Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Osteoarthritis การพยาบาลผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม, นางสาวพิชญ์สิชา…
Osteoarthritis
การพยาบาลผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม
ตำแหน่งที่มีการเปลี่ยนเเปลงชัดเจนในโรคนี้ คือที่กระดูกอ่อนผิวข้อ ในข้อชนิดที่มีเยื่อบุ โดยการทำลายเกิดขึ้นอย่างช้าๆ
การเปลี่ยนแปลงในวัยผู้สูงอายุที่มีต่อข้อเข่า
การเปลี่ยนแปลงระบบโครงร่างทั่วไป
ความสูงกระดูก กล้ามเนื้อฝ่อ การเคลื่อนไหวลดลง ข้อเเข็งและไขมันกล้ามเนื้อลายเปลี่ยนที่
กล้ามเนื้อเปลี่ยนเเปลง รูปร่างเปลี่ยนจากกระดูกและข้อที่เปลี่ยนแปลง อ่อนแอ เคลื่อนไหวช้า
การเปลี่ยนแปลงระบบโครงร่างกล้ามเนื้อ
ความสูงลดลง จากการยุบตัวของกระดูกไขสันหลังและช่วงระหว่างกระดูกไขสันหลังคอ หัวไหล่แคบลง กระดูกเชิงกรานกว้างขึ้น สัดส่วนเส้นผ่านศูนย์กลางหน้าหลังและด้านข้างมากขึ้น
กระดูกนูน เช่นกระดูกสันหลังเชิงกราน กระดูกซีกโครงเเละสะบัก
กล้ามเนื้อ ความแข็งแรงลดลง การลดลงของเส้นใย อัตราการสร้างกล้ามเนื้อช้าลง มีการแทนที่ด้วยเส้นใยเหนียว
ระยะเวลาในการหดรัดช้าลงทำให้เคลื่อนไหวช้าลง
ลักษณะทางคลินิกที่สำคัญ
ปวดข้อ ข้อฝืด
มีปุ่มกระดูกงอกบริเวณข้อ
การทำงานของข้อเสียไป
การเคลื่อนไหวลดลง
หากอาการเหล่านี้เำเนินต่อไป มีผลทำให้เกิดข้อผิดรูปและพิการในที่สุด
อาการและอาการแสดง
อาการปวด
ปวดตื้อๆ ทั่วๆ ไปบริเวณข้อ ไม่สามารถระบุตำเเหน่งได้ชัดเจน
อาการปวดมักเป็นเรื้อรังมากขึ้นเมื่อใช้งาน
อาการจะทุเลาลงเมื่อพักใช้งาน
ข้อบวมและผิดรูป
อาจพบขาโก่งหรือเข่าเข่าฉิ่ง
ข้อที่บวมเป็นการบวมจากกระดูกงอกโปนบริเวณข้อ
สูญเสียการเคลื่อนไหวและการทำงาน
เดินไม่สะดวกมีเสียงดังกรอบแกรบในข้อเข่าขณะเคลื่อนไหว
ข้อฝืด
พบได้บ่อย เป็นตอนเช้าเเต่ไม่เกิน 30 นาที
อาการฝืดอาจเกิดขึ้นชั่วคราวในช้วงเเรกของการเคลื่อนไหวหลังจากพักเป็นเวลานาน เรียกว่า ปรากฎการณ์ข้อหนืด
เป็นโรคที่พบในผู้สูงอายุ หรือในวัยกลางคนขึ้นไป โดยเฉพาะเพศหญิง
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดข้อเสื่อม
อายุ อายุมากมีโอกาสเป็นมากเนื่องจากแายุการใช้งานมาก
เพศหญิงจะเป็นโรคเข่าเสื่อมมากกว่าผู้ชาย 2 เท่า
น้ำหนัก ยิ่งน้ำหนักตัวมากข้อเข่าจะเสื่อมเร็ว
การใช้ข้อเข่า ผู้ที่นั่งย่องๆ นั่งขัดสมาธิ หรือนั่งพับเพียบนานๆ จะพบข้อเข่าเสื่อมเร้ว
การได้รับบาดเจ็บบริเวณเข่า ผู้ที่ได้รับอุบัติเหตุที่ข้อเข่าไม่ว่าจะกระดูกข้อเข่าแตกหรือเอ็นฉีก จะเกิดข้อเข่าเสื่อมได้
ความเเข็งเเรงของกล้ามเนื้อและกระดูก ผู้ที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอและได้รับแคลเซียมในปริมาณที่เพียงพอจะชะลอการเสื่อมของเข่า
กลไกการเกิดข้อเข่าเสื่อม
โรคข้อเข่าเสื่อ หมายถึงการที่กระดูกอ่อนไม่สามารถเป็นเบาะรองรับน้ำหนัก และมีการสูญเสียคุณสมบัติของน้ำหล่อเลี้ยงเข่า
เมื่อมีการเคลื่อนไหวของเข่าก็จะเกิดการเสียดสี เเละเกิดการสึกหรอของกระดูกอ่อน ผิวของกระดูกอ่อนจะเเข็งไม่เรียบ
เมื่อเคลื่อนไหวข้อเข่าก็จะเกิดเสียงดังในข้อเกิดอาการเจ็บปวด
หากข้อดข่าที่เสื่อมมีการอักเสบก็จะมีการสร้างน้ำข้อเข่าเพิ่มทำให้เกิดอาการบวมตึงและปวดข้อเข่า
เมื่อมีการเสื่อมของข้อเข่ามากขึ้น ข้อเข่าก็จะมีอาการโก่งงอทำให้เกิดอาการปวดเข่าทุกครั้งที่มีการเคลื่อนไหวและขนาดของเข่าก็จะมีขนาดใหญ่ขึ้น
เมื่อเกิดเข่าเสื่อมมากขึ้นกระดูกอ่อนจะมีขนาดบางลง ผิวขรุขระ จะมีการงอของกระดูกขึ้นมาเรียกว่า Osteophytes
เมื่อมีการอักเสบเยื้อหุ้มข้อก็จะสร้างน้ำหล่อเลี้ยงข้อเพิ่มขึ้น
ทำให้ข้อเข่ามีขนาดใหญ่ เอ็นรอบข้อจะมีขนาดใหญ่ขึ้น กล้ามเนื้อจะลีบลง การเปลี่ยนแปลงของข้อจะเป็นไปอย่างช้าๆ
1 more item...
ในที่สุดผู้ป่วยต้องใช้ไม้เท้าช่วยเดิน หรือบางรายจะเดินน้อยลงทำให้กล้ามเนื้อ ต้นขาลีบลง ข้อจะติดเหมือนมีสนิมเกาะเหยียดขาได้ไม่สุด
กิจกรรมการพยาบาล
1.การให้ความรู้เกี่ยวกับการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมแก่ผู้ป่วยและญาติเรื่องปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ ความอ้วนอาชีพลักษณะงานที่ทำการบาดเจ็บและแรงเค้นซ้ำ ๆ การใช้งานของข้อที่ผิดวิธีรวมถึงการดำเนินของโรคและแนวทางการรักษาที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย
การลดปัจจัยที่ทำให้ข้อเสื่อมมากขึ้นโดยมีวิธีการดังนี้
2.1 การลดน้ำหนักตัวผู้ป่วยที่มีน้ำหนักตัวมากหรือมีค่าดัชนีมวลกายเกิน 25 กิโลกรัม / ตารางเมตรควรลดน้ำหนักตัวลงให้ใกล้เคียงมาตรฐานโดยการออกกำลังกายและลดการรับประทานอาหารประเภทแป้งข้าวน้ำตาลเนื่องจากหากน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นก็จะยิ่งมีแรงกระทำต่อข้อเข่ามากขึ้นโดยน้ำหนักตัวจะเพิ่มแรงกดที่ผ่านข้อเข่าซ้ำ ๆ ทุกวันซึ่งแนวแรงจะตกผ่านด้านใน (medial compartment) และด้านนอก (lateral compartment) ประมาณ 2.50 ทั้งนี้ควรลดน้ำหนักตัวลงประมาณร้อยละ 5
2.2 การปรับเปลี่ยนท่าทางหรืออิริยาบถในชีวิตประจำวันหลีกเลี่ยงการนั่งคุกเข่าการขัดสมาธิการนั่งพับเพียบเพราะการนั่งในท่าที่งอเข่ามาก ๆ จะทำให้เพิ่มแรงดันภายในข้อเข่าและกระดูกที่งอกจากโรคข้อเข่าเสื่อมจะไปกดทับเนื้อเยื่ออ่อนรอบ ๆ ข้อเข่าทำให้มีอาการปวดมากขึ้น
3 การออกกำลังกล้ามเนื้อรอบ ๆ ข้อเข่าเพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อรอบ ๆ ข้อเข่าเพิ่มความแข็งแรงของข้อ (strength) ความคงทน (endurance) และความยืดหยุ่น (flexibility) โดยการออกกำลังกายที่เหมาะสม ได้แก่ โยคะการขี่จักรยานโดยปรับอานให้สูงเล็กน้อยเพื่อลดการงอของข้อเข่า
การรักษาทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูเพื่อลดอาการปวดบวมและป้องกันข้อเข่าเสื่อมเช่นข้อติดข้อผิดรูป
การประคบด้วยสมุนไพรเป็นการรักษาทางเลือกแก่ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมเพื่อลดอาการปวดข้อเข่าการประคบเย็นทำให้ความร้อนภายในข้อเข่าที่มีการอักเสบลดลงและสามารถเคลื่อนไหวข้อเข่าได้ดีขึ้นส่วนการประคบความร้อนสมุนไพรจะช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนของเลือดรอบ ๆ ข้อเข่าช่วยคลายกล้ามเนื้อและลดความปวด
การใช้เครื่องช่วยพยุง (assistive device เพื่อลดแรงกระทำต่อข้อเข่าเช่นเครื่องช่วยพยุงเดิน (walker) ไม้เท้า (cane) หรือร่มเพื่อช่วยแบ่งเบาแรงกระทำต่อข้อเข่ากรณีใช้ไม้เท้าหรือร่มให้ถือด้านตรงข้ามกับด้านที่ปวด
การใช้กายอุปกรณ์เสริมข้อเข่าเพื่อช่วยลดแรงกระทำต่อข้อเข่าระหว่างการทำกิจวัตรประจำวัน
นางสาวพิชญ์สิชา ไตรวงศ์ย้อย เลขที่ 21 ห้อง A