Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินภาวะสุขภาพการดูแลช่วยเหลือ มารดาทารกในระยะที 2 3 4 ของการคลอด…

- - - - ตรวจรกด้านแม่
        
        คือ ด้านที่ติดกับผนังมดลูกเห็นเป็นสีแดงเข็มคล้ายเปลือกลิ้นจี่แบ่งเป็นก้อนๆ แต่ละก่อนเป็นกว่า cotyledon ปกติจะมีประมาณ 15-20 ก้อนรองที่แยกจากกันเรียกว่า placental sulcus
        
        ตรวจดูการเสื่อมของเนื้อรกโดยตรวจจาก infraction
        
        ตรวจดูว่าเนื้อรกที่มีการฉีกขาดสามารถประกบกันได้หรือไม่หากมีการฉีกขาดหายไปอาจติดค้างอยู่ ในโพรงมดลูกซ่ึงเป็นสาเหตุให้เกิดการตกเลือดหลังคลอด
        
        ตรวจดูการเกาะของ Calcium หากพบมากแสดงว่ารกทำงานได้ไม่ดี มีผลต่อทารกขณะอยู่ใน ครรภ์ที่ทำให้ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอมักพบในรายที่คลอดเกินกำหนด
      - รกด้านเด็ก
        
        คือด้านที่มีสายสะดือเกาะ สีเทาอ่อน เป็นมันวาว แต่ถ้าทารกถ่ายขี้เทารกอาจจะเป็นสีเขียว หรือสีเหลืองซึ่งบ่งชี้ถึงทารกขาดออกซิเจนขณะคลอด
        
        เห็นเส้นเลือดแผ่ออกจากบริเวณที่เกาะของสายสะดือเป็นรัศมี โดยเส้นเลือด จะสิ้นสุดที่ประมาณ 1-2 ซมห่างจากขอบรก
        
        ขอบรกจะเป็นวงสีขาวรอบ ๆ แผ่นรกเรียกว่า Closing Ring of Wrinkle Waldeyer ซ่ึงเป็นขอบของ decidua vera มาเชื่อมกับ decidua capsularis
  - - - ปมสายสะดือ ( Knot )
        
        สายสะดือผูกกันอย่างแท้จริงก่อให้เกิดอันตรายต่อทารกจากการขาดเลือด ไปเลี้ยง
      - ปมเทียม ( False Knot )
        
        False vascular knot
        
        การขดพองของ umbilical vein ขดพองเป็นปม
        
        False jelly knot
        
        การรวมตัวของสารเหนียว เห็นเป็นปมของ jelly
  - - - เป็นรกที่มีขนาดเล็กกว่าปกติ ซึ่งจะทำให้เกิดการแท้ง
    - - เสี่ยงต่อการฉีกขาดของสายสะดือออกจากแผ่นรก
    - - เป็นรกที่มีรกน้อยมีเส้นเลือดติดต่อระหว่างรกใหญ่ และรกนอ้ย ไว้ด้วยกัน
    - - เป็นรกที่มีการเกาะของสายสะดือบนเยื่อหุ้มทารก
    - - เป็นรกที่มีขนาดแผ่นกว้างใหญ่และหนากว่าปกติซึ่งจะทำให้ เกิดภาวะเลือดออกจากรกเกาะต่ำ ทำให้รกไม่ลอกตัว
    - - เป็นรกที่มีรกน้อยที่ไม่มีเส้นเลือดติดต่อระหว่างรกใหญ่และรกน้อย
  - - - เป็นการฉีกขาดบริเวณ Fourchette ผิวหนังบริเวณด้านหน้าของฝีเย็บ เยื่อบุช่องคลอดเท่านั้น
    - - เป็นการฉีกขาดที่ลึกลงไปถึงกล้ามเนื้อของ Perineal body แต่ไม่ถึง anal sphincter
    - - เป็นการฉีกขาดที่ลึกลงไปถึงหูรูดทวารหนัก (Anal sphincter)
- - - - ควรตรวจสอบอย่างน้อยวันละครั้งและทุก 4 ชั่วโมงในรายที่มีใช้หรือมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น
    - - สังเกตลักษณะสีกลิ่นและจำนวนของน้ำคาวปลาว่ามีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรในรายที่น้ำคาวปลามีสีแดงคลอดเวลาจะพบว่าเนื่องจากมีเศษรกและเยื่อหุ้มรกค้างอยู่ในโพรงมดลูกหรือมีการติด เชื้อหลังคลอด (Puerperat Sepsis)
    - - ควรได้รับการพักผ่อนนอนหลับตอนกลางคืน 8-10 ชั่วโมงและควรได้รับการพักผ่อนในตอนบ่ายอย่างน้อยวันละ 2 ชั่วโมงและเมื่อกลับไปบ้านไม่ให้มารดาหลังคลอด ทำงานหนัก ภายใน 6 สัปดาห์ เพราะจะทำให้เกิดการตกเลือดในระยะหลังและมดลูกหย่อนได้ง่าย
    - - วัดจากส่วนสูงของมดลูกลงมาที่ขอบบน ของกระดูกหัวหน่าว (Symphysis Pubis) ควรวัดอย่างน้อยวันละ 1 ครั้งเพื่อดูการคืนสู่สภาพปกติ ของมดลูกตามธรรมดาแลว้หลงัคลอดทนัที่จะวดัมดลูกได้สูง 5 นิ้วฟุตเหนือหัวหน่าว และจะลดลงทุกวัน อย่างน้อยวันละครึ่งนิ้วฟุตและประมาณวันที่ 10-12 หลังคลอดจะคลำไม่พบมดลูก
    - - Personal Hygeine มารดาหลังคลอด ควรจะอาบน้ำ อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ไม่ควรอาบน้ำโดยการแช่ลงในอ่างหรือแม่น้ำลำคลองเพราะจะติดเชื้อเข้าไปทางช่องคลอดสู่โพรงมดลูกได้ง่าย และควรเปลี่ยนเสื้อผ้าให้สะอาดด้วย
      - การทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ต้องแนะนำให้มารดาหลังคลอดทำความสะอาดโดยใช้สบู่ และน้ำสะอาดซับให้แห้ง อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งและภายหลังการขับถ่ายอุจจาระปัสสาวะทุกครั้งวิธีปฏิบัติ
      - ได้รับการเย็บซ่อมแซมฝีเย็บต้องชำระด้วยน้ำยา Antiseptic เช่น Hibitane 1: 100, Dettol 1 200, Zephiran 1: 1000 และอบไฟอย่างน้อยวัน ละ 2 ครั้งในรายที่เกิดการอักเสบต้องเพิ่มการข้าระและอบให้บ่อยขึ้นเป็นวันละ 2 ครั้ง
- - - - Discharge คือ แผลมีเลือดน้าเหลืองหรือหนอง ซึมออกมาหรือไม่
      - Ecchymosis คือ แผลมีรอยช้ำเลือดหรือจ้าเลือด หรือไม่
      - Edema คือ แผลมีลักษณะบวม หรือไม่
      - Approximate คือ แผลฝีเย็บ ขอบเรียบชิดติดกันดีหรือไม่
      - Redness คือ แผลมีลักษณะ แดงอักเสบหรือไม่
      - การประเมินบริเวณช่องทางคลอดและแผลฝีเย็บ ใช้หลัก REEDA Scale
- - - - การผลักไล่รกที่ลอกตัวหมดแล้ว ให้เคลื่อนต่ำลงมาผ่านพ้นโพรงมดลูก ส่วนบนลงมาอยู่ในมดลูกส่วนล่าง หรือบางครั้งผ่านลงมาถึงบริเวณส่วนบนของช่องคลอดได้ ขณะที่รกถูกผลัก จากโพรงมดลูกลงมานั้น ก็จะดึงรั้งเยื่อหุ้มเด็กบริเวณที่ติดต่อจากขอบรก ทำให้เยื่อหุ้มเด็กชั้น Chorion ที่ติด กับผนังมดลูกลอกตัวออกมา โดยการฉีกขาดของชั้น Spongiosa จนกว่าจะถูกดึงรั้ง ขณะที่รกผ่านปากช่องคลอดออกมาในระยะที่ 2 ของการคลอดรก
      - ระยะที่ 2 รกคลอดออกมาภายนอก
        
        อาศัยธรรมชาติ
        
        ผู้ทำคลอดให้ความช่วยเหลือด้วยวิธีต่าง ๆ
  - - - เพื่ออาศัยมดลูกส่วนบนที่หดตัวแข็ง ดันเอารกซึ่งอยู่ใน ส่วนล่างของทางคลอดออกมา
        
        ผลักมดลูกมาอยู่ตรงกลางแล้วใช้อุ้งมือดันยอดมดลูก โดยใช้นิ้วมือ 4 นิ้วอยู่ด้านหลังยอดมดลูก นิ้วหัวแม่มืออยู่ด้านหน้ายอด มดลูกอยู่ในอุ้งมือใช้อุ้งมือดันยอดมดลูกส่วนบนที่หดรัดตัวแข็งลงมาหา Promontory of Sacrumโดยทํามุมกับแนว ดิ่ง 30 องศา
        
        เมื่อรกผ่านออกมาให้ใช้อีกมือทีเหลือรองรับรกไว้ แล้วเปลียนมือทีดันมดลูก มาโกยมดลูกขึน โดยใช้ปลายนิ้วมือทัง 4 สอด เข้าไปทีผนังท้องบริเวณ เหนือรอยต่อกระดูกหัวเหน่า เพือเปนการช่วยรังให้เยือหุ้มทารกทีเกาะอยู่ บริเวณมดลูกส่วนล่างลอกตัว ขณะเดียวกันใช้มือทีรองรับรกค่อยๆ หมุนรก ไปทางเดียวกัน
        
        ผู้ทําคลอดเปลี่ยนด้านที่ยืนเพื่อใช้มือที่ถนัดคลึงมดลูกให้หดรัดตัวเป็นก้อนแข็งเต็มที่
    - - ทดสอบว่ารกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว โดยใช้มือที่ไม่ถนัดโกยมดลูกส่วนบนขึ้นไปทางสะดือ มือที่ถนัด จับสายสะดือ หากรกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว มือที่จับสายสะดือจะไม่รู้สึกว่าสายสะดือถูกรั้งขึ้นไป
      - ใช้มือที่ไม่ถนัดคลึงมดลูกส่วนบนให้แข็งและดันมดลูกส่วนบนขึ้นไปทางสะดือ มิให้เคลื่อนลงมา มือที่ถนัดที่จับสายสะดือดึงลงก่อนแล้วดึงเอารกและเยื่อหุ้มทารกหลุดออกมา
      - เป็นการดึงสายสะดือเพื่อให้รกคลอดออกมา วิธีนี้มีอันตรายคือทำให้มดลูกปลิ้นได้ง่าย การช่วยคลอดรกแบบนี้ต้องทำเมื่อรกลอกตัวสมบูรณ์แล้ว และเคลื่อนลงมาในส่วนล่าง ของมดลูกแล้ว
    - - คว่ำมือช้างทีถนัดแตะไว้ทีรอยต่อเหนือกระลูกหัวเหน่า แล้วใช้มือข้างทีไม่ถนัดจับสายสะดือหรือจับ Brandt-Andrews ดึงให้สายสะดือพอตึงแล้วใช้มือข้างทีถนัดโกยมดลูกส่วนบนขึนไปเล็กน้อยถ้ารกลอกตัวสมบูรณ์แล้วสาย สะดือจะไม่ถูกดึงรังขึนไป
      - ทําคลอดรกโดยใช้มือทีถนัดเปลียนมากดบริเวณท้องน้อยเหนือรอยต่อกระดูกหัวเหน่าลงล่าง เพือผลักรกทีอยู่ ในมดลูกส่วนล่างเคลือนตําลงมาจนกระทังรกโผล่ให้เห็นทีปากช่องคลอด จึงเปลียนเปนดันมดลูกส่วนบนขึนไปเพือ รังให้เยือหุ้มทารกลอกตัวแล้วใช้เครืองมือจับสายสะดือไว้ช่วยดึงรกออกมาเบาๆ ถ้าหากมีเยือหุ้มทารกบางส่วนยัง คลอดไม่หมดอาจใช้มือทังสองจับรกหมุนจนเยือหุ้มทารกคลอดครบวิธี Brandt-Andrews Maneuver
        ผู้คลอดจะไม่มีความรู้สึกเจ็บปวดจากการ กดดันยอดมดลูก เหมือนวิธี Modified Crede Maneuver