Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบประสาท กล้ามเนื้อ - Coggle Diagram
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบประสาท กล้ามเนื้อ
ปัญหาระบบประสาท
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับการเคลื่อนไหวผิดปกติ
อาการสำคัญ: ชัก เกร็ง ไม่ดูดนม
กรณีที่ 1 ไม่มีไข้ นึกถึงความผิดปกติของสมอง
ได้รับบาดเจ็บ(Head Injury)
เนื้องอกในสมอง(Brain tumor)
โรคลมชัก(Epilepsy)
สาเหตุ
ติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง
ไม่ทราบสาเหตุ จากความผิดปกติของ Neurotransmission จากความผิดปกติของยีน
กลุ่มที่หาสาเหตุไม่ได้ มีพยาธิสภาพในสมอง จัดอยู่ในกลุ่ม Symtomatic epilepsy
คือ ภาวะทางระบบประสาทที่ทำให้เกิดอาการชักซ้ำๆ อย่างน้อย 2 ครั้งขึ้นไป และครั้งที่ 2 ห่งกันมากกว่า 24 ชม. โดยไม่มีปัจจัยกระตุ้น
อาการ
Preictal period (ระยะก่อนการชัก)
มีอาการนำมาก่อน
ไม่มีอาการเฉพาะ
มีอาการเตือน
อาการปวด
ชา
เห็นภาพหลอน
Peri-ictal period (ระยะที่เกิดการชัก)
เกิดขึ้นทันทีทันใด
เกิดขึ้นในระยะเวลาไม่ถึง 5 นาที และหยุดไปเอง
เกิดขึ้นเองแต่บางครั้งมีปัจจัยกระตุ้น
ส่วนใหญ่มีลักษณะเหมือนกันทุกครั้ง
Postictal peroid (ระยะเวลาที่อาการชักสิ้นสุดลง)
Todd's paralysis กล้ามเนื้ออ่อนแรง
Automatismการเคลื่อนไหวร่างกายไปอัตโนมัติขณะชัก
Interictal peroid (ช่วงเวลาระหว่างการชัก เริ่มตั้งแต่การชักครั้งที่ 1 ลงจนถึงชักครั้งใหม่)
ชนิด
อาการชักเฉพาะที่ (Partial seizure)
แบบมีสติ (Simple Partial seizure )รู้สึกตัวตลอด บอกได้ว่าลักษณะชักเป็นอย่างไร
แบบขาดสติ (Complex Partial seizure) ขณะชักสูญเสียการรับรู้สติ
แบบตามด้วยชักทั้งตัว เริ่มจากชักเฉพาะที่แล้วไปอวัยวะที่อยูใกล้ไปเรื่อยๆ
อาการชักทั้งตัว(Generalized seizures)
อาการชักเหม่อ(Absence)
อาการเกร็งกระตุก(Tonic clonic seizures)
กรณีที่ 2 มีไข้ นึกถึงความผิดปกติของสมอง
ไข้สมองอักเสบ(Encephalitis)
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ(Meningitis)
สาเหตุจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
Haemophilus influenzae
Nesisseria meningitidis
Streptococcus peumoniae
อาการ
มีไข้ หนาวสั่น
ปวดศรีษะรุนเเรง ปวดข้อ
ชักและซึมลงจนหมดสติ
คอแข็ง
วินิจฉัย
การตรวจน้ำไขสันหลัง
Brudzinski's sign Positive
Kerning,s sign Positive
บาดทะยัก(Tatanus)
โรคไข้กาฬหลังแอ่น(Meningococcal Meningitis)
สาเหตุ ติดเชื้อ Neisseria meningitides
การเก็บตัวอย่างและส่งตรวจ
PCR
Minimum inhibition concentration
seminested-PCR
เก็บตัวอย่างเชื้อ
เลือด
น้ำจากผิวหนังที่เป็นผื่นเลือด
Nasopharyngea 1 swab
ติดต่อ โดยช่องปาก ช่องจมูกจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่ง
อาการ
ไข้
ปวดศีรษะรุนเเรง
อาเจียน
คอเเข็ง
มีผื่นแดง จ้ำเลือด
อาจเกิดภาวะช็อกอย่างรวดเร็ว
การรักษา
Glucocorticoid therapy ก่อนให้ยาปกิชีวะนะ 15 นาที
ยาปฏิชีวะนะ
การรักษาแบบประคับประคองตามอาการ
กรณีที่ 3 มีไข้สูงเกิน 38 องศา โดยไม่มีการติดเชื่้อของระบบประสาท
ภาวะชักจากไข้สูง Febrile convulsion
สาเหตุ
ติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
ติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
ติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ
อาการ
ชักจากไข้สูง 39 องศา
เกิดขึ้นภายใน 24 ชม.
มักพบในเด็ก 3 เดือน ถึง 5 ปี
ชนิด
Simple febrile seizure
มีไข้ร่วมกับชักในเด็กอายุ 6 เดือน ถึง 5 ปี
การชักเป็นแบบทั้งตัว(generalized seizure)
ระยะเวลาการชักเป็นช่วงสั่นๆ ไม่เกิน 15 นาที
ไม่มีอาการชักซ้ำในการเจ็บป่วยครั้งเดียวกัน
ก่อน-หลัง ชักไม่มีอาการชักทางระบบประสาท
Complex febrile seizure
การชักเป็นแบบเฉพาะที่หรือทั้งตัว
ระยะเวลาการชักมากว่า 15 นาที
เกิดการชักช้ำในการเจ็บป่วยครั้งเดียวกัน
หลังชักจะมีความผิดปกติของระบบประสาท
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับความดันในสมองสูง
ภาวะน้ำคลั่งในกะโหลกศีรษะ(Hydrocephalus)
อากการสำคัญ ศีรษะโตแต่กำเนิด,กระหม่อนหน้าโปร่ง,ศีรษะโตเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับอก, (OF circumference มากกว่า C circumference)
สาเหตุ
ความผิดปกติในการสร้างน้ำไขสันหลัง
ความผิดปกติในการอุดกั้นทางเดินน้ำไขสันหลัง
ความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง
อาการทางคลินิก
หัวบาตร
หัวโตเมื่อเทียบกับ Growth curve ปกติ
รอยต่อกะโหลกศีรษะเเยกจากกัน
รอยเปิดกะโหลกโป่งตึง
หนังศีรษะบางและเห็นเส้นเลือดดำ
เสียงเคาะกะโหลกเหมือนหม้อแตก
ตากลอกลงล่าง กลอกขึ้นบนไม่ได้
ตาเขเข้าในมองด้านข้างไม่ได้
รีเฟล็กไวเกิน
การหายใจผิดปกติ
การพัฒนาช้ากว่าปกติ
สติปัญญาต่ำกว่าปกติ
เด็กเลี้ยงยากไม่อยากรับประทานอาหาร
การรักษา
ใช้ยาขับปัสสาวะ
ผ่าตัด
ใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองนอกร่างกายEVD,Ventriculostomy
ใส่สายระบายน้ำในโพรงสมองสู่ช่องในร่างกาย
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับกล้ามเนื้ออ่อนเเรง
spina Bifida
คือ ความบกพร่องของกระดูกไขสันหลัง มีถุงยื่นผ่านกระดูกไขสันหลังออกมาตามแนวที่บกพร่องนั้น
ชนิด
Spina bifida occulta มีช่องโหว่ของเยื่อหุ้มไขสันหลัง แต่ไม่มีก้อน
Spina bifida cystica
Meningocele มีก้อนในเนื่อเยื่อหุ้มไขสันหลัง แต่ไม่มีเนื้อเยื่อประสาท
Myelomeninegocele มีก้อนในเนื่อเยื่อหุ้มไขสันหลัง มีเนื้อเยื่อประสาท
การวินิจฉัย
ซักปะวัติ
มารดาไม่ได้รับกรดโฟลิก ขณะตั้งครรภ์
ได้ยากันชักประเภท Valporic acid
ตรวจร่างกาย
แขนขาอ่อนแรง
พบก้อนหรือถุงตามแนวกระดูกสันหลัง
ตรวจพิเศษ
ตรวจระดับ Alpha fetoprotein
CT scan
ใช้ไฟฉายส่องที่ถุง (Transillumination test)
การรักษา ให้ spida bifida occulta และผ่าตัด
การป้องกัน ให้กรดโฟลิกแก่หญิงตั้งครรภ์
ภาวะไม่รู้สึกตัวร่วมกับสติปัญญาบกพร่อง
สมองพิการ(Cerebral palsy)
เป็นความบกพร่องของสมองที่ทำให้เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว การทรงตัว
ชนิด
กล้าเนื้อหดเกร็ง (Splastic)
Athetoidsis การเคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติขณะตื่น ไม่สามารถบังคับให้ไปในทิศทางที่ต้องการได้
Ataxia cerebral palsy มีเดินเซ ล้มง่าย กล้ามเนื้อตึงตัวน้อย
Mixed type หลายอย่างรวมกัน
อาการ
มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการช้า
ปัญญาอ่อน
อาการอื่นๆร่วม เช่น ชัก หูหนวก ตาบอด
การประเมินสภาพ
มารดามีการติดเชื้อขณะคลอด
เส้นรอบศีรษะไม่เพิ่มขึ้น ท่าทางการเคลื่อนไหวผิดปกติ
ปัญหาระบบกล้ามเนื้อ
Omphalocele
เป็นความผิดปกติของผนังหน้าท้องแต่กำเนิด ที่สร้างได้ไม่สมบรูณ์ ทำให้มีถุงที่มีอวัยวะภายในยื่นออกมานอกช่องท้อง เช่น ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหารและตับ เป็นต้น
ลักษณะทางคลินิค สามารถตรวจอัลตราซาวนด์ได้ ภายหลังคลอดพบทารกมีถุงติดกับผิวหนังที่ภายในประกอบด้วย ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร ตับ ม้าม
การรักษา
Conservative
ทำโดยใช้สารละลายฆ่าเชื้อ เช่น silver Zinc Sulfadiazine ทาที่ผนังถุง ทำให้ผน้งแปรสภาพเป็น eschar ที่เหนียวไม่แตกง่าย ทำให้ผิวหนังบริเวณขอบเจริญมาปกคลุม สุดท้ายแปรสภาพเป็น umbilical herria ซึ่งอาจจะซ่อมแซมเมื่อเด็กโตขึ้น
Oparative
เหมาะกับคนที่มี Omphalocele ขนาดใหญ่
วิธี
เย็บผนังหน้าท้องปิดเลย(Primary fascial closure)
ปิดผนังหน้าท้องโดยทำเป็นขั้นตอน (Staged repair)
อาการและอาการแสดงทางคลินิก
พบอยู่บริเวณกลางรูสะดือ
ผนัง fascia ขาดหายไป 4-10 cml
มีถุงหุ้ม อาจแตกได้
ตำแหน่งสายสะดือติดบนถุงหุ้ม
ลักษณะลำไส้ปกติ
ตับอยู่นอกช่องท้อง
ลำไส้หมุนผิดปกติ
ขนาดช่องท้องเล็กกว่าปกติ
ลำไส้ขาดเลือด
การทำงานของลำไส้หลังปิดช่องท้องทันที ยกเว้นถุงแตก
Gastroschisis การมีผนังหน้าท้องแยกจากกัน
เป็นความผิดปกติแต่กำเนิดเกิดเป็นช่องแคบยาวที่ผนังท้องภายหลังจากผนังช่องท้องพัฒนาสมบรูณ์แล้ว เกิดการแตกทะลุของ Hermia of umbilical cord)
การวินิจฉัย
เมื่อคลอดจะพบว่าผนังหน้าท้องของทารกจะพบถุงสีขาวขุ่นบาง ขนาดต่างๆกัน จนมองเห็นคนลำไส้หรือตับผ่านผนังถุง ซึ่งภายในบรรจุ wharton's jelly สายสะดือติดอยู่กับตัวถุง ขนาด 4-10 cm.
อาการและอาการแสดงทางคลินิก
พบด้านข้างซ้ายสะดือ,ซ้าย
ผนัง facial เล็กกว่า 4 cm.
ไม่มีถุงหุ้ม
ตำแหน่งสายสะดือปกติ ด้านขวารู
ลักษณะลำไส้บวม หนามีเยื่อ exudates หุ้ม
ขนาดช่องท้องเกือบเท่าปกติ
ถุงอยู่ที่ตำเเหน่งด้านข้างสายสะดือซ้าย
การบีบตัวของลำไส้ลดลง
การดูดซึมแป้ง น้ำตาล โปรตีน
การคลอดและการนำส่งโรงพยาบาล
ทั่วไป
การอาบน้ำไม่ต้องทำ เนื่่องจากจะทำให้เด็กตัวเย็นขึ้น
ให้ Vitamine K 1 mg intramuscular
การรักษาความอบอุ่น
ประเมินภาวะทั่วไป ความสามารถในการหายใจ
Decompression stomach
การค้นหาความพิการร่วม
การดูแลเฉพาะ
การทำแผล
ฉุกเฉิน
Incubator หรือ ผ้าอุ่น กระเป๋าน้ำร้อน
การประเมินการหายใจ เตรียม Endotrachia tube,suntion
ใส่ Orogastric tube ปลายปิดลงถุง
Rectal irrigation ด้วย NSS อุ่น
เริ่มให้ antibiotic ได้ทันที
ตรวจระดับ น้ำตาล เกลือแร่ ในกระเเสเลือด
เจาะเลือดแม่ เพื่อเตรียมทำการจองเลือด เผื่อว่าต้องทำการให้เลือด
การพยาบาล
Respiratory distress ใส่ Endotrachia tube และให้ muscle relaxant 1-2 วันหลังผ่าตัด
Hypothermia ต้องให้เด็กอยู่ในตู้อบ ปรับอุณหภูมิตัว
Hyperglycemia,Hypocalcemia สังเกตว่าเด็กจะมี tremor,cyanosis หรือ convulsion รายที่มี hyperglycemia อาจจะเกิด periodic apnea
General care จัดท่านอนหงาย,สังเกตการหายใจ,การขับถ่าย,ตรวจดูว่ามี Discharge ออกมาจากแผล, swab culture
Enteral nutrition ให้เด็กกินได้เมื่อเด็ก Statble 1 สัปดาห์ โดยดูว่าท้องไม่แน่น OG content ไม่เป็นน้ำดี ปริมารไม่มาก เด็กขับถ่ายได้ดี
ให้ ATB เช่น ampicilin และ gentamicin ประมาณ 5 วัน ถ้าอาการดีขึ้นก็หยุดยาได้
Wound care ให้ทำความสะอาดแผลจนกว่าจะเริ่มดีขึ้น โดยเช็ด silo เช้าเย็น