Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินภาวะสุขภาพการดูแลช่วยเหลือมารดาและ ทารกในระยะที่ 2,3 และ 4…

- - - - ด้านทารก (fetal surface)
        
        สีเทาอ่อนและเป็นมันเนื่องจากมีเยื่อหุ้มทารกชั้น amnion คลุมอย
        
        ด้านนี้มีสายสะดือติดอยู่ด้วย ซึ่งปกติติดอยู่ตรงกลาง chorionic plate
        
        มองเห็น chorionic plate มีลักษณะเรียบและมีสีเทา และเห็นเส้นเลือดเป็นเส้นนูนแผ่ออก
        
        บริเวณที่ขอบของ Decidua vera มาเชื่อมกับ Decidua capsularis เรียกว่า Closing ring of wrinkerwaldeyer
      - รกด้านมารดา (maternal surface)
        
        ด้านที่ติดกับผนังมดลูก
        
        ปกคลุมด้วย Decidua บาง ๆ
        
        มองเห็นเป็นก้อน ๆ แต่ละก้อนเรียกว่า Cotyledon
        
        ปกติจะมีประมาณ 15 - 20 cotyledons ซึ่ง cotyledon เหล่านี้แยกจากกันโดยร่องที่เรียกว่า Placental sulcus
      - รกมีลักษณะกลมแบนหรืออาจเป็นรูปรี รกที่ครบกำหนดจะมีความกว้างประมาณ 15 - 20 ซม. และมีความหนาประมาณ 2 - 3 ซม. มีน้ าหนักประมาณ 500 กรัม หรือประมาณ 1/6 - 1/5 ของน้ าหนักตัวทารก
    - - 2.1 ชั้น Chorion
        
        เป็นเยื่อชั้นนอกที่ติดกับผนังมดลูก
        
        เป็นผืนเดียวจากขอบรกมีความหนา
        เพราะมี Decidua ลอกติดออกมาด้วย
        
        Decidua capsularis และ Decidua vera
        
        มีลักษณะไม่ใสและไม่เรียบ ฉีกขาดได้ง่าย ซึ่งอาจหลุดค้างในโพรงมดลูก
      - 2.2 ชั้น Amnion
        
        เยื่อหุ้มทารกชั้นใน เป็นเยื่อที่ห่อหุ้มตัวทารก สายสะดือและน้ำคร่ำ
        ไว้ติดอยู่กับรกด้านเด็ก
        
        สามารถลอก Amnion แยกออกจาก chorion ได้
        โดยตลอด
        
        เยื่อชั้น Amnion นี้มีลักษณะเป็นมัน มีสีขาวขุ่นและเหนียวมาก แต่บางและใสกว่าชั้น chorion มาก
        
        มักไม่มีการฉีกขาดหลุดค้างอยู่ภายในโพรงมดลูก
    - - ปกติสายสะดือจะมีความยาวประมาณ 35-100 ซม. หรือโดย
        เฉลี่ย 50 ซม. บิดเป็นเกลียว
      - จะมองเห็นเส้นเลือดบนสายสะดือ
        
        Vein 1 เส้น Umbilical vein
        
        Artery 2 เส้น Umbilical artery
    - - 4.1 Insertio centralis หรือ Central insertion
        
        สายสะดือติดอยู่กลาง Chorionic plate
      - 4.2 Insertio lateralis หรือ Lateral insertion
        
        สายสะดือติดไปทางด้านใดด้านหนึ่งบน Chorionic plate
      - 4.3 Insertio marginalis หรือ Marginal insertion
        
        สายสะดือจะติดอยู่ที่ริมขอบรก ทำให้มองดูเหมือนแรกเก็ต รกที่มีสายสะดือเกาะเช่นนี้จึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า Battledore placenta
  - - - First degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดบริเวณ Fourchetteผิวหนังบริเวณด้านหน้าของฝีเย็บ เยื่อบุช่องคลอดเท่านั้น
        
        Fascia และกล้ามเนื้อของ Perineal body ไม่มีการฉีกขาด
      - Second degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดที่ลึกลงไปถึงกล้ามเนื้อของ Perineal body แต่ไม่ถึง
        anal sphincter
      - Third degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดที่ลึกลงไปถึงหูรูดทวารหนัก (Anal sphincter)
- - - - ความไม่สมดุลระหว่างศีรษะทารกกับฝีเย็บ
        
        ทารกตัวโตเกินไป ฝีเย็บยืดขยายไม่ดี
        Subpubic arch แคบ ทารกท่าผิดปกติ ฝีเย็บสูง
      - การคลอดเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
      - คลอดโดยใช้สูติศาสตร์หัตถการ โดยเฉพาะการใช้คีม
    - - ลดอันตรายต่อสมองทารก จากการที่ศีรษะทารกถูกกดกับบริเวณปากช่องคลอดนาน ๆ
      - ป้องกันการฉีกขาดของ Perineal body
      - ป้องกันการฉีกขาดหรือการยืดหย่อนของ Pelvic floor
      - สะดวกแก่การซ่อมแซมฝีเย็บ จะท าให้ขอบแผลเรียบ ง่ายต่อการเย็บ แผลหายเร็ว
      - ช่วยลดระยะที่ 2 ของการคลอด
    - - ผู้คลอดครรภ์แรก
      - ผู้คลอดครรภ์หลังที่เคยเย็บฝีเย็บมาแล้ว
      - การคลอดท่าก้น
      - การคลอดทารกก่อนกำหนด
      - ทารกมีขนาดใหญ่
      - ทารกที่คลอดโดยเอาท้ายทอยอยู่ทางด้านหลัง
      - ในรายที่ต้องทำสูติศาสตร์หัตถการ
      - ในรายที่เคยมีการฉีกขาดจนถึง Rectum ในการคลอดครั้งก่อน ๆ
      - ฝีเย็บแคบ สูง หรือ หนา
    - - Lateral episiotomy
        
        เป็นการตัดจาก posterior fourchette ไปทางด้านข้าง
        ขนานกับแนวราบ
      - Median episiotomy
        
        เป็นการตัดจาก posterior fourchette ลงไปตามแนวดิ่งและควรหยุดห่างจากกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักอย่างน้อย 1 ชม. เป็นวิธีที่นิยมทำ
      - Medio - Lateral episiotomy
        
        เป็นการตัดจากจุด posterior fourchette ลงไป
        โดยทำมุมกับแนวดิ่ง 45 องศา เป็นวิธีที่นิยมทำอีกวิธีหนึ่ง
    - - ในกรณีที่คลอดปกติ ไม่ควรตัดฝีเย็บเร็วเกินไป
      - ในรายที่ใช้เครื่องมือช่วยคลอด ควรใส่เครื่องมือให้เรียบร้อย และลองดึงประมาณ 1-2 ครั้ง
      - ในกรณีที่ช่วยคลอดท่าก้นทางช่องคลอด ควรตัดขณะที่ก้นทารกโผล่ออกมาให้เห็นเล็กน้อย
    - - ฉีดยาชาเฉพาะที่บริเวณที่จะตัด
      - ใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางของมือซ้าย (ผู้ที่ถนัดขวา) สอดระหว่างฝีเย็บและส่วนนำของทารกแล้วจึงสอดกรรไกรเข้าไปตัด
      - ตัดฝีเย็บผ่านผิวหนังและกล้ามเนื้อภายใน superficial perineal compartment ตามชนิดที่ต้องการตัด
      - เพื่อความสะดวกในการเย็บซ่อมแซมฝีเย็บ ควรเริ่มตัดให้ตรงกับกึ่งกลางของ Fourchette
    - - ต้องตัดให้แผลยาวพอ
      - เลือกวิธีตัดให้เหมาะสม
      - ระวังตัดถูกกล้ามเนื้อรอบหูรูดทวารหนัก ( Sphinctor ani)
      - เริ่มตัดจากตรงกลางของ Fourchette
    - - ความเจ็บปวด
      - การเสียเลือด
      - การติดเชื้อ
      - มีความเจ็บปวดเวลาร่วมเพศ
    - - ตัดฝีเย็บในเวลาที่เหมาะสม
      - สังเกตฤทธิ์ข้างเคียงของยาชา
      - ฉีดยาชาอย่างถูกวิธีให้ในขนาดที่เหมาะสมและระวังไม่ฉีดเข้าไปในหลอดเลือด
      - บอกให้ผู้คลอดทราบ
      - สังเกตปริมาณเลือดที่ออกจากฝีเย็บ
  - - - First degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดของผิวหนังที่ฝีเย็บและชั้นเยื่อบุผนังช่องคลอด
      - Second degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดของชั้นผิวหนัง เยื่อบุ พังผืด และกล้ามเนื้อของช่อง
        คลอดและฝีเย็บ
      - Third degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดเช่นเดียวกับ Second degree tear และกล้ามเนื้อเนื้อหูรูดทวารหนัก
      - Fourth degree tear
        
        เป็นการฉีกขาดเช่นเดียวกับ Third degree tear และมีการฉีกขาดต่อจากกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักจนถึงผนังของ Rectum
    - - Continuous lock
        
        วิธีเย็บคล้ายกับแบบ simple suture แต่ใช้ไหมเส้นเดียวกันเย็บตลอด
        ความยาวของแผล ใช้เย็บในรายที่ต้องการให้ส่วนที่เย็บตึงมากกว่าวิธีที่ 3 เป็นการช่วยให้เลือดหยุด ใช้เย็บเยื่อบุผนังช่องคลอด
      - Continuous non-locking
        
        ใช้ไหมเส้นเดียวเย็บตลอดความยาวของแผลแล้วจึงผูกปม
      - Horizontal figure-of-eight suture
        
        ใช้เย็บจุดเลือดออก เย็บ rectus sheath และแผลอื่น ๆ แทนการเย็บแบบที่ 1 ได้
      - Interrupted simple suture
        
        การเย็บแผลทั้งสองข้างให้มาบรรจบกันตรงกลางแล้วผูกปม การเย็บควรใช้เข็มตักให้ห่างจากขอบแผลประมาณ 1 เซนติเมตรและลึกลงข้างใต้แผลประมาณ 1 ซม.หรือมากกว่า แล้วแต่ความลึกของแผล
      - Subcuticular stitch
        
        ใช้เย็บชั้นใต้ผิวหนัง เริ่มต้นจากมุมแผล แล้วใช้เข็มแทงใต้ผิวหนังเข้าไป
        ห่างจากขอบอย่างน้อย 0.3 เซนติเมตร เข้าและออกในขอบแผลทั้งสองข้างที่ระดับเดียวกันจนถึงมุมแผลอีกข้าง จึงผูกปม
- - - - ให้ประเมินสภาพการหดรัดตัวของมดลูก ดู ขนาด ต าแหน่ง และความสูงของมดลูก มดลูกที่หดรัดตัวดีจะมีลักษณะกลมแข็ง
    - - ทั้งอุณหภูมิ ชีพจร ความดันโลหิต และการหายใจเพราะจะเป็น
        สัญญาณที่บอกความปกติหรือภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
    - - ควรจะประเมินสภาวะของกระเพาะปัสสาวะว่าเต็มหรือว่าง เพราะถ้ามีปัสสาวะคั่งค้าง จะท าให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
    - - ในระยะนี้จะมีลักษณะสีแดงสด (Bleeding) ต้องคาดคะเนปริมาณโลหิตที่ออกจากช่องคลอดว่า เป็น Normal bleeding หรือ Active bleeding
    - - ครรภ์ที่เท่าไร อายุครรภ์เมื่อคลอด ยาที่ได้รับขณะคลอด คลอดโดยวิธีใด
    - - ควรประเมินสภาพของช่องทางคลอดและแผลฝีเย็บว่ามีภาวะ
        Hematoma บวมช้ าหรือความเจ็บปวดมากน้อยเพียงใด
    - - พยาบาลควรประเมินอาการอ่อนเพลีย ความเจ็บปวดและการรับรู้ต่อสิ่งแวดล้อมภายหลังคลอด