Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การศึกษาวิถีชุมชน, นางสาวชนาพร เพ็งธรรม เลขที่ 15 ก - Coggle Diagram
การศึกษาวิถีชุมชน
ผังเครือญาติ (Genogram)
ประโยชน์ของเครื่องมือผังเครือญาติ
ทำให้ความรู้และข้อมูลเกี่ยวกับความสัมพันธ์เครือญาติ
วิเคราะห์ความสัมพันธ์ต่างๆ เกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพ โรคทางพันธุกรรม เครือข่ายทางเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง
ช่วยให้เข้าใจโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงเครือญาติ
ช่วยสร้างความสัมพันธ์อันดีและความสนิทสนมคุ้นเคยระหว่างเจ้าหน้าที่กับคนในชุมชน
หลักการสำคัญของผังเครือญาติ
การทำผังเครือญาติต้องครอบคลุมความสัมพันธ์ทั้งทางสายเลือดและทางสังคม
เครือญาติเกี่ยวพันอย่างใกล้ชิดกับการนับญาติ ซึ่งแตกต่างกันไปในแต่ละสังคม วัฒนธรรมหรือแต่ ละท้องถิ่น เช่น การนับญาติฝ่ายพ่อ หรือฝ่ายแม่ หรือนับทั้งสองฝ่าย
การนับญาติและแบบแผนการพ านักอาศัยในการแต่งงานนี้ มีส่วนสำคัญในการกำหนดอำนาจใน ครอบครัว
การทำผังเครือญาติอาจไล่ได้หลายชั่วรุ่น บางคนแนะนำให้ถอดผังเครือญาติเพียง 3 ชั่วรุ่น
การตามไปรู้จักตัวบุคคลด้วย ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการทำงาน
วิธีการทำผังเครือญาติ
สัญลักษณ์ที่ใช้ในผังเครือญาติ
การเก็บข้อมูลผังเครือญาติ
ความสัมพันธ์ในผังเครือญาติ
ธรรมชาติของผังเครือญาติ
การอยู่ร่วมกันแบบครอบครัว
โครงสร้างองค์กรชุมชน (Community Organizations)
ประโยชน์ของเครื่องมือโครงสร้างองค์กรชุมชน
รู้จักและเข้าใจโครงสร้างองค์กรชุมชนที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ
ศักยภาพของชุมชนอยู่ที่การรวมตัวเป็นกลุ่มหรือเครือข่ายองค์กรชุมชนจึงเป็น “ทุนทางสังคม” ที่ สำคัญทั้งในการแก้ปัญหาและการสร้างชุมชนที่เข้มแข็ง
หลักการสำคัญของโครงสร้างองค์กรชุมชน
โครงสร้างองค์กรชุมชนเริ่มจากการทำความเข้าใจแบบแผนความสัมพันธ์ขององค์กรชุมชน์ทางเศรษฐกิจ สัมพันธ์ทางสังคม สัมพันธ์ทาง การเมือง โดยการสัมภาษณ์พูดคุย การสังเกต
วิธีการทำโครงสร้างองค์กรชุมชน
เริ่มจากผู้นำที่มีบทบาทสำคัญในชุมชน เขียนเส้นแสดงความสัมพันธ์ ระหว่างผู้นำกับบุคคลทีมีความสัมพันธ์/ บทบาทที่เกี่ยวข้อง ใกล้ชิด
เขียนเส้นแสดงความสัมพันธ์ของคนทุกคนที่อยู่ในแวดวงของผู้นำในลักษณะเดียวกัน
ทำเช่นเดียวกับผู้นำหรือบุคคลอื่นๆ
นำเครือข่ายของบุคคลต่างๆ มาโยงกัน เป็นผังโครงสร้างองค์กรชุมชน
ระบบสุขภาพชุมชน (Local Health Systems)
ประโยชน์ของเครื่องมือระบบสุขภาพชุมชน
ทำให้เห็นภาพรวมของระบบสุขภาพชุมชนอย่างเชื่อมโยงกับมิติต่างๆ ของชุมชน
ทำให้เห็นความหลากหลายของวัฒนธรรมสุขภาพที่ดำรงอยู่ในชุมชน
ทำให้เข้าใจถึงวัฒนธรรมความเชื่อ วิธีปฏิบัติ และพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของท้องถิ่น
ทำให้เห็นปัญหา ศักยภาพ และทุนทางสังคมด้านสุขภาพของชุมชน
เป็นเครื่องมือสำคัญในการทำให้ชุมชนเห็นคุณค่าของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของตน
หลักการสำคัญของระบบสุขภาพชุมชน
การได้ศึกษาจากประสบการณ์ความเจ็บป่วยจากข้อมูลที่มีการบันทึกที่เรียกว่า “บันทึกเหตุการณ์ เจ็บป่วย
ในแต่ละระบบการแพทย์อาจแจกแจงองค์ประกอบย่อยออกเป็นสองส่วน ได้แก่ ระบบทฤษฎีโรค ระบบการดูแลรักษาสุขภาพ
ระบบการดูแลสุขภาพและความเจ็บป่วยในชุมชนประกอบด้วยระบบการแพทย์หลายระบบ
วิธีการทำผังระบบสุขภาพชุมชน
เก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ และสังเกตกับผู้มีประสบการณ์เกี่ยวกับสุขภาพ
ใช้เทคนิคการจัดทำผังความคิด เพื่อประมวลเนื้อหา
เมื่อเก็บข้อมูลระบบสุขภาพชุมชนใดควรนำข้อมูลมาทำการวิเคราะห์จำแนกองค์ประกอบและ ปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวกับสุขภาพชุมชนออกเป็นปัจจัยเชิงบวก ปัจจัยเชิงลบ และปัจจัยกลางๆ
ประวัติศาสตร์ชุมชน (Local History)
ประโยชน์ของประวัติศาสตร์ชุมชน
ทำให้ทราบพัฒนาการร่วมกันของชุมชนที่มีส่วนในการกำหนดความรู้สึกนึกคิดของชาวบ้านได้
ทำให้เข้าใจความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆในชุมชน
ทำให้ทราบถึงที่มาที่ไปของปรากฏการณ์ ปัญหาและผลกระทบต่างๆที่เกิดขึ้นในชุมชนแต่ละ ช่วงเวลา
วิธีการทำประวัติศาสตร์ชุมชน
สืบค้นรวบรวมข้อมูลเหตุการณ์ร่วมที่สำคัญๆ ในชุมชน ที่ผ่านมา
สืบค้นรวบรวบประวัติความเป็นมาของชุมชน ผู้ก่อตั้ง การขยายตัวของชุมชนแต่ละช่วงพิธีกรรมที่ ความสำคัญๆ ในอดีต
ปฏิทินชุมชน (Community Calendar)
ประโยชน์ของปฏิทิน
ช่วยสร้างความเข้าใจในวิถีชีวิตชาวบ้านทั้งวงจร
หลักการสำคัญของปฏิทินชุมชน
จำแนกกิจกรรมชุมชนเพื่อทำเป็นปฏิทินด้านเศรษฐกิจ และด้านวัฒนธรรม
รวบรวมข้อมูลกิจกรรมเกี่ยวกับอาชีพ เพื่อทำปฏิทินเศรษฐกิจนั้นจะต้องให้ครอบคลุมอาชีพทั้ง 3 แบบ ได้แก่ อาชีพของคนในชุมชนนั้น อาชีพที่คนอื่น มาทำงานในชุมชนนั้น อาชีพของคนในชุมชนนั้นไปทำงานที่อื่น
ปฏิทินวัฒนธรรม รวบรวมกิจกรรมด้านสังคมวัฒนธรรม ศาสนา และขนบธรรมเนียมประเพณีไว้ ในบางชุมชนที่มีกลุ่มทางวัฒนธรรม
แผนที่เดินดิน (Geo – Social mapping)
ทำแผนที่ทางภูมิศาสตร์และ แผนที่ทางสังคม
ประโยชน์ของเครื่องมือแผนที่เดินดิน
ทำให้เห็นภาพรวมของชุมชนได้อย่างครบถ้วนที่สุด
ได้ข้อมูลเดี่ยวกับสภาพความเป็นอยู่จำนวนมากในระยะเวลาที่สั้นที่สุด
ข้อมูลมีความน่าเชื่อถือมากที่สุด เพราะได้มาจากการสังเกตด้วยตนเอง
ทำให้เห็นกลุ่มเป้าหมายที่จะทำงานต่อได้อย่างครอบคลุมทั่วถึง
ช่วยในการเริ่มต้นความสัมพันธ์และสร้างความคุ้นเคยกับสมาชิกในชุมชนได้เป็นอย่างดี
หลักการสำคัญของแผนที่เดินดิน
เห็นและเข้าใจพื้นที่ทางสังคม (Social space) ที่ ซ้อนทับอยู่กับพื้นที่ทางกายภาพ (Physical space)
เป็นระบบการจัดการข้อมูลพื้นที
วิธีการทำแผนที่เดินดิน
ศึกษาแผนที่ชุมชนเดิมที่มีอยู่แล้ว
ลงข้อมูลในแผนที่
ลงพื้นที่สำรวจข้อมูล พูดคุย สัมภาษณ์และสังเกตสิ่งแวดล้อมและเหตุการณ์ในชุมชน
เขียนอธิบายเพิ่มเติมรายละเอียดทางกายภาพของบ้านเรือน สถานที่สาธารณูปโภคให้ชัดเจนมาก ยิ่งขึ้น
สังเกตกิจกรรมทางสังคมที่เกิดขึ้นในพื้นที่ต่างๆ
โยงความสัมพันธ์ของคนในชุมชน ใช้ลูกศรพร้อมค าอธิบายโยงเชื่อมระหว่างครอบครัวที่มี ความสัมพันธ์กัน
ทำระบบสัญลักษณ์พร้อมคำอธิบาย
ประวัติชีวิต (Life Story)
หลักการสำคัญของประวัติชีวิต
เพื่อเรียนรู้มิติความเป็นมนุษย์ในงานชุมชน การทำประวัติชีวิตจึงไม่ได้มุ่งให้ได้ข้อมูลที่ครบถ้วยเพื่อให้ ได้ตามเป้าหมาย แต่มุ่งที่จำได้เข้าใจและซึมซับเรื่องราวประสบการณ์ชีวิตของผู้คนในชุมชน
นางสาวชนาพร เพ็งธรรม เลขที่ 15 ก