giúp HS được thay đổi các hoạt động học tập trên lớp, giúp HS phối hợp các hoạt động trí tuệ với các hoạt động vận động.
Luật chơi đơn giản đẻ HS dễ nhớ, dễ thực hiện. Cần đưa ra các cách chơi có nhiều HS tham gia để tăng cường kĩ năng học tập, hợp tác.
Mục đích của trò chơi phải thể hiện mục tiêu của bài học hoặc một phần của chương trình.
Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm tại chỗ.
Phương pháp dạy học trò chơi là phương pháp giáo viên thông qua việc tổ chức trò chơi có liên quan đến nội dung bài học, có tác dụng phát huy tính tích cực nhận thức, gây hứng thú học tập cho HS. Qua trò chơi HS tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên,đồng thời qua trò chơi phát triển tính tự giác.
Ví dụ: Bài 19: An toàn khi tham gia giao thông (TNXH lớp 2)
Bước 2: Tìm giải pháp (học sinh đưa ra ý kiến, cách giải quyết )
Bước 3: Thực hiện giải quyết vấn đề
Bước 4: Thảo luận, đánh giá và kết luận
Bước 1. Phát hiện hoặc thâm nhập vấn đề
Giải thích và chính xác hóa tình huống (khi cần thiết) để hiểu đúng vấn đề được đặt ra .
Phát biểu vấn đề và đặt mục tiêu giải quyết vấn đề
Phát hiện vấn đề từ một tình huống đã nêu hoặc thầy,cô gợi ý
Phân tích vấn đề: làm rõ mối liên hệ giữa cái đã biết và cái cần tìm (dựa vào những tri thức đã học, liên tưởng tới kiến thức thích hợp)
Hướng dẫn HS tìm chiến lược giải quyết vấn đề thông qua đề xuất và thực hiện hướng giải quyết vấn đề, sử dụng những phương pháp, kĩ thuật nhận thức, tìm đoán suy luận như hướng đích,
HS trình bày lại toàn bộ từ việc phát biểu vấn đề tới giải pháp. Nếu vấn đề là một đề bài cho sẵn thì có thể không cần phát biểu lại vấn đề.
Học sinh : qua bài học đưa ra đc kinh nghiệm bài học nào bổ ích biết đúng sai khi tham gia giao thông
Giáo viên : thấy đc tính tích cực và kha qun của phương pháp qua đó tạo hứng thú học tập cho học sinh
Ví dụ môn Lịch sử lớp 4 Bài 1: Nước Văn Lang
Bước 1: Chuẩn bị
Bước 2: Tiến hành chơi trò chơi
Mục đích: Trả lời và thực hiện đúng nội dung yêu cầu có trong mỗi hoa, tạo cho các em tính dạn dĩ và tập tình huống ứng xử trong cuộc sống hàng ngày (Trò chơi được xây dựng nội dung câu hỏi dựa trên mục đích củng cố bài học Nước Văn Lang và những hiểu biết của em về nhà nước đầu tiên của nước ta. Qua đó HS hiểu biết thêm về lịch sử và thêm yêu đất nước)
Chuẩn bị: Một cành cây lớn hoặc một chậu cảnh. Các câu hỏi có nội dung bài học viết vào các mẫu giấy đã được cắt sẵn.- Nước Văn Lang ra đời ở đâu ? Vào thời gian nào ? .- Đứng đầu nước là ai ? Được nhân dân gọi là gì? Các câu hỏi phải liên quan đến kiến thức các em đã học về cuộc sống của người Việt cổ, hoạt động sản xuất, trang phục.... Giáo viên tiến hành gấp mẫu giấy lại và treo lên cành cây để trong phòng học
Tên trò chơi: Hái hoa
Dự kiến
Thời gian: Tiết Lịch sử
Địa điểm: Lớp 4A
Học sinh chơi trò chơi
Giáo viên kết luận lại về kiến thức bài học.
Giới thiệu trò chơi
Giáo viên nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, những ưu nhược điểm của các đội để rút ra kinh nghiệm. Giáo viên công bố kết quả chơi của từng đội và trao thưởng.
Quản trò: giáo viên
Số người tham gia: Cả lớp được chia thành 4 đội chơi
Luật chơi: Học sinh lên hái và trả lời các yêu cầu đã được ghi trong mỗi hoa. Giáo viên nêu yêu cầu cuộc chơi, mỗi đội đại diện 2 em, từng em lên hái và trả lời yêu cầu của hoa, trả lời đúng được 1 câu nhận 10 điểm, nếu trả lời sai thì không nhận được điểm.
Giáo viên đóng vai trò giảm sát, đánh giá các câu trả lời của các đội ở mức độ nào, cần bổ sung gì, tuyên dương kịp thời những câu trả lời chính xác.