Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การใช้ประบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีความผิดปกติของปัจจัยการคลอด…
การใช้ประบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีความผิดปกติของปัจจัยการคลอด
(Abnormal passage)
Bony passage
inlet contraction
ช่องเชิงกรานแคบที่ขาเข้า
A-P diameter หรือ true conjugate < 10 ซม.
Transverve diameter < 12 ซม.
การวินิจฉัย
ศีรษะทารกเกยอยู่ที่รอยต่อกระดูกหัวหน่าว
ศีรษะทารกไม่เคลื่อนลงสู่ Pelvic inlet
คลำพบ promontory of sacrum
การดูแลรักษา
เชิงกรานและส่วนนำของทารกผิดสัดส่วนกันไม่มาก
trial labor
ถ้าการคลอดไม่ก้าวหน้าผู้คอลดหรือทารกอยู่ในภาวะเสี่ยง
เชิงกรานและส่วนนำของทารกผิดสัดส่วนกันไม่มาก
C/S
outlet contraction
ช่องเชิงกรานแคบที่ขาออก
intertuberous diameter < 8.0 ซม. (ปกติ 10 ซม.)
การวินิจฉัย
เมื่อปากมดลูกเปิดหมดเบ่งศีรษะทารกจะเคลื่อนต่ำแต่เมื่อหยุดเบ่งศีราะทารกจะถอยกลับขึ้นไป
การดูแลรักษา
ตัดฝีเย็บให้กว้างพอที่ศีรษะทารกจะคลอดออกมาได้
จัดท่า upright position เพื่อช่วยขยายช่องคลอด
midpelvic contraction
ช่องเชิงกรานแคบที่ช่องกลาง
interspinous diameter < 8.0 ซม. (ปกติ 10.5 ซม.)
การวินิจฉัย
ส่วนนำเคลื่อนต่ำช้า
ไม่เกิดกลไก internal ratation
transverve arrest of head
การดูแลรักษา
ใช้แรงการหดรัดตัวของมดลูกตามธรรมชาติผลักดันให้ biparietal diameter พ้น ischial spines
หลีกเลี่ยงยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
อาจช่วยคลอดโดยใช้ VE,C/S
general contracted pelvic
ช่องเชิงกรานแคบทุกส่วน
เกิจากอุบัติเหตุ
พบร่วมกับกระดูกสันหลังผิดปกติ
ทำให้เกิดการคลอดยาวนาน
การคลอดติดขัด
มักจะสิ้นสุดด้วย C/S
soft passage
ความผิดปกติของช่องคลอด
Saptate vagina
สาเหตุ
เหมือนกับการตีบของปากช่องคลอด
การช่วยเหลือ
ส่วนนำของทารกกดช่องคลอด เนื้อเยื่อและสามารถคลอดทางช่องคลอดได้
Saptate vagina
การช่วยเหลือ
ถ้าผนังกั้นหนาไม่มาก(ฉีกขาดเอง)แต่ถ้าไม่ขาดเองอาจช่วยโดยการตัด
ถ้าผนังกั้นขวางช่องคลอด (C/S)
เนื้องอก/ถุงน้ำ
ความผิดปกติของปากมดลูก
Cervical stenosis
สาเหตุ
จี้ด้วยไฟฟ้า ติดเชื้อ บาดเจ็บ เคยผ่าตัดที่ปากมดลูก
การช่วยเหลือ
เมื่อตั้งครรภ์ปากมดลูกจะนุ่ม
ขณะเจ็บครรภ์ปากมดลูกจะเปิดขยายได้
ถ้าตีบมากไม่สามารถเปิดได้ C/S
Ragid cervix
พบในมารดาครรภ์แรกที่อายุมาก หรือมีการอักเสบรุนแรง เมื่อตั้งครรภ์ปากมดลูกจะนุ่มขึ้น เมื่อเจ็บครรภ์ปากมดลูกจะเปิดขยายได้เอง
Edmatous cervix
สาเหตุ
ศีรษะทารกกดบนปากมดลูกนาน
เบ่งขณะปากมดลูกยังไม่เปิด
การช่วยเหลือ
นอนตะแคงซ้ายย หนุนก้นสูง หรือยกปลายเท้าสูง
แนะนำให้หายใจเข้าลึกๆ+ผ่อนลมหายใจออกทางปากช้าๆ
ให้ยาบรรเทาปวด
มะเร็งปากมดลูก
- คลอดโดยการ C/S ทุกรายเพื่อป้องกันการกระจายตัวของเซลล์มะเร็ง
ความผิดปกติของปากช่องคลอด
Rigid perineum
สาเหตุ
พบในครรภ์แรก อายุน้อยหรืออายุมากมีแผลเป็นที่ฝีเย็บ
การช่วยเหลือ
ตัดฝีเย็บให้กว้าง
ปากช่องคลอดบวม/มีก้อนเลือดคั่ง
สาเหตุ
บาดเจ็บ การคลอดยาวนาน ระคายเคือง
ขาดอาหารประเภทโปรตีน
การช่วยเหลือ
นอนพักบนเตียง
ผ่าตัดระบายก้อนเลือด
ให้ Antibiotic
ปากช่องคลอดตีบ/ส่วนล่างของช่องคลอดตีบ
สาเหตุ
ผิดปกติแต่กำเนิด
อักเสบ/บาดเจ็บ/ฉีดขาดแล้วไม่รักษา
การช่วยเหลือ
ตีบบางส่วน คลอด Vg และตัดฝีเย็บให้กว้าง
ตีบมาก C/S
การอักเสบ/เนื้องอก
สาเหตุ
Condyloma acuminate
Bartolin abscess, Bartolin cyst
ความผิดปกติของมดลูก
มดลูกคว่ำหน้ามาก Anteflexion
สาเหตุ
ผนังหน้าท้องหย่อนยาน fetal axis pressure ผิดปกติ มดลูกหดรัดตัวไม่แรงพอ ส่วนนำเคลื่อนน่ำช้า ปากมดลูกเปิดขยายช้า
การช่วยเหลือ
ผ้าพันหน้าท้อง ประคองมดลูกกลับตำแหน่งปกติ
C/S ถ้าดำเนินการคลอดไม่ปกติ
มดลูกคว่ำหลังมาก Retroflexion
ถ้าคว่ำหลังมากส่วนใหญ่จะแท้ง (ก่อน 14 wks)
ถ้าคว่ำหลังไม่มาก ก็ตั้งครรภ์ได้ไม่จำเป็นต้องรักษา
ถ้ามีการกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ ให้นอนท่า knee chest position มดลูกกลับตำแหน่งปกติ
มดลูกหย่อน Prolapsed uterus
พบร่วมกับช่องคลอดหย่อน
มดลูกโตขึ้นจะดึงปากมดลุกกลับเข้าไปในช่องคลอดเอง
เนื้องอกของมดลูก Myoma
มักทำให้แท้ง คลอดก่อนกำหนด รกลอกตัวก่อนกำหนด
เนื้องอกมีขนาด มากกว่า 6 ซม. อาจทำให้คลอดยากได้
ความผิดปกติของรังไข่และก้อนในอุ้งเชิงกราน
เนื้องอกของรังไข่/ก่อนในอุ้งเชิงกราน ถ้าเนื้องอกอยู่ในอุ้งเชิงกราน ส่งผลเกิดดารคลอดติดขัด/การคลอดยาก เกิดการ C/S และตัดเนื้องอกหรือก้อนออก
การวินิจฉัยช่องทางคลอดผิดปกติ
มดลูดหดรัดตัวดีแต่ปากมดลุกไม่เปิดช้า/ไม่เปิด
ระยะที่1และ2 ของการคลอดใช้เวลานานกว่าปกติ
ปากมกลุกแข็ง
PV ปากมดลูกแข็ง บางตึง ไม่ยืดขยาย เป็นรูเล็ก
ช่องคลอดตีบ
Fully dilate + ผู้คลอดเบ่ง การคลอดไม่ก้าวหน้า
PV ช่องคลอดตีบ แข็งตึง ยืดขยายน้อย
ปากมดลูกด้านบนบวม
PV พบปากมดลุกบวม อาจเห็นปากมดลุกทางช่องคลอด เป็นมันใส สีแดงคล้ำ
มีผนังกั้นในช่องคลอด/มีถุงน้ำหรือก้อน
ในช่องคลอด
Fully dilate + ผู้คลอดเบ่ง การคลอดไม่ก้าวหน้า
PV พบผนังในช่องคลอด/เนื้องอก/ถุงน้ำ หรือ ส่วนนำทารกไม่เคลื่อนต่ำ
การพยาบาล
ประเมิน Ut.contraction
ประเมินการเปิดของปากมดลูก
ประเมินการคลื่อนต่ำของส่วนนำ
ประเมิน FHR
ถ้ามดลูกหดรัดตัวดี แต่ปากมดลุกเปิดช้า ส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำ หาสาเหตุและรายงานแพทย์
มดลุกคว่ำหน้า
ผ้าพันหน้าท้อง แต่ถ้าการคลอดไม่ปกติรายงานแพทย์เพื่อพิจารณา C/S
ปากมดลูกบวมจากถูกกดนาน
แนะนำให้นอนตะแคงซ้าย ยกก้นสูงเล็กน้อย หรือยกปลายเท้าสูง
ปากมดลุกบวมจากการเบ่ง
แนะนำให้หายใจเข้าลึกๆ ผ่อนออกทางปากช้าๆ
ดูแลให้ได้รับยาบรรเทาปวด
ถ้าปากมดลูกเปิดหมดใช้นิ้วรูดปากมดลูกที่บวมให้พ้นจากศีรษะทารก
การพยาบาล Bony passage
ประเมินสภาวะผู้คลอดหากประเมินพบว่าช่องเชิงกรานแคบมาก ทารกตัวโต อยู่ในท่าหรือทรงที่ไม่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้และมีภาวะ CPD .ให้รายงานแพทย์และเตรียมC/S
ถ้าประเมินแล้วปกติและเคยผ่านการคลอดมาก่อนลอง trial labor
เมื่อเข้าสู่ระยะที่ 2 ของการคลอด
กระตุ้นให้เบ่งอย่างถูกวิธี
บอกความก้าวหน้าของการคลอดให้ผู้คลอด
ประเมิน FHR ทุกครั้งที่มดลูกคลายตัว
หลังคลอดดูแลเหมือนมารดาหลังคลอดปกติ
และระวัง PPH
ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกและคลึงมดลูก
ประเมิน Bleeding/VG
ดูแลกระเพาะปัสสาวะ
ดูแลให้ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
นางสาววิธิดา ประมวล เลขที่ 71 ชั้นปีที่ 3