Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรู้และทักษะการสื่อสารในการปฏิบัติการพยาบาล - Coggle Diagram
ความรู้และทักษะการสื่อสารในการปฏิบัติการพยาบาล
ความหมายของการสื่อสารในการปฎิบัติการพยาบาล
กระบวนการปฏิบัติในการรับ-ส่งหรือแลกเปลี่ยนข้อมูล การคิดและตัดสินใจร่วมกันในทีมดูแลสุขภาพ และระหว่างผู้ป่วยและญาติ ผ่านการรวบรวมข้อมูลผู้ป่วยและข้อมูลสุขภาพ การบันทึกและการรายงานข้อมูลโดยเป็นการสื่อสารในสถานการณ์ในโรงพยาบาล และการสื่อสารเพื่อป้องกันการร้องเรียนและการฟ้องร้อง อันจะนำไปสู่คุณภาพและความปลอดภัยของผู้ป่วย
ความสำคัญของการสื่อสารในการปฎิบัติการพยาบาล
1.การสื่อสารเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของมนุษย์ ไม่มีใครที่จะดำรงชีวิตได้โดยปราศจากการสื่อสาร ทุกสาขาอาชีพใช้การสื่อสารในการปฏิบัติงาน
2.การสื่อสารก่อให้เกิดการประสานสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและสังคม ช่วยสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างคนในสังคม
3.การสื่อสารเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาความเจริญก้าวหน้าทั้งตัวบุคคลและสังคม การพัฒนาทางสังคมในด้านคุณธรรม จริยธรรม วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวมทั้งศาสตร์ในการสื่อสาร จำเป็นต้องพัฒนาอย่างไม่หยุดยั้ง
4.สร้างความไว้วางใจระหว่างผู้รับบริการกับพยาบาล
เป็นพื้นฐานของภาวะผู้นำ
ความพึงพอใจในวิชาชีพ
ประเภทของการสื่อสารในการปฎิบัติการพยาบาล
1.จำนวนผู้สื่อสาร
1.1การสื่อสารภายในตัวบุคคล
1.2การสื่อสารระหว่างบุคคล
1.3การสื่อสารกลุ่มใหญ่
1.4การสื่อสารในองค์กร
1.5การสื่อสารมวลชน
2.การเห็นหน้ากัน
2.1การสื่อสารแบบเผชิญหน้า
2.2การสื่อสารแบบไม่เผชิญหน้า
3.ความสามารถในการโต้ตอบ
3.1การสื่อสารทางเดียว
3.2การสื่อสาร2ทาง
4.ความแตกต่างระหว่างผู้รับสารและผู้ส่งสาร
4.1การสื่อสารระหว่างเชื้อชาติ
4.2การสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม
4.3การสื่อสารระหว่างประเทศ
5.การใช้ภาษา
5.1การสื่อสารเชิงวัจนภาษา
5.2การสื่อสารเชิงอวัจนภาษา
ปัจจัยสำคัญและอุปสรรคที่มีผลต่อประสิทธิภาพการสื่อสารในการปฎิบัติการพยาบาล
ปัจจัย
1.ด้านสิ่งแวดล้อมของการสื่อสาร
การสื่อสารจะเกิดผลดีถ้าผู้สื่อสารทำการสื่อสารได้เหมาะสมกับ กาลเทศะและสิ่งแวดล้อม
2.ด้านสภาพการสื่อสาร
2.1การสื่อสารทางเดียวหรือ2ทาง
จะให้ผลดีกว่าการสื่อสารทางเดียว ทั้งด้านความเข้าใจต่อเนื้อหาและสัมพันธภาพระหว่างคู่สื่อสาร
2.2การสื่อสารหลายทอด
การสื่อสารที่ถูกส่งต่อกันไปหลายทอดมากขึ้น มักเกิดปัญหาความบิดเบือนของสาร
อุปสรรค
1.อุปสรรคที่เกิดจากผู้ส่งสาร
1.1 ผู้ส่งสารขาดความรู้ความเข้าใจและข้อมูลเกี่ยวกับสารที่ต้องการจะสื่อ
1.2 ผู้ส่งสารใช้วิธีการถ่ายทอดและการนําเสนอที่ไม่เหมาะสม
1.3 ผู้ส่งสารไม่มีบุคลิกภาพที่ไม่ดี และไม่เหมาะสม
1.4 ผู้ส่งสารมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อการส่งสาร
1.5 ผู้ส่งสารขาดความพร้อมในการส่งสาร
1.6 ผู้ส่งสารมีความบกพร่องในการวิเคราะห์ผู้รับสาร
2.อุปสรรคที่เกิดจากสาร
2.1 สารไม่เหมาะสมกับผู้รับสาร อาจยากหรือง่ายเกินไป
2.2 สารขาดการจัดลําดับที่ดี สลับซับซ้อน ขาดความชัดเจน
2.3 สารมีรูปแบบแปลกใหม่ยากต่อความเข้าใจ
2.4 สารที่ใช้ภาษาคลุมเครือ ขาดความชัดเจน
3.อุปสรรคที่เกิดจากสื่อ หรือช่องทาง
3.1 การใช้สื่อไม่เหมาะสมกับสารที่ต้องการนําเสนอ
3.2 การใช้สื่อที่ไม่มีประสิทธิภาพที่ดี
3.3 การใช้ภาษาที่ไม่เหมาะสมกับระดับของการสื่อสาร
4.อุปสรรคที่เกิดจากผู้รับสาร
4.1 ขาดความรู้ในสารที่จะรับ
4.2 ขาดความพร้อมที่จะรับสาร
4.3 ผู้รับสารมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อผู้ส่งสาร
4.3 ผู้รับสารมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อผู้ส่งสาร
4.3 ผู้รับสารมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อผู้ส่งสาร
เทคนิคที่สำคัญและจำเป็นที่ใช้ในการสื่อสารในการปฎิบัติการพยาบาล
1.การฟังเงียบๆ
2.การยอมรับ
3.ให้การยอมรับเอาใจใส่
4.เสนอตัวเอง
5.เปิดกว้างไว้
6.นำการสนทนาต่อ
7.วางสถานการณ์ให้เข้าจังหวะเวลาและตามลำดับ
8.ให้การสังเกต
9.กระตุ้นให้อธิบายสิ่งที่รับรู้
10.กระตุ้นให้มีการเปรียบเทียบ
11.ใช้การย้ำคำพูด
12.ใช้การสะท้อน
13.ให้จุดเน้น
14.ค้นหา
15.ให้ข้อมูล
16.หาความชัดเจน
17.เสนอความจริง
18.แสดงความสงสัย
19.แสวงหาความเชื่อมั่น
20.สรุปให้โดยปริยาย
21.กระตุ้นให้ประเมิน
22.พยายามแปลออกเป็นความรู้สึก
23.แนะนำให้เกิดการร่วมมือ
24.ย่อความ
25.กระตุ้นให้มีการวางแผนปฏิบัติ
การขอคำอธิบาย
การเสนอตัวเพื่อช่วยเหลือ
กระตุ้นการตัดสินใจ
กระตุ้นให้พิจารณาทางเลือก
การสนับสนุนการเผชิญหน้า
การแสดงบทบาทสมมต
การเสริมแรง
เกณฑ์ตัดสินประสิทธิภาพการสื่อสาร (6 C's)
Complete
ข้อความสมบูรณ์
Clear
ชัดเจน เข้าใจง่าย
Correctness
ความถูกต้อง
Consideration
พิจารณา เห็นใจผู้อื่น
Concise
สั้น กระชับ
Courtesy
มีมารยาท สุภาพ
รูปแบบวิธีการในการสื่อสารในการปฎิบัติการพยาบาล
กระบวนการบริหารการพยาบาล
การนำองค์กร
กำหนดวิสัยทัศน์ ตั้งแต่การปลูกฝังค่านิยม วัฒนธรรม เป้าหมายในการปฏิบัติงาน โดยเฉพาะการเน้นถึงการพิทักษ์สิทธิผู้ป่วย การยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการ พัฒนาปัจจัยที่มีผลต่อการสร้างสิ่งแวดล้อม เพื่อกระบวนการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ
การบริหารจัดการให้มีกำลังคนที่เหมาะสม
มีกำลังคนที่เหมาะสม เพียงพอต่อการให้บริการที่มีคุณภาพความเครียด หรือความเร่งรีบในการปฏิบัติงานในสถานการณ์ที่ขาดกำลังคน ที่ทำให้กระบวนการสื่อสารมีประสิทธิภาพลดลง
การเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจด้านพยาธิ สรีรวิทยา ตลอดจนสภาพสังคม สิ่งแวดล้อมที่มี ผลต่อสุขภาพ
เพื่อทำให้พยาบาลเข้าใจ บริบทของผู้ใช้บริการได้ และทำให้กระบวนการสื่อสารมีเป้าหมาย สามารถ วางแผนการสื่อสารให้ตรงกับปัญหาและความต้องการของผู้ใช้บริการแต่ละกลุ่มได้ดีขึ้น
การสนับสนุนการฝึกทักษะการสื่อสารของพยาบาล
ในลักษณะการสื่อสารเชิงวิชาชีพซึ่ง สามารถใช้ทฤษฎีของคิง
การเป็นแบบอย่างที่ดีในการสื่อสาร ของผู้บริหารในทุกระดับ การสร้างต้นแบบ ที่จะสื่อแสดง ถึงค่านิยม วัฒนธรรมที่พึงปรารถนา
นำไปสู่การปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ ได้ผลงานที่มีคุณภาพ
กระบวนการปฏิบัติการพยาบาล
การพัฒนาความรู้ที่เกี่ยวข้อง ทั้งพยาธิ สรีรวิทยา ความก้าวหน้าทางวิชาการพยาบาลและ ความรู้อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
มีการค้นคว้า เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ความรู้ที่เรามีอยู่อาจเปลี่ยนแปลงไป
การฝึกทักษะการสื่อสาร ทั้งการใช้อวัจนภาษา และวันจภาษา การมองโลกในแง่ดี
มีผลต่อการสื่อสาร โดยเฉพาะอวัจนภาษาที่อาจตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจได้ การประเมิน สิ่งแวดล้อม ผู้รับสาร ซึ่งอาจเป็นผู้รับสารที่เราต้องการสื่อสารด้วย หรือบางครั้งเป็นผู้รับสารที่เราอาจไม่คาดหมาย
การใช้กระบวนการพยาบาล โดยยึดหลักการสร้างสัมพันธภาพที่ดี
ควรฝึกการปฏิบัติการเปิดโอกาส หรือการ กระตุ้นการมีส่วนร่วมของผู้ใช้บริการ ควรมุ่งมั่นในการพิทักษ์สิทธิผู้ใช้บริการ โดยเฉพาะการยอมรับนับถือใน ความสามารถของบุคคลที่จะคิด แสวงหา และใช้ความรู้ ตัดสินใจ และเลือกการกระทำ
การประเมินผลทั้งทักษะ ทัศนคติ ของตนเอง ทีมงาน และสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง ทั้งที่ เกิดจากการสื่อสาร หรือมีผลต่อการสื่อสาร
ลักษณะการสื่อสารที่ดีในการสื่อสารของพยาบาล
สมบูรณ์ (Complete)
ข่าวสารควรมีความสมบูรณ์และเป็นจริงตามที่ผู้รับต้องการ ข่าวสารที่ไม่ สมบูรณ์มักทำ ให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อนและสับสนได้ ผู้ส่งสารเป็นผู้รับผิดชอบ (ก่อนส่งสารออกไป) ว่าข้อมูล ที่จะส่งมีความสมบูรณ์ตามเป้าหมายที่ต้องการ
ชัดเจน (Clear)
การใช้คำตรงไปตรงมา เหมาะสมกับสถานการณ์และ หลีกเลี่ยงคำที่มีความหมายกำกวม ซึ่งความชัดเจนในการสื่อสารทำให้ข่าวสารนั้นง่ายต่อการเข้าใจ และเพิ่ม ความหมายของข่าวสาร
ถูกต้อง (Correctness)
ถูกต้องทั้งตัวสะกดและถูกไวยากรณ์
สั้นกะทัดรัด (Concise)
การเอาตัวเราเข้าไปในจิตใจของผู้อื่น การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพจำเป็นต้องเข้าใจผู้รับสาร (มุมมองของผู้รับสาร ภูมิหลัง จิตใจ ระดับการศึกษา) ผู้ส่งสารควรพยายาม ทำความเข้าใจผู้ฟัง อารมณ์และปัญหาของผู้รับสาร รวมถึงให้ความนับถือโดยไม่ทำร้ายความรู้สึกของผู้รับสาร
เข้าใจ (Consideration)
ควรแสดงความรู้สึกรวมถึงให้ความนับถือผู้รับสาร โดยการใช้คำสุภาพ ไม่เลือกปฏิบัติสะท้อนความคิดเห็น
จริยธรรมการสื่อสารที่เกี่ยวกับการพยาบาล
หลักธรรมในการพิจารณาสารที่จะส่ง
1.1 ปฏิจฺจสมุปบาท
เป็นวิธีคิดที่ว่าด้วยเหตุผล คือคิดจากเหตุไปหาผล
เวลาจะพูด อะไรออกไปต้องคิดว่าพูดอย่างนี้แล้วจะทำให้เขารู้สึก อย่างไร เมื่อเขารู้สึก อย่างนี้แล้ว เป็นผลดีสำหรับตัวเขา และตัวเราหรือไม่ ถ้าตรึกตรองดีแล้ว จะเกิดผลเสียก็ ไม่ควรพูดออกไปไม่ว่าจะเป็นความจริงก็ตาม
1.2 ศีล 5
นอกจากใช้วาจาที่สุภาพอ่อนหวานแล้วข้อมูลที่เราได้ส่งให้กับผู้รับสารนั้น ต้องเป็นข้อมูล จริง การส่งสารที่เป็นเท็จให้กับผู้ที่รับสารนั้นเป็นการทำผิดคุณธรรมของการสื่อสาร และอาจทำให้ผู้ที่รับสารได้รับ ความเดือดร้อน และไม่ควรพูดในขณะที่ไม่มีสติครบถ้วน
เช่น คนเมาส่งสาร ทำให้สารที่ส่งอาจเกิดความผิดเพี้ยน เป็นผลเสียต่อตนเองและผู้อื่น
หลักธรรมที่ช่วยให้การสื่อสารมีประสิทธิภาพ
2.1 สัคหวัตถุ 4
ใช้หัวข้อเดียวของหลักธรรมนี้คือ
ปิยวาจา
เป็นการพูดอย่างสุภาพ อ่อนหวาน ไม่ว่ากับผู้ใด ก็ตาม จะทำให้การสื่อสารของเราเป็นไปอย่างราบรื่นและประสบผลสำเร็จ
2.2 สติสัมปชัญญะ
สติ คือ ความรับรู้ ความระลึกได้ ซึ่งทำให้เรารู้ตัวว่าเรากำลังทำอะไรอยู่ เราจะสื่อสารอย่างไร้ ประสิทธิภาพเมื่อขาดสติเพราะไม่ว่ารู้ตัวว่าต้องจะสื่ออะไรให้ผู้รับสารทราบ ดังนั้นหากจะสื่อสารแล้วต้องมีสติเสมอ
สัมปชัญญะ คือ ตัวที่เลือกว่าจะสนใจอะไร เมื่อรู้ว่าสิ่งนี้เกิดขึ้นแล้ว จะสนใจหรือไม่นั้นขึ้นกับสัมปชัญญะ
ตัวอย่างDialouge
สร้างสัมพันธภาพ
ตัวอย่างประโยคสนทนา
ไม่เหมาะสม
มาหาหมอ มีปัญหาอะไร
เหมาะสม
สวัสดีค่ะ คุณ...(ชื่อผู้ป่วย)... พยาบาลชื่อ....ค่ะ
วันนี้ คุณ...เดินทางมา รพ.อย่างไรคะ รถติดไหมคะ
สวัสดีค่ะ คุณ....ขอโทษนะคะที่ให้รอนาน วันนี้คนไข้เยอะค่ะ มารพ.พบหมอด้วยเรื่องอะไรคะ
สร้างสัมพันธภาพ
ไม่เหมาะสม
อืมมมม
คุณ....มีเรื่องให้กังวลใจใช่ไหม
เหมาะสม
ดิฉันกำลังฟังคุณอยู่ค่ะ
มีอาการผิดปกติอะไร ที่ต้องการให้พยาบาลช่วยเหลือหรือไม่คะ
สื่อสารเพื่อความเข้าใจ
ไม่เหมาะสม
หรือค่ะ
เหมาะสม
แล้วอย่างไรต่อไปคะ
เล่าต่อสิคะ
เขาบอกอย่างนั้น แล้วคุณทำอย่างไรต่อคะ
สื่อสารเพื่อการบำบัด
ไม่เหมาะสม
ต้องการทราบข้อมูลเพิ่มอีกมั๊ยค่ะ
เหมาะสม
คุณพ่อคุณแม่ ยังมีปัญหาเกี่ยวกับลูกหรือมีเรื่องอะไรกังวลใจอยู่อีกไหมคะ สอบถามพยาบาลเพิ่มเติมได้นะคะ