Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์ - Coggle Diagram
การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์
ความผิดปกติในระบบสืบพันธุ์เพศหญิง
ความผิดปกติของฮอร์โมนและประจำเดือน
Premenstrual syndrome (PMS)
อาการต่างๆทั้งร่างกายและจิตใจที่เกิดขึ้นเป็นรอบๆ ก่อนมีประจำเดือน
อาการหงุดหงิด
ซึมเศร้า
บวม
คัดตึงเต้านม
สาเหตุ
ภาวะไม่สมดุลของฮอร์โมน estrogen และ progesterone ซึ่งมีระดับ estrogenสูง แต่ระดับ progesterone ต่ำ
เกิดประฏิกิริยาระหว่างฮอร์โมน estrogen , progesterone และ aldersterone
มีภาวะฮอร์โมน prolactin สูง , hypothyroidism
ภาวะโภชนาการ คือ เป็นการขาดวิตามิน B6 , แมกนีเซียม
การดำเนินชีวิตที่มีภาวะเครียดหรือการขาดสารอาหาร
พยาธิสรีรวิทยา
เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสัดส่วนของระดับฮอร์โมน estrogen , progesterone การมีระดับฮอร์โมน prolactin, aldersterone ที่สูงขึ้น ทำให้มีการคั่งของเกลือและน้ำ
เกิดอาการบวม
อาการและอาการแสดง
มักเกิด 7-10 วัน ก่อนมีประจำเดือน
อาการดีขึ้นเมื่อหมดประจำเดือน
Dysmenorrhea
ภาวะปวดประจำเดือนเนื่องจากการหลั่งฮอร์โมน prostaglandins มากกว่าปกติ
ปัจจัยเสี่ยงที่เกิดขึ้น
Primary เป็นอาการปวดประจำเดือนที่ไม่เกี่ยวข้องกับพยาธิสภาพของโรค
พบ
คนอ้วน
ผู้ที่ไม่เคยมีบุตร
อายุ < 20 ปี
Secondary เป็นอาการปวดประจำเดือนที่เกิดจากความผิดปกติของมดลูก
เช่น
endometriosis
ovarian tumor
PID
พยาธิสรีรวิทยา
การกลั่งฮอร์โมน protaglandins มากกว่าปกติ กระตุ้นให้กล้ามเนื้อมดลูกหดตัว เป็นสาเหตุทำให้เกิดการบีบเกร็งตัวของกล้ามเนื้อมดลูก
อาการแสดง
อาการปวดท้องจะเริ่มพร้อมกับการมีประจำเดือนและมีการปวดนานถึง 12-48 ชม. หรือ 48-72 ชม.
อาการปวดช่องท้องด้านล่างอาจร้าวไปหลังและต้นขา
คลื่นไส้ อาเจียน
อาการที่พบได้น้อย คือ ปวดศรีษะ ท้องอืด คัดตึงเต้านม ท้องเสีย หงุดหงิด อ่อนเพลีย
Amenoorrhea
ภาวะไม่มีประจำเดือนหรือภาวะขาดประจำเดือน
Primary amenorrhea หมายถึง สตรีที่ไม่เคยมีประจำเดือนเมื่อถึงอายุ 14 ปี โดยไม่มีพัฒนาการลักษณะทางเพศปรากฎ และปรากฎเมื่ออายุ 16 ปี
Secondary amennorrhea หมายถึง สตรีที่เคยมีประจำเดือนมาแล้ว และประจำเดือนขาดหายไปเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3-6 เดือน
สาเหตุ
ไม่มีการตกไข่
รังไข่มีการตอบสนองต่อฮอร์โมน gonadotropins
ระดับฮฮร์โมน progesterone คงที่ หรือมีความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ
ภาวะทุพโภชนาการและการออกกำลังกายอย่างหนัก
พยาธิสรีรวิทยา
ขึ้นอยู่กับ สตรีที่มีระดับฮอร์โมน estrogen ปกติแต่มีภาวะพร่อง progesterone จะไม่มีการตกไข่และเป็นหมัน
อาการและอาการแสดง
ไม่มีประจำเดือน
ภาวะมีบุตรยาก
Vasomotor flushes
Vaginal atrophy
Hirsutism
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Blood and urine studies พบว่าระดับฮอร์โมน pituitary gonadotropin อาจจะสูงหรือต่ำ และระดับฮอร์โมน thyroid ผิดปกติ
X-ray, CT scan, MRI, laparoscopy, biopsy เพื่อตรวจวินิฉัยโรคของ มะเร็งรังไข่ ต่อมหมวกไตและต่อม pituitary
Dysfunctional uterine bleeding
หมายถึง การที่เลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก
สาเหตุ
Polycystic ovarian syndrome
กลไกการทำงานของ Hypothalamic-pituitary-ovarian ไม่สมบูรณ์
Obesity-เอ็มไซม์ในเนื้อเยื้อไขมันเปลี่ยน androgen androstenedione เป็น estrogen
พยาธิสรีรวิทยา
เป็นผลจากการที่เยื่อบุโพรงมดลูกตอบสนองต่อความไม่สมดุลของการหลั่งฮอร์โมนและภาวะไม่มีไข่ตก
อาการและอาการแสดง
มีเลือดออกในช่วงระหว่างรอบประจำเดือน
ประจำเดือนมามากหรือมานาน
ประจำเดือนมาห่าง
ประจำเดือนมาห่าง
Fatigue จากภาวะเลือดจาง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ผลตรวจระดับ progesterone ลดลง
CBC พบภาวะเลือดจาง ถ้สประจำเดือนมามากและมีระยะเวลามาที่นาน
ตรวจพบการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ ในผู้ป่วยโรคเลือด
การอักเสบและการติดเชื้อ
Leukorrhea : อาการตกขาว หมายถึง ของเหลว น้ำเมือกที่ไหลออกจากอวัยวะสืบพันธุ์ออกมาจากช่องคลอดซึ่งไม่ใช่เลือด
ระดูขาวปกติ
การตกขาวธรรมชาติ เป็นระยะที่เกิดก่อน-หลัง การมีประจำเดือน
ขาวใส ไม่มีสี
มีฤทธิ์เป็นด่าง
ระดูขาวผิดปกติ
การตกขาวที่เกิดจากการติดเชื้อรา แบคทีเรีย พยาธิหรือไวรัส หรือมีการติดเชื้อโรคจากการมีเพสสัมพันธ์
หนองใน
ซิฟิลิส
Vulvovaginal infaction : การอักเสบติดเชื้อของช่องคลอดและอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
แบ่งตามสาเหตุ
Vuluvovaginal Candidiasis เป็นการอักเสบติดเชื้อราในช่องคลอด มักเป็นเชื้อ Candida albicans พบได้ใน ช่องปาก คอ ลำไส้ และช่องคลอด
ผู้ที่รับประทานยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน
หญิงตั้งครรภ์
ผู้ที่รับประทานยา steroid หรือยาคุมกำเนิดเป็นเวลานาน
อาการและอาการแสดง
Vaginal discharge ลักษณะคล้ายนมบูด ไม่มีกลิ่น
Pruuritus ระคายเคืองมาก บริเวณ labia, vulva บวมและคล้ายผื่นแดง
ปวดแสบปวดร้อนหลังถ่ายปัสสาวะ ก่อนมีประจำเดือนอาการจะเพิ่มมากขึ้น
Bacterial vaginosis เป็นภาวะที่แบคทีเรียในช่องคลอดเจริญเติบโตมากผิดปกติ
ลักษณะ
กลิ่นเหม็นเหมือนปลาเน่าออกระหว่างมีประจำเดือน และหลั่งมีเพศสัมพันธุ์
อาการคันในช่องคลอด
ช่องคลอดบวม
Trichomoniasis เป็นภาวะติดเชื้อ Trichomonas vaginalis พบได้จากหญิงที่มีเพศสัมพันธ์บ่อย และผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์บ่อยเช่นกัน ส่วนมากอัตราการเกิดจะพบในผู้หญิงมากกว่า
เพศหญิง
พบการติดเชื้อที่ ช่องคลอด ท่อปัสสาวะ กะเพาะปัสสาวะ
เพศชาย
พบการติดเชื้อที่ ท่อปัสสาวะส่วนกลาง ต่อมลูกหมาก ท่อนำอสุจิ
อาการและอาการแสดง
ไม่แสดงอาการ
เพศหญิงมีการติดเชื้อแบบเฉียบพลัน จะมีตกขาวมาก ฟองสีขาว
ฟองสีเหลืองเขียว หรือฟองสีเขียวปนเทา มีกลิ่นเหม็น
มีอาการคัน ปวดแสบปวดร้อนบริเวณช่องคลอด
ช่องคลอดบวมแดง
Atrophic vaginitis เป็นภาวะช่องคลอดอักเสบวัยชรา เกิดจากการขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน พบในสตรีหลังหมดประจำเดือนที่มีการตัดรังไข่ทั้งสองข้าง
ผนังช่องคลอดบางเรียบ
น้ำหล่อลื่นในช่องคลอดลดลง
pH ในช่องคลอดเปลี่ยนไป ความเป็นกรดลดลง
ปวดร้อนในบริเวณช่องคลอด
ไม่มีอาการคัน หรือกลิ่นเหม็น
Vulvitis คือการอักเสบติดเชื้อของอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
อาการและอาการแสดง
Prurits
Burning sensation
Secondary infaction
Bartholintis หมายถึง การอักเสบติดเชื้อจากเชื้อ Gonococci, Streptococci, Staphylococci และ E.coli
เกิดการอักเสบ บวมแดงบริเวณต่อม อาจมีหนองร่วมด้วย อาจมีการเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ หรือคลำท่อพบรอยพังผืด
การรักษา
ใช้ยาปฏิชีวนะ
การประคบร้อน หรือ Sitz bath
Pelvic inflammatory disease (PID) : การอักเสบติดเชื้อของอวัยวะสืบพันธุ์ในอุ้งเชิงกราน
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อ Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Staphylococci, Streptococci, E.coli
ปัจจัยเสี่ยง
การใส่ห่วงคุมกำเนิด
การแท้งบุตร
การติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
การผ่าตัดอุ้งเชิงกราน
Conization or cauterization
พยาธิสรีรวิทยา
เกิดจากการติดเชื้อลุกลามจากช่องคลอดและปากมดลูก มีการแพร่กระจ่ายออกทางท่อนำไข้ทั้งสองข้าง
อาการแสดง
ระยะแรกยังไม่มีการแสดงอาการ
ตกขาวมีกลิ่นเป็นหนอง
เลือดออกกระปริดกระปรอย
มีไข้ต่ำ ปวดเมื่อยตามตัว เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
ปวดท้องน้อยเป็นระยะ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Culture and sensitivity, gram stain ตรวจพบเชื้อสาเหตุ
Culdocentesis ตรวจพบเชื้อสาเหตุ
เนื้องอกและมะเร็ง
Bening tumors
Vulva cysts เกิดจาก Bartholin's cyst เป็นการอุดตันของต่อมข้างใดข้างหนึ่ง พบมีการติดเชื้อเป็นหนอง
ติดเชื้อจาก E.coli, Staphylococcus aureus
อาการและอาการแสดง
Pain redness
Perineal mass
ปวดแสบขณะถ่ายปัสสาวะ
มีการอักเสบติดเชื้อ หรือติดหนอง
Ovarian cyst หมายถึง ถุงน้ำที่อยู่ที่รังไข่ หรือก้อนเนื้องอกที่รังไข่ชนิดร้ายแรง
พบมากในเพศหญิงวัยเจริญพันธุ์ อายุ 20-30 ปี
Follicle cyst เป็นถุงน้ำที่รังไข่ที่เกิดขึ้นเมื่อไข่เจริญเต็มที่แต่ไข่ยังไม่ตก
สามารถหายเองได้ภายในเวลา 2-3 เดือน
อาการ
มีความผิดปกติของรอบเดือน
การแตกของถุงน้ำหรือการบิดขั้ว
Corpus luteum cyst เป็นถุงน้ำที่รังไข่ที่เกิดขึ้นเมื่อไข่ตกไปแล้ว
สามารถหายเองภายในเวลา 2-3 เดือน
ลักษณะที่ตรวจพบ จากเครื่องอัลตราซาวด์ จะเป็นถุงที่มีผนังบางใสๆภายในเป็นน้ำ
Theca luteum cyst มักเป็นที่รังไข่ทั้ง 2 ข้าง มีขนาดเล็ก ถุงน้ำชนิดนี้สัมพันธ์กับภาวะ การตั้งครรภ์แฝด การตั้งภรรค์ร่วมกับภาวะเบาหวาน
Polycystic Ovarian Syndrome (PCOS) เป็นถุงน้ำเล็กๆจำนวนมากที่รังไข่
ประจำเดือนมามากกว่าปกติ
มีภาวะ Hirsutism คือ อ้วน ขนดก หน้ามันเป็นสิว
Cystadenoma cyst ถุงน้ำชนิดนี้อาจตรวจพบโดยการบังเอิญหรือมีการผิดปกติ
ปวดท้อง
อืดท้อง
อาหารไม่ย่อย
ตกขาว
ปัสสาวะบ่อย
อาการและอาการแสดง
ปวดท้องน้อย หรือเจ็บปวดขณะมีประจำเดือน
เลือดมามาก
มีภาวะมีบุตรยาก หรือภาวะอ้วน
Fibroid (Leiomyoma, Myoma) หมายถึง เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูกเป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรงของกล้ามเนื้อมดลูก
สาเหตุ
มีส่วนสัมพันธ์กับการได้รับยากลุ่มสเตียรอยด์ ฮอร์โมน estrogen, progesterone
พยาธิสรีรวิทยา
มีลักษณะเป็นก้อนกลมแข็งชัดเจน เนื้องอกมดลูกจะทำให้มดลูกมีขนาดใหญ่ขึ้น
อาการและอาการแสดง
คลำก้อนได้บริเวณท้องน้อย
มีเลือดออกปกติทางช่องคลอด
อาการปวด
มีภาวะมีบุตรยาก
หายใจลำบาก
ตกขาว
การตรวจวินิฉัย
การตรวจเลือด พบภาวะเลือดจางจากการมีเลือดออกผิดปกติ
Ultrasound, MRI พบก้อนเนื้องอก
Endometriosis คือภาวะที่เยื่อบุโพรงมดลูกไปเจริญที่ตำแหน่งอื่น เช่น บริเวณเยื่อบุช่องท้อง ปอด รังไข่
สาเหตุ
อาจเกิดจากภาวะเลือดประจำเดือนไหลย้อนกลับแทรกเข้าไปในเนื้อเยื่อมดลูกเข้าสู่รังไข่และอุ้งเชิงกราน
พยาธิสรีรวิทยา
มีการตอบสนองต่อฮอร์โมน estrogen และ progesterone ในช่วงประจำเดือนเหมือนเยื่อบุโพรงมดลูกที่อยู่ในมดลูกซึ่งจะทำให้มีเลือดออกในตำแหน่งที่เยื่อบุโพรงมดลูกไปเกาะอยู่
อาการและอาการแสดง
เจ็บในช่องคลอดลึกๆ ขณะมีเพศสัมพันธ์
เจ็บบริเวณหัวเหน่าในช่วงที่มีประจำเดือน
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Laparoscopy or laparotomy
Pelvic ultrasound พบ endometrial tissue
Adenomyosis หมายถึง ภาวะที่มีเนื้อเยื่อบุในโพรงมดลูกเจริญในชั้นกล้ามเนื้อมดลูก
จัดเป็นเนื้องอกของมดลูกไม่ร้ายแรง
พบมาก ในเพศหญิงอายุ 20-30ปี
อาการและอาการแสดง
ประจำเดือนมามากและนาน
ปวดประจำเดือนในขณะที่มีระดู
ปวดถ่วงท้องน้อย
ปัสสาวะบ่อย
มีบุตรยาก
Malignant condition
Cancer of cervix : มะเร็งปากมดลูก
เกิดจากการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติของเซลล์ปากมดลูก มีการแบ่งตัวมากจนไม่สามารถควบคุมได้
สาเหตุ
สัมพันธ์กับการติดเชื้อ HPV (Human papilloma virus)
ปัจจัยเสี่ยง
อายุและพฤติกรรมทางเพศ
สตรีอายุมากเสี่ยงมากกว่าสตรีที่มีอายุน้อย
กลุ่มที่มีการส่ำส่อนทางเพศ เปลี่ยนคู่นอนหลายคน
การมีบุตร
สารก่อมะเร็ง
พยาธิสรีรวิทยา
เชื้อ HPV จะเข้าไปยังบริเวณปากมดลูกแทรกเข้าไปในรอยต่อระหว่างเซลล์เนื้อเยื่อบริเวณปาดมกลูก ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อบริเวณนั้น
อาการและอาการแสดง
ระยะก่อนลุกลาม
ไม่มีอาการ
ระยะลุกลาม
ผู้ป่วยอาจมีเลือดออกเป็นหยดๆ หรือภายหลังการร่วมเพศ
การตกขาว เป็นมูกใส หรือเป็นน้ำไหลออกมาจากช่องคลอดเรื้อรัง
อาการมะเร็งระยะสุดท้าย
อาการทั่วไป
เบื่ออาหาร
น้ำหนักลด
ซีด
อ่อนเพลียมาก
ผอมแห้ง
อาการปวด
มีการปวดบริเวณอุ้งเชิงกราน
ปวดท้องน้อย
ปัสสาวะและอุจจาระมีการรั่วออกจากช่องคลอด
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Papanicolaou (Pap) test
Colposcopy
Cone biopsy, conization
Cancer of the uterus : มะเร็งมดลูกหรือมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
เป็นโรคที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติไปของเซลล์บริเวณเยื่อบุโพรงมดลูก
ปัจจัยเสี่ยง
Anovulation, abnormal uterine bleeding
การมีประจำเดือนไม่สม่ำเสมอ
มีคนภายในครอบครัวเคยเป็น
Polycystic ovarian syndrome
พยาธิสรีรภาพ
เซลล์มักมีการลุกลามไปยังชั้นกล้ามเนื้อมดลูก และอวัยวะสืบพันธุ์ ท่อรังไข่ และรังไข่
อาการและอาการแสดง
Uterine enlargement
ตกเลือด หรือมีเลือดออกผิดปกติ
Vaginal discharge พบว่ามีน้ำใสๆ สีเหลืองหรือสีน้ำตาลไหลออกมา
การตรวจห้องปฏิบัติการ
Biopsy การตรวจชิ้นเนื้อ
Dilation and curette เพื่อแยกโรคในรายที่ผลตรวจชิ้นเนื้อเป็นลบ
Cancer of the ovary : มะเร็งรังไข่
ปัจจัยเสี่ยง
เป็นหมัน หรือมีบุตรยาก
การเป็นมะเร็งเต้านมมีโอกาสในการเป็นมะเร็งรังไข่สูง
อาการไขมันสูง
การรับประทานยาคุมกำเนิด
อาการและอาการแสดง
Early stage
คลื่นไส้ อาเจียน
มีลมในช่องท้อง เลือดออกช่องคลอด
ปัสสาวะบ่อย ปวดท้องน้อย
ท้องผูก น้ำหนักลด
Late stge
ก้อนมะเร็งแตก
Granulosa cell tumor
Advanced ovarian cancer
Ascites
Postmenopausal bleeding and pain
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Ultrasound, CT, MRI
Aspiration ascitic fluid
Carcinoma of vulva : มะเร็งอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก
เป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นบริเวณปากช่องคลอด
ปัจจัยเสี่ยง
อายุ พบมากในกลุ่มที่หมดประจำเดือน
Leukoplakia
มีการระคายเคือง คันเรื้อรัง บริเวณช่องคลอด
มีประวัติการติดเชื้อ human papilloma virus
อาการและอาการแสดง
อาการคัน เลือดออกบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
คลำพบก้อนหรือปผล บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
อาจมีการคลำพบต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบร่วมด้วย
Breast cancer : โรคมะเร็งเต้านม
ปัจจัยเสี่ยง
ประวัติที่มีคนในครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านม
มีประจำเดือนมาครั้งแรกก่อน อายุ12 ปี
ไม่เคยมีบุตร หรือมีบุตรหลังอายุ 30 ปี
การดื่มแอลกอฮอล์เป็นระยะเวลานานๆ
พยาธิสรีรวิทยา
มักมีการเกิดที่ข้างซ้ายมากกว่าข้างขวา การเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งค่อนข้างช้า
อาการและอาการแสดง
มีก้อนแข็ง ไม่มีอาการเจ็บ ซึ่งเป็นอาการนำที่สำคัญที่สุด
มีการเเปลี่ยนแปลงรูปร่างและขนาดเต้านม
อาการบวมบริเวณเต้านม
มีของเหลวออกจากหัวนม
การแบ่งระยะมะเร็งเต้านม
ระยะที่1
ก้อนมะเร็งมีขนาด 2 เซนติเมตร ไม่มีการแพร่กระจาย
ระยะที่2
ก้อนมะเร็งมีขนาดเล็กกว่า 5 เซนติเมตร มีการแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้
ระยะที่3
ก้อนมะเร็งมีขนาดที่ไม่สามารถกำหนดได้ มีการลุกลามมายังบริเวณผิวหนัง หรือกล้ามเนื้อ Pectoral
การตรวจวินิฉัย
การซักประวัติ การถามถึงลักษณะอาการของโรค
การตรวจเต้านมและต่มน้ำเหลือง
การดู ดูขนาดและรูปร่าง ตำแหน่งเต้านมและหัวนม การเปลี่ยนแปลงสีผิว
การคลำ ใช้ตรวจดูต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้และ Supraclavicular
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Mammograohy
Biopsy
การตรวจหา Tumor marker
ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
Urethritis : ส่วนท่อปัสสาวะ
Urethritis
หมายถึง การอักเสบของท่อปัสสาวะ พบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
สาเหตุ
Ascending infection จากการติดเชื้อแบคทีเรีย
Klebsiella
Proteus
E.coli
Enterobacter
Pseudomonas
การติดเชื้อเรื้อรัง อาจเกิดจากโรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง
พยาธิสรีรวิทยา
เชื้อโรคจะเข้าไปตามท่อทางเดินปัสสาวะ ทำให้ท่อปัสสาวะอักเสบและจะมีการลุกลามไปจนถึงกระเพาะปัสสาวะ
อาการและอาการแสดง
Urgency, frequency, dysuria
ปวดแสบปวดร้อนขะขับถ่าย
กระเพาะปัสสาวะบีบเกร็ง
มีมูกหรือหนองไหลออกจากท่อปัสสาวะ
Nocturia
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Urinalysis (U/A) ตรวจหา หนอง เลือด และแบคทีเรียในปัสสาวะ
Clean-catch midstream urine
Urethra stricture
หมายถึง การตีบแคบของท่อปัสสาวะเนื่องจากการมีแผลเป็น
สาเหตุ
อาจเป็นแต่กำเนิด
การอักเสบติดเชื้ออย่างรุนแรง
การเป็นมะเร็งท่อปัสสาวะ
การใส่สายสวนปัสสาวะนานจนท่อปัสสาวะเกิดเนื้อตาย
พยาธิสรีรวิทยา
เซลล์ของท่อปัสสาวะที่ได้รับบาดเจ็บจนเกิดการตีบแคบ ทำให้ท่อปัสสาวะมีการคั่งค้างของปัสสาวะ และมีการไหลย้อนกลับทำให้เกิดการอักเสบที่ต่อมลูกหมาก
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด
อาการเฉียบพลันจะมีการคั่งค้างของปัสสาวะจากการปัสสาวะไม่ออก
การตรวจทางห้องทดลอง
Ultrasound
Voiding cystourethrogram
Phimosis, Balanitis : ส่วนองคชาติ
Phimosis
หมายถึง ภาวะหนังหุ้มปลายองคชาติมีรูเปิดแคบ หรือรัดบริเวณใต้ต่อส่วนหัวขององคชาติไม่สามารถรูดขึ้นมาหุ้มหลายองคชาติได้
สาเหตุ
เกิดขึ้นจากการอักเสบบวม
เป็นมาตั้งแต่กำเนิด
ไม่รักษาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์
อาการ
อักเสบ
ปวด
บวมบริเวณหนังหุ้มปลายอวัยวะ
Balanitis and Posthitis
หมายถึง การอักเสบของ glans penis and mucous membrane บริเวณรอบๆขององคชาติ มักเกิดร่วมกับหนังหุ้มปลายอักเสบ
สาเหตุ
เกิดจากการระคายเคืองเสียดสีจนเกิดรอยถลอกและมีการติดเชื้อซ้ำ และการที่ไม่รักษาความสะอาดและหนังหุ้มปลายองคชาติตีบ
อาการ
ผื่นแดงบริเวณปลายองคชาติ
มีหนองไหล กลิ่นเหม็น
การรักษา
ควรทำความสะอาดบ่อยๆ และซับให้แห้ง
ใช้ยาปฏิชีวนะถ้ามีการอักเสบมาก
บางรายอาจต้องขลิบปลายอวัยวะ
Penile cancer or Cancer of the penis : มะเร็งองคชาติ
พบมากในเพศชาย อายุ 40-60 ปี
สาเหตุ
เกิดจากการหมักหมมของสิ่งสกปรกใต้หนังหุ้มปลาย
ปัจจัยเสี่ยง
มีประวัติเคยติดเชื้อ HPV
การสูบบุหรี่
การป้องกัน
รูดหนังองคชาติให้เปิดและล้างทำความสะอาดอยู่สม่ำเสมอ
Priapism
หมายถึง ภาวะที่อวัยวะเพศชายไม่อ่อนตัว
สาเหตุ
เกิดจากโรคเลือดบางชนิด
Sickle cell
Leukemia
ผลจากการใช้ยา
Papaverine
Psychotropic
การใช้ยาฉีดเข้าอวัยวะเพศชายให้ใหญ่เกินขนาด
การรักษา
ให้ยาแก้ปวด และสารน้ำ ในผู้ป่วยระยะแรก
ประคบเย็นบริเวณฝีเย็บ
การใช้การผ่าตัดช่วยในกรณีที่รักษาแล้วอาการไม่ดีขึ้น แต่ไม่สามารถกลับคืนได้คงเดิม
Peyronie' disease
หมายถึง ภาวะที่มี fibrous plaques มาเกาะที่ปลายหนังหุ้มองคชาติ
พบได้ในชายอายุวัยกลางคนขึ้นไป
การรักษา
การผ่าตัด
Orchitis, Testicular torsion : ส่วนอัณฑะ
Orchitis, Epididymitis
หมายถึง อัณฑะและท่อนำอสุจิอักเสบ
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อจากต่อมลูกหมาก กระเพราะปัสสาวะและท่อปัสสาวะมีการย้อนเข้าไปในท่อนำอสุจิจนถึงอัณฑะ
เกิดจากเชื้อ E.coli
อาการและอาการแสดง
ปวดถุงอัณฑะและขาหนีบ
อัณฑะบวม ปวด กดแล้วมีอาการเจ็บมาก
มีไข้สูง หนาวสั่น
หากเกิดหลังเป็นคางทูม 3-4 วัน จะมีอาการไข้ ปวดและบวมบริเวณอัณฑะ
Testicular torsion
หมายถึง การบิดของท่ออสุจิ
สาเหตุ
ความผิดปกติของถุงหุ้มลูกอัณฑะ และตำแหน่งถุงอัณฑะ
การออกกำลังกายอย่างหนักทำให้ cremaster muscle เกิดแรงดึงรั้งมากจนท่ออสุจิบิดตัว
พยาธิสรีรวิทยา
อัณฑะจะหดตัวตามขั้นหลอดเลือดทำให้มีเลือดคั่ง บวม และเกิดภาวะขนาดเลือดได้
อาการและอาการแสดง
ปวดร้าวลงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บหรือขาหนีบ
อัณฑะบวม ช้ำ
คลิ้นไส้อาเจียน ปวดท้อง
วิงเวียนศีรษะ
การตรวจทางห้องปฏิบัตการ
Dopple ultrasonography ได้ยินเสียงไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บลดลง
Benign prostate hypertrophy (BPH) : ส่วนต่อมลูกหมาก
Benign prostate hypertrophy (BPH)
หมายถึง ภาวะต่อมต่อมลูกหมากโต โดยไม่ใช่มะเร็ง
สาเหตุ
อายุเพิ่มมากขึ้นทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
การอักเสบ
การเผลาผลาญและภาวะโภชนาการเปลี่ยนแปลง
Arteriosclerosis
พยาธิสรีรวิทยา
เมื่ออายุมากขึ้นการหลั่งฮอร์โมนแอนโดรเจนลดลง ทำให้เกิดความไม่สมดุลระหว่างฮอร์โมนเอสโทรเจนและฮอร์โมนแอนโดรเจน
อาการและอาการแสดง
ระยะแรก
ปัสสวาะลำบาก ลำปัสสาวะเล็กลง
รู้สึกเหมอนว่าถ่ายปัสสาวะไม่หมด ปัสสาวะสะดุด
ระยะอุดกั้น
ปัสสาวะบ่อย
ปัสสาวะค้าง
ปัสสาวะอาจมีเลือดปน
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Cystoscopy
Urinalysis
Prostatitis
หมายถึง ภาวะต่อมลูกหมากอักเสบแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
เกิดจากการติดเชื้อติดเชื้อ Fungi, mycoplasma
อาการแสดง
ปวดบริเวณฝีเย็บ ปวดเวลาปัสสาวะบ่อย
ปัสสาวะบ่อย
ปวดขณะหรือภายหลังการหลั่งอสุจิ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจทางช่อทวารหนัก
Prostate cancer
หมายถึง มะเร็งต่อมลูกหมาก
พบมากในผู้ชายที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป
พยาธิสรีรวิทยา
เซลล์มะเร็งส่วนใหญ่ที่พบเป็นชนิด adenocarcinoma
อาการและอาการแสดง
ไม่แสดงอาการในระยะแรก แต่อาจคลำพบก้อน
ถ่ายปัสสาวะลำบาก
ปัสสาวะเป็นเลือด
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
Gynecomastia, Breast cancer : ส่วนเต้านม
Gynecomastia
เป็นภาวะเต้านมผิดปกติในเพศชาย พบได้ทั้งในวัยเจริญพันธุ์และวัยสูงอายุ
สาเหตุ
เนื่องมาจากกลไกการทำงานของฮอร์โมนผิดปกติ ไม่ทราบกลไกที่แน่ชัด
การมีระดับฮอร์โมน estrogen สูงกว่าปกติ
อาการและอาการแสดง
วัยสูงอายุ
พบก้อนโตใต้ลานนม
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Testicular ultrasound
Breast cancer
คือ มะเร็งเต้านมในเพศชาย พบน้อยมาก พบในผู้ชายในอายุประมาณ 60 ปี มากกว่าอายุเฉลี่ยของผู้หญิงที่เป็นมะเร็งเต้านม 10 ปี
ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
กรรมพันธุ์
ความผิดปกติของยีน
โรคตับ
การสัมผัสรังสี
การสัมผัสความร้อนนานๆ