Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ORGANSKI SPOJEVI S KISIKOM, PATRICIA PREDOVAN 8.a - Coggle Diagram
ORGANSKI SPOJEVI S KISIKOM
ALKOHOLI
grade ih ugljik(C), vodik(H) i kisik(O)
Svaka skupina ima svoju funkcijsku skupinu, ona određuje njihova svojstva i preko nje prepoznajemo molekulu određenog spoja.
opća formula je R-OH - R označava alkilnu skuoinu, OH hidroksilnu.
jednostavniji alkoholi: metanol ( CH3OH)
etanol ( C2H5OH)
propan-1-ol (C3H7OH)
butan-1-ol (C4H9OH)
imenovanje: osnova je naziv ugljikovodika-prema broju C atoma + OL
od npr. propana moramo naglašavati položaj OH skupine, zato propam-1-ol...
DOBIVANJE ALKOHOLA
Dobiva se alkoholnim vrenjem a to je prirodni proces kojim se šećer pretvara u etanol i ugljikov(IV)oksid s pomoću kvaščevih gljivica.
C6H12O6--2 C2H5OH + 2 CO2
SVOJSTVA ALKOHOLA
Dobro se miješaju sa vodom, odlična su otapala za tvari koje nisu baš najtopljive kao ulja, masnoće i slično.
Što je ugljikovodični lanac dulji to je topljivost alkohola u vodi lošija,a u mastima bolja. Vrijedi pravilo da se SLIČNO OTAPA U SLIČNOM.
METANOL
najjednostavniji alkohol molekulske formule (CH3OH)
vrlo je otrovan, izaziva smetnje vida ili sljepoću, u većim dozama smrtonosan.
danas se dobiva sintezom iz vodika i ugljikova(II)oksida uz prikladan katalizator, tlak i temperaturu- CO + 2 H2--CH3OH
ETANOL
produkt je alkoholnog vrenja šećera sadržanog u prirodnim tvarima
priređuje se industrijski reakcijom vode i etena uz katalizator.
CH2=CH2 + H2O--CH3CH2OH
upotrebljava se u medicini kao dezinfekcijsko sredstvo, služi kao dobro otapalo i gorivo
hlapljiva tekućina je, nije otrovan u razumnim količinama, dobro se miješa sa vodom
KARBOKSILNE KISELINE
nastaju oksidacijom alkohola R-OH----R-COOH
jednostavnije kiseline: metanska (HCOOH)
etanska (CH3COOH)
propanska (CH3CH2COOH)
butanska (CH3CH2CH2COOH)
građa: C,H,O - karboksilna skupina -COOH
UGLJIKOVODICI
dijele se na zasićene (alkani) i nezasićene (alkeni,alkini)
ugljikovodici su spojevi koji se sastoje samo od ugljika i vodika
oni su najjednostavniji ugljikovi spojevi
nafta je smjesa ugljikovodika i njihov osnovni prirodni prikaz
OCETNA KISELINA
ocetna kiselina reagira sa magnezijem stvarajući u vodi topljiv magnezijev etanoat- 2 CH3COOH + Mg -- Mg(OOCCH3)2 + H2
imena soli izvode se iz homolognog niza alkana uz nastavak -oat
dobiva se ocetnim vrenjem i oksidacijom alkohola - CH3CH2OH + O2--CH3COOH + H2O
ESTERI
upotrebljavamo ih u prehrambenoj i kozmetičkoj industriji
lako su hlapljivi i intezivnog mirisa
Esteri su spojevi koji nastaju reakcijom esterifikacije iz alkohola i karboksilnih kiselina.
PATRICIA PREDOVAN 8.a