Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีปัญหาระบบประสาท, นางสาวนริศรา เชียงแสงทอง ห้อง…

- - - - การคลอดของเด็ก การเจ็บป่วยหลังคลอด อารมณ์ของครอบครัว การเลี้ยงดู
    - - ลักษณะทั่วไป สัญญาณชีพ ศีรษะ ตา หู ปากและฟัน
        
        ระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
        
        Muscle tone เป็นการประเมินระบบมอเตอร์โดยการตรวจดูความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
        
        Babinski’s sign ทดสอบโดยใช้อุปกรณ์ปลายทู่ขีดริมฝ่าเท้าตั้งต้นที่ส้นเท้ากึงนิ้วเท้าถ้า
        ผลบวกจะพบนิ้วเท้ากางออก
        
        Brudzinski’s sign ทดสอบโดยให้เด็กนอนหงายใช้มือช้อนหลัง ศีรษะคางชิดอกาการทดสอบในเด็กที่มีการติดเชื้อ
        เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เด็กจะทำไม่ได้
        
        Kernig’s sign ทดสอบโดยให้เด็กนอนหงายและงอเข่าทั้งสองข้าง ยกต้นขาให้ตั้งฉากกับลำตัวทีละข้างแล้วลองเหยียดขาข้างนั้นออก เด็กปกติจะสามารถยกขาตั้งฉากแล้วเหยียดเข่าตรงได้
        
        Tendon reflex เป็นการตรวจปฏิกิริยาตอบสนองทางระบบประสาท โดยใช้ไม้เคาะเข่าเอ็น
        
        การประเมินระดับการรู้สติ ประเมินความผิดปกติของการรู้สติด้วย Glasgow coma scale
        
        อาการสำคัญทางระบบประสาท (Neurological Signs)
        
        ระดับความรู้สึกตัว (Level of Conscious)
        
        ระดับรู้สึกตัวดี(Alert) สามารถตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นได้ถูกต้องและรวดเร็วเหมาะสมกับวัยของผู้ป่วย
        
        ง่วง (Drowsy) ผู้ป่วยมีความรู้สึกตัวเลวลงเล็กน้อย จะง่วงหลับแต่เมื่อปลุกตื่นและตอบคำถามได้
        
        ซึม (Stuporous) ผู้ป่วยจะมีอาการซึมลง จะหลับเป็นส่วนใหญ่ ปลุกไม่ค่อยตื่น
        
        ใกล้หมดสติ(Semi coma) ผู้ป่วยจะหลับอยู่ตลอดเวลา ไม่ตอบสนองต่อการเขย่า
        
        หมดสติ (Coma) ผู้ป่วยจะไม่รู้สึกตัว ไม่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นอื่น ๆ นอกจากความเจ็บปวดที่รุนแรง
        
        อาการทางตา
        
        รูม่านตา (Pupil)
        
        การกลอกตา
        
        ปฏิกิริยาการเคลื่อนไหว
        
        การตรวจการเคลื่อนไหวของร่างกายขั้นแรกนั้นทำได้โดยโดยการออกคำสั่งให้ปฏิบัติตามเช่น ให้ผู้ป่วยบีบมือ
        ผู้ตรวจ ขั้นต่อมาจึงตรวจประเมินกำลังกล้ามเนื้อแขนขาแต่ละข้างของผู้ป่วยเปรียบเทียบกัน
        
        ในกรณีที่ผู้ป่วยเป็นทารกหรือเด็กเล็ก หรือผู้ป่วยที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ตามสั่ง ผู้ตรวจจำเป็นต้องประเมิน
        กำลังกล้ามเนื้อแขนขาแต่ละข้างด้วยการใช้วิธีสัมผัสและทำให้เจ็บเป็นสิ่งกระตุ้นให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหว
        
        ทารกประเมินจาก Reflex
        Moro, Grasp, Babinski เด็กโตตรวจโดยใช้แรงต้าน และแรงดึงต้านแรงของผู้ตรวจ
        
        การเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ
        
        การเปลี่ยนอุณหภูมิ
        
        การเปลี่ยนแปลงของชีพจร
        
        การเปลี่ยนแปลงของการหายใจ
        
        การเปลี่ยนแปลงความดันโลหิต
- - - - Simple partial seizure ผู้ป่วยไม่เสียการรู้ตัวขณะที่มีอาการชัก
      - Complex partial seizure ผู้ป่วยจะเสียการรู้ตัวขณะที่มีอาการชัก
    - - Generalized tonic-clonic seizure ผู้ป่วยจะมีอาการหมดสติเกร็งทั้งตัวตามด้วยการกระตุกเป็นจังหวะ
      - Absence ผู้ป่วยมีอาการเหม่อ ตาลอย อาการจะเกิดขึ้นและสิ้นสุดอย่างรวดเร็ว
      - Myoclonic มีลักษณะกระตุกเป็นระยะเวลาสั้นๆ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วคล้ายสะดุ้ง
      - Clonic มีลักษณะกระตุกเป็นจังหวะ
      - Tonic มีลักษณะกล้ามเนื้อเกร็งอย่างรุนแรง
      - Atonic มีลักษณะสูญเสียความตึงตัวของกล้ามเนื้อที่เกิดขึ้นทันที
  - - - พยาธิกำเนิดยังไม่ทราบแน่ชัด มีรายงานว่าอาจเกิดจากการติดเชื้อ viral หรือ bacterial ในสมอง
    - - มีไข้
    - - ประเมินและบันทึกลักษณะการชัก
      - ขณะชักจัดให้ผู้ป่วยตะแคงหน้าเพื่อให้น้ำลายไหลออกจากปาก ไม่สำลักเข้าไปในทางเดินหายใจ
      - ดูแลดูดเสมหะออกจากปากและจมูกบ่อยๆเพื่อให้ทางเดินหายใจโล่ง
      - Observe vital signs ทุก 4 ชั่วโมง เพื่อประเมินลดลง อุณหภูมิและการหายใจ
      - ดูแลให้Oxygen, สารน้ า, และยาตามแผนการรักษา
    - - สังเกตและบันทึกระยะเวลาขณะชัก
      - ให้กำลังใจผู้ป่วยและครอบครัวเพื่อลดความวิตกกังวล
      - ให้ยากันชัก (Anticonvulsant) ตามแผนการรักษา
      - เตรียมช่วยแพทย์เจาะหลังในกรณีที่ผู้ป่วยชักจากไข้สูง
- - - - มารดามีภาวะชักหรือปัญญาอ่อน การเกิดก่อนกำหนด
    - - สมองขาดออกซิเจน
    - - การได้รับการกระทบกระเทือนที่ศีรษะ การติดเชื้อบริเวณสมอง
  - - - ดูแลเรื่องการเคลื่อนไหวของร่างกายที่บกพร่อง
      - จัดหาของเล่นที่จะกระตุ้นให้เด็กเกิดการเคลื่อนที่หรือการเคลื่อนไหว
      - ส่งเด็กไปทำกายภาพบำบัดเพื่อป้องกันความพิการอื่นๆ
    - - ส่งเสริมพัฒนาการในแต่ละด้านโดยใช้ของเล่นหรือกิจกรรมที่ให้เด็กได้และมีส่วนร่วมมากที่สุดตามความสามารถชองเด็ก
      - ติดตามและประเมินพัฒนาการเป็นระยะๆ
- - - - อาจมีสาเหตุหลายประการ เช่น ไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา ปรสิต หรืออาจเกิดจากปฏิกิริยาต่อวัคซีน
    - - เชื้อจะเพิ่มจำนวนในบริเวณที่เข้าไป แล้วผ่านเข้าสู่สมอง
    - - ไข้ มักสูงได้มาก ๆ ปวดศีรษะ ปวดต้นคอ คอแข็ง
      - ซึมลง จนกระทั่งถึงขั้นโคม่า ภายใน 24 –72 ชั่วโมง
      - ชัก มีการเคลื่อนไหวผิดปกติ
      - กระสับกระส่าย อารมณ์ผันแปร
      - การหายใจไม่สม่ าเสมอ อาจหยุดเป็นห้วง ๆ
    - - ประวัติจากผู้เลี้ยงดู ให้ข้อมูลว่าผู้ป่วยมีไข้สูง ซึม คอแข็ง
      - อาการและอาการแสดงดังที่กล่าวข้างต้น
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        การตรวจนับเม็ดเลือดขาวในเลือด การตรวจน้ำไขสันหลัง การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง (MRI) การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง (EEG) การตรวจวินิจฉัยแยกสาเหตุของเชื้อ
    - - ไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสส่วนใหญ่ไม่มีการรักษาเฉพาะโรค ยกเว้นไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเริม ที่สามารถรักษา
        ด้วยต้านไวรัสได้ผลแพทย์มักจะให้การรักษาแบบประคับประคองตามอาการ ซึ่งการรักษาแบบประคับประคองที่ดีและเหมาะสมและเหมาะสามารถลดอัตราการเกิดความพิการของสมอง และอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยให้น้อยลงได้
  - - - เชื้อแบคทีเรีย การติดเชื้อไวรัส การติดเชื้อรา เนื้องอก การบาดเจ็บ/กระทบกระเทือนของสมอง การได้รับสารพิษ จากตะกั่ว ปรอท
    - - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อผ่านทางกระแสโลหิตโดยที่มีแหล่งติดเชื้ออยู่ที่ส่วนอื่นของร่างกายแล้วแบคทีเรียเข้าสู่กระแสโลหิต
        
        การติดเชื้อลุกลามโดยตรง พวกนี้การติดเชื้อกระจายสู่ Subarachnoid Space โดยตรง
        
        ได้รับเชื้อโดยตรงจากการเปื้อนของเชื้อ
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาการที่แสดงว่ามีการติดเชื้อ คือ มีไข้สูง หนาวสั่น เบื่ออาหาร
        
        อาการที่แสดงว่ามีการระคายของเยื่อหุ้มสมอง คือ เริ่มซึมลง คอแข็ง
        
        อาการที่แสดงถึงภาวะแทรกซ้อน เช่น สมองบวม
      - การวินิจฉัย
        
        ประวัติของผู้ป่วย โดยบิดมารดา หรือผู้เลี้ยงดูจะให้ข้อมูลว่า ผู้ป่วยมีไข้สูง ปวดศีรษะและปวดคอ ซึม อาเจียน
        
        การตรวจห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษ
        
        การรักษา
        
        การรักษาเฉพาะโดยทั่วไปแพทย์จะให้ยาต้านจุลชีพหรือยาปฏิชีวนะสอดคล้องกับผลการเพาะเชื้อน้ำไขสันหลังที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบในผู้ป่วย
        
        การรักษาทั่วไปตามอาการและการรักษาแบบประคับประคอง
        
        การรักษาภาวะแทรกซ้อน
    - - อาการและอาการแสดง
        
        แบบเฉียบพลัน พบได้ประมาณร้อยละ 10 เด็กจะมีไข้ ซึมลง การรับรู้เปลี่ยนแปลง ชัก มีอาการระคายเคืองของเยื่อ
        หุ้มสมอง ในระยะท้ายๆผู้ป่วยจะมี decerebrate rigidity และเกิดการเลื่อนของสมอง (cerebral herniation)
        
        แบบเรื้อรัง พบได้ประมาณร้อยละ 90
        
        ระยะนำ(prodomal stage) ระยะนี้มีไข้ต่ำๆ บางรายไข้สูงลอย หงุดหงิด โกรธง่าย เบื่ออาหาร ซึม นอนไม่หลับ
        
        ระยะเปลี่ยนแปลง (transitional stage) เป็นระยะที่มีความดันในกะโหลกศีรษะสูง มีอาการปวดศีรษะ อาเจียน ชัก ซึมมากขึ้น เด็กเล็กกะหม่อมหน้าโป่งตึง
        
        ระยะสุดท้าย (terminal stage) ผู้ป่วยในระยะนี้จะมีอาการค่อนข้างหนัก ไข้สูง ซึมมากขึ้น ไม่รู้สึกตัว ตาค้าง รูม่านตาขยายโดยไม่มีปฏิกิริยาต่อแสง
      - การวินิจฉัย
        
        จากประวัติ พบว่ามีประวัติการป่วยเป็นวัณโรคของสมาชิกในครอบครัว ผู้เลี้ยงดู ผู้ใกล้ชิดผู้ป่วย
        
        อาการอาการแสดงที่กล่าวข้างต้น
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการตรวจพิเศษ
        
        การทดสอบทูเบอร์คูลิน (tuberculin test) ให้ผลบวก การเจาะหลัง (Lumbar puncture)
      - การรักษา
        
        การรักษาเฉพาะ แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับยาต้านวัณโรค อย่างน้อย 2 ชนิดขึ้นไป เพื่อป้องกันเชื้อดื้อยา ได้แก่
        isoniazid (INH), rifampin, pyrazidamide, streptomycin และ ethambutal (EMB)
        
        การรักษาแบบประคับประคอง
        
        การให้สารน้ำและเกลือแร่ทางหลอดเลือดดำ
        
        การให้นม/อาหารที่ให้พลังงาน วิตามิน
        
        การรักษาภาวะแทรกซ้อน
        
        การให้ยากันชักในรายที่มีอาการชักเกร็ง
        
        การให้ยาลดอาการบวมของสมอง