Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
รกค้าง (retained placenta ) - Coggle Diagram
รกค้าง (retained placenta )
ความหมายของรกค้าง
ภาวะที่รกหรือชิ้นส่วนของรก
ไม่คลอดภายใน 30 นาที
หลังทารกคลอด
กระบวนการพยาบาล
ข้อวินจฉัยการพยาบาล
เสี่ยงต่อการตกเลือดหลังคลอด/มดลูกปลิ้น
เนื่องจากภาวะรกติดแน่น
มีโอกาสติดเชื้อ เนื่องจากการล้วงรก
มารดาและครอบครัววิตกกังวลเมื่อเกิด
รกค้างหรือรกติดแน่น
วัตถุประสงค์
เพื่อให้เกิดความปลอดภัยภาวะตกเลือด
หลังคลอดภาวะมดลูกปีนการติดเชื้อ
เพื่อให้ผู้คลอดและญาติ
ลดความไม่ตกกังวลและปรับสภาพได้
กิจกรรมการพยาบาล
1.ตรวจการหดรัดตัวของมดลูกถ้าไม่มีการหดรัดตัว
หรือมดลูกไม่แข็งแรงเต็มที่ ควรทำดังนี้
สวนปัสสาวะ
ถ้าสวนปัสสาวะแล้วมดลูกหดรัดตัว
ไม่ดีขึ้นควรใช้มือครึ่งเบาเบาๆที่ยอดมดลูก
ห้ามคลึงแรงเพราะอาจเกิดการหดรัดตัวที่ผิดปกติ
2.ถ้าปฎิบัติดังกล่าวแล้วรกยังไม่ลอกตัวในเวลาสมควร
แสดงว่ารกลอกตัวแล้วแต่ผ่านโพรงมดลูกออกมาไม่ได้
ลอกตัวเองไม่ได้ตามธรรมชาติ
3.ผู้คลอดอาจสอดนิ้วมือเข้าไปในช่องคลอด
เพื่อตรวจสภาพของปากมดลูกกล้ามเนื้อมดลูกส่วนล่าง
ว่ามีการหดรัดตัวจนขัดขวางการเคลื่อนตัวของรก
5.อาจลองทำคลอดรกด้วยวิธีดึงสายสะดือ
แต่ถ้าลองดึงแล้วรกยังติดอยู่ห้ามดึงต่อเพราะสายสะดือ
อาจขาดมดลูกปลิ้นนหรือเศษรกค้างอยู่ในโพรงมดลูก
สาเหตุ
ขาดกลไกการลอกตัว
รกปกติ
มดลูกไม่มีการหดรัดตัว/ลอกตัวไม่ดี
กระเพาะปัสสาวะเต็ม
(Bladder full)
ใช้ระยะเวลาในการคลอดนาน
มารดาอ่อนเพลีย ขาดน้ำอาหาร
กินยาแก้ปวด/ยาสลบมากเกิน
รกผิดปกติ
มดลูกหดรัดตัวปกติ
แต่ไม่สามารถลอกตัวออกมาได้ พบใน
Placenta succenturiate
(รกน้อยแบบมีเส้นเลือดไปเลี้ยง)
Placenta membranecia
(รกกว้างใหญ่หนากว่าปกติ)
Placenta spurium
(รกน้อยแบบไม่มีเส้นเลือดไปเลี้ยง)
Placenta adherent
(ภาวะรกติด)
รกไม่สามารถลอกตัวได้ตามปกติ
จากการฝังตัวของ trophoblast ลึกกว่าปกติ
Placenta incerta
trophoblast ฝังตัวลึกผ่านลงไปถึงชั้นกล้ามเนื้อมดลูกแต่ยังไม่ถึงชั้น serosa
Placenta accerta
trophoblast ฝังตัวลงไปตลอดชั้น spongiosa ของเยื่อบุมดลูกทั้งหมดหรือบางส่วน แต่ไม่ถึงชั้นกล้ามเนื้อ
Placenta percreta
trophoblast ฝังตัวลึกทะลุกล้ามเนื้อมดลูกจนถึง serosa
ขาดกลไกลการขับดัน
ให้รกที่ลอกตัวผ่านออกมาภายนอก
รกลอกตัวแล้วแต่ไม่สามารถ
ผ่านออกมาจากโพรงมดลูกได้
เนื่องจากการรัดตัวที่ผิดปกติของมดลูก
Contriction ring
Cervical cramp
รกลอกตัวแล้ว ผ่านโพรงมดลูก
มาอยู่ในช่องคลอดแล้ว แต่ไม่ผ่านออกมาภายนอก
ผู้คลอดไม่เบ่งขับไล่ออกมา
ตามธรรมชาติของการคลอดรก
ผู้คลอดไม่ผลักไล่รกที่ลอกตัว
แล้วให้คลอดออกมาเอง
สาเหตุส่งเสริม
ทำคลอดรกก่อนรกลอกตัว
เคยมีประวัติรกค้าง
เคยผ่าท้องคลอด,ผ่าก้อนเนื้อออกจากโพรงมดลูก,ขูดมดลูก
อาการและอาการแสดง
มดลูกหดรัดตัวไม่ดีหลังคลอด
ไม่มีอาการแสดงของรกลอกตัว
หรือมีเพียงเล็กน้อย ระยะของรกคลอดนาน 15-30 นาที
มารดา shock มีอาการกระสับกระส่าย
เหงื่อออก ตัวเย็น ความดันต่ำ รู้สึกตัวน้อยลง
มีเลือดออกจากช่องคลอดจำนวนมากหลังคลอด
ตรวจพบว่ามีบางส่วนของเนื้อรกหรือ
membranes ขาดหายไป
ผลกระทบ
ต่อมารดา
ตกเลือดหลังคลอด
ติดเชื้อหลังคลอด
ถ้าถูกตัดมดลูกทิ้ง จะหมดโอกาส
ตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
มีภาวะเสี่ยงสูงจากการถูกตัดมดลูก
ต่อทารก
ทารกได้รับความอบอุ่นจากมารดาช้า
เสริมสร้างสัมพันธภาพของมารดาต่อทารกช้า
การรักษา
ให้ยาเพื่อให้เกิดการคลายตัวของปากมดลูก
ได้แก่
Adrenaline I:1000 จำนวน 0.3-0.5 cc
ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
20%Megnesium sulphate 20 cc
ฉีดเข้าเส้นโลหิตช้าๆ
ให้ Oxytocin กระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
เป็นระยะๆทำให้ รกลอกตัวออกมาได้
ถ้าให้ทั้ง 3 แล้วรกไม่ลอกตัวออกมา
ให้ทำการล้วงรก
รกติดแน่นล้วงรกออกมาได้บางส่วน
อาจช่วยเหลือโดย
ขูดมดลูกถ้าส่วนที่เหลือค้างมีน้อย
หรือมีครรภ์แรกที่ยังต้องการมีบุตรอีก
และต้องให้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วยอย่างเต็มที่
ตัดมดลูก ในกรณีที่มีบุตรเพียงพอ
อายุมากหรือพยาธิสภาพมีมาก
ไม่อาจทำให้รกลอกตัวออกมาได้
หรือเศษรกค้างอยู่มากในโพรงมดลูก