Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การเตรียมและช่วยเหลือมารดาทารกที่ได้รับการตรวจด้วยเครื่องมือพิเศษ - Coggle…

- - - - ทำโดยวิธีการปราศจากเชื้อ เจาะโดยใช้เข็มขนาดเล็กเจาะผ่านหน้าท้อง และผนังมดลูกเข้าสู่ถุงน้ำคร่ำ มาส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - ทำเมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
    - - ปวดเกร็งเล็กน้อยบริเวณท้องน้อย
      - การติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำ
      - กลุ่มเลือด Rh negative มารดาสร้างภูมิต้านทานต่อเม็ดเลือดแดงของทารกในครรภ์ ทำได้โดยการฉีด Anti-D immunoglobulin หลังการตรวจ
    - - ควรสังเกต และมาพบแพทย์
        
        ปวดเกร็งหน้าท้องมาก
        
        ไข้ภายใน 2 สัปดาห์
        
        มีน้ำหรือเลือดออกทางช่องคลอด
      - พักหลังจากการเจาะ1 วัน ควรงดการออกแรงมาก
      - ไม่ควรเดินทางไกลภายใน 7 วันหลังการเจาะน้ำคร่ำ
    - - ดูแลให้ปัสสาวะเพื่อให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
      - ดูแลจัดท่า วัดความดันโลหิต และฟังเสียงหัวใจของทารก
      - จัดเตรียมอุปกรณ์ให้สะอาดปราศจากเชื้อ
      - ภายหลังเจาะให้นอนหงาย กดแผลหลังจากเอาเข็มออก ประมาณ 1 นาที และปิดแผลด้วยพลาสเตอร์
      - ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 15 นาที จนครบ 1 ชั่วโมง
      - วัด Vital signs 2 ครั้ง ห่างกัน 15 นาที
  - - - จากการดูสีของน้ำคร่ำ
        
        มีเลือดปน ใสหรือขุ่น มีสีของขี้เทาปนหรือไม่
      - การตรวจหาค่า L/S ratio
        
        เพื่อดู lung maturity เนื่องจากสาร lecithin เป็น Phospholipids ทำหน้าที่เป็น surfactant คลุมบริเวณ alveoli ส่วน sphingomyelin เป็นไขมันในน้ำคร่ำ
        
        สัดส่วนของ L/S จะเท่าๆกัน จนกระทั่ง 30 สัปดาห์
        
        หลังจากนั้น sphingomyelin จะเริ่มคงที่ ขณะที่ lecithin จะเพิ่มขึ้น surfactant ทำหน้าที่ป้องกันการเกิด collapse ของ alveoli ในขณะที่มีการหายใจออก ถ้าขาดสาร surfactant นี้จะทำให้เกิด RDS (กลุ่มอาการหายใจลำบาก)
        
        L / S ratio > 2 แสดงว่าปอดทารกสมบูรณ์เต็มที่ โอกาสเกิด RDS ต่ำ
      - Shake Test
        
        โดยใช้หลักการของความสามารถในการคงสภาพของฟองอากาศของสารลดแรงตึงผิวของปอด (Surfactant)
        
        ใช้หลอด 5 หลอด ใส่น้ำคร่ำจำนวน 1 cc , 0.75 cc , 0.5 cc , 0.25 cc และ 0.2 ccล้วเติม normal saline Solution ในหลอดที่ 2 , 3 , 4 และ 5 ทำให้ส่วนผสมเป็น 1 cc ทุกหลอดแล้วเติม Ethanol 95 % ทุกหลอดเขย่านาน 15 วินาที ทิ้งไว้นาน 15 นาที
        
        ถ้าพบว่ามีฟองอากาศเกิดขึ้น 3 หลอดแรกแสดงว่าได้ผลบวก ปอดของทารกเจริญเต็มที่
        
        ถ้าพบฟองอากาศ 2 หลอด แรก ได้ผล intermediate ปอดทารกยังไม่เจริญเต็มที่
        
        ถ้าพบฟองอากาศเพียงหลอดเดียวหรือไม่พบเลย แสดงว่า ได้ผลลบ แสดงว่าการทดสอบปอดทารกยังเจริญไม่เต็มที่
        
        ถ้าได้ลบ ควรตรวจหาค่า L/S ratio ต่อไป เพราะอาจเป็นผลลบลวง false negative แต่ผลบวกลวงพบได้น้อย
  - - - งดน้ำงดอาหารก่อนทำ 6-8 ชั่วโมง
      - ตรวจสอบ FHS ก่อนและหลังทำ
      - ใช้ ultrasound เป็นตัวช่วยในการทำ
      - ต้องตรวจสอบปริมาณน้ำคร่ำหลังทำ
      - หลังทำงดการทำงานหนัก 1 – 2 สัปดาห์ เนื่องจากอาจมีอาการปวดท้อง
    - - แท้งบุตร 12 % เลือดออกทางช่องคลอด
      - ติดเชื้อน้ำคร่ำรั่วอย่างรุนแรงเลือดแม่กับเลือดลูกปนกัน
- - - - ดูจำนวนและการมีชีวิตของทารก
      - ดูลักษณะและตำแหน่งของรก
      - ปริมาณน้ำคร่ำ
      - ประเมินอายุครรภ์และการเจริญเติบโตของทารก
      - ตรวจ 4- chamber view ของหัวใจทารก
      - ตรวจลักษณะทางกายวิภาคของทารก
    - - ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ในระยะเริ่มแรก
      - ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ที่มีความผิดปกติ
      - ตรวจดูตำแหน่งที่รกเกาะ
      - ตรวจดูภาวะแฝดน้ำ / น้ำคร่ำน้อย
      - ตรวจในรายสงสัยครรภ์ไข่ปลาอุก
      - ใช้วินิจฉัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก
      - การตั้งครรภ์ที่มีห่วงอนามัยอยู่ด้วย
      - เพื่อดูความผิดปกติ เช่น ก้อนเนื้องอกที่อุ้งเชิงกราน
      - ตรวจดูตำแหน่งที่เหมาะสมก่อนทำ amniocentesis
    - - ดูการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ หรือคาดคะเนอายุครรภ์
      - ตรวจดูความผิดปกติของทารกในครรภ์
      - เพื่อวินิจฉัยภาวะทารกตายในครรภ์
    - - Gestational Sac : GS
        
        ขนาดของถุงการตั้งครรภ์
        
        อายุครรภ์ 5 -7 week ถุงที่หุ้มทารกไว้ซึ่งจะเห็นได้ในระยะแรกของการตั้งครรภ์ใช้ยืนยันการตั้งครรภ์ ใช้ในการหาอายุครรภ์ โดยวัดเส้นผ่าศูนย์กลางของถุงการตั้งครรภ์ ทั้ง 3 แนวคือ กว้าง ยาว สูง
      - Crown-rump lerght : CRL
        
        อายุครรภ์ 7-14 week คือ ความยาวตั้งแต่ศีรษะถึงส่วนล่างสุดของกระดูกไขสันหลัง ซึ่งมีความแม่นยำมาก คลาดเคลื่อนเพียง 3 - 7 วัน
      - Biparietal diameter : BPD
        
        เส้นผ่าศูนย์กลางของส่วนที่ยาวที่สุดของศีรษะของทารก เป็นตัววัดที่นิยมมากที่สุด อาศัยจุดสัมพัทธ์ คือ เป็นระดับ BPD ที่กว้างที่สุด การคำนวณจะแม่นยำสุด คือ ช่วง 14 - 26 สัปดาห์ คำนวณอายุครรภ์โดยประมาณ คือ BPD (ซม.) X 4 สัปดาห์
      - Femur length : FL
        
        วัดจากส่วนหัวกระดูก-ปลายแหลมของปลายกระดูก
        
        ควรวัดก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
      - Abdominal circumference : Ac
        
        วัดยาก ไม่ค่อยนิยม
  - - - เตรียมหญิงตั้งครรภ์ในท่านอน Semi-fowler ตะแคงซ้ายเล็กน้อย
      - ใช้ Ultrasound ตรวจวัดข้อมูล 5 ตัวแปรที่ต้องการ
      - กำหนดค่าคะแนนของแต่ละข้อมูล ข้อละ 2 คะแนน
      - เมื่อพบว่าปกติให้ 2 คะแนน และให้ 0 คะแนนเมื่อพบว่าผิดปกติ
    - - คะแนน 8-10 คะแนน แสดงว่า ปกติ ไม่มีภาวะเสี่ยงควรตรวจซ้ำใน 1 สัปดาห์
      - คะแนน 6 คะแนน แสดงว่า มีภาวะเสี่ยงต่อการขาดภาวะออกซิเจนเรื้อรังของทารก ควรตรวจซ้ำใน 4-6 ชั่วโมง
      - คะแนน 4 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรัง
      - คะแนน 0-2 คะแนน แสดงว่า มีภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรังอย่างรุนแรง ควรให้มีการคลอดโดยเร็ว
    - - การวัดปริมาณน้ำคร่ำ
      - การเต้นของหัวใจทารก
      - แรงตึงตัวของกล้ามเนื้อ
      - การเคลื่อนไหว
      - การหายใจ
  - - - Cardiff count to ten
        
        นับจำนวนเด็กดิ้นจนครบ 10 ครั้ง ในเวลา 4 ชั่วโมง
        
        นิยมให้นับในช่วงเช้า 8.00-12.00 น.
        
        ถ้ามีความผิดปกติ ในตอนบ่ายให้มาพบแพทย์ทันที
        
        ข้อดี คือถ้ามีปัญหาจะสามารถให้การดูแลได้ทันท่วงที
      - Daily Fetal Movement Record (DFMR)
        
        การนับลูกดิ้น 3 เวลาหลังมื้ออาหาร ครั้งละ 1 ชั่วโมง
        ถ้าน้อยกว่า 3 ครั้งต่อชั่วโมง แปลผลว่าผิดปกติ
        
        ถ้านับต่ออีก 6-12 ชั่วโมงต่อวัน รวมจำนวนครั้งที่ดิ้นใน 12 ชั่วโมงต่อวัน ถ้าน้อยกว่า 10 ครั้ง ถือว่าผิดปกติ
    - - ทารกอยู่ในภาวะอันตราย มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิต
      - ถ้ามารดาพบว่า ทารกดิ้นน้อยลง หรือหยุดดิ้น ให้มาพบแพทย์ทันที และควรมีการบันทึกการดิ้นของทารกในแต่ละวัน
- - - - จะเป็นส่วนที่วางอยู่บนหน้าท้องมารดาบริเวณยอดมดลูกเพื่อประเมินความรุนแรงของการหดรัดตัวของมดลูก
    - - สำหรับฟังอัตราการเต้นของหัวใจทารกจะเป็นส่วนที่วางอยู่บนหน้าท้องบริเวณหัวใจทารก เพื่อประเมินการเต้นของหัวใจและการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเมื่อมีการหดรัดตัวของมดลูก
  - - - Baseline fetal heart rate ปกติ 110 – 160 ครั้ง/นาที
      - Tachycardia > 160 ครั้ง/นาที
      - Bradycardia < 110 ครั้ง/นาที
  - - - พบได้เมื่อทารกได้รับยากดประสาท
      - ทารกหลับ คลอดก่อนกำหนด
      - ความพิการของหัวใจหรือศีรษะ
      - มีภาวะ brain hypoxia
    - - acceleration
        
        การเพิ่มขึ้นของ FHR
        
        อายุครรภ์ < 32 สัปดาห์ เพิ่มขึ้น 10 bpm นานกว่า 10 วินาที
        
        อายุครรภ์ > 32 สัปดาห์ มากกว่าหรือเท่ากับ 15 bpm นานกว่า 15 วินาที
      - Deceleration
        
        Early deceleration
        
        การลดลงของ FHR สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก พบได้ตอนท้ายของการเจ็บครรภ์คลอด
        
        เชื่อว่าเป็น reflex เกิดจากการที่ศีรษะทารกถูกกด
        
        Late deceleration
        
        การลดลงของ FHR ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกการลดลง
        
        เชื่อว่าเกิดจากทารก hypoxia
        
        Variable deceleration
        
        การลดลงของ FHR โดยอาจจะสัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกหรือไม่ก็ได้ ไม่นานเกิน 2 นาที
        
        เกิดจากสายสะดือถูกกด พบใน prolapse cord หรือ น้ำคร่ำน้อย
        
        Prolonged deceleration
        
        การลดลงของ FHR นานอย่างน้อย 2 นาที แต่ไม่ถึง 10 นาที
        
        การแก้ไข : ตรวจสอบหาการพลัดต่ำของสายสะดือ
  - - - จัดท่ามารดา โดยทั่วไปนิยมให้มารดานอนในท่าตะแคงซ้าย
      - แก้ไขเมื่อมีภาวะ uterine hyperstimulation หยุดการให้ยา oxytocin
      - ให้ออกซิเจนแก่มารดาผ่านทางหน้ากากในอัตรา 8-10 ลิตร/นาที
      - ทำการประเมินการเต้นของหัวใจทารกตลอดเวลา
      - ลักษณะผิดปกติอย่างต่อเนื่องอยู่ควรทำการคลอดทารกภายใน 30 นาที
- - - - มี acceleration
      - มี baseline FHS ระหว่าง 120-160 ครั้ง/นาที
      - มี long term variability ที่ปกติ (6-25 bpm.)
      - ไม่มี deceleration ของการเต้นของหัวใจทารก
    - - ผลที่ได้จากการทดสอบไม่ครบตามข้อกำหนดของ reactive NST ในระยะเวลาของการทดสอบนาน 40 นาที
    - - มีการเพิ่มของอัตราการเต้นของหัวใจน้อยกว่า 2 ครั้งหรืออัตราการเพิ่มขึ้นน้อยกว่า 15 ครั้ง/นาที และอยู่สั้นกว่า 15 วินาที
      - เมื่อมีทารกดิ้น แต่กราฟที่ได้ต้องมี long term variability ที่ดี
    - - คุณภาพของการทดสอบไม่สามารถแปลผลได้ตามข้อกำหนด
- - - - Negative : มี UC 3 ครั้งใน10 นาที โดยไม่มี late deceleration
      - Positive : พบ late deceleration ทุกครั้งในระยะช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูก
      - Suspicious : มี late deceleration แต่ไม่เกิดขึ้นทุกครั้งของการหดรัดตัวของมดลูก หรือมีการลดลงของ FHS ในช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูกร่วมกับมดลูกหดรัดตัวถี่มากเกินไป
      - Unsatisfactory : เส้นกราฟไม่มีคุณภาพเพียงพอ หรือ UC ไม่ดีพอ