Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism - CNKK) - Coggle Diagram
Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism - CNKK)
A. Lịch sử hình thành
Lịch sử hình thành
1a. Các nhà Khắc kỷ (KK) đầu tiên
Hình thành từ cơ sở của
Chủ nghĩa Yếm thế
(Cynicism - CNYT)
CNYT do Antisthenes sáng lập
và là học trò của Socrates
Ông là đồng môn với Plato
CNKK do
Zeno xứ Citium
sáng lập
Zeno là học trò của
Crates - 1 người theo CNYT
Nội dung của CNYT vs CNKK
CNYT: đạo đức = sống khổ hạnh
CNKK:
logic + vật lý
+ đạo đức
"Logic là hàng rào bao quanh,
đạo đức là cây trồng,
vật lý là đất"
Xuất phát từ
triết học Hy Lạp cổ
1b. CNKK La Mã
Panaetius - hậu duệ những đời sau của Zeno -
đến La Mã và sáng lập CNKK La Mã
Loại bỏ logic và vật lý,
Chỉ giữ lại đạo đức
Đạo đức = đức hạnh + bình thản
Bình thản = ko cảm xúc tiêu cực, chỉ có cảm xúc tích cực
B. Các kỹ thuật tâm lý của CNKK
Tưởng tượng tiêu cực
1a. Hiệu ứng thích nghi với khoái lạc
Định nghĩa:
Ta mong muốn 1 thứ. Sau khi có được nó, ta chán nó và muốn 1 thứ khác tốt hơn
Vd1:
phấn đấu để vào làm 1 công ty mơ ước,
sau 1 thời gian ta thấy công việc không như mong đợi
Vd2:
Ta thấy bạn đời tuyệt vời trước khi cưới,
sau vài năm chung sống ta thấy chán nản với hôn nhân
1b. Tưởng tượng tiêu cực
Định nghĩa:
Tưởng tượng bản thân
SẼ
mất đi những thứ mình đang có
Mục đích
Trân trọng những gì ta đang có
Xóa bỏ hiệu ứng thích nghi với khoái lạc
Hiểu sai => hành động sai
Ủ rũ, lo âu khi thường suy nghĩ điều tiêu cực sẽ xảy ra
Lạc thú, vui chơi quá đà
2.Lưỡng phân quyền kiểm soát
Thứ ta toàn quyền kiểm soát
=> Ta nên quan tâm
Mục tiêu, giá trị bản thân
Thứ ta hoàn toàn không thể kiểm soát
Vd: mặt trời có mọc vào ngày mai
=> Ta không nên quan tâm
Thứ ta kiểm soát được 1 phần
Vd: thắng trong 1 cuộc thi
=> Ta nên quan tâm và nội tại hóa mục tiêu của mình
NỘI TẠI HÓA MỤC TIÊU
chuyển đổi
thứ ta kiểm soát 1 phần thành thứ ta kiểm soát hoàn toàn
Vd:
Mục tiêu thắng 1 cuộc thi là thứ ta kiểm soát được 1 phần,
nhưng mục tiêu thi đấu hết sức mình là thứ ta hoàn hoàn kiểm soát
Thuyết vận mệnh
Vận mệnh quá khứ:
ta không thay đổi được quá khứ
Vận mệnh hiện tại và tương lai:
Ta có thể kiểm soát hiện tại và tương lai
Vd:
Ta không thể quyết định mình sẽ sinh ra trong 1 gia đình khó khăn,
nhưng ta có khả năng cố gắng để làm cuộc sống tương lai sung túc hơn
Tự tiết chế bản thân
Tự nguyện chịu khổ định kỳ
Nhằm trân trọng những thứ mình đang có
Là vaccine trước những khổ đau có thể xảy ra
Tự chống lại lạc thú
Suy ngẫm
Thường xuyên suy ngẫm
Những thứ ta làm có hợp lý ?
Không bị thứ khác chi phối
Làm theo lý trí
Những tiến bộ của bản thân
C. Lời khuyên của các nhà Khắc kỷ
Bổn phận
Bổn phận của con người
Bổn phận với bản thân:
sống có lý trí
Bổn phận với xã hội:
sống vì cộng đồng
Mỗi vật có 1 bổn phận khác nhau
Quan hệ xã hội
Mâu thuẫn từ
việc kết giao với người khác
Kết giao = nguy cơ phá vỡ sự bình thản của mình
Ko kết giao = ko thực hiện bổn phận xã hội
Cần phải
Kết bạn có lựa chọn
Thận trọng trong giao tiếp
Sự xúc phạm
Sự
xúc phạm vô ý
vs
có chủ đích
Phản ứng đáp trả
không phản ứng gì cả
phản ứng cứng rắn
dùng sự hài hước
Sự đau buồn
Đau buồn là 1 phản xạ tự nhiên
Cần hạn chế đau buồn
bằng
Tưởng tượng tiêu cực về tương lai
Tận hưởng thời gian trước khi đau buồn đến
Hạn chế shock khi sự đau buồn xảy đến
Tưởng tượng tiêu cực hồi cứu (quá khứ)
hình dung ta chưa từng có thứ ta đã mất
mang lại cảm giác biết ơn vì ta từng có thứ đó
Cơn giận
Tránh giận dữ càng nhiều càng tốt
Phản ứng
khoan dung: khuyên răn
nghiêm khắc: biện pháp cứng rắn
Xin lỗi khi phản ứng dữ dội vì 1 cơn giận
Giá trị cá nhân
Các giá trị lầm lạc ta theo đuổi
danh vọng, quyền lực, công nhận của xã hội
sự giàu có, xa hoa
Nên theo đuổi
tiền bạc đủ để trang trải cuộc sống
lòng tự trọng, sự đáng tin cậy và tâm hồn cao thượng
Tuổi già
Là độ tuổi lạc thú tuổi trẻ không còn mãnh liệt
Trân trọng những ngày còn được sống
Cần sống đời ý nghĩa để tuổi già không hối tiếc
Chết
Sống như hôm nay là ngày cuối cùng được sống
Sống để đến cuối đời không hối tiếc
D. Chủ nghĩa khắc kỷ trong cuộc sống hiện đại
Sự suy tàn của CNKK
Xét lại CNKK
Thực hành CNKK